توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 در فرهنگ باستانی #آریایی و دیانت #زرتشتی و حتی عصر کافر کیشی ایرانی، ایزد والا #میترا جایگاهی مستحکم در زندگی روزمره مردم و تمدن ایران باستان داشته است.

اغلب شهرهای عمده ایرانی باستانی معابد بزرگی برای ستایش ایزد موکل بر حقیقت بنا کرده بودند. این معابد اغلب جایگاهی برای امور قانونی روزمره نیز بودند. چرا که در فرهنگ مذهبی حاکم زبان به دروغ گشودن در معبد #میترا گناهی بس بزرگ بود و جایز شمرده نمیشد. پس جلسات دادرسی، ازدواج، معاهدات و تجارت همگی در این معابد برگزار میشد.

جایگاه معابد میترای پاک به نوعی وجه افتخار و مباهات برای شهرها بود. به گونه ای که پس از ورود اسلام به ایران اسامی برخی از شهرها تا مدتها به نام #میترا مربوط میشد. برای مثال نام قدیمی شهر "بابُل" در منطقه تبرستان "مامطیر" بوده که این نام بنا بر نظر زبان شناسان تغییر یافته "مه میترا" (در اوستایی به معنای "میترای والاگهر") دانسته شده است.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 اما پس از همه این موارد اصلیترین نقش آفرینی ساتان را در متن کتاب معروف "انجیل شیطانی" می یابیم. طبق تعاریف #آنتوان_لاوی در انجیل شیطانی حکمرانی جهنم به چهار تن از بزرگترین شیاطین تفویض شده که مراد و بزرگ همه آنها #ساتان است. وی در جهت "جنوب" جهنم حکمفرمایی میکند و پادشاه بزرگ کل دوزخ است.

در توصیف لاوی، ساتان را در هیبت همان فرشته مسقوط معروف می یابیم که در تظاهر یک اژدهای عظیم سرخ بال و آتشین دم در مقام خود حضور دارد و بر عنصر "آتش" از عناصر چهارگانه وکالت دارد. او همان است که عهد عتیق از او با عنوان "افعی باستانی" یاد کرده و بزرگترین و خطرناکترین دشمن قسم خورده لشگر روشنایی و تمام انسانهای مومن و نیکوکار است.

باید بدانیم که امروز جایگاه ساتان در برخی از عرفانهای ستایش کننده شیاطین به عنوان اصلیترین دیتی معبود مورد معرفی است. او را خدای بزرگ تاریکی و همتراز با شخصیت #انگره_مینیو (اهریمن) از اعتقادات #زرتشتی یا خدای #بعل از پانتئون کنعانی دانسته اند و در واقع او همچون اهریمن شخصیت اصلی موکل بر هر چه شر و تاریکی است.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 تا کنون در تبیین اینکه دیانت #زرتشتی چگونه عناصر تشکیل دهنده خود را از اعتقادات بسیار باستانی #سانسکریت و #ودایی وام گرفته است، مباحث بسیاری را مرور کرده ایم. در این مقاله ابتدائا باید بدانیم که شکل امروزی زرتشتیت خط سیر تبدیلی واضحی از پاگانیسم سانسکریت به یک دین با اعتقاد به وحدت یا ثنویت وجود داشته است. متون باستانی زرتشتی در ابتدا سه وجود والاگهر از پانتئون ودایی را برگزیده اند و آنها را به عنوان "آفریننده های اصلی" معرفی نموده اند. شاید این "تثلیث" را بتوانیم در موازات تثلیث #تری_مورتی از تدین #هندو بپذیریم. چرا که دو رسته اعتقادی هندوئیسم و زرتشتیت، به موازات هم از دل اعتقادات بسیار باستانی سانسکریت هندو-اروپایی برخاسته اند. این تثلیث زرتشتی سه شخصیت با عنوان #اهورا معرفی میکند که در کنار هم صاحب و مدبر تمام قدرتهای جهان هستند.

1. مزدا اهورا: اولین #اهورا موکل بر دانش و آگاهی است. او "دانای کل" و آگاه بر تمام آن چیزی است که در زمان اتفاق افتاده یا اتفاق خواهد افتاد. شاهدیم که #اهورا_مزدا بعدها به شکل آفریننده قادر مطلق و "یگانه" نمود می یابد و باقی دیتی ها تحت لوای قدرت و آفرینش او پای بر وجود #مینو می گذارند.

2. میترا: دومین اهورا موکل بر حقیقت و "بینای کل". #میترا یا #مهر همانگونه که پیشتر هم گفته شد پاسدار حقیقت و روشنی است. او بیننده مطلق است و هیچ ظاهر و باطن و اندیشه و رفتاری از او پنهان نمی ماند. میترا بعدها به عنوان یک #ایزد بزرگ و پر اهمیت با حفظ قدرت توکل خود ایفای نقش میکند.

3. اپم نپات: سومین اهورا یعنی #اپم_نپات (Apam Napāt) "وجود مطلق" است. او معنای هر چیزی است که شکل و ظاهری می یابد و قدرت او در آفرینش مادی است. در این مجال ما در مورد شخصیت اپم نپات بحث می کنیم.

#اپم_نپات در دیانت اصلی سانسکریت یک خدای اصلی و ازلی بسیار مهم است. او را میتوان خدای پره موردیال تمام "آبها" دانست. پس اوست که قدرت آفرینندگی را در دست دارد چرا که "آب" عنصر آفرینش است‌. اما طی گذر اعصار جایگاه او در خود اعتقادات سانسکریت و همچنین هندوئیسم و زرتشتیت کمرنگ می شود. شاهدیم که قدرت او در دین هندو به طور کامل به شخصیت #وارونا واگذار می گردد. در زرتشتیت نیز پس از تکمیل عرصه دینی او به عنوان یک ایزد خرد و تحت نظارت ایزدبانو #آناهید حفظ جایگاه می کند. به طوری که اگر بخواهیم یک ایزد زرتشتی موکل بر قدرت آبها معرفی کنیم شخصیت اول مورد معرفی باید ایزدبانو #آناهید باشد.

در هر صورت در شکل نهایی زرتشتیت، اپم نپات ایزد "آبهای زمینی" است. او صاحب قدرت رودها، آبشارها، برکه ها، جویبارها و حتی چاهها و قناتها است. نام او را باید همتراز با مفهوم "فرزند آبها" یا حتی "نوه آبها" در نظر بگیریم. او در متون زرتشتی با لقب "بُرز" یا "بلند قد" خطاب شده است و همچون تمامی دیگر ایزدان صاحب اسب تیزپا است. (استعاره از اینکه جابجایی فیزیکی برای وجودان مینوی معادل اجسام مادی نیست و آنها توانایی حضور در هر نقطه ای در هر لحظه که بخواهند را دارند)

وظیفه اصیل اپم نپات پراکنده ساختن آبهاست. او هنوز خوی خالقیت خود را به همراه دارد و با پخش کردن آبها در منابع زمینی زندگی را در عرصه گیتی پراکنده میکند. پس بدون اپم نپات هیچ گیاه و حیوان و انسانی زنده نمی ماند. همچنین او یکی از شخصیتهای "سایکوپامپ" (همراهی کننده ارواح) در عرصه اساطیر #آریایی است‌. اپم نپات #فروهر‌های پاکان را می جوید و قدرت آنان را به آب میدهد تا آبهای جاری بر زمین را از ریمنی و پلیدی تطهیر کند. بنابراین او همواره شکارچی فرَوَشی های نورانی و والا است.

در #گاهان #اوستا در مورد او میخوانیم:

"ای اسپنتمان زرتشت! اپم نبات به همراهی باد چالاک و فر در آب آرام گزیده تا فروهر‌های پاکان را به هریک از مکان‌ها در جهان مادی، حصه یی معین از آب تقسیم کند."

همچنین در #زامیاد یشت در مورد او میخوانیم که در جست و جوی فر ایزدی به دریای #فراخکرت وارد می شود:

"فَر به دریای فراخکرت جَست، آنگاه اپم نپات تیز اسب بی‌درنگ آن را دریافت. اپم نبات تیز اسب آرزوی داشتن آن نمود. این فرّ دست نیافتنی را من خواهم گرفت! از ته دریای ژرف. پس سرور بزرگوار، شهریار شیدور، اپم نبات تیزاسپ را می‌ستائیم! آن دلیر اجابت‌کنندهٔ خواستار را. و آن کسی را که بشر را بیافرید، که بشر را ساخت و آن ایزد آب، اپام نپات را، که نیکو بشنود هر آن گاه که او را بستایند."

در میان تمامی دیگر ایزدان، اپم نپات با شخص #وایو، ایزد بادها بیشترین ملازمت و همکاری را دارد. چرا که این دو ایزد با کمک یک دیگر فروهرهای پاک را در عرصه آفرینش پراکنده می کنند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 #اپم_نپات یکی از بزرگترین و باستانی ترین خدایان آفریننده در اعتقادات #سانسکریت است.

این دیتی والاگهر با حفظ قدرت و توکل خود در عرصه دیانت #زرتشتی و اساطیر #آریایی نیز ورود یافته است و قدرت آفرینش را توسط آبهای جاری در تمام عرصه گیتی پراکنده می کند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 در عرصه دیانت #زرتشتی و اساطیر #آریایی تقدس خاصی برای عناصر تشکیل دهنده طبیعت تعریف شده است. آب، آتش، گیاه و چارپایان هر کدام وجهی از احترام واجب را وامداری می کنند و حفظ آنان بر هر مومن زرتشتی واجب است. یکی از این عناصر مقدس مام "زمین" است.

زمین یکی از پنج وجه خلقت #هورمزد دادار است و آفرینش آن یک مرحله کامل از دوران خلقت را در برگرفته است. اگر #امشاسپند موکل بر زمین را بانو #سپندارمذ در نظر بگیریم آنگاه #مینو و پرسونیفیکیشن زمین ایزدبانو #زامیاد است.

زامیاد روح و وجود زمین است و در یک تعریف ساده زامیاد نامی برای همان تجسم مادر زمین است که به شکل یک ایزدبانو حلول یافته است.

زامیاد صاحب قدرت خاک است و نگاه دارنده دانه ها در دل خود تا روزی که برویند. او ثروتمند و بخشاینده و پاک است و آلودگی را میزداید. زامیاد از مصاحبان #اشتاد ایزد و از ملازمان امشاسپندان #امرتات و #سپندارمذ است. نام بزرگ او معرف روز بیست و هشتم از هر ماه و نوزدهمین #یشت از گاهان #اوستا است.

گیاه "ریحان" نماد پاکی و معصومیت زامیاد است و بوی خوش برگهای ریحان یادآور زیبایی ایزدبانوی بزرگ است.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 یکی از اصلیترین مسائلی که همواره دغدغه تمدنهای انسانی بوده است، عنصر "قانون" و "عدالت" است. بی شک جوامع انسانی با ارج نهادن به ذات عدالت پای در مسیر پیشرفت و شکل دادن تمدن نهاده اند و بدون نظامی قانونمند و عدالت محور، تعالی فرهنگ و انسانیت میسر نبوده است. با در نظر گیری این مهم کاملا قابل درک است که جوامع در رسته اعتقادات مذهبی خود نیز اعتقاد به وجودانی والا داشته باشند که نماد و مظهری از عدالت باشند. معرفی خدایان موکل بر عدل و قانون در پانتئون اعتقادی تمدنهای باستانی منظره ای از این تفکر است. در این میان تمدن باستانی #آریایی و اعتقادات دیانت #زرتشتی نیز از این قائله مستثنی نیستند.

در پانتئون دیانت زرتشتی وجودان آسترال متعددی توکل ضمنی بر عنصر عدالت دارند و پاسدار عدل و داد هستند. اما شاخص ترین دیتی موکل بر عدالت در این رسته ایزد #رشن است.

#رشن یا #رشنو (Rashnu) در اوستایی، همانطور که ذکر شد یکی از "ایزدان" دین زرتشتی است. به عبارتی پس از شخص خالق یکتا #اهورا_مزدا و گروه هفت گانه فرشتگان والا یا #امشاسپندان در جایگاه مقامی سوم از روشنان قرار میگیرد. اما این جایگاه چیزی از مقام پر اهمیت او نمیکاهد.

جایگاه مهم ایزد رشن در اعتقادات #آریایی یک #یشت و بخش اصلی در #اوستا را به نام او کرده است. "رشن یشت" از یسنا بخشی کامل در وصف این ایزد، وظایف او و هم رده های او در لشکر روشنان است. همچنان روز هجدهم از هر ماه تقویم خورشیدی ایرانی به نام این ایزد متبرک است.

از آنجا که یکی از نمودهای اصلی عدالت و دادخواهی در هر آیینی در عرصه "معاد" و زندگی پس از مرگ ظهور می یابد، گروهی سه گانه متشکل از ایزدان #رشن، #میترا و #سروش نیز در آیین زرتشتی این وظیفه را بر عهده دارند. این گروه در روز جزا داوری روان درگذشتگان را اجرا می کنند. در این میان رشن صاحب "ترازو"ی داوری است و بر سر #چینود پل منزل دارد. در اوستا میخوانیم که این ترازو عدالت مطلق را در مقایسه روشنی و تاریکی در وجود افراد نمایان میکند و ذره ای به نفع هیچ توانگر یا درویشی کج نمی شود. به همین علت یکی از صفات ایزد رشن "راست" است.

رشن همچنین در عرصه گیتی ناظر بر مراسم مهمی تحت عنوان "ور" است. "ور" در دیانت زرتشتی یک امتحان جسمی سخت و طاقت فرسای مرسوم برای اثبات حقانیت و راست گویی افراد است که به دو شکل ور "گرم" و "سرد" اجرا میشود. یکی از مهمترین و فراگیرترین اشکال ور در عرصه اساطیر نوع اصلی ور گرم یعنی امتحان "کذر از آتش" است. این عقیده باستانی مسلما ریشه در باستانی ترین عقاید تمدنهای انسانی دارد. چرا که نمونه های فراوانی از آن را در تعاریف اساطیر ملل شاهدیم. معروفترین نمونه ور گرم با نظارت ایزد رشن در اساطیر #آریایی بی شک روایت گذر #سیاوش از آتش برای اثبات بی گناهی و پاکدامنی است. به اعتقاذ زرتشتیت آتش پاک افراد پاکدامن را نمی سوزاند. مشابه این روایت را در اساطیر #هندو در داستان شاهزاده #پرالادا ی پاکدامن می یابیم. جایی که پدر ظالم و کافرش یعنی شاه #هیرانیاکاشیپو به خاطر ایمان وی به لرد #ویشنو وی را در آتش می افکند اما به لطف خدایان آتش بر وی سرد می شود و ویشنو در آواتار معروف خود یعنی #ناراسیما برای نجات شاهزاده و مجازات شاه ظالم نزول می کند. همچنین در اعتقاد ادیان یکتاپرستی "ابراهیمی" مشابه این شکل از ور را در روایت سرد شدن آتش #نمرود بر ابراهیم پیامبر شاهدیم.

نوع دیگر ور گرم نهادن فلز گداخته بر سینه فرد مدعی بود که این کار با سرب مذاب انجام میشد. این نوع ور را در روایت اسطوره ای راستی آزمایی ادعای موبد #آذراسپند شاهدیم. همچنین انواعی از ور "سرد" که با نظارت ایزد رشن به انجام میرسید مراسمی مانند نوشیدن "سیماب" یا "سوگند" (آب مخلوط با گوگرد) بوده است که نمونه های فراوانی از آن را در اساطیر #آریایی شاهدیم. به همین علت در ادبیات حال حاضر افراد برای اثبات حقانیت خود به اصطلاح "سوگند" میخورند.

در ریشه یابی نام ایزد رشن ارتباط فاحشی بین نام او و بن واژه "روشن" را شاهدیم. این ریشه مسلما اصلی ترین معنانگاری نام ایزد است. چرا که وی روشن کننده حقیقت هر چیز است و ذره ای از درون و نیت افراد بر وی پوشیده نیست. همچنین در #بندهشن، موبد #فرنبغ، گل "نسترن" را به عنوان نمادی برای پاکی و بی آلایشی ایزد رشن معرفی می نماید. در نهایت فرازی از بند بیست و سوم رشت یشن اوستا را با هم مرور می کنیم:

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 یکی از اصیلترین و والاترین وجودان لشکر روشنی در اعتقادات دیانت #زرتشتی و عرصه اساطیر #آریایی، #رشن ایزد است.

#رشن یا #رشنو ایزد موکل بر عدل و داد است و از اصلیترین ایزدانی است که در روز جزا داوری روان درگذشتگان را بر عهده دارد.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 در تقویم اساطیری فرهنگ #آریایی و دیانت #زرتشتی، موعد #تیرگان یادواره چند واقعه است.

1. این روز به نام #تیشتر ایزد از ماه مربوط به تیشتر (تیر) شناخته میشود و تقارن این دو نام روز و ماه جشنی نکو به نام #تیرگان است که به افتخار #تیشتر ایزد باران نگه داشته میشود.

2. به چنین روز در تاریخ ابتدایی خلقت تیشتر ایزد و #اپوش دیو (دیو خشکسالی) به پیکار هم رفتند و در پایان به استعانت #هورمزد و #آناهید، باران به پیروزی رسید و خشکسالی و مرگ به تاریکی رانده شد.

3. این روز هنگامه تیر اندازی #آرش از فراز #دماوند بزرگ برای مشخص نمودن مرز ایران و #توران و روز جانفشانی و عروج این پهلوان است.

4. در تقویم نوین ایران این روز را موعد گرامیداشت بام ایران، قله #دماوند نسبت داده اند.

🌧🌧 "توره | اساطیر باستان" فرا رسیدن سیزدهم تیر ماه و #تیرگان باستانی را خدمت همه یاران همراه شادباش عرض میکند و آرزوی اوقاتی پر از روشنی و نشاط برای شما دارد! 🌧🌧

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 در کنار یاران همراه گوش فرا می سپاریم به متن اوستایی نیایش #اهونور، اولین و مقدس ترین ذکر در دیانت #زرتشتی

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 به اعتقاد دیانت #زرتشتی و اساطیر فرهنگ #آریایی اولین موضوعی که توسط خداوندگار خالق روشنی آفریده شد "سخن" بود

پیشتر گفتیم که از ازل نبردی سخت از تقابل #اهورا_مزدا و #اهریمن در گرفت و این نبرد سه هزار سال به طول انجامید. چرا که قدرت روشنی و تاریکی برابر و در تعادل بود و هیچ کدام از طرفین پیروز نشدند تا اینکه اهورا مزدا سلاح پایانی خود را آفرید و آن اولین کلمات سخن بود. او این کلمات را به شکل یک ذکر و دعا بر زبان آورد و این دعا #اهونور (Ahunawar) نام گرفت. دعای اهونور به حدی روشن و تابناک بود که به یکباره اهریمن را به کنج تاریکی راند و باعث شد که او هزاران سال در گیجی و فراموشی به سر ببرد. همانند انسانی که موج انفجاری عظیم بر او تاثیر گذاشته باشد!

ذکر دعای اهونور شامل چند جمله کوتاه و آهنگین است و معنایی بسیار کنایی و ثقیل دارد. این اولین آفریده اهورا مزدا را در #اوستا ی مقدس در متن #اهنود گاتا می توان یافت.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 در اعتقاد اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی برای هر خصلت ناپسند و هر گناه نوع بشر یک #دیو از لشکر #اهریمن معرفی شده است که توکل بر این گناه دارد. باید بدانیم که دیوها در مذهب باستانی کاملا "پلید" انگاشته میشدند و تیرگی وجودی آنان "مطلق" بود.

یکی از بزرگترین گناهان برشمرده در آداب زرتشتیت "احتکار" است و #پوش (Puša) فرزند اهریمن موکل بر این گناه است. پوش مردم را به احتکار کردن و گران فروشی امر میکند. در #بندهشن در توصیف نبرد پایان سه هزاره ابتدایی آفرینش در متن روایت هجمه اهریمن بر خلقت #هورمزد می خوانیم که #جهیکا بدکاره به کمک برادرانش #پوش و #آز سر منشا چشمه های آب شیرین و پاک را خشکانید و اینگونه گیاهان و ستوران تلف شدند.

مصاف #پوش دیو، ایزد #رشن است که به "انصاف" و "بخشندگی" سفارش میکند

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 جایگاه "دانش" و "آگاهی" برای دیانت #زرتشتی و فرهنگ باستانی #آریایی همواره در جبهه "روشنی" قرار گرفته است. از اصیلترین بخش های #اوستا میتوان به آسانی متونی در مدح دانش اندوزی و تفکر و مشورت را یافت.

شخصیت موکل بر دانش و آگاهی در اساطیر #آریایی ایزدبانو #چیستا است. او را همچنان #دین نیز می نامند. این تطابق نام میتواند گویای این موضوع باشد که مهم ترین عنصر در دین زرتشت مسئله "آگاهی" و "تفکر" است. تا حدی که میتوان نام دیگر ایزدبانوی دانش و آگاهی را خود "دین" نهاد!

همچنین اگر خوب دقت کنیم، نهادن وظیفه توکل بر علم و دانش بر دوش یک ایزدبانو (دیتی مونث) به روشنی بیانگر جایگاه زنان در تحصیل و دانش اندوزی در فرهنگ ایرانی باستان است. تا جایی که خدای علم و دانش یک بانو باشد!

از طرفی زرتشت نام اولین فرزند دختر خود را #پوروچسیتا نهاده که از نام همین ایزدبانو مشتق شده و به معنای ظاهری "پر دانش" و "فرزانه" است. این بدین معناست که در فرهنگی که او مد نظر داشته مهم ترین مسئله برای شخصیت یک زن، تحصیل و اندیشیدن است.

در متون زرتشتی خدابانو چیستا را همواره ملبس به لباس "سپید" توصیف کرده اند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 🔥🔥 به هر برزنی جشنگاهی #سده / همه گرد بر گرد آتشکده 🔥🔥

"توره | اساطیر باستان" فرا رسیدن #سده باستانی #آریایی را به تمام یاران همیشگی اساطیر شادباش عرض میکند! در این نفسهای سرد و روزهای سخت زمستانی گرمی و روشنی آتش اهورایی را برای زندگانی تمامی هموطنان آرزومندیم...

🔥آبان روز! #سده باستانی #زرتشتی خجسته باد!🔥

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 با نگاهی اجمالی به دیدگاه دیانت #زرتشتی در مورد "شاهان" میتوان دریافت که اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی و حتی پیش زرتشتی، "شهریاری" نیکو را بسیار گرانقدر میپنداشتند و این مسئله را حامی "سعادت"، #فره و #دین نیکو به حساب می آوردند.

یکی از شاهان نیک نام اساطیری #آریایی که در #شاهنامه فردوسی نیز از او سخن به تفصیل است، ایرانشاه #کیخسرو است.

#کیخسرو کیانی فرزند #سیاوش پاکزاد و #فرنگیس زیبا دخت #افراسیاب شاه است. پس باید او را از تباری مشترک میان #ایران و #توران به شمار آورد.

او پس از پادشاهی جدش #کیکاووس با حمایت پهلوانان نامدار #گودرز و #گیو از توران به ایران آمده و بر تخت نشست. دوران پادشاهی او دورانی سراسر سعادت و پر از خوشبختی و عدالت برای ایرانیان بود.

همچنین کیخسرو در عقیده زرتشتیت نزدیکترین شاهان از لحاظ زمانی به ظهور #زرتشت است. او یکی از #جاودانان زرتشتی نیز به حساب می آید که پس از تن به آب زدن در چشمه روشنی جاودانه شد و دیگر کسی او را ندید. پس وعده داده شد که کیخسرو به گاه ظهور #سوشیانت منجی، سوار بر اسب #سروش از آسمان رجعت کرده و او را یاری میرساند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 بدون شک هیچ گاه پرستش خدایگان #میترا را نباید منحصر و در اختیار فرهنگ و تمدن خاصی بدانیم! چرا که "خورشید" عدالت و حقیقت بر تمام قلمروها میتابد و از جایگاه آسمانی خویش ناظر و شاهد بر همه چیز است!

برخاستن اعتقاد به پرستش #میترا از خاستگاه بسیار باستانی #سانسکریت باعث شد تا تمدنهای #هند و #آریایی پیش از هر منطقه دیگری چنین شکلی از پرسونیفیکیشن خورشید حقیقت را تقدیس کنند. #میترا برای دیانت #ودیک هند و #میثره برای ایرانیان عصر پاگانیستی پیش از زرتشتیت از بزگترین خدایان بوده که اغلب مورد پرستش صرف قرار میگرفت و پرستندگانش کمتر به دیتی دیگری جذب میشدند! این جایگاه والا با ورود تدین #هندو و #زرتشتی به این سرزمینها با اندکی تغییر کاملا پابرجا باقی ماند و تا امروز نیز آثاری از رسوم مربوط به پرستش میترا به عنوان "محبوبترین خدای پاگانی تمام اعصار" که پرستش او از هند تا ایران و آناتولی و آسیای صغیر و از آنجا تا مرکز و جنوب اروپا گسترده شده است را شاهدیم.

برای ایرانیان اما جایگاه وکالت میترا بر "عدالت" خاصتر است. چرا که در شب زایش او اهریمن تاریکی نابود شده و روشنی گسترده میگردد.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 یکی از مشهورترین صوری که وجودان مینوی روشن در اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی در آن ظهور می یابند، صورت یک "جوان پانزده ساله زیباروی" است. بسیاری از #امشاسپندان والا و ایزدان مقتدر زرتشتی تناسخی بدین شکل نیز داشته اند. علاوه بر اینکه از چنین آواتاری میتوان نتیجه گرفت که به اعتقاد زرتشتیان پانزده سالگی برای مردان سن آغاز بلاغت و مردانگی است، شاید بتوان اعتقاد به شکل جوان زیباروی را در ریشه های #سانسکریت هندو اروپایی جست. جایی که دیتی هایی چون لرد #کریشنا و #آپولو نیز چنین نمودی می یابند.

برای آریاییان اما اصلی ترین ایزد زیبای جوان بی شک ایزد #نریوسنگ (نرسه و نرسی نیز نامیده اند) است. در دیدگاه جانبی خوب است که به شباهت ریشه ای نام نریوسنگ با #نارسیسیس یونانی نیز توجه داشته باشیم.

نریوسنگ آن ایزد زیبایی است که #اهورا_مزدا دادار آفرید و در پس #اهریمن پلید قرار داد تا بانوان جوان دل در گرو نور او بندند و به جای آلاشتن به گناه #جهی دیو پتیاره، مردی همچون او را از #مینو طلب کنند. این میتوانست نمودی پاک و روشن برای میل درونی به عشق و علاقه به زیبایی ظاهری باشد.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

🔰@FictionRealm

👁‍🗨 «اژی‌دهاک» یکی از مرگبارترین و دهشتناک‌ترین دیوها در اساطیر آریایی و دیانت زرتشتی است. نام معروف او خاستگاه کلمه‌ی پرکاربرد امروزی «اژدها» در زبان‌های فارسی و ارمنی شده است.

🔥مطلبی جذاب از کانال اساطیری #توره

🧩لینک مقاله: 👈 کلیک کنید 👉

👁‍🗨 امروزه تقدس عنصر "آتش" برای مومنان #زرتشتی و اساطیر #آریایی بر هیچ کس پوشیده نیست. پرسونیفیکیشن عنصر والای آتش به شکل ایزد #آتر یا #آزر نمود می یابد و فرزند #اهورا_مزدا ی پاک است. او نابودگر تاریکی است و همان ایزدی است که هنگام عبور پارسایان از پل #چینود در جهان دیگر، سختی و تاریکی و دیو را از سر راه آنان تارومار می سازد.

در اعتقادات زرتشتی از پنج آتش مقدس مینویی یاد شده و #اوستا آنان را ستوده است:

1.آتش #برزیسوا: این آتش را تا کنون کسی دیدار نکرده و هیچ ناخالصی را بدان راه نیست و در مقابل #هورمزد میسوزد.

2. آتش #وهوفریان: همان آتش است که مردمان و جانوران آن را پاس میدارند و نیرو و اراده از آن است.

3. آتش #اوروازیشتا: همان آتش پاک است که در گیاهان و ادویه ها قرار دارد و به آنان شفاگری و خواص دارویی می بخشد.

4. آتش #وازیشتا: همان آذرخش غران است که در ابرها قرار دارد.

5. آتش #سپنتنیشتا: آتش سازنده و پاکی است که در اجاق خانواده ها روشن میشود و کانون خانه را گرم و پر برکت می سازد.

◽️ @Torecilik

🔗 Torecilik.ir

👁‍🗨 در متن اساطیری #شاهنامه فردوسی، توصیف متفاوتی از تقابل ابتدایی #اهریمن و #کیومرث از آنچه که پیش از آن در ذات اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی وجود داشت را می یابیم.

به تصریح شاهنامه کیومرث اولین نمود خلقت نیک انسان و مخلوق روشنی است اما در قالب یک شاه نیز تظاهر می یابد. او پسری به نام #سیامک دارد که به پنداری "اولین شهید شاهنامه" خواهد بود.

روایت بیان میکند که اهریمن برای یورش بر حکومت کیومرث، پسر خود #خزوران دیو (خرزوان یا خروزان نیز گفته شده) را همراه با لشکری از دروجونان گسیل می دارد. کیومرث نیز پسر خود سیامک را به مقابله میفرستد. اما چون دوره ابتدایی زندگی انسان بر روی زمین است و سیامک هنوز تجربه کافی برای مقابله با اهریمنان را ندارد، زره محکمی برای نبرد انتخاب نمیکند و لباسی از پوست پلنگ بر تن میکند. ازین رو در نبرد تن به تن با خزوران به آسانی شکست خورده و پسر اهریمن سینه وی را شکافته و قلبش را بیرون میکشد. بعدها میخوانیم که چگونه #هوشنگ فرزند سیامک، به لشگر اهریمن هجمه برده و انتقام پدر را میستاند.

خزوران دیو در این مجال به عنوان دیوی سیاه و دهشتناک تصویر شده است.

◽️ @Torecilik

🔗 Torecilik.ir

👁‍🗨 اساطیر #آریایی و تعاریف دیانت #زرتشتی اسطوره خلقت کائنات توسط خالق دادار #اهورا_مزدا را به کیفیت خاص و با جزئیات در منابعی مانند #بندهشن بیان نموده است.

طبق اسطوره آفرینش هورمزد دادار در طی "یک سال" آفرینش را بر شش پایه به نوبت گمارد. پس از هر نوبت او پنج روز را دست از خلقت بازداشت و این پنج روز را برای مومنان و #مزدیسنان مقدس گردانید. پس در هر سال این مهلت های پنج روزه توسط زرتشتیان گرامی داشته می شود و به جشن و پایکوبی می پردازد. این جشنها در اصطلاح #گاهنبار نام دارند.

در تعریف کیفیت خلقت آمده است که هورمزد در ابتدا "آسمان" را آفرید. این آفرینش تا میانه بهار (پانزده اردیبهشت) به طول انجامید‌. پس او چنین روز خجسته را #میدیوزرم (Maidyozarem) نامید و در آن به ستایش پهنه پاک پرداخت. این نام در اصطلاح به معنای "نیمه مهلت سرسبزی" است.

در وحله دوم خالق پاک دست به خلقت "آب" زد و بوسیله آن روح و زندگی را در هر چیز دمید. این رفتار تا میانه صد و پنجمین روز سال یعنی پانزدهم تیر ماه به طول انجامید. آنگاه او آب را پاک گردانید و از آن آسمان را نورانی ساخت و این روز را #میدیوشم (Maidyoshem) یعنی نیمه مهلت برداشت میوه ها و دانه ها نام نهاد و بدینسان دومین گاهنبار رقم خورد.

در سومین مجال خالق یگانه "زمین" را صورت بخشید و آن را گسترده ساخت. پس زمین در زیر گنبد پهن آسمان جای گرفت و آب به شکل باران بر آن فرود آمد و روشنی را با خود به زمین تیره آورد. چون هورمزد از کار خلقت زمین فارغ شد تابستان به پایان رسید و سیمین روز از شهریور ماه فراز آمد. پس او این گاهنبار سوم را #پتیه_شهم (Patyashahem) نام نهاد و زمین را در آن پر برکت و بارور گرداند. نام این گاهنبار به معنای "برداشت تمام دانه ها و میوه ها" است.

در فرصت چهارم اهورا مزدا از زمین بارور و روشنی آب "گیاه" را رویانید و زمین را سبز گردانید و اینگونه "زندگی" برای بار نخست در گیتی پدید آمد. پس خالق پاک از این رویداد شادمان شد و روز آخر خلقت گیاه یعنی آخرین روز مهرماه را #ایاثرم (Ayathrem) یا "روز شادمانی" نام گذاری کرد و گیاهان را متبرک ساخت.

چون عرصه بدینسان آماده شد فروهر #گوشورون ایزد پاک بر زمین سبز فرود آمد و از خالق توانا کالبدی گیتی گی را درخواست نمود. در جواب هورمزد اولین جانور یعنی "گاو" را آفرید و سپس تمام جانوران و چارپایان و پرندگان نیک تخمه را پدید آورد و اینگونه زمین پر از جنبندگان و حرکت شد! در پایان هورمزد این پنجمین گاهنبار نیک را در روز بیستم دی ماه قرار داد و آن را #میدیارم (Maidyarem) خواند. این نام به معنای "میانه سال" (میانه سال گاهنباری) است و در آن مومنان دادار پاک را به خاطر برکت جنبندگان میستایند.

حال در وحله آخر همه چیز برای ساخت شاهکار خلقت آماده بود. پس هورمزد یکتا #فروهر تمامی انسانها را فراخواند و در عرصه الست از آنان پرسید که آیا حاضرند در زمین زیبای آفریده قدم بگذارند و نیکی و روشنی را بپراکنند. پس تمامی فروَشی ها لببیک گفته و برای فرود آمدن به کالبدهای گیتی گی خود آماده گشتند. پس اهورای توانا اولین "انسان" یعنی #کیومرث را آفرید و #گوش (گاو) را حیوان و رام و همراه او قراد داد و از او خواست تا در زمین پهناور همراه چارپای خود سفر کند و همه جا را پر از نیکی و روشنی کند. پس از این آخرین اقدام آفرینش که سیصد و شصت روز کامل تا کنون سر شده بود، اهورا مزدا آخرین و بهترین گاهنبار را مقدس گردانید و آن را در پنجه آخر سال قرار داده و #همسپتمدیم (Hamaspatmadem) نام نهاد. این پنج روز به ترتیب #اهنود، #اشتود، #سپندمد، #وهوخشثره و #وهشتواش نام دارند و از متبرک ترین ایام زرتشتیان در آخرین روزهای سال هستند و هر کدام آداب و تعاریف خاص خود را دارند.

پس از این سیصد و شصت و پنج روز کامل اهورا مزدا همین مقدار را جداساخته و یک "سال" مقدر کرد و سپس شروعی دوباره رقم زد و "سال" را نو گرداند و اینگونه #نوروز پدید آمد و اولین روز سال را #هرمزگان نامید و آن را بسیار متبرک گرداند. پس تمامی کائنات نو شد و همه در شادی آن شریک گشتند

◽️@Torecilik

🔗 Torecilik.ir