توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 تا کنون در تبیین اینکه دیانت #زرتشتی چگونه عناصر تشکیل دهنده خود را از اعتقادات بسیار باستانی #سانسکریت و #ودایی وام گرفته است، مباحث بسیاری را مرور کرده ایم. در این مقاله ابتدائا باید بدانیم که شکل امروزی زرتشتیت خط سیر تبدیلی واضحی از پاگانیسم سانسکریت به یک دین با اعتقاد به وحدت یا ثنویت وجود داشته است. متون باستانی زرتشتی در ابتدا سه وجود والاگهر از پانتئون ودایی را برگزیده اند و آنها را به عنوان "آفریننده های اصلی" معرفی نموده اند. شاید این "تثلیث" را بتوانیم در موازات تثلیث #تری_مورتی از تدین #هندو بپذیریم. چرا که دو رسته اعتقادی هندوئیسم و زرتشتیت، به موازات هم از دل اعتقادات بسیار باستانی سانسکریت هندو-اروپایی برخاسته اند. این تثلیث زرتشتی سه شخصیت با عنوان #اهورا معرفی میکند که در کنار هم صاحب و مدبر تمام قدرتهای جهان هستند.

1. مزدا اهورا: اولین #اهورا موکل بر دانش و آگاهی است. او "دانای کل" و آگاه بر تمام آن چیزی است که در زمان اتفاق افتاده یا اتفاق خواهد افتاد. شاهدیم که #اهورا_مزدا بعدها به شکل آفریننده قادر مطلق و "یگانه" نمود می یابد و باقی دیتی ها تحت لوای قدرت و آفرینش او پای بر وجود #مینو می گذارند.

2. میترا: دومین اهورا موکل بر حقیقت و "بینای کل". #میترا یا #مهر همانگونه که پیشتر هم گفته شد پاسدار حقیقت و روشنی است. او بیننده مطلق است و هیچ ظاهر و باطن و اندیشه و رفتاری از او پنهان نمی ماند. میترا بعدها به عنوان یک #ایزد بزرگ و پر اهمیت با حفظ قدرت توکل خود ایفای نقش میکند.

3. اپم نپات: سومین اهورا یعنی #اپم_نپات (Apam Napāt) "وجود مطلق" است. او معنای هر چیزی است که شکل و ظاهری می یابد و قدرت او در آفرینش مادی است. در این مجال ما در مورد شخصیت اپم نپات بحث می کنیم.

#اپم_نپات در دیانت اصلی سانسکریت یک خدای اصلی و ازلی بسیار مهم است. او را میتوان خدای پره موردیال تمام "آبها" دانست. پس اوست که قدرت آفرینندگی را در دست دارد چرا که "آب" عنصر آفرینش است‌. اما طی گذر اعصار جایگاه او در خود اعتقادات سانسکریت و همچنین هندوئیسم و زرتشتیت کمرنگ می شود. شاهدیم که قدرت او در دین هندو به طور کامل به شخصیت #وارونا واگذار می گردد. در زرتشتیت نیز پس از تکمیل عرصه دینی او به عنوان یک ایزد خرد و تحت نظارت ایزدبانو #آناهید حفظ جایگاه می کند. به طوری که اگر بخواهیم یک ایزد زرتشتی موکل بر قدرت آبها معرفی کنیم شخصیت اول مورد معرفی باید ایزدبانو #آناهید باشد.

در هر صورت در شکل نهایی زرتشتیت، اپم نپات ایزد "آبهای زمینی" است. او صاحب قدرت رودها، آبشارها، برکه ها، جویبارها و حتی چاهها و قناتها است. نام او را باید همتراز با مفهوم "فرزند آبها" یا حتی "نوه آبها" در نظر بگیریم. او در متون زرتشتی با لقب "بُرز" یا "بلند قد" خطاب شده است و همچون تمامی دیگر ایزدان صاحب اسب تیزپا است. (استعاره از اینکه جابجایی فیزیکی برای وجودان مینوی معادل اجسام مادی نیست و آنها توانایی حضور در هر نقطه ای در هر لحظه که بخواهند را دارند)

وظیفه اصیل اپم نپات پراکنده ساختن آبهاست. او هنوز خوی خالقیت خود را به همراه دارد و با پخش کردن آبها در منابع زمینی زندگی را در عرصه گیتی پراکنده میکند. پس بدون اپم نپات هیچ گیاه و حیوان و انسانی زنده نمی ماند. همچنین او یکی از شخصیتهای "سایکوپامپ" (همراهی کننده ارواح) در عرصه اساطیر #آریایی است‌. اپم نپات #فروهر‌های پاکان را می جوید و قدرت آنان را به آب میدهد تا آبهای جاری بر زمین را از ریمنی و پلیدی تطهیر کند. بنابراین او همواره شکارچی فرَوَشی های نورانی و والا است.

در #گاهان #اوستا در مورد او میخوانیم:

"ای اسپنتمان زرتشت! اپم نبات به همراهی باد چالاک و فر در آب آرام گزیده تا فروهر‌های پاکان را به هریک از مکان‌ها در جهان مادی، حصه یی معین از آب تقسیم کند."

همچنین در #زامیاد یشت در مورد او میخوانیم که در جست و جوی فر ایزدی به دریای #فراخکرت وارد می شود:

"فَر به دریای فراخکرت جَست، آنگاه اپم نپات تیز اسب بی‌درنگ آن را دریافت. اپم نبات تیز اسب آرزوی داشتن آن نمود. این فرّ دست نیافتنی را من خواهم گرفت! از ته دریای ژرف. پس سرور بزرگوار، شهریار شیدور، اپم نبات تیزاسپ را می‌ستائیم! آن دلیر اجابت‌کنندهٔ خواستار را. و آن کسی را که بشر را بیافرید، که بشر را ساخت و آن ایزد آب، اپام نپات را، که نیکو بشنود هر آن گاه که او را بستایند."

در میان تمامی دیگر ایزدان، اپم نپات با شخص #وایو، ایزد بادها بیشترین ملازمت و همکاری را دارد. چرا که این دو ایزد با کمک یک دیگر فروهرهای پاک را در عرصه آفرینش پراکنده می کنند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 16. سونتانتارکا: شکل #سونتانتارکا یک ظاهر بسیار اعیانی و والاتبار از لرد شیواست که به شکل یک شاهزاده خدایی شاهد آنیم. این شاهزاده لباسهایی از جنس طلای خالص دارد و همان شخصیتی است که لرد شیوا در بطن آن خدابانو #پارواتی را از پدرش خداوندگار #هیمالیا خواستگاری میکند.

17. براهماچاری: #براهماچاری ظاهری از لرد شیوا به شکل یک مرد جذاب و خوش سیما و ورزیده است که سعی دارد محبت ماها #پارواتی را جذب کرده و پس از مرگ #ساتی مجددا با او در فرم خدابانو پارواتی ازدواج کند.

18. یاکششوارام: پس از پیروزی خدایان بر نژاد شیاطین در جریان روایت مشهور "کره گیری از اقیانوس شیر ازلی"، میخوانیم که خدایان از پیروزی خود بسیار مغرور شدند و با بی رحمی شیاطین اسیر را تحت تحقیر و شکنجه قرار دادند. در این حین لرد شیوا در قالب شخصی بی طرف با عنوان #یاکششوارام (طناب باف) بر خدایان ظاهر شد و از آنان خواست اگر که ادعایی بر سر قدرت خود دارند پس سعی کنند طناب نحیفی که او بافته است را با هر سلاحی که میل دارند قطع نمایند. پس خدایان هر کدام با سلاح خود سعی در قطع نمودن طناب کردند اما موفق نشدند! لرد شیوا که این رسوایی را دید در هیبت خدایی اصلی خود ظاهر شده و هم کیشان را ملامت نمود که حق ندارند به قدرت خود غره شده و اصول اخلاقی را زیر پا بگذارند.

19. آوادهوت: طی بررسی این آواتارها شاید این نکته به ذهن شما نیز رسیده باشد که لرد #ایندرا شاید دشمنی مطرح نشده ای با شیوا دوا در دل می پروراند. این یک تفکر صحیح است و باید بدانیم این عقیده با جایگزین شدن دین #هندو پس از دین #ودایی و طبیعتا اشغال شدن جایگاه ایندرا توسط شیوا بوسیله هندوان مطرح شد. هر چند باید بدانیم که احترام جایگاه ایندرا همواره برای مومنان هندو واجب بود. در هر حال #آوادهوت آواتاری از شیواست که در ظاهر آن به روح لرد ایندرا حمله نموده و غرور او را به عنوان شاه خدایان می شکند.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir