توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 یکی از اصلیترین مسائلی که همواره دغدغه تمدنهای انسانی بوده است، عنصر "قانون" و "عدالت" است. بی شک جوامع انسانی با ارج نهادن به ذات عدالت پای در مسیر پیشرفت و شکل دادن تمدن نهاده اند و بدون نظامی قانونمند و عدالت محور، تعالی فرهنگ و انسانیت میسر نبوده است. با در نظر گیری این مهم کاملا قابل درک است که جوامع در رسته اعتقادات مذهبی خود نیز اعتقاد به وجودانی والا داشته باشند که نماد و مظهری از عدالت باشند. معرفی خدایان موکل بر عدل و قانون در پانتئون اعتقادی تمدنهای باستانی منظره ای از این تفکر است. در این میان تمدن باستانی #آریایی و اعتقادات دیانت #زرتشتی نیز از این قائله مستثنی نیستند.

در پانتئون دیانت زرتشتی وجودان آسترال متعددی توکل ضمنی بر عنصر عدالت دارند و پاسدار عدل و داد هستند. اما شاخص ترین دیتی موکل بر عدالت در این رسته ایزد #رشن است.

#رشن یا #رشنو (Rashnu) در اوستایی، همانطور که ذکر شد یکی از "ایزدان" دین زرتشتی است. به عبارتی پس از شخص خالق یکتا #اهورا_مزدا و گروه هفت گانه فرشتگان والا یا #امشاسپندان در جایگاه مقامی سوم از روشنان قرار میگیرد. اما این جایگاه چیزی از مقام پر اهمیت او نمیکاهد.

جایگاه مهم ایزد رشن در اعتقادات #آریایی یک #یشت و بخش اصلی در #اوستا را به نام او کرده است. "رشن یشت" از یسنا بخشی کامل در وصف این ایزد، وظایف او و هم رده های او در لشکر روشنان است. همچنان روز هجدهم از هر ماه تقویم خورشیدی ایرانی به نام این ایزد متبرک است.

از آنجا که یکی از نمودهای اصلی عدالت و دادخواهی در هر آیینی در عرصه "معاد" و زندگی پس از مرگ ظهور می یابد، گروهی سه گانه متشکل از ایزدان #رشن، #میترا و #سروش نیز در آیین زرتشتی این وظیفه را بر عهده دارند. این گروه در روز جزا داوری روان درگذشتگان را اجرا می کنند. در این میان رشن صاحب "ترازو"ی داوری است و بر سر #چینود پل منزل دارد. در اوستا میخوانیم که این ترازو عدالت مطلق را در مقایسه روشنی و تاریکی در وجود افراد نمایان میکند و ذره ای به نفع هیچ توانگر یا درویشی کج نمی شود. به همین علت یکی از صفات ایزد رشن "راست" است.

رشن همچنین در عرصه گیتی ناظر بر مراسم مهمی تحت عنوان "ور" است. "ور" در دیانت زرتشتی یک امتحان جسمی سخت و طاقت فرسای مرسوم برای اثبات حقانیت و راست گویی افراد است که به دو شکل ور "گرم" و "سرد" اجرا میشود. یکی از مهمترین و فراگیرترین اشکال ور در عرصه اساطیر نوع اصلی ور گرم یعنی امتحان "کذر از آتش" است. این عقیده باستانی مسلما ریشه در باستانی ترین عقاید تمدنهای انسانی دارد. چرا که نمونه های فراوانی از آن را در تعاریف اساطیر ملل شاهدیم. معروفترین نمونه ور گرم با نظارت ایزد رشن در اساطیر #آریایی بی شک روایت گذر #سیاوش از آتش برای اثبات بی گناهی و پاکدامنی است. به اعتقاذ زرتشتیت آتش پاک افراد پاکدامن را نمی سوزاند. مشابه این روایت را در اساطیر #هندو در داستان شاهزاده #پرالادا ی پاکدامن می یابیم. جایی که پدر ظالم و کافرش یعنی شاه #هیرانیاکاشیپو به خاطر ایمان وی به لرد #ویشنو وی را در آتش می افکند اما به لطف خدایان آتش بر وی سرد می شود و ویشنو در آواتار معروف خود یعنی #ناراسیما برای نجات شاهزاده و مجازات شاه ظالم نزول می کند. همچنین در اعتقاد ادیان یکتاپرستی "ابراهیمی" مشابه این شکل از ور را در روایت سرد شدن آتش #نمرود بر ابراهیم پیامبر شاهدیم.

نوع دیگر ور گرم نهادن فلز گداخته بر سینه فرد مدعی بود که این کار با سرب مذاب انجام میشد. این نوع ور را در روایت اسطوره ای راستی آزمایی ادعای موبد #آذراسپند شاهدیم. همچنین انواعی از ور "سرد" که با نظارت ایزد رشن به انجام میرسید مراسمی مانند نوشیدن "سیماب" یا "سوگند" (آب مخلوط با گوگرد) بوده است که نمونه های فراوانی از آن را در اساطیر #آریایی شاهدیم. به همین علت در ادبیات حال حاضر افراد برای اثبات حقانیت خود به اصطلاح "سوگند" میخورند.

در ریشه یابی نام ایزد رشن ارتباط فاحشی بین نام او و بن واژه "روشن" را شاهدیم. این ریشه مسلما اصلی ترین معنانگاری نام ایزد است. چرا که وی روشن کننده حقیقت هر چیز است و ذره ای از درون و نیت افراد بر وی پوشیده نیست. همچنین در #بندهشن، موبد #فرنبغ، گل "نسترن" را به عنوان نمادی برای پاکی و بی آلایشی ایزد رشن معرفی می نماید. در نهایت فرازی از بند بیست و سوم رشت یشن اوستا را با هم مرور می کنیم:

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 یکی از مشهورترین صوری که وجودان مینوی روشن در اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی در آن ظهور می یابند، صورت یک "جوان پانزده ساله زیباروی" است. بسیاری از #امشاسپندان والا و ایزدان مقتدر زرتشتی تناسخی بدین شکل نیز داشته اند. علاوه بر اینکه از چنین آواتاری میتوان نتیجه گرفت که به اعتقاد زرتشتیان پانزده سالگی برای مردان سن آغاز بلاغت و مردانگی است، شاید بتوان اعتقاد به شکل جوان زیباروی را در ریشه های #سانسکریت هندو اروپایی جست. جایی که دیتی هایی چون لرد #کریشنا و #آپولو نیز چنین نمودی می یابند.

برای آریاییان اما اصلی ترین ایزد زیبای جوان بی شک ایزد #نریوسنگ (نرسه و نرسی نیز نامیده اند) است. در دیدگاه جانبی خوب است که به شباهت ریشه ای نام نریوسنگ با #نارسیسیس یونانی نیز توجه داشته باشیم.

نریوسنگ آن ایزد زیبایی است که #اهورا_مزدا دادار آفرید و در پس #اهریمن پلید قرار داد تا بانوان جوان دل در گرو نور او بندند و به جای آلاشتن به گناه #جهی دیو پتیاره، مردی همچون او را از #مینو طلب کنند. این میتوانست نمودی پاک و روشن برای میل درونی به عشق و علاقه به زیبایی ظاهری باشد.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 بارها به این موضوع پرداخته ایم که عرصه اساطیر و دیانت #زرتشتی و فرهنگ #آریایی پس از ظهور زرتشت نمایی "سیاه و سفید" مطلق دارد و کمتر عناصر خاکستری در لیست وجودان مینوی و گیتی مسجل هستند! به عبارتی هر چیز که به آن فکر کنیم یا باید ساخته و پرداخته #اهورا_مزدا باشد و یا مخلوق #اهریمن.

در این میان "مرگ" که یکی از مهمترین موضوعاتی است که هر انسانی روزی آن را تجربه خواهد کرد (صرف نظر از اعتقاد به زندگی پس از مرگ یا انکار آن) نیز از این قاعده مستثنی نیست و باید بدانیم که مرگ زاده #اهریمن است!

به اعتقاد زرتشتیت در هر صورت وجه روشنی و سپیدی همراه با جاودانی است و همانطور که ذات هورمزد و #امشاسپندان و ایزدان نامیرا هستند، یکی از صفات ذات اهورایی نیز جاودانی و بی مرگی است و امشاسپندبانو #امرتات (مرداد) موکل بر آن است.

در جبهه مقابل وجودان بسیاری از لشکر تاریکی موکل بر قدرت مرگ و نیستی هستند و شاید عمده ترین آنها دیو پلید مرگ یعنی #استویدات دیو باشد.

در اعتقاد زرتشتیت انسان (#کیومرث) به عنوان نماینده آفریدگار بر زمین و نامیرا آفریده شده بود تا اینکه با حمله اهریمن به قتل رسید و مرگ آفریده شد!

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 یکی از مشهورترین تناسخ های بسیاری از #ایزدان و #امشاسپندان در متون دیانت #زرتشتی و اساطیر #آریایی به شکل "جوان زیباروی پانزده ساله" معرفی شده است! این شکل، ظاهری است که ایزدان بزرگی همچون #بهرام و #نریوسنگ در آن ظهور می یابند.

برای آریاییان پانزده سالگی برای یک مرد جوان، اوج بلوغ و قدرت و نشاط جوانی و سنی برای آغاز تکلیف دینی است. در این سن هر جوان زرتشتی باید به نماز ایستاده و برای اولین بار در حضور آتش تطهیر شود. در این عقیده پانزده سالگی کمال ویژگی های ظاهری و باطنی جوانی است و پسر پانزده ساله می تواند وارث حکومت یا ثروت و مکنت پدر شود.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 بی شک یکی از والاترین وجودان آسترال در اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی، ایزد #آذر است. پرسونیفیکیشن مقدسی از وجود و تمامی زیبایی و برکت "آتش" و شاید ایزدی که باعث شده بسیاری از افراد بی اطلاع، زرتشتیان را "آتش پرست" بدانند!

#آذر یا #آتر (اوستایی) بنا بر باور #اوستا پسر #هورمزد دادار دانسته شده و از نور ازلی او خلقت یافته هست. اما بی شک سابقه پرستش آذر به بنیادهای ابتدایی فرهنگ سانسکریت باز می گردد. جایی که با چند شاخه شدن فرهنگ، دِوای بزرگی با عنوان #آگنی در مذهب #هندو پدید می آورد و آذر را در آریاییان فلات ایران و شاید اژدهای بزرگ آتشین یعنی #آتار را برای اساطیر بسیار دوردستی همانند #سلت! اما بی شک مبرهن است که همه این دیتی ها در فرهنگ خود باری از تقدس و پاکی و پاک کنندگی را به دوش می کشند. با هم قسمتی از #یسنه اوستا (هات 61 و 62) در مدح آذر ایزد را میخوانیم:

"ستایش و نیایش، پیشکش خوب و آرزو شده از برای تو ای پور اهورامزدا، تویی برازنده ستایش، تویی برازنده نیایش، ... ، ای خوشا مردی که ترا از روی راستی بستاید، هیزم در دست، برسم در دست، شیر در دست، ...

... تا که هماره در این خانمان سوزان بُوی، تاکه در این خانمان روشن بوی، در روزگارانی دیرپایا، تا رستاخیز توانا"

امروزه میدانیم که آذر از بزرگترین خدایان سانسکریت عصر #پاگانیسم اساطیر ایرانی بوده است و خدای محبوب اقوام #کاسی و #لولوبی. اما طبق روال شناخته شده، با ظهور زرتشتیت به عنوان یک #ایزد در مقام یک مینوی پاک و مقرب به عنوان پسر اهورا ایفای نقش میکند. از طرفی با تمام تقدس و نیکی باز هم آذر یک ایزد است و در مقامی پایین تر از #امشاسپندان قرار دارد. در این مورد بنا به متن #بندهشن آذر ملازم #اشه امشاسپند است. در واقع تشخص آتش شاید یک سلاح مقدس بوده که توسط خود هورمزد برای از بین بردن تاریکی #اهریمن به وجود آمده و دلیل اصلی احترام آن در عقاید زرتشتی نیز همین است. از #زامیاد یشت می خوانیم که آذر ایزد و امشاسپند #وهومنه (بهمن) در جنگ اصلی پایان سه هزاره در پیشاهنگی سپاه روشنان به جنگ با تاریکی پرداخته و هجمه اهریمن را عقب راندند.

به جز این موارد پاکی و عصمت آتش طی یک اعتقاد قدیمی می توانست در مقام قضاوت حاضر آید. چرا که هیچ پلیدی و تاریکی را در نور خالص عنصر آتش راه نیست. این مسئله آذر ایزد را در شمار قاضیان اصلی روز جزا در دیانت زرتشتی قرار داده (به همراه ایزدانی همچون #رشن و #سروش و #میترا) و در موقعیت های دیگری نیز شاهد رسوم عجیبی در استفاده از آتش برای اثبات بی گناهی هستیم. معروفترین این موارد افسانه #سیاوش پاک تخمه است که آن را در متن اساطیری #شاهنامه به تفصیل میخوانیم. گاهی که سیاوش حاضر شد برای اثبات عصمت خود از آتش گداخته گذر کند و چون آتش وی را نسوزاند، او توانست بی گناهی خود را به یقین همگان برساند‌.

نام و نشان آذر ایزد علاوه بر موارد فوق در بسیاری از متون جنبی زرتشتیت نیز به چشم میخورد. در #ارداویراف_نامه او را یکی از ایزدان همراه ارداویراف می یابیم. کسی که موبد عالی رتبه به یاری و مدد او از #چینود پل گذر کرده و به سیاحت از بهشت و دوزخ پرداخت. همچنین در #دینکرد چندین بند از ستایش های مخصوص او را با خاصیت فراری دادن اهریمنان از مومن تسخیر شده شاهدیم.

در گاهشمار باستانی آریایی روز نهم هر ماه به نام آذر ایزد پاک نامگذاری شده. پس بنابر قاعده آشنا باید روز نهم آذرماه را گاهنبار #آذرگان بنامیم که طبیعتا جشن برافروختن آتش پاک و شادمانی و توبه و استغاثه است. ابوریحان بیرونی در وصف آذرگان در آثار الباقیه توصیفات مفصلی را آورده و از لوازم این جشن بزرگ که بر افروختن آتش، سوزاندن عود و کندر و نوشیدن هوم و شیر می باشد یاد کرده است.

👁‍🗨 یکی از ویژگی های شاخص اساطیر #آریایی و باورهای #زرتشتی، وجهه ی دوگانه "سیاه و سفید" آنها است. وجودان آسترال یا به نامگذاری خود زرتشتیت "مینویی" وجه تثنیه ای از خیر و شر دارند و هر یک بدون استثنا تنها در یک جبهه وارد میشوند و به قول عامیانه یا "رومی" اند و یا "زنگی"! هیچ وجود خیری را نمی یابیم که از او ذره ای بدی سر زند و آنان در معصومیت و کمال مطلق اند و در عوض هیچ وجود شری نیز هیچگاه اقدام به عمل سازنده ای نمیکند و غرق در پلیدی و نابودی است.

باید بدانیم که نمود بیرونی و ظاهری دو جبهه خیر و شر در اساطیر #آریایی دو عنصر "روشنی" و "تاریکی" هستند. #اهورا_مزدا خالق یکتا و خالق کل در یک کلام خدای نور است و #انگره_مینیو (#اهریمن) در اولین تعریف سرکرده موکلان بر تاریکی.

اما همچون طبقه بندی وجودان روشنایی، اهریمنان نیز مشمول سلسله مراتبی خاص هستند. میدانیم که بزرگترین و پدر تمامی وجودان تاریکی انگره مینیو یا اهریمن است. پس از او تعدادی از دیوان بسیار قدرتمند و مخرب قرار دارند که #کمالگان یا #کماریکان نامیده میشوند و همگی فرزند مستقیم اهریمن هستند و در تقابل مستقیم با نامیرایان روشنی یعنی #امشاسپندان قرار می گیرند و پس از کمالگان دیگر دیوان خرد (اما گاها بسیار قدرتمند و ویرانگر) قرار دارند. ما در این مقال به شرح مختصری در باب دیوان #کماله خواهیم پرداخت.

با توجه به تقابل تن به تن کاملگان با امشاسپندان به نظر میرسد آنها نیز به عدد هفت تا باشند. لکن در مورد عدد آنها بین شش و هفت اختلاف نظرهایی وجود دارد. در هر صورت تمامی آنها زاده از بطن ماده دیوی به نام #اودگ هستند که از اهریمن بارور شده و کمالگان و همچنین #اژی_دهاک را میزاید. توصیف نام و ویژگی آنها به شرح زیر است:

#اکومن یا #اکه_منه کماله دیو مصاف #وهومن (بهمن) امشاسپند و قدرتمندترین و پلیدترین دیوان است. او از بین برنده "پندار نیک" و آورنده "پندار پلشت" و بدخواهی و بدکرداری است.

#اندر_دیو دشمن اصلی #اشه امشاسپند (اردیبهشت) است. اوست که راستی و حقیقت را از بین می برد، آتش را خاموش ساخته و ناپاکی و ریمنی به بار می آورد. اندر در اساطیر #آریایی تغییر یافته شخصیت #ایندرا (دئوای قدرتمند و بسیار باستانی #سانسکریت) است که شاه خدایان لقب داشت.

#ساروول یا #ساول دیو مصاف امشاسپند #خشثره (شهریور) است. او را موکل بر مفهوم "طاغوت" و شهریاری ظالم و بدطینت دانسته اند . اوست که به شورش و طغیان امر میکند و بر هم زننده صلح و اتحاد است.

#ناگهیس یا #نانگهیته کماله دیو معاند #سپنتا_آرمئیتی (اسفند) امشاسپند است. او قناعت و برکت را تباه میسازد و امر به تنبلی، بدکارگی، دزدی و فاحشگی می کند.

#تیریز یا #تئیری در مصاف امشاسپند #هوروتات (خرداد) قرار میگیرد. او آورنده فقر و خشکسالی است. اوست که گیاهان و چارپایان را بیمار کرده و تلف میسازد و آب روشن را با بیماری و وبا آلوده می سازد.

#زیریز یا #زئیری همکاره و همراه تریز است. او را "زهر ریز" نیز لقب داده اند و مصاف #امرتات (مرداد) امشاسپند است. اوست که مرگ و نا امیدی می آورد و بیماری و طاعون و جذام می سازد. همچنین او به خودکشی و دیگر کشی امر میکند.

به عنوان مورد مکمل نیز می توان خود #انگره_مینیو یا #اهریمن را سرکرده و یا جزئی از کمالگان به شمار آورد که در برابر #سپنتا_مینیو امشاسپند می ایستد. او ذات پلیدی و تاریکی است و وجودش به معنای نابودی و هرج و مرج و عدم است. هیچ دیو و پلیدی دیگری از او سیاه تر و مخرب تر نیست و او پدر و شاهنشاه تمام دیوان و ددان است.

در پایان قابل ذکر است که نباید لغت "کماله" را برگرفته از واژه "کمال" از زبان عربی بدانیم. بلکه این لغت اوستایی به نظر زبان شناسان امروزی به چند صورت معنا شده که منطقی ترین آنان به صورت "وجودان سر گران" و "آنان که قتل و غارت میکنند" قابل پذیرش اند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 تاریخ برخی از ادیان باستانی به حدی در نهایت کمال به توصیف جزئیات پرداخته است که مخصوص خود مقوله ای جدا آفریده. این توصیفات در دین بسیار باستانی #زرتشت و فرهنگ #آریایی نیز کاملا دقیق به تفسیر تاریخ خلقت و آفرینش و هدایت هستی از ازل تا به روز موعود پرداخته اند.

در بخش هایی از گاهان #اوستا و به صورت مفصل تر در #بندهشن عمر کل جهان 12000 سال در نظر گرفته شده. یعنی دوازده هزاره که نماینده آسمانی هر هزاره یک ستاره از صورت فلکی مربوط به دایره البروج است و تفکر عدد دوازده از دوازده بخش سال و گردش 360 درجه زمین به دور خورشید در دوازده دوره سی روزه اتخاذ شده است. این دوره دوازده هزار ساله همچنین به چهار دوره اصلی 3000 ساله تقسیم میشود که جریانات اصلی آفرینش و زندگانی کائنات در قالب این چهار دوره روی میدهند.

سه هزاره اول دوره آفرینش #مینوی یا جهان معنوی توسط #هورمزد است. در این دوره تمامی #امشاسپندان و #ایزدان و #فروشی (فرورهر) هر انسان که قرار است روزی در گیتی زندگی کند آفریده شده اند. همچنین #اهریمن و #کماریکان و #دیوان در همین دوره از عمق سایه ها و عدم برخاسته اند. در این دوره هیچ زندگی جسمانی وجود نداشته و هیچ انسانی از این دوره "الست" زرتشتی چیزی به یاد نمی آورد.

سه هزاره دوم برابر با آفرینش #گیتی یا جهان مادی است. در طول این سه هزار سال هورمزد گیتی را آفریده و سامان می بخشد و پس از آماده سازی پهنه گیتی برای زندگی انسان او اولین بشر یعنی #کیومرث را به همراه گاو مقدس یا #گوش در زمین سکنی می دهد و از فرَوَشی پاک خود در آنان می دمد. گفته می شود که در ابتدای این دوره #اهریمن به سمت آفرینش #هورمزد براق شده بود و قصد ورود به آن و آلودن آن را کرد. اما نور خلقت هورمزد او را آزرده و پس می راند. پس هورمزد کلمات مقدس #آنوویریه (Anuvairiah) را بر زبان میراند (منطبق با اسم اعظم الله در اعتقادات اسلامی) که باعث میشود اهریمن به پوچی و تاریکی بازگردد و سه هزار ساله ی دوم را کاملا در حالت خواب و گیج ی به سر برد.

در آغاز سه هزاره سوم اهریمن به تحریک کماریکان و #جهی دیو از خواب بر میخیزد و لشکر آراسته و به خلقت هورمزد حمله می برد. با اینکه لشکر روشنی دیگر بار اهریمن را عقب می راند اما کیومرث و گوش در این نبرد کشته میشوند و از خون کیومرث #ماسکی و #ماسکیانا یا همان #مشی_و_مشیانه یعنی اولین زوج بشر امروزی (مطابق با آدم و حوا) سر بر می آورند (پیشتر مفصلا شرح داده شد). بدین گونه زندگی بر گیتی در کنار آمیخته ای از نور و ظلمت و مرگ و محنت آغاز می شود. باید بدانیم که روان پاک #اشوزرتشت در این دوره از #خونیرس و در نزدیکی دریای مقدس #چیچست (دریاچه ارومیه) بر میخیزد و راه روشنی را بر مردم می خواند و انسان را با راه درست زندگی یعنی آیین #مزدیسنا آشنا می سازد.

در سه هزاره چهارم و پایانه اهریمن بیش از هر دوره دیگری بر گیتی تاخته است و تاریکی بر هر سرزمین چیره شده و زندگی انسان در سایه ترس و ریمنی می گذرد. در پایان این دوره سه منجی نوید داده شده در گاهان اوستا ظهور میکنند. #هوشیدر، #هوشیدرماه و و در انتها #سوشیانس که هر سه از نسل زرتشت هستند در خونیرس به پا میخیزند و نبرد نهایی #اهورا و #اهریمن آغاز میشود که پس از پیروزی نیروی خیر شاهنشاهی سوشیانس بر گیتی آغاز میشود و عدالت و برکت و آسودگی و ثروت در تمام پهنه گیتی گسترده می شود.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 🌸🌺 کانال "توره | اساطیر باستان" به مناسبت فرا رسیدن #نوروز گاهنبار باستانی #آریایی تقدیم میدارد 🌺🌸

#⃣ درباب نوروز: قسمت چهارم (هفت سین)

رسم گستراندن خوان هفت عنصر رسمی دیرین و پیوند خورده با گاهنبار #نوروز #آریایی است. این سفره امروزه #هفت_سین نامیده می شود و تقدس خاصی در برپایی آن قابل دریافت است.

خاستگاه هفت سین در منابع گوناگون، متفاوت ذکر شده است. #فردوسی در #شاهنامه آن را ابداعی از #کیانیان میداند اما #زادسپرم اولین برپایی خوان نوروز را به #جمشید پیشدادی نسبت میدهد. من حیث المجموع بی شک منشا باستانی #هفت_سین قابل اثبات می باشد.

باید دقت کنیم که اصول برپایی هفت سین در طول تاریخ دست خوش تغییرات بسیاری شده است. اما موردی که ثابت و پایدار بوده است حضور عدد "هفت" است. ذات چنین تعدادی را میتوان با فلسفه های بسیاری توحیه نمود اما معروف ترین و‌ متفق ترین این نظرها الگوگیری از تعداد #امشاسپندان مقدس یا فرزندان #هورمزد است که به عدد هفت بوده اند. بنابراین هر کدام‌ از هفت عنصر هفت سین نشانی از ذات و صفت یکی از امشاسپندان می باشد.

بنا به روایتی هفت "سین" ابتدا هفت "شین" بود. برخی‌ از محققان‌ معتقدند که‌ در این‌ سفره‌ هفت‌ شین می ‌گذاشته ‌اند همچون‌ ، شیرینی‌، شیر، شکر، شاهدانه، شوری، شفتالو و شیرمال. (چنین عناصری تنها فرضیه ای می باشند و با توجه به وضعیت شواهد موجود از خوراک باستانی ایرانی حدس زده می شوند)

 گروهی دیگر بر این گمانند که ابتدا هفت‌ "چین" یعنی هفت نوع چیدنی از درخت، بوده است که بعدها به هفت‌ سین تغییر یافته است. اما قرن هاست‌ که‌ در سفره‌ عید هر ایرانی،‌ هفت‌ گونه‌ خوردنی‌ که‌ حرف‌ نخست‌ آن‌ها "سین" است‌، چیده‌ می ‌شود.

با تمام این اوصاف ما با در نظر گیری هفت سین و باقی عناصر غیر خوراکی به توصیف و تفسیر آنان میپردازیم. اما باید در نظر داشته باشیم که برخی عناصر با نام عربی (همچون سنبل) یا غیر خوراکی که به جای سین ها گماشته میشوند (همچون سکه) خاستگاه باستانی #آریایی ندارند طی سالیان و تحریف ها به این خوان افزوده شده اند.

1. سبزه: سبزه یا جوانه سبز گندم یا ماش و یا دیگر غلات و حبوبات نمادی از سرسبزی و بی مرگی است. جوانه های سبز ترنه بی شک نمودی از رستاخیز و زندگی دوباره پس از سرما و زمستانند. واضح است که "سبزه" به نمایندگی از امشاسپند بانو #امرتات یا #مرداد بر سفره حضور دارد.


2. سیب: به عنوان نمود شادابی و تندرستی شمرده میشود. سرخی سیب فراز آور یاد آتش پاک امشاسپند #اشه_وهیشته یا #اردیبهشت است. بنابراین سیب پیام آور صداقت و عدالت است.

3. سمنو: سمنو بدون شک نمودی از برکت زمین بارور و فراوانی و وفور نعمت است. با این وصف سمنو به عنوان تقدیسی از جانب امشاسپند بانو #سپنتا_آرمئیتی یا #اسفند بر خوان نوروز حضور می یابد.

4. سماق: به عنوان مظهری از اندیشه زلال و پاک و تقدیس تفکر نیکو شمرده میشود. سماق نماینده ای از جانب والاترین امشاسپندان یعنی #وهومنه یا #بهمن است.

5. سیر: سیر عنوانی از پاکی و پاکیزگی است. بدون شک سیر بیانگر تقدیس امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد است.

6. سنجد: بمانند ذات یک میوه پاک و کمیاب و سلطنتی میتوان سنجد را نمودی از والاتباری امشاسپند موکل بر سلطنت و شهریاری بر حق دانست. حضور #خشثره_ویریه یا #شهریور با سنجد بر سفره نمایان میشود.

7. سرکه: سرکه با گذر دوران بلند از افشره میوه ها حاصل میشود. ناپاکی و ضرر را در ساخت سرکه راهی نیست. بنابراین سرکه معرفی کننده ذات پاکی و معنویت خالص است. با این وصف سرکه نماینده ای از جانب امشاسپند #سپنتا_مینیو است.

سوای این هفت سین عناصر ذیل نیز با فلسفه های خاص خود بر سفره گماره میشوند.

تنگ ماهی: به نمود #کرا_ماهی های محافظ درخت پاک زندگی یعنی #درخت_هوم_سفید یا #گئوکرن بر سفره قرار داده میشود. بر خلاف شایعات و اطلاعات غلطی که به تازگی در فضای مجازی پخش شده اند گماردن تنگ نگهداری ماهی بر سفره هفت سین خاستگاه مطمئن و باستانی #زرتشتی دارد و به چینیان، اعراب یا سلسله های پادشاهی پس از اسلام ربط پیدا نمیکند.

آب و شمع: به نمودی از دو ایزد پاک یعنی #آناهید و #میترا به نشانه روشنی و شگون و پاکی بر سفره حضور می یابند.

قرآن کریم: نماینده دین مبین اسلام است که در کنار عناصر فرهنگ اصیل #آریایی به عنوان نشانی از دین تازه مردم ایران بر سفره حضور می یابد و آن را متبرک می گرداند.

با توضیح این مهم مقاله در باب #نوروز آریایی در اینجا به پایان می رسد. در این ساعات باقی مانده تا تحویل سال نو برای همه عزیزان همراه کانال توره پیشاپیش آرزوی سالی سراسر نیکی و کامیابی داریم💐.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در باور تمدن #آریایی و دیانت #زرتشتی اعتقاد به اهریمنان به اندازه اعتقاد به وجودان نیک محکم و استوار است.

باید بدانیم طبق اعتقاد اصیل #زرتشتی حتی شخص #انگره_مینیو یا #اهریمن نیز جزو آفریدگان #هورمزد است که در ابتدا وجودی والا بوده و سپس معاند شده و "انگره" نام گرفته. با این حال شخص او را به عنوان سرور اهریمنان میپذیریم.

ملازمان #اهریمن موجوداتی با عنوان #دیو هستند که همچون ملازمان #هورمزد مشمول سلسله مراتب خاصی می باشند. اصلی ترین دیوان #کمالگان نامیده میشوند که بعدد شش هستند و با خود انگره هفت تا میشوند و در تقابل با #امشاسپندان قرار میگیرند. پس از #کمالگان دیوان رده پایینتر قرار دارند اما این بدین معنا نیست که شرارت آنها کمتر از کمالگان باشد و بعضی از آنان در پلیدی بر هر اهریمنی پیشی میگیرند.

مفهوم #دروگ (پهلوی) یا #دروغ (فارسی دری و معیار) به اعتقاد زرتشتی، به عنوان بزرگترین و وحشتناکترین گناه و پلیدی در نظر گرفته میشود. در باور پارسیان باستان دروغ سر رشته و سر منشا هر پلیدی و ریمنی است.

باید بدانیم #دروگ به شکل یک دیو مونث نیز تظاهر می یابد که #دروگ_دیو نام میگیرد. او ظاهری بسیار ترسناک دارد اما خود را به اشکال فریبنده و زیبا به آدمیان می نمایاند. او فرمانروای رسته بزرگی از دیوان تحت لوای اهریمن است و در تقابل و تعاند با #اشه امشاسپند قرار میگیرد. (تقابل دروغ و حقیقت) اما طبق #بندهشن او در جنگ بزرگ اهریمنان و ارتش نور از #اردیبهشت شکست میخورد.

علیرغم این شکست دروگ از اریکه قدرت به زیر کشیده نشده است و تا برآمدن نبرد نهایی آخرالزمان در تباهی نسل انسان خواهد کوشید. پیروان او را #دروگون (Draugwæn) نامیده اند که منکر وجود #هورمزد هستند و #اهریمن را به عنوان آفریننده قبول دارند و میتوان آنان را از اولین "شیطان پرستان" تاریخ بشر دانست. به اعتقاد زرتشتیت پست ترین و عذاب آورترین جایگاه جهنم با این دسته تعلق دارد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر #آریایی باستان جایگاهی خاص و والا برای مفهوم "پادشاهی" قابل مشاهده است. شاهنشاه پاک و عدالت گستر از منظر ایرانیان از دیرباز تا کنون به منزله ی نعمتی خدادادی تلقی می شده است. همین تفکر باعث شده که تصوراتی از یک پادشاه آسترال و مقدس وارد عقیده زردشتی شود.

#شهریور یا به تلفظ باستانی اوستایی "خشَثرَه وَیریَه" در اساطیر زردشتی از #امشاسپندان است. (خود این مسئله جایگاه والای شهریاری عدالت گستر را بیان دارد. چرا که امشاسپندان پس از شخص هورمزد والاترین وجودان مقدس بوده اند) او را "شهر آور"، "شهریار" و "خشایار" نیز نامیده اند.

او امشاسپند موکل بر مفهوم پادشاهی است. در تصاویر او را به شکل شاهی پر صلابت نقش کرده اند که تاجی از طلای ناب بر سر دارد. عصایی در دست به نشانه ی سلطنت و چیرگی و حلقه ای سپید در دست دیگر به نمایاندن قدرت و #فره اهورایی. او لباسی زرین و فاخر به فراخور شاهان در بر دارد و #فروهر پاک بر روانش سایه گسترانیده است. در یک کلام او منتها مطلب آن تعریفی است که یک شاه را بایسته است!

شهریور نیز مانند تمام دیگر امشاسپندان نامی پاک بر ماه های دوازده گانه تقویم آریایی از خود به جای گذارده و نامی دیگر بر روزی از هر ماه. طبیعی است که شهریور روز از شهریور ماه هر سال (روز چهارم شهریور) را به نام وی گاهنبار #شهریورگان بنامند.

خشثره حامی عدالت و حمایت از مظلومان است. او فرستنده ی فره بر پادشاهان بوده و بدون رای او هیچ شاهی در انیران و خونیرس بر تخت نمی نشیند. او را حتی در میان دیگر امشاسپندان جایگاهی والا و با عزت است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر #آریایی باستان و باورهای زرتشتی شاهد مقام #امشاسپندان پس از شخص #هورمزد هستیم. آنان را معمولا فرزندان مستقیم وی یا دست کم مخلوق خاص آفریننده ی یکتا می انگارند. در میان تمامی امشاسپندان، #سپنتا_آرمئیتی جایگاهی ویژه در اساطیر دارد.

با کنکاش در عقاید باستانی تر #سپندارمز را خدابانویی #عیلامی می یابیم که به نوعی مادر خدای زمین و برکت دهنده و آفریننده است. انتقال به اساطیر اریایی و در دوران متاخرتر باورهای زرتشتی با حفظ سمت انجام شده اما تنزل درجه طبعا در ساختار دیانت زرتشتی ملزوم این انتقال بوده است.

سپندارمز دختر دردانه ی اهورا مزدا و مورد حمایت اوست. وی امشاسپند موکل بر زمین پاک و خاک حیات بخش می باشد. همچنین او را حامی مادران و زنان پنداشته اند. در تقویم آریایی آخرین برج از چرخه ی دوازده گانه را به نام وی آراسته اند (چرا که فرزند کوچکتر است) و روز پنجم از هر ماه را نیز "سپندارمز روز" نامیده اند. با این تفاسیر گاهنباری بزرگ و باستانی در روز پنجم اسفند در تقویم باستانی ایران قابل انتظار است.

جشن #سپندارمزگان با توجه به توکل امشاسپند خاص آن، موعد پاسداشت زنان است. روز عشق و روز اعتراف بر عشق پاک! با توجه به اضافه شدن پنج روز بر سال سیصد و شصت روزه در تقویم متاخرتر شمسی این گاهنبار پنج روز به تقدم رسیده و در ایران کنونی در شب بیست و نهم بهمن ماه برگزار می شود.

در انگاشته های زرتشتی سپندارمز را امشاسپندی مهربان و برکت دهنده می یابیم و نیایش های فراوانی در گاتاها و مزدیسنا در وصف او میخوانیم. نام او فریاد مادران و کشتکاران است. او آناهید را قدر میدهد و بر شهود میترا پاسبان است.

▫️ @Torecilik