توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 در تقویم اساطیری فرهنگ #آریایی و دیانت #زرتشتی، موعد #تیرگان یادواره چند واقعه است.

1. این روز به نام #تیشتر ایزد از ماه مربوط به تیشتر (تیر) شناخته میشود و تقارن این دو نام روز و ماه جشنی نکو به نام #تیرگان است که به افتخار #تیشتر ایزد باران نگه داشته میشود.

2. به چنین روز در تاریخ ابتدایی خلقت تیشتر ایزد و #اپوش دیو (دیو خشکسالی) به پیکار هم رفتند و در پایان به استعانت #هورمزد و #آناهید، باران به پیروزی رسید و خشکسالی و مرگ به تاریکی رانده شد.

3. این روز هنگامه تیر اندازی #آرش از فراز #دماوند بزرگ برای مشخص نمودن مرز ایران و #توران و روز جانفشانی و عروج این پهلوان است.

4. در تقویم نوین ایران این روز را موعد گرامیداشت بام ایران، قله #دماوند نسبت داده اند.

🌧🌧 "توره | اساطیر باستان" فرا رسیدن سیزدهم تیر ماه و #تیرگان باستانی را خدمت همه یاران همراه شادباش عرض میکند و آرزوی اوقاتی پر از روشنی و نشاط برای شما دارد! 🌧🌧

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 در عرصه اساطیر #آریایی به تصدیق "تیر یشت" از #اوستا ی مقدس می دانیم که آبادانی امروز پهنه ی گیتی وامدار نبرد کیهانی عظیمی است که روزگاری در آسمان مینوی رخ داده است. در این نبرد که روزهای طولانی به درازا کشید ایزد مقدس و مبارک باران یعنی #تیر (#تیشتر به پهلوی) و دشمن همیشگی اش #اپوش دیو، وجود خشکسالی و بی برگی با هم گلاویز شدند.

صحنه نهایی جنگ را دو اسب آسترال نیرومند رقم زدند. تیشتر همچون اسبی شبقگون و زیبا که چشمانی چون آب زلال داشت و زورمندی هزاران رود و مسیل را با خود به همراه آورده بود و اپوش با هیبتی سرخ فام و خشن که از چشمانش شراره های آتش می بارید و به هر عرصه که پای می گذاشت هرچه آب و آبادانی را ویران می ساخت.

پس به یاری #هورمزد دادار و کمک #آناهید ایزد اردویسور توانا، تیشتر توانست اپوش را شکست دهد و وجود گیتی را از شر خکشسالی و مرگ رهایی دهد.

🌧🌿 تیم تحریریه کانال "توره | اساطیر باستان" فرا رسیدن گاهنبار فرخنده و باستانی #تیرگان را به تمامی یاران همراه شاد باش عرض می کند🌿🌧

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 امروزه یکی از آشناترین شخصیتهای اساطیری برای تمامی ایرانیان شخصیت #آرش است. #آرش_کمانگیر که با القابی چون "آرش شیواتیر" نیز خوانده شده است. ثبوت شخصیت آرش در اساطیر #آریایی و #زرتشتی امضایی از متن صریح #اوستا در #تیر_یشت تا #شاهنامه #فردوسی و کتابت ابوریحان بیرونی دارد.

در توصیفی که شاید همه از آن با خبریم آرش همان پهلوان فداکار است که برای سرافرازی وطنش جان خود را به همراه تیر در چله کمان نهاد و برای مشخص شدن مرز بین ایران و #توران از فراز #دماوند کوه تیری پرتاب کرد. اوستا او را #ارخشه (Erakhshath) نامیده و در زبان پهلوی اِرَش نام دارد و شکل استفاده شونده امروزی یعنی "آرش" اتخاذی بی کم و کاست از گویش مردم #پارت است. در مورد زادگاه و قومیت آرش نظرهای متعددی موجود است اما فردوسی و طبری هر دو او را از مردم #مازندران و شهر #آمل می دانند. باید اقرار کرد که شخصیت آرش پیش از وقوع روایت معروف تیراندازی به هیچ عنوان شناخته شده نیست و فردوسی او را صرفا از سپاهیان دلیر و فرماندهان جزء در لشگر #منوچهر پیشدادی معرفی می کند.

روایت اصلی در خط داستانی منوچهر از کشتن #سلم و #تور رقم میخورد. جایی که #افراسیاب شاه #توران با سپاهی عظیم و فرای تصور به مقابله با زیاده خواهی منوچهر بر می آید و در خاک ایران پیشروی میکند. تسلط افراسیاب تا آنجا فزونی می یابد که منوچهر و لشگر ایران در منطقه ای کوچک از مازندران محاصره می شوند و شاه ایرانی که نابودی خود و مملکتش را قریب الوقوع می بیند ناگزیر پیشنهاد صلح به افراسیاب میدهد و از او با این عنوان طلب رحم میکند که افراسیاب اجازه دهد منوچهر به اندازه زمینی که یک پرتاب تیر میتواند بپیماید از خاک ایران را برای خود نگاه دارد.

با طرح این پیشنهاد توسط منوچهر او #آرش را به عنوان پیک رساندن این درخواست نزد افراسیاب می فرستد و او نیز به جهت تحقیر و زبون نشان دادن ایرانیان با این درخواست نامعقول و نامتعارف موافقت میکند. با این شرط که پرتاب این تیر را همان پیک دون پایه و گمنامی انجام دهد که خبر تسلیم را آورده است. آرش نیز به عنوان نماینده حاضر در مجلس منوچهر این شرط را پذیرفته و به سمت اردوگاه #آریایی بازمی گردد. گرچه آرش در اردوگاه سپاه خود با ملامت نزدیکانش رو به رو میشود که چرا چنین مسئولیتی را بر عهده گرفته است. اما او مصمم است که این کار را به سرانجام رساند و منوچهر نیز علیرغم نارضایتی از سپردن چنین وظیفه خطیری به آرش او را همراه با جمعی از نمایندگان ایران روانه می کند تا در پای دماوند کوه به نمایندگان و شاهدان تورانی بپیوندد.

در ادامه روایت، آرش از کوه بالا می رود و آماده پرتاب تیر می شود. طبری و بیرونی در مورد وجه اسطوره ای داستان اینگونه اعلام می کنند که کمان مزبور برای تیراندازی را #سپندارمز امشاسپند به وی اعطا میکند و به او گوشزد می کند که تیری که از این کمان رها شود بسیار دور خواهد رفت، اما جان تیرانداز را نیز خواهد گرفت! با این حال آرش در نهایت جان فشانی قبول میکند که با آن کمان تیر بیاندازد و چون چله کمان را می کشد تا آخرین قطره توان خود را در کشش زه کمان می گذارد. با پرتاب شدن تیر بدن بی رمق آرش از فشار تکه تکه میشود و از کوه پایین می افتد اما #هورمزد به #تیشتر امر می کند که ابرها را از سر راه تیر کنار بزند و #وایو را فرمان می دهد که تیر را با باد پرواز دهد. با این تواصیف تیر از بامداد تا شامگاه پرواز می کند و در آخر بر تنه درخت گردویی در کرانه رود #جیحون فرود می آید و در کمال تعجب همگان رود مزبور به عنوان مرز بین ایران و توران پذیرفته می شود و اینگونه دولت منوچهر شاه از نابودی نجات می یابد.

در #تیر_یشت در مورد شخصیت آرش اینگونه می خوانیم:
"می‌ستاییم ستاره درخشان و شکوهمند #تیشتر را. آن تندتاز به‌سوی دریای #فراخ‌_کرت را، به‌سان آن تیر در هوا پرّان، تیری که #ارخشه تیرانداز، آن بهترین تیرانداز ایرانی، از کوه #ائیریوخشوثه به‌سوی کوه خوَنوَنث پراند."

همچنین خوب است بدانیم که ابوریحان بیرونی هنگامه حماسه آفرینی آرش را منطبق با گاهنبار مقدس #تیرگان (سیزدهم تیرماه در تقویم #زرتشتی) و جشن بزرگ #آبریزان دانسته است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 همه ساله با فرا رسیدن موعد گاهنبار مقدس #تیرگان افسانه ی جانفشانی #آرش کمانگیر در اذهان تداعی می شود.

#آرش از شناخته شده ترین شخصیت های اساطیری #زرتشتی و #آریایی است.

▫️ @Torecilik