کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

#ملخ

[۵/۱۶،‏ ۲۲:۳۷] #علیرضا_پناهی_عنبران:

واشتَنگَنَه/واشتَنکَنَه
vāštangana,vāštankana:ملخ
زبان تالشی/نمین_عنبران

#دکتر_لطیف_پنداریان_آستارا:

واشتان کال = ملخ


#بلوری_فومن _گشت:
جیک= jik= ملخ

#دکتر_فرزاد_بختیاری_ماسال:

در تالشی ماسال، وازه‌وازه‌کر (vāzavāzakar) شنیدم.
وازه‌وازه‌کر:ملخ

#هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
چکورده :ملخ

#سارا_روحانی_پره_سر :
تو گویش ما به ملخ  čukurda  میگیم
و بعضی اوقات به کسی که خیلی لاغر و ضعیف باشه ای اصطلاح را بکار می‌بریم

مثلاً فلانی : لَره چکورده بَمندی
یعنی فلانی مانند ملخ لاغره
یا فلانی لاغریش همانند ملخه


#زلیخا_صبا_ماسال:
در تالشی به نوعی ملخ
"دیوه اسب" می گویند
  که سبز رنگ است

"سیر سنگ" هم  نوعی جیر جیر ک است

#مریم_محسنی_ماسال :
سلام
ما علاوه بر دیوه اسب به آن چمه میز دکر čema miz dakar هم می گوییم و ملخ هم به همین نام است چون در حال پرش ادرار می ریزد می گویند اگر در چشم کسی بریزد کور می کند

در زبان تالشی به کفش دوزک چه میگویند:


⚪️ماملی

⚪️خان پری

⚪️خال پری

⚪️فاطمه خانم

⚪️دونه ژن

#هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
گویش رضوانشهری
میشه خان پری

#حجت_دامن_کش_سیاهمزگی:
سلام
ما به کفشدوزک و پرستو میگیم
"حاجی حاجی"

#بهنام_ن:
درود
من برای کفشدوزک در تالشی "خال پری" شنیدم
البته نه از ماسالی ها
از دوستان دیگه که الان خاطرم نیست
اما
گمان میکنم تلفظ خال پری باید صحیح بوده باشه البته باز بررسی کنید
شاید گویش ها متفاوت بوده
🙏

#زلیخا_صبا_ماسال:
من در ماسال اسمی جز ماملی نشنیدم

#سارا_روحانی:
درود آقای نمینی گرامی

ما به کفشدوزک  ( فاطمَه خَنم )  میگیم
#علیرضاپناهی
کفشدوزک
دۊنَه ژَن düna žan
زبان تالشی/نمین_عنبران

#مهرداد_پورمحمد:
درود و سپاس
تالشی منطقه شاندرمن میشه

« پیرهَ مَه مَه »

#فرزاد_بختیاری_ماسال :
درود عارف برا
وخترون خش🌹

در این لحظه، این موارد به ذهنم رسید و نوشتم؛ اما کافی نیست؛ چون می‌دانم واژه یا واژه‌های دقیق‌تری وجود دارد.

بور/ bur/
ایسپیه بور /ispiya bur/
ایسپی‌کاج /ispikāj/
ایسپیه /ispiya/
اخیال /axyāl/ (این مورد اغلب برای اسب به‌کار می‌رود؛ اسبی که یالش بور خیلی روشن باشد و به سفیدی بزند).

از میان این نمونه‌ها، شاید "ایسپیه" از همه دقیق‌تر و مناسب‌تر باشد.

ایسپیه /ispiya/ در تالشی ماسال، احتمالا دقیق‌ترین معادل زال در زبان فارسی‌ست.

#سارا_روحانی_پره‌سر :
سلام و عرض ادب آقای دکتر بختیاری گرامی

شبتون نیک برادر بزرگوار

یه نوع ایسپیه یا ایسبیه داریم
شته ایسبیه  ( šəta isbi ) یعنی خیلی سفید مانند سفیدی شیر
ایسبیه بولور هم هست یعنی خیلی سفید همانند بلور

🙏

#میلاد_بردبار_اسالم :
سلام
در کتاب لغت نامه تالشی شمالی براش کلمات sipili (سیپیلی) و sipipuš (سیپیپوش) و sofsipi (سُفسیپی) نوشته شدن.
در تالشی خودمون، به شخصه خودم تا به حال کلمه خاصی رو دربارش نشنیدم.
البته کلمات ispiyašət (ایسپییَشْت) و isbiyašət (ایسبییَشْت) رو شنیدم ولی تا جایی که اطلاع دارم برای افرادی به کار میره که پوست بسیار سفیدی دارن.

#هویه_تحویلداری_رضوانشهر :
سلام وعرض ادب آقای دکتربختیاری بزرگوار
ایسبیه رابه خیلی ازچیزهاتشبیه میکنند
مثل ایسبیه بندری
مثلافلانی هنتره ایسبیه بندری(یعنی خیلی سفیدهستند)
شایدفقط گویش رضوانشهری باشه

#میلاد_بردبار_اسالم :
با عرض سلام. درسته یک حالت تشبیهی داره. دقیقا همین جمله ای که فرمودید رو در گویش اسالمی هم میگن.

#زلیخا_صبا_ماسال :
بادرود به شما گرامیان در فارسی زالی می گویند ود ر تالشی  کاچ ویا ایسپیه کاچ می گویند 
صبا

#فرزاد_بختیاری_ماسال :
البته باید به این نکته توجه داشت که "ایسپیه" به‌عنوان برابری برای "زال" فارسی، به تنهایی به کار می‌رود؛ یعنی الزامی نیست که حتما صفت ایسپی + نشانه صفت/ اضافه a + اسم باشد. ضمن این‌که این a یا ya پایان "ایسپیه"، آن‌گاه که این کلمه به‌تنهایی به کار می‌رود، نشانه صفت/ اضافه نیست؛ بلکه پسوند نسبت یا شباهت است: صفت بیانی ساده ispi + پسوند a یا ya = ایسپیه.

در مرکیه ماسال مرد زالی بود که مردم به او ایسپیه می‌گفتند (نام محلی و غیررسمی آن شخص ایسپیه بود).

#ملخ

[۵/۱۶،‏ ۲۲:۳۷] #علیرضا_پناهی_عنبران:

واشتَنگَنَه/واشتَنکَنَه
vāštangana,vāštankana:ملخ
زبان تالشی/نمین_عنبران

#دکتر_لطیف_پنداریان_آستارا:

واشتان کال = ملخ


#بلوری_فومن _گشت:
جیک= jik= ملخ

#دکتر_فرزاد_بختیاری_ماسال:

در تالشی ماسال، وازه‌وازه‌کر (vāzavāzakar) شنیدم.
وازه‌وازه‌کر:ملخ

#هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
چکورده :ملخ

#سارا_روحانی_پره_سر :
تو گویش ما به ملخ  čukurda  میگیم
و بعضی اوقات به کسی که خیلی لاغر و ضعیف باشه ای اصطلاح را بکار می‌بریم

مثلاً فلانی : لَره چکورده بَمندی
یعنی فلانی مانند ملخ لاغره
یا فلانی لاغریش همانند ملخه


#زلیخا_صبا_ماسال:
در تالشی به نوعی ملخ
"دیوه اسب" می گویند
  که سبز رنگ است

"سیر سنگ" هم  نوعی جیر جیر ک است

#مریم_محسنی_ماسال :
سلام
ما علاوه بر دیوه اسب به آن چمه میز دکر čema miz dakar هم می گوییم و ملخ هم به همین نام است چون در حال پرش ادرار می ریزد می گویند اگر در چشم کسی بریزد کور می کند

#امین_اسالم:
  وَشتَن کَل
اسالم _ خرجگیل

#آرمین_حیدریان_آستارا:
واشتَن کَلَه : ملخ در تالشی مرکز آستارا

#مجید_نعمتی_سیاهمزگی:
درود بر همه دوستان
در مناطق ما به ملخ
دیوه اسب
و مه ولی اسب هم می گویند

#هویه_تحویلداری:
به این میوه جنگلی هم که رنگش سیاه میباشد( مامنی) گفته میشودکه ازخواص دارویی بسیاربرخورداراست

#گیلان_سبز:
سی یو گ له

#دکتر_لطیف_پنداریان:
این را در تالشی آستارا " سی یو گله" به معنای سیاه دانه می گویند که ترکها آن را قره قات می گویند.

#رسول_علیزاده_گسکره:
درود در فومنات سیاه ماملی ودر اطراف امامزاده هاشم تالش نشین سیاه گوتی

#فرنگیس_قلیزاده_ماسال :
سییا کوتی ( siyā kuti):
زالزالک = سیا ولیک۰
که دم کرده آن برای
بیماری قند خوب است۰

#سارا_روحانی:
درود
مامنی  : māmni  :  که خوراکی است و دم کرده اون برای قند خون عالیست و حتی تو عطاریها برگ و ساقه را دیدم که می‌فروشند
ولی ما دم میزاریم همانند چای

🙏🌺

#میلاد_بردبار_اسالم :

درود

این فکر کنم از خانواده همون میوه جنگلی وحشی هست به رنگ های نیلی و سیاه و قرمز که اگر اشتباه نکنم در فارسی بهشون اسم هایی از قبیل "بلوبری" و "ولیک" و "قره قات" و "زالزالک" میگن که انتهای بیشترشون باز هست.

در منطقه اسالم، 2 نوع از این میوه هست که انتهاشون، فرورفتگی داره :

یکی به رنگ آبی مایل به بنفش تیره (نیلی) که بوته ای هستش و اواسط تابستان میرسه که بهش میگیم "سییاگْلَه" siyāgəla.

یکی هم درختچه ای هستش و اواسط پاییز میرسه که بهش میگیم "سییَف" siyaf و به 2 رنگ سیاه و قرمز وجود داره که به ترتیب بهشون میگیم :
سییاسییَف siyāsiyaf / سْرَسییَف sərasiyaf


#هویه_تحویلداری:
درود
درگویش رضوانشهربه این میوه جنگلی (مامنی)  گفته میشودودارای خواص دارویی هم میباشد

#گیلان_سبز:
ما میگسم سی یو گله

#Dr. Latif Pendarian:

این میوه را هم در تالشی آستارا " س ی گله" یعنی سرخ دانه می گویند.
#فرنگیس_قلیزاده_ماسال :
سیف چه sif ča: سرخ ولیک   
تالشی گویش ماسال  
فرنگیس قلیزاده

#کاظم_دلیری_ماسال:
سلام وشب همگی بخیر
تالشی :گیرماکَه چی میشه؟

#مریم_محسنی_ماسال:
گیرماکه واحد وزن و حجم معادل ۴۰۰ گرم
د گیرماکه و نسب = یک لیتر

#فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
چنان که من شنیدم گیرماکه
واژه روسی است

#هویه_تحویلداری:
درودبرشماخانم محسنی عزیز
گیرماکه واحدوزن وحجم
مثلادرزمان قدیم میگفتند. ای گیرماکه نفت میخواستم
#میلاد_بردبار_اسالم :
درود بر شما

به احتمال زیاد از زبان روسی اومده.

در روسی به "سنگ بزرگ ترازو" میگن гиря (با تلفظ giryā) که همچنین به معنی "وزنه ورزشی" و همچنین "نوعی دمبل روسی" هم هست.

و همچنین به "سنگ کوچک ترازو" هم میگن гирька (با تلفظ girkā).

پسوند ка (با تلفظ "کا" kā) در زبان روسی، یکی از پسوندهای تصغیر و تحبیب می باشد؛ تقریبا معادل با "اَک" و "اَکَه" در تالشی و فارسی مانند "مِردَک" و "مِردَکَه" در تالشی که در فارسی، حالت تصغیر و تحقیر دارد مانند "مَردَک" و "مَرتیکِه".

#علیرضا_پناهی_عنبران:
درود
گیروانکه girvanka: دویست و پنجاه گرم که نوعی وزنه است روسی است
و همچنین بنظر
چَتوَر čatvar

#میلاد_بردبار_اسالم:
درود
بله čatvar هم احتمالا از روسی آمده و در ترکی آذربایجانی هم با همین تلفظ وجود دارد و واحد وزنی معادل 250 گرم ( یک چهارم یک کیلوگرم) هست.
در تالشی آن سوی مرز هم همینطوری میگویند.
ما هم čatvar میگوییم که برای مقدار کم به کار میرود؛ مثلا میگوییم :
i čatvar bəxsum / čatvari bəxsum
یعنی "کمی بخوابم" (اشاره به چرت کوتاه)

در زبان روسی، четверть (با تلفظ četvert) به معنی "ربع" و "یک چهارم" است.

در فارسی و تالشی هم کلمات "چارَک" و "ایچارَکَه" به کار میروند به همان معنی "ربع" و "یک چهارم" که البته در تالشی اسالم در کل به "مقادیر کم و یا زیاد" هم اشاره میکند.

[۹/۴،‏ ۲۱:۱۳] #عاشوری_شولم_فومن: بنده در کانال واجه واج دنبال واژه چومبر گشتم اما ندیدم.
چومبر : نیشگون
( با چنگر اشتباه نشود )

عاشوری
[۹/۴،‏ ۲۱:۱۴] #عاشوری_شولم_فومن: چومبر به معنی نیشگون در محل ما/ تالش فومن/روستای شولم
کاربرد دارد
[۹/۵،‏ ۰:۵۷] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: درود
چمپریاچپر: نیشگون
گویش رضوانشهر
هویه تحویلداری

#علیرضا_پناهی_عنبران:
اَغَه لو:زعفران وحشی/زبان تالشی/نمین_عنبران

#حسین_زاغی_ماسال:
گاجوجو

#سارا_روحانی:
درود
گا جو جو ( gãjuju ) زعفران وحشی
گویش رضوانشهر


#هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
گاجوجو

#منصور_بلوری_گشت:
به فارسی گل حسرت

#علیرضا_پناهی_عنبران:
گوله بنه güla bəna:گل حسرت


#سارا_روحانی_رضوانشهر:
طرفای خلخال

به گا جو جو....گیزا گیزا می‌گویند...البته شنیدم از تالشان اون منطقه
#دکتر_فرزاد_بختیاری:


[۹/۳،‏ ۰:۲۹] #دکتر_فرزاد_بختیاری:
درود
*گیزگیزا* ، گاجوجو نیست.

گیزگیزا باید سیاه‌رنگ باشد. و اگر اشتباه نکنم، روی سنگ‌های بزرگ‌ می‌روید.

بیت قدیمی:
سیا گیزگیزا بیم از بر سر سنگ
شته مله میشین مه نه کری جنگ
امیدوارم بیت را درست ثبت کرده‌باشم.

#علی_حیدری_عنبران:
زعفران وحشی سه گونه موجود در منطقه
گۊگ لۊ
اغا لو
گَگیزو

گل حسرت و زعفران وحشی باهم فرق دارند هم در ظاهر و هم در خواص

روی نام ها کلیک کنید
👇👇👇
#مریم_محسنی_ماسال
#فرنگیس_قلیزاده_ماسال
#زلیخا_صبا_ماسال
#دکتر_فرزاد_بختیاری
#معصومه_اپروز
#محمد_رضا_فدایی
#ضیا_طرقدار
#حجت_دامن_کش_سیاهمزگی
#منصور_بلوری_گشت
#اسماعیل_دوستی_خوشابر
#انوش_نازیابی_فومن
#بیت_اله_صفری_فومن
#علیرضا_پناهی_عنبران
#عارف_محمدقلی_پور_ماسال
#سارا_روحانی_رضوانشهر
#کوهزاد
#سعید_بشری_ماسال
#شیر_محمد_عاشوری
#استاد_علی_ماسالی
#صادق_شیرزاد_ماسال
#پیمان_خدایی_عنبران
#وحید_علیپور_شفت
#حسین_زاغی_ماسال
#کاظم_میرزایی_گسکره
#شهریار_پور_محمد
#هویه_تحویلداری_رضوانشهر
#رمضان_نیک_نهاد
#جیران_الله_بخشی_پونل
#عباس_رحمتی_ماسوله
#تقی_ابراهیم_نژاد_گسکریی
#صلاح_الدین_حمیدی_عنبران
#پیمان_خدایی_عنبران

[۸/۲۰،‏ ۲۳:۳۳] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: زالاوم کرده
هلاک شدم/ازخستگی هلاک شدم.. بیحال شدم
اگراین واژه معنی دیگری داردبزرگان گروه لطف کرده معنی کامل وصحیحش راعنوان کنید
باتشکرهویه تحویلداری ازرضوانشهر
[۸/۲۱،‏ ۱۵:۵۶] #مریم_محسنی_ماسال: سلام بر شما
من چنین کلمه ای نشنیدم
زله کرده zala karde داریم به معنی زهره ترک شدن ، ترسیدن
[۸/۲۱،‏ ۱۵:۵۹] #ضیا_طرقدار: در پارسی واژه ، زِل لِه ، داریم ..

مانند این جمله معروف :

این بچه من را زِل لِه کرد ...
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۰۵] #علیرضا_پناهی_عنبران: درود
زالو اوبم من از قدیمیای محل شنیدم🙏
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۰۶] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: براثرفشارزیاد کاری
میگن. زالاوم کرده
بخصوص درکارسنگین کشاورزی ورفت وآمددرییلاقات تامیرسیدندازخستگی زیادمیگفتندزالاوم کرده
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۰۸] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: زال که میشه همون کیسه صفرا... آو.. که همون آب درکل (آب کیسه صفرا)
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۱۵] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: به درخواست تعدادافرادی که از واژه نامه تالشی یاهمون واجه واج اطلاعاتی داشتندپرسش کردندوپاسخ خواستند
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۴۶] #منصور_بلوری_گشت: ما داریم واژه ای بنام (زالش) که مربوط
به حیوانات است که در اثر گرما به این بیماری دچار می شوند
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۵۳] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: درودبه حیوانات هم مربوط میشه
مثلابیچاره گا... زالاو کرده
[۸/۲۱،‏ ۱۶:۵۶] #بیت_اله_صفری_فومن: درود و عرض ادب
*زالٓش*
وقتی که بچه بودیم و گوجه سبز نرسیده رو خارج از قائده و به مقدار زیاد می‌خوردیم و یا همچنین انار نرسیده رو مصرف میکردیم بزرگترها میگفتند که زیاد نخور *زالٓش کری*

*زال*
معنی بی ادبی داره
مربوط به نشیمنگاه آدمها

*زٓلٓه ترکه*
زهره تَرَک، زهله ترک شدن.

دییٓرماز خش
بیت الله صفری سیدآبادی 🙏

#دکتر_فرزاد_بختیاری:
درکتاب فرهنگ تطبیقی تالش و تاتی وآذری دکتر عبدلی
زال: نوعی بیماری برای دامهاست؛تورم طحال
#فرنگیس_قلیزاده_ماسال: درود بر همه بزرگواران
ما درماسال به کسی که گوجه سبز یا باقلا مازندرانی زیاد خورده باشدمی گوییم
خروئه زله :xarua zala و باکله زله :bâkle zalaکردشه.بیمار
دچار کم خونی وبی حالی
می شود که باخوراندن دوشاب یا شیره انگور
درمانش می کنند
#دکتر_فرزاد_بختیاری: *زالاو* (zālāv)
بنده هم در منطقه ما *زالاو* نشنیدم؛ اما از مجموع اظهارات شما خوبان پیداست که این کلمه باید با *زله* (zala) و *زال* (zāl) در پیوند باشد‌.
#دکتر_فرزاد_بختیاری: *طحال*
فرهنگ فارسی معین
(طَ) [ ع . ] (اِ.) اسپرز، سپرز؛ یکی از اعضای داخلی بدن انسان که در طرف چپ شکم قرار دارد و کار آن ذخیره کردن گلبول های سرخ است .
#دکتر_فرزاد_بختیاری: *زله (zala)*
برابر *زهره* فارسی

👇
لغت‌نامه دهخدا

*زهره* . [ زَ رَ / رِ ] (اِ) پوستی باشد پرآب که بر جگر آدمی و حیوانات دیگر چسبیده است . (برهان ) (انجمن آرا) (آنندراج ). و به عربی مراره گویند.(انجمن آرا) (آنندراج ). و با لفظ بافتن و شکافتن مستعمل است . (از آنندراج ). پوستی باشد کیسه مانند که درآن آب زرد تلخ پر باشد و آن به جگر هر حیوان چسبیده می باشد. (غیاث ). صفرا و مراره . پوستی کیسه مانند که به جگر چسبیده و محتوی صفرا می باشد. (ناظم الاطباء). 
#هویه_تحویلداری_رضوانشهر: زال که چسبیده به روده بزرگ ماهی ووووکه مزه تلخی داردوقابل استفاده نمیباشد
#سارا_روحانی_رضوانشهر: سلام هویه جان خوبی عزیزم
عصرتون خوش

ما تو گویش تالش دولاب ( زال) داریم و این واژه تالشی بیشتر برای حیوانات بکار می‌برند

مثلاً می‌گفتیم :
هوا خیلی خیلی گرمه ... الان گاو زال می‌کنه...
یعنی در اثر کمبود آب و گرمای زیاد زرد میشه....و احتمالا صفرا کارش را خوب نمی‌تواند انجام دهد...و
به خاطر همین.... مردم بیشتر احشام خودشون را تو فصل تابستان به ییلاقات می‌بردند که از بعضی از امراض و گرمای شدید در امان باشند
ولی در مورد انسان چیزی به یاد ندارم

#اسماعیل_دوستی_خوشابر:
ما درمورد انسان هم بکار میبریم
کسی که زیاد تشنش شده باشه میگیم=(زالِش آکَردَه)یا (زال کَردِشَه)
یا میگیم(زال دونِش بَرمَه وِشنَگیرا یا تِشنَگیرا)
زال آو= به مایع صفراوی کیسه صفرا میگیم زال آو
#اسماعیل_دوستی_خوشابر:
زالِم کَردَه= هلاک شدم (مقصود اینجا ازتشنگی است)
زالشون آکَرد=هلاک شدن از تشنگی
زال آمَکَری=هلاک نشوی از تشنگی
زال آکَردِر؟=هلاک شدی از تشنگی؟
زالِش کَردَه نی کِ!= هلاک نشده است که از تشنگی!

#بیت_اله_صفری
*زالش*
وختی آلوچه زیاد می‌خوردیم ، مادر بزرگ و پدر بزرگ و ...
میگفتند زیاد نخور ، زالش می‌کنی.
یا انار نرسیده رو می‌خوردیم ، همینطور...
خروئه زالش، اناره زالش

*زال*

با عرض پوزش مجدد

یکی اگر چاک شلوارش پاره بود و هم میشد.
میخندیدند بهش و میگفتد
اشته *زال* بٓرومٓه.
#حسین_زاغی_ماسال:
*چه زله او آبه*
*چم زله ترکه*
یعنی *خیلی ترسیدم*

#مریم_محسنی_ماسال
#فرنگیس_قلیزاده_ماسال
#زلیخا_صبا_ماسال
#دکتر_فرزاد_بختیاری
#معصومه_اپروز
#محمد_رضا_فدایی
#حجت_دامن_کش_سیاهمزگی
#منصور_بلوری_گشت
#اسماعیل_دوستی_خوشابر
#انوش_نازیابی_فومن
#بیت_اله_صفری_فومن
#علیرضا_پناهی_عنبران
#عارف_محمدقلی_پور_ماسال
#سارا_روحانی_رضوانشهر
#کوهزاد
#سعید_بشری_ماسال
#شیر_محمد_عاشوری
#استاد_علی_ماسالی
#صادق_شیرزاد_ماسال
#پیمان_خدایی_عنبران
#وحید_علیپور_شفت
#حسین_زاغی_ماسال
#کاظم_میرزایی_گسکره
#شهریار_پور_محمد
#هویه_تحویلداری_رضوانشهر

#مریم_محسنی_ماسال
#فرنگیس_قلیزاده_ماسال
#زلیخا_صبا_ماسال
#دکتر_فرزاد_بختیاری
#معصومه_اپروز
#محمد_رضا_فدایی
#حجت_دامن_کش_سیاهمزگی
#منصور_بلوری_گشت
#اسماعیل_دوستی_خوشابر
#انوش_نازیابی_فومن
#بیت_اله_صفری_فومن
#علیرضا_پناهی_عنبران
#عارف_محمدقلی_پور_ماسال
#سارا_روحانی_رضوانشهر
#کوهزاد
#سعید_بشری_ماسال
#شیر_محمد_عاشوری
#استاد_علی_ماسالی
#صادق_شیرزاد_ماسال
#پیمان_خدایی_عنبران
#وحید_علیپور_شفت
#حسین_زاغی_ماسال
#کاظم_میرزایی_گسکره
#شهریار_پور_محمد
#هویه_تحویلداری_رضوانشهر

[۸/۷،‏ ۱۶:۱۴] #زلیخا_صبا_ماسال: تعبیر هایی متفاوت از برداشتم از بعضی این واژه ها

کلاشه. در بچگی اگه کاری می کردیم که بعد با ناراحتی مواجه می شدیم به ما می گفتند تا ته ببی که ده خربزه پوست مکلاشی. خربزه پوستی بکلاش سیفی بکلاش. موشی چمه که قالی یون همه کلاشه

کرپنده.: بخصوص شکلات کرپنده اصلا خوب نییه گازی موشه گاز آکره

هنته ته هف کوهف دریا اه دیم تفازنم که مشای آگردن

یعنی پرکاندن دور کردن


لرتنده. چده لرتن و بی وسؤل آبه
. لِرتان
خشرده : هنته ته دخشرن و چال وبیل کرن که هیکس اشته خبری مداره
ویلرتنده : لرت وپرت آبه. پخش و ولا. آبه
ریزیسته :
خای بشی. بریز. سیا سنگ اشته دومله چمن چمه سری فاصیل آوز
راندن با غصب کسی را

وازنده : مگه خرسه وازنه
خرسی نه جیر وکفا واز کره

سوره کرد: عجب سوره زمه. یا. سسی سور کرده. مالن سسه بودن چوون نمکی دوئه ماقه یه

جناغ در نده.: بری یندینه شرطه خاش بچاکنم دی یسم ای. را کینه بو یا زوئه
ایذن وای چوون مینیشون جناق خشرده یندینه تیرو تفگینه

دولاکنده
اشته سرو جانی خوب شوستره یا نه. دولاکندره
اشته خلا ئون تشتی کو دخسینیر

مونده گاچ اندیز آبه. لیوه بندینه اژگری چه سیلی آروفه

دگره : چده شمه که کو گِره گِره و دگیر و دَشکن کرن
کرگی شی گره گره کری. امه نی دگره دگره گتمونه

دگرا هرده
بیچارژنک لی دگرا هره

هنی کاری ترس دره ام مینکی کو جیفوسش آدوئه

چونه آکرده :
ننه از هرچی وام اه من چونه آکره

جوتی پلکه
ای نفری نه. نشا گفی ژندن جوتی پلکه

#اسماعیل_دوستی_خوشابر: البته این ها رو هم داریم👇
ویکلاشِمَه
پِکلاش
ویکلاششون
آکلاش
آمَکلاش
و..

#دوستی/خوشابر
[۸/۷،‏ ۱۶:۲۴] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: کلاشِه= خورد کردن استخوان با دندان های آسیاب

آچَردِه=جداکردن گوشت با دندان های آسیاب و نیش

#دوستی/خوشابر
[۸/۷،‏ ۱۶:۲۷] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: کِلاشِه با کورچِنییه احتمالا هم معنی و هم شکل باشه

پِکورچِنیش
پکلاشِش

دَکلاشِشَه
دَکورچنیشه

مَکلاش
مَکورچِن

بِکلاش
بکورچِن


#دوستی/خوشابر
[۸/۷،‏ ۱۶:۲۹] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: کورچِنییه و پکورچنییه به نوعی صدای خرد کردن هم معنی میده ولی کلاشِه و پکلاشِه و.... اینطور نیست


#خوشابر
[۸/۷،‏ ۱۶:۴۲] #عاشوری_شولم_فومن: کرچنَه کرچنَه هَردِه
[۸/۷،‏ ۱۶:۴۷] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: مثلا کِلاشِه برای چیزهای سخت وخشک بیشتر کاربرد داره اما کورچینیه و کرچنه برای چیزهای نرم وخشک هم کاربرد داره

مثلا (نونش کورچنیه)
نمیشه گفت( نونش کِلاشَه)
[۸/۷،‏ ۱۶:۵۰] #عاشوری_شولم_فومن: در مورد کلاشه پوسته و رویه را خوردن و استخوان یا هسته را باقی گداشتن است.
ام کرچنه کرچنه خوردن تمام انچه در دهان است می باشد بخصوص چیزهای خشک و ترد
[۸/۷،‏ ۱۷:۰۰] #زلیخا_صبا_ماسال: و اما در مورد ی به بچه آخری در تالش
آکلاش .ویکلاش. یا همان آتار ویتار هم می گویند
یعنی ته تغاری
صبا ماسال
[۸/۷،‏ ۱۷:۰۴] #حسین_زاغی_ماسال: گویش_تالشی_ماسال
چهار واژه :
*کلاشه*
تراش سطحی ،به منظور برداشتن ،قسمتی و رسیدن به سطح زیرین.
مثال :
اکلاشه: سطح زمین،یا جدا کردن گوشت از استخوان‌های درشت،سگ هم به منظور برداشتن غضرف و شکستن استخوان و رسیدن به مغر استخوان است.
*تاشه*
تراشیدن و خراشیدن و فرم دان ،به منظور تغییر ماهیت اولیه اون جسم،و تولید دیگری
مثال: ساخت ابزار چوبی
*کرپنده*
خرد کردن اجسام خوردنی،با دندان، به تکیه های ریز تر،معمولا آبدار هم هستند.
اسم واژه شباهت به صدای تولیدی از این عمل دارد
مثل:
ساقه و کله تُرب،مثل ساقه کرفس
*کرچنده* یا *کورچینه*
آسیاب کردن و نرم کردن با دندان ،بیشتر دانه های خشک را شامل می شود.
اسم واژه شباهت به صدای تولیدی از این عمل دارد.
مثال:
تنقلات و دانه ها بو داده (گندم،برنج،عدس...)
#حسین_زاغی_ماسال
[۸/۷،‏ ۱۷:۰۶] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: درود
بسیارعالی آتار ویتار همون ته تغاری فرزندآخرخانواده
هویه تحویلداری رضوانشهر
[۸/۷،‏ ۱۷:۱۲] #شهریار_پور_محمد: ما به بچه های خیلی عزیز و به اصطلاح دردانه میگوییم خاجتی xājati / خاجتیه بله xājatiya bala

معمولا فرزندان آخر یا تک فرزندان خاجتیه بله هم بودند
[۸/۷،‏ ۱۷:۴۵] #علیرضا_پناهی_عنبران: کٚرچَنَه kərçana:از ریشه کرچ ترد و خشک
کٚرتٚنِه kərtəne :از ریشه کرت (چیزی که با خرد کردن در دهان صدای کرت کرت بده مثل خوردن شکلات....
بکرتن
مکرتن
پَزیل pazil :جدا کردن میوه از هسته
در حالت امری🌹🌺
[۸/۷،‏ ۱۷:۵۳] #سارا_روحانی_رضوانشهر: درود
خاجَتی ( xājati ) عزیز دُردانه

معمولاً به بچه‌های آخر و آدم های که خودشان را لوس می‌کنند ، این واژه را به کار می‌بریم
[۸/۷،‏ ۱۹:۵۹] #عارف_محمدقلی_پور_ماسال: واژه‌ی خیلی پرکاربردیه
مخصوصا موقع خوردن میوه‌ها
ولی من به صورت آکلاشه شنیدمش
شاید معنای کلاشه و آکلاشه فرق داشته باشن

[۸/۴،‏ ۱۹:۲۱] #زلیخا_صبا_ماسال: مچکه یک واژه ای است که کمتر به گوشه ذهن کسی می آید می خواهم بدانم کسی میداند.
اگر کسی از دوستان برایم توضیح دهد خیلی خو شحالم می کند
[۸/۴،‏ ۱۹:۵۶] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
سلام بانوصبای عزیز
درگویش رضوانشهری
پلامچکه داشتیم. که درسن دبستان شش تاهشت ووو سالگی بیاددارم چنددختربچه بااجازه بزرگترهابرنج ومقداری خوراکی باهم مکانی راانتخاب میکردیم که پخت وپزمادرآنجادورازچشم ودخالت بزرگترهاانجام میگرفت بایدبگم گاهی اختلاف سلیقه هم پیش می آمدکه دریادگیری کودکانه بی تاثیرنبود.
آنروزبهترین روززندگی مابود.
بنظربنده مچکه یعنی همون شراکت درپخت غذای کودکانه،
شایدبطورکامل نتونستم
یادایام راکامل کنم
هویه تحویلداری رضوانشهر
[۸/۴،‏ ۲۰:۱۰] #مریم_محسنی_ماسال:

با سلام و درود بر خانم صبا
پلا مچکه مزا بازی کودکانه دخترانه است که به فارسی خاله بازی می شود.
[۸/۴،‏ ۲۰:۲۶] #شهریار_پور_محمد:
ما بهش میگیم ده ده مزا dehdeh məza
[۸/۴،‏ ۲۱:۰۷] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: درود
مامیگیم مانی مزا(یعنی خاله بازی)

[۸/۴،‏ ۲۰:۱۴] #زلیخا_صبا_ماسال:
پلا مچکه مزا. همان پلا پختن کوچک بچگانه هم هست. شما دوستانم همگی یاریم کردید ممنونم

[۷/۲۶،‏ ۲۱:۱۰] #اسماعیل_دوستی_خوشابر:
بله ما در خوشابر "چواز"را بکار میبریم
تَلار هم قبلا توررَه بوده بله
[۷/۲۶،‏ ۲۱:۱۰] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: (لِمبَه) هم ما به جایی میگیم که با چوب در ارتفاع متوسط ساخته میشه برای گذاشتن وسایل روی اون
[۷/۲۶،‏ ۲۱:۴۴] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
درودلمبه درییلاقات زیادکاربردداره
ماخودمان درییلاق دشت دومن داریم
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۱۶] #مریم_محسنی_ماسال: سلام
ما به تخته سقف ساختمان لمپه lampa می گوییم
احتمالا لمپه همان لمه است
لمه کوبی سقف اتاقها
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۲۴] #عاشوری_شولم_فومن:
فکر کنم چَپَر هم بداریم.
جایی معلق در سقف و کف اتاق نشیمن و پایین خانه های قدیمی که برای خشک کردن شلتوک استفاده می شد
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۲۷] #مریم_محسنی_ماسال:
دوئه که چپر

[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۰] #فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
درود برشما همراهان
ارجمند
البته به طاقچه چوبی رف:raf هم گفته می شود
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۵] #کاظم_میرزایی_گسکره: لمبه یا رفات RAFAT
به گویش گسکره

قدیمه سالیار که سازین کلا دار رو درگونینه

معمولا د طرف اطاقی دیازی کا ،به فاصله یک الی یک و نیم متر، تخته ای تبرینه تاشین به پهنی ۳۰ الی۴۰ سانت،

چه سری انواع و اقسام اشتن وسیله اون قرار دین،

و جیره که زیاد فرق نکری هر وصیله ای بنین،
اما کفا اطاقون چون مهمون آی، ویشتر لوازم تزیینی قرار دین،

لمبه : رفات

[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۷] #زلیخا_صبا_ماسال:
درود در دود خانه. های قدیمی یک سقف کاذب پایین تر از سقف اصلی برای خشک کردن ژه یا شلتوک ونیز گردو بود که به آن
چَپَر :Capar. می گفتند که الان دیگر نیست چون ژه را در کارخانه ها ی برنجکوبی خشک می کنند
زلیخا صبا
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۸] #فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
هیره:hira به سکوی بلند درو خانه گفته می شود

[۷/۲۶،‏ ۲۳:۰۲] #زلیخا_صبا_ماسال:
در مورد چواز
می خواستم واژه. ای را بنویسم. در ماسال

فا کون fakoun: یا فاکون پره
معمولا سر پناهی در کنار یا پشت منزل وصل به خانه درست می کردند که بیشتر کاه و کولش در آن انبار می کردند و گاهی هم در زیرش جایگاه طویله احشام درست می کرد ند
ویا برای اینکه دباج و باران. پا افرازشان را خیس نکند در جلوی
تجر Tajar : ایوان خانه
یک سر پوشیده به نام پره Para. درست می کردند
ماسال صبا
[۷/۲۶،‏ ۲۳:۰۷] #زلیخا_صبا_ماسال:
هیره ;حاشیه اطراف خانه که حدودا 20 تا 30 سانت از زمین بلندتر است در خانه ها بخصوص بعد از تجر وایوان جلوه زیبایی به خانه می دهد که هنو زدر خانه های ویلایی و خانه باغ ها. مردم برای خانه هایشان در نظر می گیرند
صبا. ماسال

[۷/۲۶،‏ ۲۱:۱۰] #اسماعیل_دوستی_خوشابر:
بله ما در خوشابر "چواز"را بکار میبریم
تَلار هم قبلا توررَه بوده بله
[۷/۲۶،‏ ۲۱:۱۰] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: (لِمبَه) هم ما به جایی میگیم که با چوب در ارتفاع متوسط ساخته میشه برای گذاشتن وسایل روی اون
[۷/۲۶،‏ ۲۱:۴۴] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
درودلمبه درییلاقات زیادکاربردداره
ماخودمان درییلاق دشت دومن داریم
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۱۶] #مریم_محسنی_ماسال: سلام
ما به تخته سقف ساختمان لمپه lampa می گوییم
احتمالا لمپه همان لمه است
لمه کوبی سقف اتاقها
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۲۴] #عاشوری_شولم_فومن:
فکر کنم چَپَر هم بداریم.
جایی معلق در سقف و کف اتاق نشیمن و پایین خانه های قدیمی که برای خشک کردن شلتوک استفاده می شد
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۲۷] #مریم_محسنی_ماسال:
دوئه که چپر

[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۰] #فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
درود برشما همراهان
ارجمند
البته به طاقچه چوبی رف:raf هم گفته می شود
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۵] #کاظم_میرزایی_گسکره: لمبه یا رفات RAFAT
به گویش گسکره

قدیمه سالیار که سازین کلا دار رو درگونینه

معمولا د طرف اطاقی دیازی کا ،به فاصله یک الی یک و نیم متر، تخته ای تبرینه تاشین به پهنی ۳۰ الی۴۰ سانت،

چه سری انواع و اقسام اشتن وسیله اون قرار دین،

و جیره که زیاد فرق نکری هر وصیله ای بنین،
اما کفا اطاقون چون مهمون آی، ویشتر لوازم تزیینی قرار دین،

لمبه : رفات

[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۷] #زلیخا_صبا_ماسال:
درود در دود خانه. های قدیمی یک سقف کاذب پایین تر از سقف اصلی برای خشک کردن ژه یا شلتوک ونیز گردو بود که به آن
چَپَر :Capar. می گفتند که الان دیگر نیست چون ژه را در کارخانه ها ی برنجکوبی خشک می کنند
زلیخا صبا
[۷/۲۶،‏ ۲۲:۴۸] #فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
هیره:hira به سکوی بلند درو خانه گفته می شود

[۷/۲۶،‏ ۲۳:۰۲] #زلیخا_صبا_ماسال:
در مورد جواز
می خواستم واژه. ای را بنویسم. در ماسال

فا کون fakoun: یا فاکون پره
معمولا سر پناهی در کنار یا پشت منزل وصل به خانه درست می کردند که بیشتر کاه و کولش در آن انبار می کردند و گاهی هم در زیرش جایگاه طویله احشام درست می کرد ند
ویا برای اینکه دباج و باران. پا افرازشان را خیس نکند در جلوی
تجر Tajar : ایوان خانه
یک سر پوشیده به نام پره Para. درست می کردند
ماسال صبا
[۷/۲۶،‏ ۲۳:۰۷] #زلیخا_صبا_ماسال:
هیره ;حاشیه اطراف خانه که حدودا 20 تا 30 سانت از زمین بلندتر است در خانه ها بخصوص بعد از تجر وایوان جلوه زیبایی به خانه می دهد که هنو زدر خانه های ویلایی و خانه باغ ها. مردم برای خانه هایشان در نظر می گیرند
صبا. ماسال

[۷/۲۶،‏ ۰:۱۲] #اسماعیل_دوستی_خوشابر: (چَواز) شما به چه چیزی میگید دوستان؟
در گویشتون به (چَواز) چه میگید؟
[۷/۲۶،‏ ۸:۰۱] #زلیخا_صبا_ماسال: پَرپَرکول:P arpakoul: پرپر زدن به هنگام مرگ
ودر موقع سر بریدن

پِره پِلَکه Perapelaka: رشد کرده بالا رفته مؤفق شده

پَرزنده:چلاندن .آب چیزی را گرفتن از صافی

پِژَرده Pezarde: مخلوط کردن حلاجی کردن
ماسال زلیخا صبا
[۷/۲۶،‏ ۸:۳۷] #سارا_روحانی_رضوانشهر: درود آقای دوستی
چواز به معنی پریدن ، چون واز تو گویش ما یعنی پرش / پریدن
گرچه ما هم همانند شما تالش دولابی هستیم

#اسماعیل_دوستی_خوشابر:

ممنون البته
ما به نرده های تَلار هم میگیم چَواز
خواستم بدونم در بقیه جاها هم همین معنی رو میده سپاسگزارم

[۷/۲۶،‏ ۸:۵۱] #سارا_روحانی_رضوانشهر: درود
پَرزن parzən صافی / الک
پرزنسته parzənəste صافی یا الک یا آبکش کردن
ویپرزسته viparzəste مچاله و فشار چیزی که آبکش گرفته شود
پزرسته pəzərəste پاره شدن
مثل پاره شدن لباس
پسسته pəsəste پاره شدن طناب در اثر فشار و کشیدن و ساییده شدن
پر پرکو par paraku یعنی پر پر شدن... نوعی از مردن
رضوانشهر سارا روحانی
[۷/۲۶،‏ ۹:۲۲] #زلیخا_صبا_ماسال: پرپر ه کوهه. : جان کندن
چِنگ و پر ژنده : بال وپرزدن. وغلتیدن
ماسال زصبا
[۷/۲۶،‏ ۱۰:۳۶] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: سلام صبح بخیرآقای دوستی
چوازدرزمان گذشته برای سقف بیرونی خونه های قدیم باچوب وتخته درست میکردند
تاجای کفش ودیگروسیله هادرمعرض بادوباران قرارنگیرند
گویش رضوانشهری
هویه تحویلداری

#دکتر_فرزاد_بختیاری:
مصدر *ژَرده* (žarde)، یکی از مصدرهای جالب در تالشی است.

ضمن قدردانی از تلاش‌های بانو صبا، لطفا خوبان گروه وضعیت این مصدر را در دیگر گویش‌های تالشی روشن سازند.🙏🌹

*ژرده* : حلاجی کردن
*پشمه‌ژری* : حلاجی کردن پشم گوسفند و ...
#کاظم_میرزایی_گسکره :

در گویش گسکره شهر ماکلان

ژرده : یرده

یرده وایم ،
مثلا :
ما جان ام کیسه ایسپییه پشمه البلی به یر
ررده : یردره،

چینجیله : داری تک
(نوک درخت)

پر پره کوئه
ای تا معنی
بخاطر مسئله یا خبر مهمی جیر و کفا شه

و ای تا معنی یعنی
مردن
زمانی که ای نفر ناقافل بمره و پر پره کوئه بکره

- ژرییهzariye/ ژریستهžariste: کوفتگی شدید بدن، آسیب شدید دیدن
بلکیمه چه جان ژریسته
- ژرده حلاجی کردن پشم و ...
عمل ژرده الان روی پنبه هم انجام می شود برای لحاف و تشک با دستگاه حلاجی
کپون ژنده
راکه ژنده
شونه ژنده
از انواع ژرده هستند

#معصومه_اپروز:
درود بر شما استاد گرامی و دوستان بزرگوار ژردِه که در گویش تالشی جاده ماسوله یَردِه تلفظ میشود و به همین معنی باز کردن پشم به وسیله دست و شانه و وسایل پشم ریسی است البته یک فعل دیگر هم در منطقه ما کاربرد دارد آن ویجردِه یا ویژرده است که به معنی پاره پاره کردن هست و معمولا زمانی به کار میرود که حیوانی درنده مثل گرگ یا سگ یا... به کسی یا حیوانی دیگر حمله کند و به شکلی پیکر ش را بِدَرد شاید دریدن هم معنی داشته باشد بعضیها میگویند مثلا حشراتون چوپانی ویجرده یا فلان وره یا بزه کوله‌ش ویجرده یا اسبه کرگی ویجر ویجر کرده که به هر دو شکل رایج بوده است
یَردِه تقریبا فقط برای پشم و الیاف است اما ویجرده یا ویژرده: تکه پاره کردن یا دریدن جانداران معنی میشود

#حسین_زاغی_ماسال



[۶/۱۸،‏ ۲۲:۳۵] #سارا_روحانی_رضوانشهر:
درود
گول کشگره ( Kašgara )
امه بواتیمون
نمی‌دونم فارسی چه میشه؟
[۶/۱۸،‏ ۲۲:۳۶] #وحید_علیپور_شفت:
كرف kəraf

#هویه_تحویلداری_رضوانشهر :
سلام جناب زاغی بزرگوار
گل کشگره گویش رضوانشهر
به فارسی شب خواب گفته میشود