کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

مَمَنگ.

واژه های ماسوله ای اززبان یک ماسوله ای
پپو=پروانه
چل=گل/
سرلعس=چوب درخت ازگیل (که انراکوه نشین هاهنگام حرکت درکوه یادشت بجای عصا دردست می‌گیرند )
زوعه=پسر
دن=دهان
درزن=سوزن
اونی=اکنون
اشکم=شکم
واشک =بازشکاری
کرگ=مرغ
بنه سر=پشت بام
عباس رحمتی ماسوله

کتاب فرهنگ مصادر تاتی، تالشی و گیلکی منتشر شد

🔸 فرهنگ مصادر تاتی، تالشی و گیلکی تألیف جهاندوست سبزعلی‌پور، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی رشت و با همکاری محمد حسن‌دوست، عضو هیئت‌علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در دو جلد منتشر شد.

🔸فرهنگ مصادر تاتی، تالشی و گیلکی در دو جلد گردآوری شده است. جلد اول شامل پیکرۀ مصادر گویش‌های تاتی، تالشی و گیلکی و مصادر این گویش‌ها به تفکیک گونه‌های سی‌گانه است. جلد دوم شامل ریشۀ مصادر گویش‌های تاتی، تالشی و گیلکی و نمایه‌های فارسی و انگلیسی است.

🔸انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی کتاب فرهنگ مصادر تاتی، تالشی و گیلکی را در دو جلد و با شمارگان چهارصد نسخه منتشر کرده است.

🔸 علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب با کتاب‌فروشی فرهنگستان (شمارۀ ۸۸۶۴۲۴۹۷ / آقای عفیفی ۰۹۱۲۶۹۴۷۱۴۴) تماس بگیرند.

🔴 متن کامل معرفی کتاب را در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بخوانید:
🌐https://apll.ir/?p=16876

#عارف_م_ماسال:
دوستن سلام
ایله سوال داریم، البته پیشتر نی دفرسما بما کسی جوابݖش ندوئه. واتݖمه چون ام گورو عوضۏن ۏیشترینه دفرسݖم هنی.

هیکس دا اسه ام کلیمه مسه؟
"موجور/مونجور"

#علی_حیدری_عنبران:
درود بزرگواران
مۊنجۊر/مۊجۊر/مۊنجۊل:هر سه واژه در معادل فارسی بسیار کوچک و ریز بکار میرود.
جزعی کوچک از یک مجموعه کل.
مثال: مۊنجۊله آنگٚشته/انگشت کوچک
ای مۊنجۊر اوتش: یک تکه (جرقه)اتش

والو کارده/vâlu kârde: پخش کردن،ولو کردن ، پراکنده کردن

لووه کارده/ luva kârde : التماس کردن

لوونییه/luvvunie : تکان دادن ، با پیشوند‌هایی(اَ،دَ،پِ، او،سَ)

توضیح: نظر شخصی من این است که واژه الوه که بزرگوارانی در معادل گِل مالیدن به دیوار وگل‌اندود کردن بکار برده‌اند ریشه ترکی از /ال/ به مفهوم دست باشد.مالیدن گل با دست.

معادل گل مالیدن(اندودن) در تالشی شمالی:
آندۊییه/ândüie
آندۊ کارده/ ândü kârde: گل اندود کردن

ویله‌وون/ویه‌وون:
انکه سر نخ رو گم کرده باشد،
ویله در مفهوم نخ بکار میرود،
انکه سرگشته و حیران است.

#عارف_م_ماسال
سلام برا
خیلی ممنون

آلوئه احتمالا فارسی آلودن‌ی نه هم‌ریشه‌یه.


#ضیا_طرقدار_آستارا
موُنجوُل mūnjūl : نوعی کِرم ریز

#سارا_روحانی:
زبان #تالشی_گویش_تالشدولاب
#سارا_روحانی

۱_درژد  : dərəžd   : زبر
۲_ دوروئه واج : durua vāj : دروغگو
۳_دَو  : dav  : آداب و رسوم ؛ سنت

۴_تَیَئ  : taya  :  خالی
۵_تیَه دس: taya das : دست خالی
۶_تیَه  : tiya  :  میل بافتنی

۷_گلِف  :  gəlif   : با فاصله
۸_انگولر : angular : تو خالی (درختی
که توش خالی باشه )
۹_بی فوسول : bifusul : بد ترکیب

۱۰_واته وات/ واته واژ/ واته واته
vāta vāt / vata vāž/vātə vātə
گفتن و بگو و مگو کردن به کسی


      🌺 کانال تالش واژه 🌺


@TALESH_VAZHE

#بهنام_ن:
سلام
کا شه = کجا رفت
کا شی = کجا می روی

کم وری/وره شه= کدام طرفی رفت
کم وری/وره شی = کدام طرفی می روی

#سارا_روحانی:
درود
کییا شَه : کجا رفت
کییا بشیشَه  : کجا می روی
کم وَری شَه : کدام طرفی رفت
کم وری بَشیشَه : کدام طرفی می روی

بیوریج : بدو ؛ فرار کن
نیمشا شه : نمیتوانم بروم

بومون دا بام : بمان تا بیام
کا بومیمَه  : دارم میام
نیمشا مَنده : نمی‌توانم بمانم
نییشا شه  : نمی‌تواند برود

سارا روحانی تالش تالشدولاب
،

Helper:
کوجی باشه(کورا باشه): کجا رفت
کوجی شی(کورا شی): کجا می روی
کوم وَری باشه(کورادَری باشه): کدام طرفی رفت
کوم وَریا بِشی(کورادَریا بَشی): کدام طرفی می روی


بوریج: بدو، فرار کن
نَشای بَشوم: نمیتوانم(نمیشود) بروم


بَمون تا بیام: بمان تا بیام
دَکورِ ئاهام(ئامیَن دِروم): دارم میام
نَشای بَمونوم: نمی‌توانم(نمیشود)بمانم
نَشای بَشوی: نمی‌تواند(نمیشود)برود



#گیلؤنی ‍رۊدبار

🔴زبان تالشی - گویش آستارا


https://www.instagram.com/tarikh_astara


#تالش #زبان_تالشی #آستارا

#بابک_بهاری_کگه‌رو

Rav  زود، سریع
Ravna سریعا، فوری
Ravanda  اول صبح، سحرگاه

#سارا_روحانی_رضوانشهر
درود شمه ختمت یالئن

تَه تاوَه بَه  : تند و تاب افتادن
یک جورایی ؛ عجله کردن
نگران شدن هم گاهی معنی میده

مانند :
خالام نامَه ته‌تاوه بیم:
خواهرم نیومد نگران و آرام قرار ندارم

#مریم_محسنی_ماسال:
سلام
سر آشتاونده/ سر آشتیاونده (sar āštāvənde/sar āštiyāvənde): مخ زدن، از راه بدر کردن، مخ کارگرفتن
مترادف سر تاونده (sar tāvənde)
چه کینه سرشون آشتاونده /تاونده ای شون دوازنده
če kina saršun āštāvənda (tāvənda)ayšun davāzənda
مخ دخترش را زدند و فراری دادند

#کوهزاد:
بادرود

چمه ورون  وان  "  سرتاونده  سرآشتاونده نوان

حالتی که بعد از سر تاونده رخ میده را

"  آشتاوییهِ "  میگویند
فلانی آشتاویهَ 

یا ورزایی که  هوشت آبو  را هم می‌گویند ورزا آشتاویهَ

#مریم_محسنی_ماسال:
پررو تالشی کو بو لیسکlisk ،دیم لیسکdimlisk
چده  لیسکه
دیم لیسکه خردنییه

#کوهزاد:
درحالت  مخ زدن و ربودن  هم  واژه

    "برسوئه " barsoe

بکار شو

#فرنگیس_قلیزاده_ماسال:
درود
دیم داشتهdim dâšte:پررو بودن

#کوهزاد:
دوروت

تاو دلکه .  یعنی تندوتاب  افتادن

اما  " سرتاونهِ  یا تاوندهِ  "  موتفاوته

مانند. 
کی اشته سری  تاوندهَ ؟  چه کسی نظرت را برگرداند


کی ته تاو  دَینده َ؟ کی ترا به عجله واداشت

سر . یاکو  نظر معنی ده

وختی  سر تاونییه  آشتاویه  سورت گره

#مریم_محسنی_ماسال

ما می گوییم:
پِولا pevlā: ولو، پخش، پراکندگی،تفرق
پولا آبه/ کرده
پِولا به pevlā : ولو شدن، پخش شدن
ولا vəlā : ولو ...
ولا آکرده vəlā ākarde: ولو کردن،پخش کردن،ریختن
ولا بِه

#فرنگیس_قلیزاده_ماسال
درود وام گردی ختمت
امه انته نی وایم
پولا آولا pevlâ âvlâ:پخش وپلا،ولو
پولا آولابه  pevlâ âvlâbe:پخش وپلا شده ،ولوشده
پولا آولا کردهpevlâ âvlâ  karde:بهم ریختن،پخش وپلا کردن ،ولوکردن،بهم ریختن

لطفا فارتال را به اشتراک بگذارید📝✅
در تلگرام @fartaldic
در اینستاگرام📸؛
instagram.com/fartaldic
‎نسخه‌ی وب🌐؛
www.taleshi.com
نسخه‌ی اندروید📱؛
https://cafebazaar.ir/app/com.taleshi.fartal/?l=fa

#بهنام_ن:
«پەسە کݖرݖن» ی ساختار چە؟🤔
هم ساختارینه هنی کیلمه دارم؟
چه دقیقه معنا چه؟
صفته؟

#دکتر_فرزاد_بختیاری:
درود بهنام جان
"پسه‌کرن" (pas-a-kərən) یعنی کسی که نرمک‌نرمک حرکت می‌کند، تنبل، کاهل، کسی که پس پشت یک جماعت و کاروان حرکت کند، کسی که به زحمت خودش رو می‌کشد و به زحمت پیش می‌رود و ...

این کلمه ظاهرا از "پس + ه + کرن" ساخته‌شده؛ مثل لسه‌ژن، برزه‌بر، لیفه‌ساز، داره‌چاکن، ایزمه‌‌ور/ ایزمه‌ووئر، درسه‌خون، خروئه‌هر، و ...

در ارتباط با این کلمه، نکته مبهم، ماهیت و معنای "پس" (pas) است.‌


#دکتر_فرزاد_بختیاری:
ممکنه معنایی کنایی داشته‌باشه و "پس" به معنای گوسفند باشه.
توضیح این‌که:
وقتی گله را به قصد کوچ حرکت می‌دهند، به مرور تعدادی از گوسفندان از همراهی با گله بازمی‌مانند. در چنین شرایطی، کسی با گوسفندان جا مانده، می‌ماند نا آن‌ها را به مقصد برساند. این شخص برای رساندن گوسفندان وامانده به مقصد، زحمات زیادی را متحمل می‌شود و نرمک‌نرمک آن‌ها را به مقصد می‌رساند. در اصل پسه‌کرن باید چنین شخصی باشد؛ اما به‌کنایه به هر کسی گفته‌می‌‌شود که بنابر دلایل مختلف ممکن است از همراهان بازمانده‌باشد و یا تنبل و سست‌حرکت باشد و ...

این فقط یک احتمال و برداشت است.

یک احتمال دیگر هم این است که عنصر اول این واژه را "پسه" بگیریم؛ به معنای ته و انتهای چیزی و ...

پسه کرن :Pasakərən : تنبلی کردن و در انجام کاری کوتاهی و
وبه اخر انداختن

سسلی،پسلی:səsli pəsli: دل ندادن وعلاقه نشان ندادن به کار وامور ی که باید زود انجام داد وکم کاری کردن

دس دس :Das das : کاری به قصد عقب انداختن

دس آسا :Dasāsā: در کاری سستی کردن دیر انجام دادن

زلیخا صبا ماسال

دعوت بە همکاری 📌

دوستان عزیز سلام
ببخشید من بە تالشی تسلط ندارم والا دوست داشتم به تالشی بنویسم 🙂

ما برای یه پروژه به همکاری علاقه مندان زبان تالشی نیاز داریم. هدف پروژە ساخت یە سیستم مترجم ماشینی برای چندین زبان از جملە تالشیە. ترجمە ماشینی میتونە زبان تالشی رو بە هر زبانی در دنیا ترجمە کنە؛ منتها برای تالشی هیچ کاری نشدە تا حالا!😞

من محقق حوزە زبانشناسی کامپیوتری هستم و گروهی کە تشکیل دادیم در این مدت بر روی گیلکی، مازندرانی، لری، لکی و زازاکی تمرکز داشتە و متاسفانە برای تالشی هنوز کسانی رو پیدا نکردیم! هدف اصلی جمع کردن تعداد زیادی جملات انگلیسی (یا فارسی) با ترجمە هاشون بە تالشیە.

اگر علاقە بە همکاری دارید، ممنون میشم بهم پیغام بدید. هرچند این پروژە کاملا داوطلبانە انجام میشە، از لحاظ علمی میتونە بە رزومەتون کمک کنە.

برای اطلاعات بیشتر در خدمتم
سینا

بعضی إن روکته فرهنگ نی بدارݖن بد نیېه

🟢زبان های ایرانی

🔴زبان تالشی و دیگر زبان های ایرانی


️۱- اجاق ؛ اجاق خوراک پزی :
تالشی : کی یَه kiya ؛ کیرَه kira ؛ کلَگا kǝlagā ؛ کیلَکا kilakā
گیلکی : کلِه kǝle ؛ کَله kalǝ

۲- قاشق :
تالشی : کِچَه keča ؛ کَچَه kača
تبری ( مازنی ) : کَچِه kače

۳- اَشک چشم :
تالشی : آرس ārs ؛ آست āst ؛ اَسرک asrǝk ؛ اَسرگ asrǝg ؛ اَسرگ asǝrg
آذریِ کُهَن : اُوسُر ōsōr ؛ آستِر āster

۴- سَگ :
تالشی : اسپَه ǝspa ؛ اسبَه ǝsba ؛ سپَه sǝpa ؛ سبَه sǝba
تاتی ( کلور ، خلخال ) : اسپَه ǝspa

۵- دشوار ، مشکل ، سخت :
تالشی : چَتین čatin
زبان الموتی ( شمال استان قزوین ) : چَتِن čaten

۶- حلق ، گلو ، حنجره :
تالشی : خرتَه xǝrta ؛ لوک luk
گویش قزوینی : خِرتِلاق xertelāq

۷- مَردُمَک چشم :
تالشی : گلو gǝlo ؛ تیتَک titak
تاتی تاکستان ( قزوین ) : بَبَک babak

۸- نردبان :
تالشی : سرد sǝrd ؛ سِرده serdǝ
تاتی وَفس ( روستایی در کمیجان ، استان مرکزی ) : سِردَه serda

۹- گوسفند :
تالشی : پَس pas ؛ پاس pâs
کُردی ( سنندج ) : پاز pāz ؛ کُردی ( بیجار ) : پَز paz

۱۰- داماد :
تالشی : یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna ؛ زما zǝmā
کُردی ( ایلام ) : زُما zomā ؛ دُما domā

۱۱- جوجه تیغی :
تالشی : ژَژو žažo ؛ ژَژِه žaže
لَکی : ژَژو žažu ؛ ژِژو žežu

۱۲- سوراخ :
تالشی : هل hǝl ؛ خل xǝl
گویش ابیانه ( شمال استان اصفهان ) : هُل hol

۱۳- کوزه کَره گیری :
تالشی : نِرَه near ؛ نی یَه niya
لُری ( لرستان ) : نِیرَه neyra

۱۴- خانه :
تالشی : کَه ka ؛ کا kâ
زبان نایینی ( شرق اصفهان ) : کی یَه kiya ؛ کی ki

۱۵- جلو ، پیش :
تالشی : نار nār ؛ نا nā
زبان بختیاری ( گویش فارسان – چهارمحال و بختیاری ) : ناها nāhā : جلوتر

۱۶- ستاره :
تالشی : سوآ suâ ؛ اُستُوَه ostova ؛ آستُوَه āstova ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre ؛ اِستارَه estāra ؛ اِستَرَشی estaraši
زبان زرتشتیان کرمان و یزد : اِستارَه estāra ( کرمان ) ؛ اِستُرَه estora ( یزد )

۱۷- گردن :
تالشی : گی gǝy ؛ مل mǝl ؛ مللَه mǝlla
زبان کلیمیان یزد : مُل mol

۱۸- بُزنَر ؛ بُز نر بالغ :
تالشی : تَککَه takka ؛ تَکَه taka ؛ نَچچَه načča
سیستانی : تَککَه takka

۱۹- مُرغ :
تالشی : کَرگ karg ؛ کاگ kâg
گویش هرمزگانی : کَرگ karg ؛ کَرک kark

۲۰- مُرغ کُرچ ؛ مرغی که روی تخم خوابیده است :
تالشی : کولوک kuluk ؛ کلک kǝlk ؛ کلشکن kǝlǝškǝn
گویش بوشهری : کُرُک korok


🔺️همه زبان ها و گویش های ایرانی از یک شاخه و از یک ریشه هستند ، و در نتیجه هیچ تفاوت اساسی و خاصی بین زبان ها و گویش های ایرانی مشاهده نمی شود . در اینجا تعدادی واژه در زبان تالشی و برابر آن در دیگر زبان ها و گویش های ایرانی آورده شده است تا این هم ریشه بودن دیده شود . همه واژه ها از کتاب های فرهنگ لغت همان زبان و گویش و یا به صورت مستقیم از گویشور همان زبان پرسیده شده است .
✍ ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر

◀️پی نوشت : این مطلب پیشتر در ماهنامه تالش ، شماره ۱۸۴ ، فروردین ماه ۱۴۰۳ ، به چاپ رسیده است.

@tarikh_astara

#زبان #زبانهای_ایرانی #زبان_اوستایی #زبان_پهلوی #تالشی #گیلکی #تبری #آذری #تاتی #کردی #لری #لکی #سیستانی #بلوچی #نایینی #مراغی #زازا #بختیاری #سمنانی #قزوینی #الموتی #طالقانی #کرمانجی #بوشهری #هرمزگانی

#language #Linguistics
#Iranian_languages

🔴واژه های فارسی - تالشی - انگلیسی

فارسی :  برگ
تالشی ( آستارا ): لیوَه liva
تالشی ( رضوانشهر ): liv
تالشی ( ماسال ): لیو liv ؛ لیف lif
انگلیسی:  leaf

فارسی :  سوراخ
تالشی ( آستارا ): هل həl
تالشی ( رضوانشهر ): خل xəl
تالشی ( ماسال ): خل xəl
انگلیسی: hole

فارسی : پیراهن
تالشی ( آستارا ): شای šây ؛ شَی šay
تالشی ( رضوانشهر ): شَوی šavi
تالشی ( ماسال ): شِی šey ؛ شِیی šeyi ؛ شَی šay
انگلیسی: shirt

فارسی :  خروس
تالشی ( آستارا ): سوک suk
تالشی ( رضوانشهر ): سوک suk
تالشی ( ماسال ): سوک suk
انگلیسی: cock

فارسی :  کُره ماه
تالشی ( آستارا ): اُوشم ovšəm ؛ اُشم ošəm
تالشی ( رضوانشهر ): مانگ māng
تالشی ( ماسال ): منگ məng ؛ مَنگ mang
انگلیسی: moon

فارسی : ستاره
تالشی ( آستارا ): سوآ suâ ؛ آستُوَه āstova
تالشی ( رضوانشهر ): اِستارَه estāra
تالشی ( ماسال ): سارَه sāra ؛ سارِه sāre
انگلیسی: star

فارسی : من ( ضمیر )
تالشی ( آستارا ): آز âz ؛ آز āz
تالشی ( رضوانشهر ): اَز az
تالشی ( ماسال ): اَز az
انگلیسی : I

فارسی : برادر
تالشی ( آستارا ): بوآ buâ ؛ بوَه bəva
تالشی ( رضوانشهر ): بِرا berā
تالشی ( ماسال ): بِرا berā
انگلیسی : brother

فارسی: ناخن
تالشی ( آستارا ): نانگر nângər
تالشی ( رضوانشهر ): مَنگِر manger
تالشی ( ماسال ): مَنگِه mange
انگلیسی: nail

فارسی : کفش
تالشی ( آستارا ): ماشُی mâšoy ؛ کالُش kâloš
تالشی ( رضوانشهر ): گالِش gāleš
تالشی ( ماسال ): پااَبزار pāabzār ؛ چَمُش čamoš
انگلیسی: shoe

فارسی :  سریع ، زود
تالشی ( آستارا ): راو râv ؛ رَو rav
تالشی ( رضوانشهر ): زو zu
تالشی ( ماسال ): زو zu ؛ تِند tend
انگلیسی: rapid ؛ quick

@tarikh_astara

#زبان #زبانشناسی #زبانهای_ایرانی #زبانهای_باستانی #زبانهای_هندواروپایی #زبانهای_هندوایرانی #پهلوی #سغدی #سانسکریت #گیلان #تالشان #تالش #تالشی #زبان_تالشی #کاسپین #ایرانشهر

🔹️فیلم مستند رمه بری در منطقه ییلاقی سه سرون و نره برن ماسال

🔰تقی اسکندری تاسکوه _ بهرام احمدی

📡 اتاق خبر ماسال
@otaghkhabarmasall