توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد در عرصه اساطیر #آریایی و آموزه های #زرتشتی از والاترین وجودان روشنی و مظهری از صفت "کمال و رسایی" دادار یکتا، #اهورا_مزدا است. از تمامی عناصر مقدس گیتی، قدرت خرداد در عنصر "آب" تجلی می یابد. به این منظور پاک نگاه داشتن و احترام به عنصر آب از اسلوبهای موکد در زرتشتیت است.

خرداد در آفرینش روشنان به کمک هورمزد دادار شتافت. خلقت هر آب پاک و روشن و همچنین دریای مقدس و اساطیری #فراخکرت به سرانگشت این امشاسپند بانو رقم خورده است. نام خرداد برابر با آبادانی و سازندگی تلقی می شود.

برای زرتشتیان خرداد روز از ماه خرداد (ششم خرداد ماه) موعدی مقدس است که در آن تذکره پاکی و خلوص توصیه میشود.

🌊🌺کانال "توره | اساطیر باستان" فرا رسیدن گاهنبار همایون #خردادگان را به تمام یاران همراه خجسته باد عرض می نماید🌺🌊

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #تریز دیو می سوزاند و خشکسالی می آورد.

اصلی ترین دشمن #خرداد امشاسپند، آب را آلوده می سازد و گیاهان و چارپایان را تلف می کند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 یکی از مثبت ترین شخصیتهای اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی، امشاسپند بانو #هوروتات (Haurvatat) یا #خرداد است. او همانند دیگر امشاسپندان از والاترین وجودان مینو و تظاهر یکی دیگر از صفات نیکوی #هورمزد یعنی "کمال" و "رسیدگی" است.

#هوروتات امشاسپند موکل بر پاکیزگی، بلوغ و کمال گرایی است. قدرت او در آب روان و زلال تبلور می یابد. نام او همواره در کنار خواهرش امشاسپند بانو #امرتات (امشاسپند نامیرایی و گیاهان) یاد شده و این دو در کنار هم تشنگی و گرسنگی را از مردمان میزدایند.

باید بدانیم که راه راستی در آیین #مزدیسنا راه رسیدن به صفات نیکوی امشاسپندان است که این سلوک با دست یابی به اندیشه نیک و ایمان به #بهمن امشاسپند آغاز شده و به نامیرایی و جاودانگی در امرتات ختم میشود. در این میان کمال و رسایی با ایمان به خرداد امشاسپند مرحله ی پیش از جاودانگی و ملزوم آن است.

خرداد امشاسپند در تقابل با #تریز دیو از کمالگان قرار میگیرد. او در نبرد ابتدایی روشنی و تاریکی با شکست و عقب راندن تریز و #اپوش دیو، با کمک #ارداویسور_آناهیتا و #تیشتر ایزد، برای مدتی خشکسالی و مرگ زودرس را از پهنه گیتی عقب راند.

دریای مقدس #چیچست که از آن در #اوستا یاد شده (دریاچه ارومیه یا اورمیه) و همچنین دریای #فراخکرد (بنا به نظر برخی زبانشناسان همان دریای مازندران) را از ساختگان مستقیم خرداد امشاسپند دانسته اند. به این دلیل این دو دریا از دوران باستان نزد ایرانیان و زرتشتیان جایگاه والایی داشته اند و مقدس پنداشته می شدند.

نام #هوروتات در زبان #اوستایی به دو زیر واژه "هور" (صفت) و "تات" یا "دات" یا همان "داد" در زبان پارسی امروزی تقسیم میشود. "هور" یا "خور" در ریشه سانسکریت به معنای "همه" و "کامل" است (این صفت را در زبان انگلیسی امروزی به صورت hall و به معنی سراسر میبینیم) و "داد" به معنی مرجع و منبع چیزی است.

خرداد همچنین به افتخار امشاسپند مزبور، نام ششمین روز از هر ماه پارسی و نام سومین ماه سال است. بنابراین ششمین روز از ماه خرداد گاهنباری به افتخار هورتات امشاسپند برگزار می شود که جشن #خردادگان نام گرفته است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد در اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی از والاترین وجودان مینو است.

خرداد موکل بر صفت کمال و رسیدگی #هورمزد و صاحب قدرت پاکیزگی و روشنی آب زلال است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 🌸🌺 کانال "توره | اساطیر باستان" به مناسبت فرا رسیدن #نوروز گاهنبار باستانی #آریایی تقدیم میدارد 🌺🌸

#⃣ درباب نوروز: قسمت چهارم (هفت سین)

رسم گستراندن خوان هفت عنصر رسمی دیرین و پیوند خورده با گاهنبار #نوروز #آریایی است. این سفره امروزه #هفت_سین نامیده می شود و تقدس خاصی در برپایی آن قابل دریافت است.

خاستگاه هفت سین در منابع گوناگون، متفاوت ذکر شده است. #فردوسی در #شاهنامه آن را ابداعی از #کیانیان میداند اما #زادسپرم اولین برپایی خوان نوروز را به #جمشید پیشدادی نسبت میدهد. من حیث المجموع بی شک منشا باستانی #هفت_سین قابل اثبات می باشد.

باید دقت کنیم که اصول برپایی هفت سین در طول تاریخ دست خوش تغییرات بسیاری شده است. اما موردی که ثابت و پایدار بوده است حضور عدد "هفت" است. ذات چنین تعدادی را میتوان با فلسفه های بسیاری توحیه نمود اما معروف ترین و‌ متفق ترین این نظرها الگوگیری از تعداد #امشاسپندان مقدس یا فرزندان #هورمزد است که به عدد هفت بوده اند. بنابراین هر کدام‌ از هفت عنصر هفت سین نشانی از ذات و صفت یکی از امشاسپندان می باشد.

بنا به روایتی هفت "سین" ابتدا هفت "شین" بود. برخی‌ از محققان‌ معتقدند که‌ در این‌ سفره‌ هفت‌ شین می ‌گذاشته ‌اند همچون‌ ، شیرینی‌، شیر، شکر، شاهدانه، شوری، شفتالو و شیرمال. (چنین عناصری تنها فرضیه ای می باشند و با توجه به وضعیت شواهد موجود از خوراک باستانی ایرانی حدس زده می شوند)

 گروهی دیگر بر این گمانند که ابتدا هفت‌ "چین" یعنی هفت نوع چیدنی از درخت، بوده است که بعدها به هفت‌ سین تغییر یافته است. اما قرن هاست‌ که‌ در سفره‌ عید هر ایرانی،‌ هفت‌ گونه‌ خوردنی‌ که‌ حرف‌ نخست‌ آن‌ها "سین" است‌، چیده‌ می ‌شود.

با تمام این اوصاف ما با در نظر گیری هفت سین و باقی عناصر غیر خوراکی به توصیف و تفسیر آنان میپردازیم. اما باید در نظر داشته باشیم که برخی عناصر با نام عربی (همچون سنبل) یا غیر خوراکی که به جای سین ها گماشته میشوند (همچون سکه) خاستگاه باستانی #آریایی ندارند طی سالیان و تحریف ها به این خوان افزوده شده اند.

1. سبزه: سبزه یا جوانه سبز گندم یا ماش و یا دیگر غلات و حبوبات نمادی از سرسبزی و بی مرگی است. جوانه های سبز ترنه بی شک نمودی از رستاخیز و زندگی دوباره پس از سرما و زمستانند. واضح است که "سبزه" به نمایندگی از امشاسپند بانو #امرتات یا #مرداد بر سفره حضور دارد.


2. سیب: به عنوان نمود شادابی و تندرستی شمرده میشود. سرخی سیب فراز آور یاد آتش پاک امشاسپند #اشه_وهیشته یا #اردیبهشت است. بنابراین سیب پیام آور صداقت و عدالت است.

3. سمنو: سمنو بدون شک نمودی از برکت زمین بارور و فراوانی و وفور نعمت است. با این وصف سمنو به عنوان تقدیسی از جانب امشاسپند بانو #سپنتا_آرمئیتی یا #اسفند بر خوان نوروز حضور می یابد.

4. سماق: به عنوان مظهری از اندیشه زلال و پاک و تقدیس تفکر نیکو شمرده میشود. سماق نماینده ای از جانب والاترین امشاسپندان یعنی #وهومنه یا #بهمن است.

5. سیر: سیر عنوانی از پاکی و پاکیزگی است. بدون شک سیر بیانگر تقدیس امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد است.

6. سنجد: بمانند ذات یک میوه پاک و کمیاب و سلطنتی میتوان سنجد را نمودی از والاتباری امشاسپند موکل بر سلطنت و شهریاری بر حق دانست. حضور #خشثره_ویریه یا #شهریور با سنجد بر سفره نمایان میشود.

7. سرکه: سرکه با گذر دوران بلند از افشره میوه ها حاصل میشود. ناپاکی و ضرر را در ساخت سرکه راهی نیست. بنابراین سرکه معرفی کننده ذات پاکی و معنویت خالص است. با این وصف سرکه نماینده ای از جانب امشاسپند #سپنتا_مینیو است.

سوای این هفت سین عناصر ذیل نیز با فلسفه های خاص خود بر سفره گماره میشوند.

تنگ ماهی: به نمود #کرا_ماهی های محافظ درخت پاک زندگی یعنی #درخت_هوم_سفید یا #گئوکرن بر سفره قرار داده میشود. بر خلاف شایعات و اطلاعات غلطی که به تازگی در فضای مجازی پخش شده اند گماردن تنگ نگهداری ماهی بر سفره هفت سین خاستگاه مطمئن و باستانی #زرتشتی دارد و به چینیان، اعراب یا سلسله های پادشاهی پس از اسلام ربط پیدا نمیکند.

آب و شمع: به نمودی از دو ایزد پاک یعنی #آناهید و #میترا به نشانه روشنی و شگون و پاکی بر سفره حضور می یابند.

قرآن کریم: نماینده دین مبین اسلام است که در کنار عناصر فرهنگ اصیل #آریایی به عنوان نشانی از دین تازه مردم ایران بر سفره حضور می یابد و آن را متبرک می گرداند.

با توضیح این مهم مقاله در باب #نوروز آریایی در اینجا به پایان می رسد. در این ساعات باقی مانده تا تحویل سال نو برای همه عزیزان همراه کانال توره پیشاپیش آرزوی سالی سراسر نیکی و کامیابی داریم💐.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 🌸🌺 کانال "توره | اساطیر باستان" به مناسبت فرا رسیدن #نوروز گاهنبار باستانی #آریایی تقدیم میدارد 🌺🌸

ز کوی یار می آید نسیم باد نوروزی
از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی 

#⃣ درباب نوروز: قسمت سوم (نوروز جمشیدی)

به عنوان فلسفه دیگری از تاریخچه #نوروز میتوان بانی آن را #جمشید پیشدادی دانست. از #جمشید در #بندهشن نام برده شده و او را به عنوان "اولین پادشاه خونیرس" که فر ایزدی شامل حالش شد، یاد کرده اند.

توضیحات بدین صورت است که چون فر بر جمشید عرضه شد و او به مقام شاهی مردم #آریایی رسید، کشور آراست و مردم را از هر تخمه گرد آورد و به یاری آنان تختی عظیم بنا نهاد که نشانی از تسلط و حق حکومت باشد. (فلسفه نامگذاری #تخت_جمشید بدین نام به همین موضوع باز میگردد) پس او ستایید #هورمزد پاک را و به شکرانه این برکت دولت افروختن "تقویم" را بنا نهاد و به فرمان اهورا مزدا به شمار آورد نحوه گردش خورشید را در آسمان. به این منظور او ستونی بنا نهاد بلند و پرداخته و به آن اندازه خورشید در آسمان را در هر روز رقم زد و دید که خورشید به تابستان در آسمان هر روز بیش از پیش صعود کرده و در زمستان نزول می نماید. اما در روز معینی درست در اعتدال بهار به ارتفاع اولیه خود در آسمان باز میگردد که این گردش سیصد و شصت و پنج و یک ربع روز به طول می انجامد. پس اینگونه او این روز را مصادف با #خرداد روز از #فروردین ماه بیاراست و آن را #نوروز نام نهاد. جشنی و محفلی بس نیکو پدید بیاورد که در آن بار عام داده میشد و خوانی بزرگ بگسترد که بر آن از خوراکی های پاک نهاده شده و تا یک ماه این پایکوبی را برقرار داشت.

باید دقت کرد که در تقویم امروزی مانند تفاوت همه مناسبتها به میزان "شش" روزه با تقویم #زرتشتی #آریایی باستان، جشن نوروز جمشیدی که در روز ششم فروردین برپا میشده به روز اول فروردین و روز گاهنبار #هرمزگان یا #نوروز_اهورایی منتقل شده و این دو مناسبت فرخنده در کنار هم جشن گرفته می شوند. اما باید بدانیم که این دو طلیعه در دولتهای ایران پیش از اسلام و قبل از بوجود آمدن تقویم جلالی خورشیدی متفاوت و متمایز از یکدیگر بوده اند و هر کدام در جای خویش جشن گرفته میشد. حتی بدین صورت که دولت #هخامنشی به رسم از جمشید از روز یکم فروردین پرچم نوروز بر می افراشتند و تا پنج روز بار عام میدادند و مردم خونیرس و نمایندگان دیگر ممالک تحت سلطه امپراتوری هخامنشی را که با هدایای نوروز برای بزرگترین جشن آریایی آمده بودند به حضور می پذیرفتند و با آنان رایزنی کرده و از آنان پذیرایی می کردند. اما روز ششم یا نوروز جمشیدی روز خاص نوروز دربار نامیده میشد و جشن و سرور اختصاصی سلطنتی برپای بود و تشریفات خاص اجرا میشد. (توصیفات دقیق و زیبایی از شرفیابی نمایندگان ملل مختلف برای تبریک نوروز در نقش های باقی مانده قسمت "دیوار مهتابی" در کاخ #پرسه_پولیس امروزه نیز مشهود هستند)

همچنین رویداد خجسته دیگر ششم فروردین ماه همانا ولادت و بعثت #اشوزرتشت، پیامبر دین باستانی #مزدیسنا یا #زرتشتی است. این واقعه نیز به اندازه نوروز برای زرتشتیان و آریاییان باستان عزیز بوده و میباشد و عنصری است لازم و کافی تا #نوروز را به عظیم ترین گاهنبار #آریایی بدل کند. گفته میشود روان زرتشت در این روز پاک از مینوی به گیتی نزول نمود و #فروهر او به روشنی بدرخشید و #هورمزد با وی اینگونه سخن گفت که:
"ای #اشوزرتشت! فروهر من را که پاکترین و درخشنده ترین است و در پاکی تمام و سرآمد است بستای و #دین را برای من بپا دار".

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر #آریایی و دیانت #زرتشتی یکی از اصیلترین جنبه های وجودی #هورمزد موضوع "بی مرگی" و "جاودانگی" اوست. این جنبه وجودی در #امشاسپند والاتبار یعنی بانو #امرتات نمود می یابد.

#امرتات (Ameretat) (به اوستایی)، #امرداد (به پهلوی) و #مرداد در فارسی دری نام ششمین امشاسپند و پنجمین ماه تقویم است. نام او به معنای "جاودانه" و "نامیرا" است. همچنین او را موکل صیانت از گیاهان و رستنی ها و شادابی و طراوت دانسته اند.

او تخمه گیاهان را در جهان میگستراند و در خلقت یکساله جهان توسط هورمزد او کمک دست وی در آفرینش گیاهان بوده است. این خلقت پاک در روز ششم (امرداد روز) از ماه مرداد به پایان رسیده که این روز گاهنبار #مردادگان نام گرفته و جشن خرمن آریاییان باستان به حساب می آید.

همراه و خواهر همیشگی امرداد بانو، امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد است که با توکل بر قدرت آب پلیدی و ریمنی را از جهان میزداید و گیاهان آفریده خواهر خویش را پاس میدارد. در مقابل دیو کماله #زریز دشمن همیشگی اوست که در هجمه #اهریمن به خلقت اولیه #هورمزد کوشید تا نسل گیاهان و سبزی را از خلقت برکند. اما او موفق نشد و از نور و جاودانگی مرداد شکست خورده و عقب نشینی کرد.

امرتات را بانویی زیبا و شاداب دانسته اند که نفسش بوی شیرین گلهای صبحگاه را میدهد. او دستانی آفریننده دارد و هر جا که بر خاک سرد پای نهد از جاپایش گلهای سرخ شبدر میرویند به همین دلیل گیاه شبدر نزد آریاییان مبارک و نمادی از حضور مرداد است.

درخت جاودانه #گئوکرن که درخت پاک زندگی در اساطیر #آریایی است خلقتی از سوی این امشاسپند بانو است که سیمرغ بر فراز آن لانه دارد و هماره توسط دو ماهی نیک سرشت پاسداری میشود (فلسفه جالبی از قرار دادن سبزه بر سفره #هفت_سین #نوروز به نشانه برکت امرتات و نگاه داشتن دو ماهی سرخ در تنگ بلور به نماد دو ماهی پاک طینت نگاهبان گئوکرن از این روایت قابل اتخاذ است).

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #خرداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود.

در گات‌های زرتشتیان #فارس، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند.

در یسنا، هات ۴۷، آمده‌ است که اهورامزدا رسایی خرداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.

در مزدیسنا زندگانی عبارت است از طی مدارج سعادت و کمال در این جهان واز پرتو آن به پیشگاه مقدس(ورجاند) پروردگار پیوستن در جهان دیگر.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #خرداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند

▫️ @Torecilik