کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مزاغه نداره (məzāqa nedāre): عیب ندارد، ایراد ندارد.
2- خون خونه دبه (xun xune dabe): در حد کشتار و خونریزی دعوا کردن
3- دنگج (dangəj): خمیازه کشیدن با سر و صدا، نالش محزون گاو
4. پش و وریت (pəš u vərit): کج و معوج
5- سره (səre): یک ریز نالیدن،زیاده گویی، نالش و صدای پلنگ
#گردآورنده_مریم _محسنی ۷۱
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

Maryam Mohseni:

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
فرنگیس قلیزاده
۱-لیسون:laysun=باران
شدیدسیل آسا
۲-لوجون:lujun=دریچه
کوچک بالای شیروانی
ساختمانها ،برای ورود نور
به پشت بام ایجاد می کنند
که بعضی ها به آن
مراب:merâb  وبعضیها هم
هشته را :hašta râ می گویند

۳-له له ژنده:la la žande=
نی زدن
۴-فیچ:fič=لب،اطراف دهان
بوک:buk=لبها وفک بالاوپایین

۵-ری:ri=اسهال
اشکمه رفت: اسهال
ری آلکه:ri âlake=اسهال گرفتن
ری آتیله:ri âtile=اسهال گرفتن

۶-للشک:le lešk=دارواش

[۹/۷،‏ ۱۶:۳۴] #فرنگیس_قلیزاده_ماسال: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
خندَه : xanda =خنده

خنده کرده : xanda karde
خندیدن
خنداونده :xandâvənde=
خنداندن
خنده خنده:xanda xanda=
خنده خنده کنان
خنده به رو : xanda ba ru =
به کسی که چهره خندان و
بشاش دارد
خنده آچاکنده :xanda âčâkənde=
باصدای بلند قهقهه زدن
وخندیدن
لبه کونه خنده :ləba bəna xanda=
لبخند،تبسم
لبه بنه خندهləba bəna xanda= لبخند،تبسم

گازه بنه خنده :gâza bəna xanda=
خنده ای که حالت پنهانی دارد

کره خنده:kara xanda= خنده
خشک بی حال وبی رمق

دیل آنشه خنده :dil ânəša xanda =
خنده دلنشین
غرسه خنده :qərsa xanda=
خنده تمسخر آمیز
افچه خنده :afča xanda =خنده
بی مزه وبی جهت
خنده آگته :xanda âgete=
مسخره کردن دیگران با خندیدن

خنده کوئه: xanda ku =بسیار
شوخ وخنده رو که همیشه
حرفهای خنده دارمی زند.
زره هرده:zəra harde=
غصه خوردن
زره به کول : zara ba kul=
غصه دار بودن
الک ژنده :malak žande=
الک زدن ،جدا کردن ریز درشت
برنج و حبوبات وغیرو....
پرزنده :parzənde=از صافی
یا الک ردکردن
ناردلکه یا ناردوشته:nârdalake yâ nârdavašte= جلو افتادن،پیش افتادن
جیشه : jiša =فرورفت
فرنگیس قلیزاده
[۹/۷،‏ ۱۷:۳۳] #علیرضا_پناهی_عنبران: الک کردن،پالایش کردن
ویتِه
[۹/۷،‏ ۱۷:۵۳] #صادق_شیرزاد_ماسال: در ماسال هم از ویته استفاده میشه
مثال آرده م ویته و الکم پوراشته
ویته به معنی پاک کردن است که از مشتقاقات« تاره» و تمیز کردن میباشد
[۹/۷،‏ ۱۸:۴۷] #عارف_محمدقلی_پور_ماسال: سلام
بن مضارع ویته چی هستش؟
[۹/۷،‏ ۱۹:۳۵] #صادق_شیرزاد_ماسال: درود
بن مضارع ویته میشه ویت یا ویتن
اگرچه ویتن بنوعی فعل امری هم محسوب میشه
[۹/۷،‏ ۱۹:۳۹] #عارف_محمدقلی_پور_ماسال: خیلی ممنون

ویج یا ویت؟ قاعدتا باید ویج می‌بود
مثلا:
بویج: ببیز
ویجم: می‌بیزم

اگه ویته مساوی بیختن هست، پس آویشته چیه؟
برام خیلی جالب شد
البته ویتن رو در تاتی خلخال و تالشی شمالی (vitey) دیده بودم
[۹/۷،‏ ۲۰:۰۹] #صادق_شیرزاد_ماسال: ارادت
ویته هم مثل بقیه قابل صرف است
ویتنمVitanęm من پاک میکنم

ویتنیVitany تو پاک میکنی

ویتنهVitanę او پاک میکند

ویتنمVjtanam ما پاک میکنیم

ویتنهVitanaشما پاک میکنید

ویتننvitanęn آنها پاک میکنند
[۹/۷،‏ ۲۰:۱۳] #صادق_شیرزاد_ماسال: آویشته: پاک کردن با دست است نه الک کردن و پاک کردن با وسیله ای ...


[۹/۷،‏ ۲۰:۱۷] #عاشوری_شولم_فومن: جالب اینجاست که در حالت امری گفته می شود :
آویس: پاک کن
یعنی حرف ش در آویشته به حرف س در آویس تغییر می کند
[۹/۷،‏ ۲۰:۲۵] #منصور_بلوری_گشت: بادرود
قبلن یکی ازدوستام شعرتالشی ای گفته
بود که فعل ویتام توش بکاررفته بود
ودرمجله سبزینه گیلان چاپ شده بود
معنایش را متوجه نشدم
با دیدن صرف فعل ویته یاد
ویتام یعنی کشیدن افتادم
چون معتقدم باید هرواژه تالشی

مختص همان منطقه ورایج بوده
وبرای گویشور عادی قابل درک باشد

ویترنده
ویترن- آترن داریم
ویکرن-آکرن

ولی ویته نداریم
باتشکر
[۹/۷،‏ ۲۰:۲۷] #عارف_محمدقلی_پور_ماسال:
درود
س به ش تبدیل شده اینجا
یعنی ریشه‌ی واژه با سین بوده
چند مثال:
دییس › دییشته
نیویس › نیویشته
لیس › لیشته
[۹/۷،‏ ۲۰:۲۷] #عاشوری_شولم_فومن: درود
احتمالا از ویتارندِه باید باشد
ویتارم : سوتال آکرم
ویتار: صاف کردن و از بین بردن زایده مثل موی بدن


[۹/۷،‏ ۲۲:۴۶] #صادق_شیرزاد_ماسال:
ما در تالش از این نوع افعال زیاد داریم که حروفش تغییر میکنند
مانند: ایشته/Ešte یعنی بلند شدن، بیدار شدن که در حالت امری میشود بییز Biiz یا بی ایز /By Eiz به معنی پاشو، بلند شو، بیدار شو
و...


#سارا_روحانی
درود

پرشته : pərəšte : بلند شدن/
بیدار شدن
پرز : pərəz : بلند شو / بیدار شو
پرازون: pərāzun : پاره کن
پزریسته: pəzəriste / پاره کردن

شوشته : šušte : شستن
بوشور : bušur : بشور/
شستشو کن

سارا روحانی

[۳/۲۹،‏ ۸:۱۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۷
۱-پابنی نشته:pâ bəni nəšte=زیرپای یکی نشستن،تحریک کردن،ازراه بدرکردن.
۲-درساونده:darasâvənde=رساندن،کنایه زدن غیر مسقیم.
۳-پادرمه:pâ darme=
راه افتادن،راه رفتن.

۴-زله بر:zala bar=
ترسناک، وحشت انگیز
۵-جیپرده:jipərde=
زیر نظر گرفتن،مخفیانه
مواظب رفتار یکی بودن..

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۲:۵۷] #مریم_محسنی: تالشی گویش ماسال ۶۸۱
۱- جیمییه jimiye/ جیمیسته jimiste : سرازیر شدن جمعیت
امور اَوری خلکن یا جیمیستینه
۲- کچه پشت ژنده kača pešt žande : با پشت قاشق غذا را له کردن
تاره کچه پشت بژن
۳- کونه‌گیجه کرده kuna gija karde : رویگردان شدن
دا ای ویندشه کونه گیجش کرده
۴- چمه پشت ژنده čema pešt žande : چشم غره رفتن ، با بستن چشم انزجار خود را نشان دادن و رو برگرداندن
هیچه گفی ژندره ، ای نی چمه پشتی ته ژنده
۵- چمک čemak : چشمک
چمکی نه ایش گف هالی کرده
گردآورنده مریم محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۲:۵۹] #مریم_محسنی: تالشی گویش ماسال ۶۸۲
۱- هله روز hala ruz : روزهای غیراز روز شنبه
هله را بری یندی نه بشم
۲- هله مله hala mala : بندرت، خیلی کم
هله مله یا نا
۳- حلا hala : به این زودی، حالا، الان
حلا نشام اومه
حلا کرا شوم
حلا نام
۴ هلوکه haluka : آدم بی اعتبار، بی ارزش
هده بیخوده گف ژنه اشتن هلوکه آکردشه
۵- افچ afč : بی مزه ، آدم سبک سر
افچه آدمییه
سیفه گله هردمه افچا
گردآورنده مریم محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۳۴] #مریم_محسنی: آن حالت را گیجه لالا هرده می گوییم
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۳۴] #مریم_محسنی: گس را خین xin می گوییم
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۴۱] #سارا_روحانی: درود
اَفچ ( Afĉ ) بی خاصیت ، بی مزه
اَورو هردمه اَفچ بَه
آلوچه خوردم بی مزه بود
در مورد آدم ؛ ما افچ بکار نمی بریم
گویش_ رضوانشهر _سارا_روحانی
[۳/۲۹،‏ ۱۴:۰۸] #سارا_روحانی:

چوروک ( Ĉuruk ) یعنی بی‌مزه ، لوس
چمه همساده وییر چوروکه
یعنی همسایه ما خیلی بی مزه و لوست

[۳/۲۵،‏ ۹:۵۷] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۵

۱-آلوس:âlus=زغال
۲-آلوسه کوره:âlusa kura=
کوره زغال گیری

۳-کله واشن:kəla vâšən=
کسی که درکوره ذغال کار
می کند،ذغال گیر.

۴-کنگوله دار:kangula dâr=درختی که از داخل تنه پوسیده شده باشد

۵-فوقار:fuqâr= تعمیرو
باز سازی کردن سقف خانه
یا تعمیردیوار خانه ورفع
ترکهای آن.
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi
[۳/۲۵،‏ ۹:۵۸] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۶
۱-پوته خشار کرده:puta xašâr karde=پنهاکردن
چیزی که پیداکردنش برای کسی
مقدورنباشد
۲-پیشکی:pišaki=جلوتر
نارتر:nârtar=جلوتر
۳-پوشکنده:pevəškênde=
زیر وروکردن،بهم زدن
۴-پس منده:pasmanda=
عقب افتاده،بیشتر به پیر
دخترها گفته می شود.
۵-پرمه نفس:perma nafas=بسیار عزیز که نفسش به نفس آدمی بند است
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۳/۲۵،‏ ۲۱:۵۲] #سارا_روحانی: درود
زییال ( Ziyāl ) زغال
زییاله کوره ( Ziyāla kura ) کوره زغالگیری
انگوله دار ( angula dār ) درختی که از داخل تنه پوسیده شده باشد
#زبان_تالشی_رضوانشهر
#سارا_روحانی
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۴۹] #مریم_محسنی: سلام
گزگ کسی که ولع خوردن دارد هر چقدر می خورد سیر نمیشود
مترادف ها:
چمی سو شهčemi su ša
جوغ ویشه juq viša
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۲] #مریم_محسنی: حریص معنی می دهد
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۵] #حسین_زاغی_ماسال: میگن طرف:
*سیرمونی نداره*
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۵] #مریم_محسنی: در کل برای کسی که چشم و دل سیر ندارد هم بکار می رود
[۳/۲۵،‏ ۲۳:۱۳] #علیرضا_پناهی_عنبران: درود
گزگ به گیسو میگیم،موی بلند
#بهنام_ن_ماسال :
ما در تالشی جنوبی گژگن داریم که صفتی برای مو است و اینطور که پیداست معنای پریشانی و ژولیدگی می دهد.
[۳/۲۶،‏ ۰:۴۳] #علیرضا_پناهی_عنبران:
درود
کلکه:موهای گره خورده
رنَه:موهای ژولیده
موئه خول:گیس
[۳/۲۶،‏ ۱:۱۹] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
درود
گزگ به موی وزوزی
گزگ کله یعنی موی سرش فرفریه

[۳/۲۶،‏ ۱:۲۰] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی:
سلام
خدا قوت به همگی
همه این واژه ها به علاوه ی گژگن رو استفاده میکنیم
*گژگنه کله* : دارای موهای نا مرتب و ژولیده
گزگ: انسان حریص و بد جنس و طماع

[۳/۲۶،‏ ۱:۲۶] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: *گَزَک gazak* هم داریم به معنی دزدَکی ،
*گزَک دَیَنده gazak dayande* : دزدکی کاری را انجام دادن
*Char kala: چَره کله* :
دارای موهای موج دار و مجعد


[۳/۲۶،‏ ۷:۳۷] #سارا_روحانی: درود
ما تو تالش مرکزی ( گژگن ) Gəžgən ) داریم مانند گژگنه مو یعنی مو نامرتب و فرفری
خردنی مو گژگنَه ( Xərdani mu gəžgəna ) یعنی مو بچه فرفری و ژولیده است ( صاف نیست )
سارا روحانی گویش رضوانشهر
[۳/۲۶،‏ ۸:۲۹] #مریم_محسنی:

-چره کله čara kalla: دارای موی فرفری که سر را بزرگ می نمایاند
- گژگنه مو gəžgəna : موهای خیلی فرفری و نامرتب
- گژگن کله gəžgəna kalla : مو فرفری
- قژبqəžb: موی بهم خورده و نامرتب جلوی سر
- قژم qəžm: موی نامرتب و به هم ریخته
- کلکله kəlkəla: موی گره خورده و غیر قابل شانه زدن
- گولونج مو gulunja mu : مو فرفری
- گولونج گولونج موgulunj gulunja mu: مو فرفری
- گولول گولول موgulul gulula mu : موی تابدار

گیله آلاوه:gila âlâva= مالیدن گل بادست.
گل رنگی وسبوس خردشده شلتوک(پوف:puf،فل:fəl)را باهم مخلوط و
خوب لگدمال کرده تاخمیری نرم درست می شد وآن گل ورز داده شده را بانوان تالشی به کف وایوان ودیوارههای خانه گلی خود جهت
تمیز وقشنگ شدن می مالیدند
#زبان_تالشی_گویش_ماسال
فرنگیس قلیزاده

[۲/۲۵،‏ ۲۰:۴۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_نالشی_گویش_ماسال_۴۱۲
۱-پدرز آدرز: pederz âderz=دوخت ودوز

۲-تل ژنده:talžnde=درشت
دوختن،بخیه درشت زدن

۳-ریزه پچینه دشته:ریز
دوختن،بخیه کوچک زدن

۴-موشه دندونی دشته:
muša danduni dešte=نوعی دوختن که
به دندان موشی معروف
بود بیشتر با خیاطه های
رنگی :xayâta =خیاطه
نخ ابریشم.
روی یقه وآستین لباس
برای زیبایی می دوختند.

۵-پاره پیچنه:pâra pična= پینک زدن لباسهای کهنه ،پینه دوزی لباسهای کار
دربعضی موارد لاپوشانی
کردن کاردیگران بامصلحت
اندیشی.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۵،‏ ۲۰:۴۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۳
۱-بولوک:buluk=فوکا
وسیله ای به شکل تیشه
که برای خردن کردن
کلوخهای‌گل شخم زده
و وجین وکندن علف هرز
زمین کاربرد دارد.

۲-سره ونجومه آنشا:səra vanjuma ânəšâ=نشا گوجه فرنگی
۳-سیاونجومه آنشا:siyâ vanjuma ânəšâ=
نشا بادمجان
۴-دوئه پیاز:dua piyâz=پیاز
ریزی که از کاشتن دانه پیاز
بدست می آورند ودرتاقک
دودی آویزان می کنند تا
خشک و برای نشا کردن آماده
شود
۵-دسه باغ:dasa bâq=
باغچه کوچکی که برای
سبزیجات روز مره استفاده
می‌شود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۲/۲۴،‏ ۲۲:۵۴] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_
۱-آسیاوه سنگ:âsiyâva sêng=سنگ آسیاب که برای آردکردن گندم وجو
کاربرد دارد
۲-سوئه سنگ:sua səng=
که برای سابیدن وتیزکردن
چاقو،داس وتبر استفاده می شود
۳-شوه سنگ:šava səng=سنگ سیاه براقی
که برای زینت آلات مثل گوشواره،انگشتروگردن
بندوغیرو.استفاده می شود

۴-آهکه سنگ:âhaka səng=سنگ آهک
۵-مرمره سنگ:mar mara səng=سنگ مرمر
فرنگیس قلیزاده


[۲/۲۴،‏ ۲۳:۱۹] #علیرضا_پناهی_عنبران:
درود
شِوَهševa:عقیق سیاه میگیم

[۲/۲۴،‏ ۱۱:۴۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۰
۱-ویده:vida=بریز،پوشاندن.

۲-سیاخری‌آستمونی‌ویدوئه:siyâ xəri âstəmuni vidua= ابرسیاه آسمان را پوشانده است

۳-رادوییر:râdaviyar=رهگذر

۴-تکمه:takma=پرکردن لبریز
کردن بصورت فشرده

۵-ای کورور:i kurur=یک دسته
بزرگ،یک گروه خیلی زیاد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۱:۴۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویس_ماسال_۴۱۱
۱-ویلونه داوره:vayluna dâvra=
آواره وسرگردان دوران،
گرفتاروبیچاره دوران.

۲-سزاکش به:səzâ kəš de=
بادرد ورنج زیاد مردن

۳-که زلمه:ka zalama= با
اهالی خانه ظلم کردن،بد
اخلاق وبددهن بودن.

۴-دیلی دو برمه:dili du barme=اصطلاحیست
برای کسیکه از درد وناراحتی
زیاد دلش سوخته آه از
نهادش درآمده بکار می رود


۵-دره لیله آوه: dara lila âva=
آب گل آلودروان شده‌دردره.
کنایه به مسئله ای که با آب
تاب زیاد شروع می شودو
وزودهم فروش کش وازیاد
می رود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۹:۵۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- پاشوره سنگ pāšura səng: سنگ پا
۲- مایه سنگ māya səng: در بازی مایه مزا: بازی پنج سنگ
۳- کوئه سنگkua səng: سنگ کوهی
۴- رباره سنگrəbāra səng/ لاته سنگ lāta səng: سنگ کنار رودخانه
۵- پداره سنگ pedāra səng : سنگ ترازو
۶- خله سنگ xəla səng / چمه ژره (ژنه) سنگčema žara )žana( səng : سنگ چشم زخم
گردآورنده مریم محسنی۶۷۰
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۹:۵۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- کله سنگ kala səng : سنگ گابیون
۲- لیسهlisa : سنگ بازی در لیسه مزا: لی لی بازی
۳- نونه سنگ nuna səng : سنگ نان پزی در کیلاکاچاله
۴- کبلا سنگ kablā səng : سنگ فلاخن
۵- پاتیویله سنگ pātivila səng : سنگ پلکانی در اولسَ بلنگا
۶- رستمی ویسپینج rustami vispinj : سنگ بزرگی روی سه سنگ دیگر در ییلاق خریپشت قرار دارد. باور بر این است که برای رستم پهلوان ایرانی ویسپینج یعنی سیصد گرم بوده است که آنرا بلند کرده و در آنجا قرار داده است.
گردآورنده مریم محسنی۶۷۱
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۲/۲۰،‏ ۱۷:۰۳] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۹
۱-لاپنه:lâpena/پنهان کردن،
روی چیزی را پوشاندن.

۲-لوکی پانوئه:luki pânue/
روی گلو پاگذاشتن یعنی کسی
را تحت فشار قرار دادن،
درتنگنا قرار دادن.

۳-گیج گرده: gij garde/
به دروریکی‌یاچیزی‌چرخیدن

۴-جت برده:jət barde/
سئوال پرسیدن زیاد، سین
جین کردن.

۵-چَم داشته:čam dâšte /
مهارت داشتن درکاری ،خبره
کار بودن.

#گرآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۰،‏ ۱۷:۲۶] #حسین_زاغی_ماسال:
درود
*جت برده*
بو برده،تا حدودی خبر دار شده،شک کرده...
[۲/۲۰،‏ ۱۹:۰۷] #وحید_علیپور_شفت:
زت ،zət: خيره
زت به؛خيره شدن
جوتى پلكهِ :به تته پته افتادن
joti pelake
م جوتى پلكهَ ؛به تته پته افتادم

جوت به صورت تنها معنى لكنت و اينها ميده البته

د رنگه چایی:də ranga čâyi/ چای دورنگ
وقتی عروس را به خانه
می آورند.
قهوه چی چای دورنگ
را برای عروس وداماد
می برد عروس وداماد
وقتی که چای دورنگ
خوردند هدیه ای برای
قهوه چی درسینی چای
می گذارند این هم رسمی
است ازعروسی درماسال
نمی دانم دردیگر مناطق
تالش هم چنین رسمی
وجود دارد یا نه؟
#زبان تالشی گویش ماسال
#فرنگیس_قلیزاده

مورغونه جنگه مزا:murquna janga mezā/
جنگیدن یا بم زدن تخم
مرغ که این بازی رامعمولاً
عیدنوروزانجام می دهند

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
فرنگیس_قلیزاده


[۲/۱۶،‏ ۲۱:۱۳] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر: درود
آگلَه جنگ
گویش رضوانشهر
هویه تحویلداری
[۲/۱۶،‏ ۲۱:۱۵] #بیت_اله_صفری_فومن: درود خانم قلی زاده

مورغونه جنگ رو ما میگیم
*بیج بیج*
[۲/۱۶،‏ ۲۱:۲۰] #علیرضا_پناهی_عنبران: اۊوَه,اۊئَه,اۊیَه:تخم مرغ
زبان تالشی/نمین_عنبران

[۲/۱۶،‏ ۲۲:۲۸] #سعید_بشری_ماسال:
بیج بیج برای
دعوت و تهیج به مورغونه جنگ استفاده می‌شد.


[۲/۱۶،‏ ۲۳:۳۶] #سارا_روحانی:
آگله جنگه مزا ( Āgla janga mëzā )
یک نوع بازی با تخم مرغ در ایام نوروز
که معمولا به شکستن تخم مرغ ها ختم میشه
زبان تالشی گویش رضوانشهر
سارا روحانی
[۲/۱۶،‏ ۲۳:۳۹] #سارا_روحانی:
آگله ( Āgla ) تخم مرغ
زبان تالشی گویش رضوانشهر
سارا روحانی

[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۱] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۵
۱-زمبه:zamba=فرغون

۲-زنگه سی:zəngəa si=دردزانو

۳-زارم:zârêm=گیاه آب تره

۴-زرج:zataj=کبک

۵-زردآ‌ون:zardâvən=
زردنبوی‌بادکرده ،کنایه به
شخص ضعیف وزرد گونه
وبادکرده می‌باشد.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانا واجه واج🌺

@vajamane_taleshi
[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۶
۱-وا:vâ= باد ،تاب، رها، می‌گوید
والیوه:vâliva=نسیم ملایم
۲-گرمشه وا یا لیوه ویکرهوا:garməša vâ yâ liva vikara vâ=
بادگرم پاییزییا باد برگریزان.

۳-گیجه وا:gija vâ=گردباد
۴-سوجه وا:suja vâ=بادسرد سوزان
سیاوا:siyâvâ=بادسردی
که درزمستان‌ا‌زطرف کوه‌به
طرف به طرف دریابوزد
بسیارسردوسوزان است.

۵-لیوه‌آکره‌وا:liva âkara vâ=باد معتدلی که دراوایل فرردین ماه می وزد وبرگ
درختان باز می شوند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajamameh_taleshi
[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۵] #سارا_روحانی: درود

زنگه داج ( zënga dāj ) درد زانو

#تالشی_رضوانشهر_سارا_روحانی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۲
۱-بجار(bəjār):مزرعه برنج
شالیزار
بجاره کار(bəjārakār):
کاردر مزرعه
بجاره مَرز(bəjāramarz):
دیواره های کوتاه کرت های
شالیزار
۲-بجاره دونه(bəjāra duna):
دانه ای که بخاطرکاردردر
شالیزاررویدست و پای زنان
شالیکار بیرون می آید که
خارش زیاددارد

۳-توم(tum):بوته های
برنج قبل از نشا

۴-تومه تَبَک(tumatabak):
ظرفی دایره شکل چوبی
که درقدیم برای حمل توم
ازخزانه به شالیزاربکارمیرود
البته حالا بجای تبََک چوبی
از تشت های رویی استفاده
می کنند

۵-تومَه کیلَه(tumakila):
خزانه نشای برنج،توم بجار

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

[۲/۸،‏ ۰:۳۱] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۱
۱-آکاره:âkâre=یکی شدن،هم
فکرشدن،ردیف چیدن گردو
برای بازی کردن.

۲-آوجیلک:âvjilak=آب افتاده
آوگنس:âv gənəs= آب افتاده

۳-آتنیسته:âtaniste= ریشه
کرده، پخش شده،
۴-آلمیسته:âla miste=پهن
شده ،ولوشده
۵-آگلرویگلر هرده:âgler vigler harde=
به پشت و رو غلطیدن.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi
[۲/۸،‏ ۰:۳۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۲
۱-شته گاز:šəta gâz=دندان
شیری
۲-شکاره گاز:šəkâra gâz=
دندان نیش
۳-گلفه گاز:gəlafa gâz=
دندانهای فاصله دار
۴-گنگوله‌گاز:kangula gâz=
دندان پوسیده وسوراخ شده

۵-عملییه گاز:amaliya gâz=دندان مصنوعی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۲/۹،‏ ۱۹:۲۴] #وحید_علیپور_شفت: بيل يا بيلى گاز(يك دندان از رديف دندانى بيرون زدگى دارد)
و گازه پشته هم داريم

[۲/۵،‏ ۲۰:۰۷] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- کوله kula : تپه، بلندی، پسرک، نوکر بچه، کوله پشتی،
۲- خوئه کوله xua kula: بچه خوک
۳- کوله پشته kula pešta : تپه، بلندی
۴- کول کول kul kul : ناهموار، ناصاف
۵- کول kul: تپه، بلندی، پرتگاه، پشت، گیاه کوله خاس
گردآورنده مریم محسنی ۶۵۷
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۵،‏ ۲۰:۳۴] #حسین_زاغی_ماسال: تالشی_گویش_ماسال
کَتیل : چهار پایه کوتاه چوبی
کوتی : انبار شلتوک که بروی چند ستون گلی و یا چوبی ساخته می شد.
کوتیل: کوهان گاو نر
کوتوم: بنایی مرتفع و موقتی با پایه های بلند بر مزارع و کشتزارها ساخته می شد،تا شبها از آسیب حیوانات وحشی به مزارع جلوگیری شود.
کرگه لون : لانه مرغ و ماکیان
کلشکن : مرغی که جوجه به همراه دارد،مرغ مادر
حسین زاغی
[۲/۵،‏ ۲۱:۰۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آسوته:âsute=سوزاندن،
سوزاندن پشم کله پاچه با کفیگیر
یاابزار دیگر آهنی
۲-پیگته:pigete=برداشتن.

۳-جیگته: jigete=بازوریا
فریب گرفتن.

۴-سربه جیر به:sar ba jir be=
خجالتی وباادب بودن،باشرم
وحیابودن.
۵-پاویکوئه:pâvikue=پارا
روی زمین کوبیدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۵،‏ ۲۱:۱۵] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ای دازی کرده:idâzi karde=
کاررا یکسره کردن ،تمام کردن

۲-فرشه:fərša =ازبین رفت،
به هدر رفت.
۳-فورش:furš=شن،ماسه

۴-پسمییه:pesamiye=
دلسرد شدن،دلزده شدن

۵-آتش به کلا:âtaš bə kəlâ=
کنایه به کسی که زود عصبانی
می شود و داد وبیداد می کند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۰

۱-پیله پیگته:pila pigete=
کینه به دل گرفتن

۲-سربرورده:sar bar varde=
متوجه شدن،سربیرون آوردن.

۳-تک دکرده:tək dakarde=
بگو مگو کردن.

۴-رنجول:tanjul=رنجور،
غمگین
۵-رک‌اومه:tək ume=بد
بینی ودلخوری‌بوجودآمده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi


[۱/۳۱،‏ ۲۲:۳۶] #حسین_زاغی_ماسال: درود
*تک دکرده*
پیله کردن و گیر دادن به کسی نمیشه؟
[۱/۳۱،‏ ۲۳:۲۶] #فرنگیس_قلیزاده: درود خیر تک دکردن یعنی به داشته زندگی دیگران حسودی کردن ودرباره او
بگومگو کردن فلانی شون هده تک دکرده گرفتارآبه
ای مثالی نی ژنن
که بیلا نسبت اسبه جوئه ببی آدمه جوئه مبی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۹
۱-پوتاله‌ویز:putâla viz=
گردوی بی‌مغزوپوک

۲-ای چله:Eičəla=یک
قطره،قطره ای

۳-کران کران:kərân kərân=
باززور وزحمت زیاد کسی
یاچیزی‌را‌کشیدن‌وحرکت‌
دادن.
۴-بساز آساز:bəsâz âsâz=
ساخت ساز،قرارمدار

۵-آچین وآساز:âčin u âsâz=
بازکردن‌ودرست کردن

#گردآورنده_فرنگیس-قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
مایه مزا(măya mezā):
بازی با پنج تا سنگ که به
آن مایه مزا/بازی مگویند
#فرنگیس_قلیزاده

[۱/۲۹،‏ ۱۴:۱۸] #علیرضا_پناهی_عنبران: رٚغٚنِه
رٚغ رٚغٚنِه
یقل دوقل بازی
[۱/۲۹،‏ ۱۴:۳۴] #جانبرا_علیپور:
سلام
در گویش ماسوله به بازی: مزا می‌گویند و به جوجه:کی یه
علیپور گشته روخونی

#علیرضا_پناهی_عنبران:
ما به بازی هویَه لنکرانیا هَنَک و کرگانرودیا تَمشوُ فک کنم میگن🌹🙏

[۱/۲۹،‏ ۸:۱۲] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- لافنده سری lāfənda sari: هدیه ای است از طرف خریدار حیوانات مانند گاو و گوسفند... بعد از معامله، به تحویل دهنده آن حیوان، وقتی که طنابِ گردن حیوان را بدستش می سپارد داده می شود.
۲- دسَ کینه dasa kina: دختر جوان که بتواند در کارهای منزل کمک کار مادرش باشد.
۳- غایلغهqāylaqa: تکه پاره
۴- پوشهpuša: روکش، جلد، پسماند، زباله، آشغال
۵- کیشکچیkišakči : نگهبان
گردآورنده مریم محسنی ۶۵۲
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱/۲۹،‏ ۸:۳۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- چکی (čəki): کلی
۲- ای ور چک i varə čək: قسمت تقریبا بزرگی از یک منطقه ، یک راسته
۳- چونگولوزه čunguluza، چکلهčəkla: چمباتمه
۴- چکله واز čəkla vāz: کلاغ پر، بپر بشین
۵- ممر mamer، ممیرmamir : زنده ابدی، نامیرا
ممیر (ممر) خلاقَ
کسی که هرگز نمی میرد خداست. زنده ابدی خداست.
گردآورنده مریم محسنی۶۵۳
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۱/۲۹،‏ ۹:۱۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۷
۱-بوک نه لا:buk ne lâ=
لب بازنمی کند،هیچ گونه
حرفی نمی زند

۲-دیل‌دلک‌به:dil dalak be=
برایم غیرقابل‌خوردن‌است،
به‌دلم‌نمی‌چسبد،نسبت‌به‌‌آن
میل‌ورغبتی ندارم

۳-دلیشته:dalište=لیس
زدن،لیسیدن
۴-نسبه:nəsba=نصفه،
نیمه
۵-نسبه هر:nəba har=
نیم خورده،دست خورده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۱/۲۹،‏ ۹:۱۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۸
۱-گره که:gera ka= گیره
یاچوب‌‌شاخکدار‌بلندی‌که
باآن‌میوه‌می‌چینندواز
چاههای‌کم‌عمق‌‌هم‌آب
می کشند

۲-شله پتیله:šalla petille=
یهویی گرم شدن،گرگرفتن،
فوری آتش گرفتن.

۳-دسی:dasi=مدتی،زمانی
وقتی
۴-زمن:zaman=وطن

۵-پنه ویدار: pena vidâr=
مبارزه کردن،

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi