کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

[۳/۳۰،‏ ۰:۲۳] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویس_ماسال_۴۱۸
۱-غیزگته:qyz gete=
عصبانی شدن.
۲-خشکه مجه:xəška məje= اصطلاحی
است که‌بااحتیاط قدم برداشتن، موظب بودن

۳-ویرا:virâ= به پایین بیا،
نرم شدن
۴-درا:darâ=بیا داخل،داخل شو،برازنده.
۵-ینده:yande=فرستادن.
بیین:biyan=بفرست.
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۳/۳۰،‏ ۷:۰۹] #مجید_نعمتی_سیاهمزگی: هر روز یک تعبیر یا واژه تالشی از کتاب فرهنگ تالشی دکتر علی نصرتی سیاهمزگی
اوری
زر آچکن
شکستن آب در گلو
[۳/۳۰،‏ ۸:۱۵] #سارا_روحانی: # زبان_ تالشی_ گویش_ رضوانشهر#

۱- چَتین ( Čatin ) سخت / مشکل

۲- چرکین ( Čərkin ) کثیف / ناپاک

۳- چوروک ( Čuruk ) سرخوش/ سبک

۴- چیرات ( Čirāt ) چهره در هم/ اخمو

۵-چرکستَه ( Čərkista ) چین و چروکیده

۶- چَکستَه ( Čakəsta ) شکسته

۷- چیزَه ( Čiza ) شکوفه

۸- چادرَه ( Čādra ) چادر

۹- چَم ( Čam ) چشم

۱۰ - چیریِ ( Čiri ) ظرف مسی که معمولا برای
دوشیدن شیر و حمل آب استفاده می‌شد

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی #


🌺 کانال تالش واژه 🌺

@talesh_vazhe
[۳/۳۰،‏ ۸:۳۲] #مریم_محسنی: نَه آچَکِه na āčake
[۳/۳۰،‏ ۸:۴۷] #سارا_روحانی: نَغ آتشیشتَه ( Naq ātišišta )
گیر کردن غذا در گلو و همراه با سرفه
که با مصرف آب و ماساژ پشت برطرف
می‌شود و این یعنی یه خبر یا واقعه در
راه است
مانند
چمن نغ اُومروز آتشیشسته ،
سارا روحانی گویش رضوانشهر
[۳/۳۰،‏ ۱۰:۲۰] #فرنگیس_قلیزاده: درود
نه آچکه:na âčake\
که همون آب درگلوشکستن است که یهویی آب در گلو می پرد
وانسان دچار سرفه می شود

[۳/۲۹،‏ ۸:۱۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۷
۱-پابنی نشته:pâ bəni nəšte=زیرپای یکی نشستن،تحریک کردن،ازراه بدرکردن.
۲-درساونده:darasâvənde=رساندن،کنایه زدن غیر مسقیم.
۳-پادرمه:pâ darme=
راه افتادن،راه رفتن.

۴-زله بر:zala bar=
ترسناک، وحشت انگیز
۵-جیپرده:jipərde=
زیر نظر گرفتن،مخفیانه
مواظب رفتار یکی بودن..

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۲:۵۷] #مریم_محسنی: تالشی گویش ماسال ۶۸۱
۱- جیمییه jimiye/ جیمیسته jimiste : سرازیر شدن جمعیت
امور اَوری خلکن یا جیمیستینه
۲- کچه پشت ژنده kača pešt žande : با پشت قاشق غذا را له کردن
تاره کچه پشت بژن
۳- کونه‌گیجه کرده kuna gija karde : رویگردان شدن
دا ای ویندشه کونه گیجش کرده
۴- چمه پشت ژنده čema pešt žande : چشم غره رفتن ، با بستن چشم انزجار خود را نشان دادن و رو برگرداندن
هیچه گفی ژندره ، ای نی چمه پشتی ته ژنده
۵- چمک čemak : چشمک
چمکی نه ایش گف هالی کرده
گردآورنده مریم محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۲:۵۹] #مریم_محسنی: تالشی گویش ماسال ۶۸۲
۱- هله روز hala ruz : روزهای غیراز روز شنبه
هله را بری یندی نه بشم
۲- هله مله hala mala : بندرت، خیلی کم
هله مله یا نا
۳- حلا hala : به این زودی، حالا، الان
حلا نشام اومه
حلا کرا شوم
حلا نام
۴ هلوکه haluka : آدم بی اعتبار، بی ارزش
هده بیخوده گف ژنه اشتن هلوکه آکردشه
۵- افچ afč : بی مزه ، آدم سبک سر
افچه آدمییه
سیفه گله هردمه افچا
گردآورنده مریم محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۳۴] #مریم_محسنی: آن حالت را گیجه لالا هرده می گوییم
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۳۴] #مریم_محسنی: گس را خین xin می گوییم
[۳/۲۹،‏ ۱۳:۴۱] #سارا_روحانی: درود
اَفچ ( Afĉ ) بی خاصیت ، بی مزه
اَورو هردمه اَفچ بَه
آلوچه خوردم بی مزه بود
در مورد آدم ؛ ما افچ بکار نمی بریم
گویش_ رضوانشهر _سارا_روحانی
[۳/۲۹،‏ ۱۴:۰۸] #سارا_روحانی:

چوروک ( Ĉuruk ) یعنی بی‌مزه ، لوس
چمه همساده وییر چوروکه
یعنی همسایه ما خیلی بی مزه و لوست

[۳/۲۵،‏ ۹:۵۷] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۵

۱-آلوس:âlus=زغال
۲-آلوسه کوره:âlusa kura=
کوره زغال گیری

۳-کله واشن:kəla vâšən=
کسی که درکوره ذغال کار
می کند،ذغال گیر.

۴-کنگوله دار:kangula dâr=درختی که از داخل تنه پوسیده شده باشد

۵-فوقار:fuqâr= تعمیرو
باز سازی کردن سقف خانه
یا تعمیردیوار خانه ورفع
ترکهای آن.
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi
[۳/۲۵،‏ ۹:۵۸] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۶
۱-پوته خشار کرده:puta xašâr karde=پنهاکردن
چیزی که پیداکردنش برای کسی
مقدورنباشد
۲-پیشکی:pišaki=جلوتر
نارتر:nârtar=جلوتر
۳-پوشکنده:pevəškênde=
زیر وروکردن،بهم زدن
۴-پس منده:pasmanda=
عقب افتاده،بیشتر به پیر
دخترها گفته می شود.
۵-پرمه نفس:perma nafas=بسیار عزیز که نفسش به نفس آدمی بند است
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۳/۲۵،‏ ۲۱:۵۲] #سارا_روحانی: درود
زییال ( Ziyāl ) زغال
زییاله کوره ( Ziyāla kura ) کوره زغالگیری
انگوله دار ( angula dār ) درختی که از داخل تنه پوسیده شده باشد
#زبان_تالشی_رضوانشهر
#سارا_روحانی
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۴۹] #مریم_محسنی: سلام
گزگ کسی که ولع خوردن دارد هر چقدر می خورد سیر نمیشود
مترادف ها:
چمی سو شهčemi su ša
جوغ ویشه juq viša
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۲] #مریم_محسنی: حریص معنی می دهد
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۵] #حسین_زاغی_ماسال: میگن طرف:
*سیرمونی نداره*
[۳/۲۵،‏ ۲۲:۵۵] #مریم_محسنی: در کل برای کسی که چشم و دل سیر ندارد هم بکار می رود
[۳/۲۵،‏ ۲۳:۱۳] #علیرضا_پناهی_عنبران: درود
گزگ به گیسو میگیم،موی بلند
#بهنام_ن_ماسال :
ما در تالشی جنوبی گژگن داریم که صفتی برای مو است و اینطور که پیداست معنای پریشانی و ژولیدگی می دهد.
[۳/۲۶،‏ ۰:۴۳] #علیرضا_پناهی_عنبران:
درود
کلکه:موهای گره خورده
رنَه:موهای ژولیده
موئه خول:گیس
[۳/۲۶،‏ ۱:۱۹] #هویه_تحویلداری_رضوانشهر:
درود
گزگ به موی وزوزی
گزگ کله یعنی موی سرش فرفریه

[۳/۲۶،‏ ۱:۲۰] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی:
سلام
خدا قوت به همگی
همه این واژه ها به علاوه ی گژگن رو استفاده میکنیم
*گژگنه کله* : دارای موهای نا مرتب و ژولیده
گزگ: انسان حریص و بد جنس و طماع

[۳/۲۶،‏ ۱:۲۶] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: *گَزَک gazak* هم داریم به معنی دزدَکی ،
*گزَک دَیَنده gazak dayande* : دزدکی کاری را انجام دادن
*Char kala: چَره کله* :
دارای موهای موج دار و مجعد


[۳/۲۶،‏ ۷:۳۷] #سارا_روحانی: درود
ما تو تالش مرکزی ( گژگن ) Gəžgən ) داریم مانند گژگنه مو یعنی مو نامرتب و فرفری
خردنی مو گژگنَه ( Xərdani mu gəžgəna ) یعنی مو بچه فرفری و ژولیده است ( صاف نیست )
سارا روحانی گویش رضوانشهر
[۳/۲۶،‏ ۸:۲۹] #مریم_محسنی:

-چره کله čara kalla: دارای موی فرفری که سر را بزرگ می نمایاند
- گژگنه مو gəžgəna : موهای خیلی فرفری و نامرتب
- گژگن کله gəžgəna kalla : مو فرفری
- قژبqəžb: موی بهم خورده و نامرتب جلوی سر
- قژم qəžm: موی نامرتب و به هم ریخته
- کلکله kəlkəla: موی گره خورده و غیر قابل شانه زدن
- گولونج مو gulunja mu : مو فرفری
- گولونج گولونج موgulunj gulunja mu: مو فرفری
- گولول گولول موgulul gulula mu : موی تابدار

[۲/۲۵،‏ ۲۰:۴۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_نالشی_گویش_ماسال_۴۱۲
۱-پدرز آدرز: pederz âderz=دوخت ودوز

۲-تل ژنده:talžnde=درشت
دوختن،بخیه درشت زدن

۳-ریزه پچینه دشته:ریز
دوختن،بخیه کوچک زدن

۴-موشه دندونی دشته:
muša danduni dešte=نوعی دوختن که
به دندان موشی معروف
بود بیشتر با خیاطه های
رنگی :xayâta =خیاطه
نخ ابریشم.
روی یقه وآستین لباس
برای زیبایی می دوختند.

۵-پاره پیچنه:pâra pična= پینک زدن لباسهای کهنه ،پینه دوزی لباسهای کار
دربعضی موارد لاپوشانی
کردن کاردیگران بامصلحت
اندیشی.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۵،‏ ۲۰:۴۶] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۳
۱-بولوک:buluk=فوکا
وسیله ای به شکل تیشه
که برای خردن کردن
کلوخهای‌گل شخم زده
و وجین وکندن علف هرز
زمین کاربرد دارد.

۲-سره ونجومه آنشا:səra vanjuma ânəšâ=نشا گوجه فرنگی
۳-سیاونجومه آنشا:siyâ vanjuma ânəšâ=
نشا بادمجان
۴-دوئه پیاز:dua piyâz=پیاز
ریزی که از کاشتن دانه پیاز
بدست می آورند ودرتاقک
دودی آویزان می کنند تا
خشک و برای نشا کردن آماده
شود
۵-دسه باغ:dasa bâq=
باغچه کوچکی که برای
سبزیجات روز مره استفاده
می‌شود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۲/۲۴،‏ ۱۱:۴۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۱۰
۱-ویده:vida=بریز،پوشاندن.

۲-سیاخری‌آستمونی‌ویدوئه:siyâ xəri âstəmuni vidua= ابرسیاه آسمان را پوشانده است

۳-رادوییر:râdaviyar=رهگذر

۴-تکمه:takma=پرکردن لبریز
کردن بصورت فشرده

۵-ای کورور:i kurur=یک دسته
بزرگ،یک گروه خیلی زیاد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۱:۴۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویس_ماسال_۴۱۱
۱-ویلونه داوره:vayluna dâvra=
آواره وسرگردان دوران،
گرفتاروبیچاره دوران.

۲-سزاکش به:səzâ kəš de=
بادرد ورنج زیاد مردن

۳-که زلمه:ka zalama= با
اهالی خانه ظلم کردن،بد
اخلاق وبددهن بودن.

۴-دیلی دو برمه:dili du barme=اصطلاحیست
برای کسیکه از درد وناراحتی
زیاد دلش سوخته آه از
نهادش درآمده بکار می رود


۵-دره لیله آوه: dara lila âva=
آب گل آلودروان شده‌دردره.
کنایه به مسئله ای که با آب
تاب زیاد شروع می شودو
وزودهم فروش کش وازیاد
می رود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۹:۵۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- پاشوره سنگ pāšura səng: سنگ پا
۲- مایه سنگ māya səng: در بازی مایه مزا: بازی پنج سنگ
۳- کوئه سنگkua səng: سنگ کوهی
۴- رباره سنگrəbāra səng/ لاته سنگ lāta səng: سنگ کنار رودخانه
۵- پداره سنگ pedāra səng : سنگ ترازو
۶- خله سنگ xəla səng / چمه ژره (ژنه) سنگčema žara )žana( səng : سنگ چشم زخم
گردآورنده مریم محسنی۶۷۰
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۲۴،‏ ۱۹:۵۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- کله سنگ kala səng : سنگ گابیون
۲- لیسهlisa : سنگ بازی در لیسه مزا: لی لی بازی
۳- نونه سنگ nuna səng : سنگ نان پزی در کیلاکاچاله
۴- کبلا سنگ kablā səng : سنگ فلاخن
۵- پاتیویله سنگ pātivila səng : سنگ پلکانی در اولسَ بلنگا
۶- رستمی ویسپینج rustami vispinj : سنگ بزرگی روی سه سنگ دیگر در ییلاق خریپشت قرار دارد. باور بر این است که برای رستم پهلوان ایرانی ویسپینج یعنی سیصد گرم بوده است که آنرا بلند کرده و در آنجا قرار داده است.
گردآورنده مریم محسنی۶۷۱
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال_ ۴۰۷
تعارفات مهمان نوازی
۱- پیشباز pišbâz: استقبال کردن، پیشواز رفتن
یک بیت شعر که در استقبال برا مهمانان عزیز می خواندند
کئوئه میشین نره راه
چمه خالاجان یا برا / چمه برا جان یا برا
kaua mišin nara rā čəmə xālā jān/ barā jān yā barā
۲-خش اومیره xəš umayra: خوش آمدی
۳- ته کا یا کا tə kā yā kā: تو کجا اینجا کجا‌/ معادل چه عجب
۴- را اوی آکردره rā avi ākardara : راه گم کردی
۵- چمه چم روشون čəmə čəm rušun : چشم من روشن
۶- هزاره سالون بایhazāra sālun bāy : هزار سال بیای منظور عمر طولانی داشته باشید
۷- رادرازی rā dərāzi : بدرقه کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۱] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۵
۱-زمبه:zamba=فرغون

۲-زنگه سی:zəngəa si=دردزانو

۳-زارم:zârêm=گیاه آب تره

۴-زرج:zataj=کبک

۵-زردآ‌ون:zardâvən=
زردنبوی‌بادکرده ،کنایه به
شخص ضعیف وزرد گونه
وبادکرده می‌باشد.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانا واجه واج🌺

@vajamane_taleshi
[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۶
۱-وا:vâ= باد ،تاب، رها، می‌گوید
والیوه:vâliva=نسیم ملایم
۲-گرمشه وا یا لیوه ویکرهوا:garməša vâ yâ liva vikara vâ=
بادگرم پاییزییا باد برگریزان.

۳-گیجه وا:gija vâ=گردباد
۴-سوجه وا:suja vâ=بادسرد سوزان
سیاوا:siyâvâ=بادسردی
که درزمستان‌ا‌زطرف کوه‌به
طرف به طرف دریابوزد
بسیارسردوسوزان است.

۵-لیوه‌آکره‌وا:liva âkara vâ=باد معتدلی که دراوایل فرردین ماه می وزد وبرگ
درختان باز می شوند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajamameh_taleshi
[۲/۱۶،‏ ۱۳:۱۵] #سارا_روحانی: درود

زنگه داج ( zënga dāj ) درد زانو

#تالشی_رضوانشهر_سارا_روحانی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۲
۱-بجار(bəjār):مزرعه برنج
شالیزار
بجاره کار(bəjārakār):
کاردر مزرعه
بجاره مَرز(bəjāramarz):
دیواره های کوتاه کرت های
شالیزار
۲-بجاره دونه(bəjāra duna):
دانه ای که بخاطرکاردردر
شالیزاررویدست و پای زنان
شالیکار بیرون می آید که
خارش زیاددارد

۳-توم(tum):بوته های
برنج قبل از نشا

۴-تومه تَبَک(tumatabak):
ظرفی دایره شکل چوبی
که درقدیم برای حمل توم
ازخزانه به شالیزاربکارمیرود
البته حالا بجای تبََک چوبی
از تشت های رویی استفاده
می کنند

۵-تومَه کیلَه(tumakila):
خزانه نشای برنج،توم بجار

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

[۲/۸،‏ ۰:۳۱] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۱
۱-آکاره:âkâre=یکی شدن،هم
فکرشدن،ردیف چیدن گردو
برای بازی کردن.

۲-آوجیلک:âvjilak=آب افتاده
آوگنس:âv gənəs= آب افتاده

۳-آتنیسته:âtaniste= ریشه
کرده، پخش شده،
۴-آلمیسته:âla miste=پهن
شده ،ولوشده
۵-آگلرویگلر هرده:âgler vigler harde=
به پشت و رو غلطیدن.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi
[۲/۸،‏ ۰:۳۲] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۲
۱-شته گاز:šəta gâz=دندان
شیری
۲-شکاره گاز:šəkâra gâz=
دندان نیش
۳-گلفه گاز:gəlafa gâz=
دندانهای فاصله دار
۴-گنگوله‌گاز:kangula gâz=
دندان پوسیده وسوراخ شده

۵-عملییه گاز:amaliya gâz=دندان مصنوعی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۲/۹،‏ ۱۹:۲۴] #وحید_علیپور_شفت: بيل يا بيلى گاز(يك دندان از رديف دندانى بيرون زدگى دارد)
و گازه پشته هم داريم

[۲/۵،‏ ۲۰:۰۷] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- کوله kula : تپه، بلندی، پسرک، نوکر بچه، کوله پشتی،
۲- خوئه کوله xua kula: بچه خوک
۳- کوله پشته kula pešta : تپه، بلندی
۴- کول کول kul kul : ناهموار، ناصاف
۵- کول kul: تپه، بلندی، پرتگاه، پشت، گیاه کوله خاس
گردآورنده مریم محسنی ۶۵۷
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۵،‏ ۲۰:۳۴] #حسین_زاغی_ماسال: تالشی_گویش_ماسال
کَتیل : چهار پایه کوتاه چوبی
کوتی : انبار شلتوک که بروی چند ستون گلی و یا چوبی ساخته می شد.
کوتیل: کوهان گاو نر
کوتوم: بنایی مرتفع و موقتی با پایه های بلند بر مزارع و کشتزارها ساخته می شد،تا شبها از آسیب حیوانات وحشی به مزارع جلوگیری شود.
کرگه لون : لانه مرغ و ماکیان
کلشکن : مرغی که جوجه به همراه دارد،مرغ مادر
حسین زاغی
[۲/۵،‏ ۲۱:۰۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آسوته:âsute=سوزاندن،
سوزاندن پشم کله پاچه با کفیگیر
یاابزار دیگر آهنی
۲-پیگته:pigete=برداشتن.

۳-جیگته: jigete=بازوریا
فریب گرفتن.

۴-سربه جیر به:sar ba jir be=
خجالتی وباادب بودن،باشرم
وحیابودن.
۵-پاویکوئه:pâvikue=پارا
روی زمین کوبیدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۲/۵،‏ ۲۱:۱۵] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ای دازی کرده:idâzi karde=
کاررا یکسره کردن ،تمام کردن

۲-فرشه:fərša =ازبین رفت،
به هدر رفت.
۳-فورش:furš=شن،ماسه

۴-پسمییه:pesamiye=
دلسرد شدن،دلزده شدن

۵-آتش به کلا:âtaš bə kəlâ=
کنایه به کسی که زود عصبانی
می شود و داد وبیداد می کند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۴۰۰

۱-پیله پیگته:pila pigete=
کینه به دل گرفتن

۲-سربرورده:sar bar varde=
متوجه شدن،سربیرون آوردن.

۳-تک دکرده:tək dakarde=
بگو مگو کردن.

۴-رنجول:tanjul=رنجور،
غمگین
۵-رک‌اومه:tək ume=بد
بینی ودلخوری‌بوجودآمده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi


[۱/۳۱،‏ ۲۲:۳۶] #حسین_زاغی_ماسال: درود
*تک دکرده*
پیله کردن و گیر دادن به کسی نمیشه؟
[۱/۳۱،‏ ۲۳:۲۶] #فرنگیس_قلیزاده: درود خیر تک دکردن یعنی به داشته زندگی دیگران حسودی کردن ودرباره او
بگومگو کردن فلانی شون هده تک دکرده گرفتارآبه
ای مثالی نی ژنن
که بیلا نسبت اسبه جوئه ببی آدمه جوئه مبی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۹
۱-پوتاله‌ویز:putâla viz=
گردوی بی‌مغزوپوک

۲-ای چله:Eičəla=یک
قطره،قطره ای

۳-کران کران:kərân kərân=
باززور وزحمت زیاد کسی
یاچیزی‌را‌کشیدن‌وحرکت‌
دادن.
۴-بساز آساز:bəsâz âsâz=
ساخت ساز،قرارمدار

۵-آچین وآساز:âčin u âsâz=
بازکردن‌ودرست کردن

#گردآورنده_فرنگیس-قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۱/۲۹،‏ ۸:۱۲] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- لافنده سری lāfənda sari: هدیه ای است از طرف خریدار حیوانات مانند گاو و گوسفند... بعد از معامله، به تحویل دهنده آن حیوان، وقتی که طنابِ گردن حیوان را بدستش می سپارد داده می شود.
۲- دسَ کینه dasa kina: دختر جوان که بتواند در کارهای منزل کمک کار مادرش باشد.
۳- غایلغهqāylaqa: تکه پاره
۴- پوشهpuša: روکش، جلد، پسماند، زباله، آشغال
۵- کیشکچیkišakči : نگهبان
گردآورنده مریم محسنی ۶۵۲
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱/۲۹،‏ ۸:۳۹] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- چکی (čəki): کلی
۲- ای ور چک i varə čək: قسمت تقریبا بزرگی از یک منطقه ، یک راسته
۳- چونگولوزه čunguluza، چکلهčəkla: چمباتمه
۴- چکله واز čəkla vāz: کلاغ پر، بپر بشین
۵- ممر mamer، ممیرmamir : زنده ابدی، نامیرا
ممیر (ممر) خلاقَ
کسی که هرگز نمی میرد خداست. زنده ابدی خداست.
گردآورنده مریم محسنی۶۵۳
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۱/۲۹،‏ ۹:۱۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۷
۱-بوک نه لا:buk ne lâ=
لب بازنمی کند،هیچ گونه
حرفی نمی زند

۲-دیل‌دلک‌به:dil dalak be=
برایم غیرقابل‌خوردن‌است،
به‌دلم‌نمی‌چسبد،نسبت‌به‌‌آن
میل‌ورغبتی ندارم

۳-دلیشته:dalište=لیس
زدن،لیسیدن
۴-نسبه:nəsba=نصفه،
نیمه
۵-نسبه هر:nəba har=
نیم خورده،دست خورده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۱/۲۹،‏ ۹:۱۹] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۹۸
۱-گره که:gera ka= گیره
یاچوب‌‌شاخکدار‌بلندی‌که
باآن‌میوه‌می‌چینندواز
چاههای‌کم‌عمق‌‌هم‌آب
می کشند

۲-شله پتیله:šalla petille=
یهویی گرم شدن،گرگرفتن،
فوری آتش گرفتن.

۳-دسی:dasi=مدتی،زمانی
وقتی
۴-زمن:zaman=وطن

۵-پنه ویدار: pena vidâr=
مبارزه کردن،

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۱/۲۵،‏ ۲۱:۲۲] #مریم_محسنی: زبان تالشی گویش ماسال
۱- پشت در پشت (pešt dar pešt): اجداد
۲- دده بابا (dada bābā): اجداد
۳-کردستونی کردkərdəstuni kərd: بیگانه، غریبه
۴- چپه پرنده čapa perande: از مرحله پرت کردن
۵- هفتاد بیگونه (haftād biguna): غریبه
گردآورنده مریم محسنی۶۵۱
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱/۲۵،‏ ۲۲:۵۳] #حسین_زاغی_ماسال: تالشی_گویش_ماسال
گرَخونه : رعد و برق
وَر : برف
فیته وارش : باران ریز و شبنمی
خرکونه آوتاو : آفتابی که نیمه ازپشت ابر است.
هوا اشتن چیراتی جیرونته : هوا ابری آماده باران است
چیرات: اخم
جیرونته : پایین کشیدن
پَرَه چله : قطره آب بارانی که از شیرونی می چکد.
شخته : یخ زدگی آب
ایاز : سرمای استخون سوز(احتمالا ترکی باشد)
حسین زاغی
[۱/۲۵،‏ ۲۳:۱۷] #فرنگیس_قلیزاده: #ربان_تالش_گویش_ماسال_۳۸۶
۱-کاله لوئه:kâla lua=حرف
بی خودی،حرف ناپخته ونارس
۲-میخوش:məyxuš=ملس،
دلچسب، نه زیاد ترشه نه شیرین،
۳-کومه نش:kumanəš=
دراتاقکی کوچک نشسته،
بیچاره شده
۴-فرلابه:fərəlâ be =حیف
میل شد،ازبین رفت.
۵-وارشی پکوئه:vârəši pekua=باران قطع شد
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۱/۲۵،‏ ۲۳:۱۸] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال۳۸۷
۱-دیاری سونگ:diyâri sung=گوشه دیوار
دیاری چاس:diyâri čâs=گوشه دیوار
۲-موندی آکرده=mundi âkarde=
رفع خستگی واسراحت کردن.
۳-دجالوئه کرdəjâ luakar=خبرچین
دجابوا:dəjâ bəvâ= خبرچین
خوره بر:xavara bar= خبرچین
۴-فیت فین:fiti fini=گم شده
ناپدید شده
۵-پره دورآدوئه:para dur âdue=
طفره رفتن،دورشدن،کنار رفتن

#گردآونده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۸۲
۱-شل:šal=گیاه خارمریم.
۲-شله تی:šla ti=تیغ گیاه
خار مریم.
۳-فکله:fəkəla=قدکوتاه،
کوتوله
۴-فینگیلی:fingili= کوچک
وریزه
۵-چیله خشکی:čil xəški=
وقتی که در چله بزرگ باران
وبرف نمی بارد می گویند
اوسال چیله خشکی به:usâl čil xəški ba=امسال چله خشکی شده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajanameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۸۱
۱-انه شوره خلا:ana šura xala=
لباس چرکی نشسته
۲-ایسبییه خر:Eisbiya xər=
ابریامه سفید که باران زا
نیست.
۳-سیاخر:siyâ xər=ابرسیاه
که آسمان را می پوشاندو
نشانه بارش باران است.

۴-انه شوره کچه:ana šura kača=
قاشق نشسته،اصطلاحیست
که به معنی مهمان ناخوانده،
کسی که دعوت نشده ولی در
مهمانیها حضور پیدا می کند.

۵-رچ آبه:reč âbe=درست
شدن،درمان شدن،خوب شدن.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

[۱/۱۹،‏ ۰:۰۷] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۷۹
۱-مایی تله روئه:mâyi tella rua=
روده تلخ ماهی،اصطلاحی
برای آدم لاغر وبیجان بکارمی برند

۲-خرده خاش:xərda xâš=
استخوانهای ریز بدن.

۳-ماکو ورده:mku varde =
مادر زادی آوردن
۴-تی به تی:ti ba ti= موبه مو

۵-زَله:zala=زهره کیسه صفرا

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج 🌺

@vanameh_talešhi
[۱/۱۹،‏ ۰:۱۰] #فرنگیس_قلیزاده: #زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۸۰
۱-سرآواج:sar âvâj=سرباز
گذاشتن هرنوغذا یا آب
شته پاتیلی سرآواج منه
چه سری پنه
šəta pâtili sarâvâj mana čə sari pena=
سردیگ شیروباز نگذار
درپوشش را بگذار
روسری نگذاشتن هم میشود.
کینه سرآواج مگرد اشته
سری دسمال پنه
kina sar âvâj magard əštə sari dasmâl pena=
دختر موهایت راآزادنگذار
روسری ببند

۲-چوئه اسب:čua asb=
اسب چوبی کنایه به کسی
که هیکل بزرگی دارد اما
بی عرضه وتنبل می باشد

۳-گاویرآکر: gâvir âkar=
اصطلاحی برای آدم بی
عرضه وبی خاصیت،
تنبل.
۴-اسبه کره:asba kəra=
کره اسب
۵-اسبه کره زومون:asba kəra zumun=
زبانکی که به پیشانی کره
اسب تازه زایمان شده
چسبیده که خاصیت طب
سنتی دارد.
#گرآورنده_فرنگیس_قلیزادن
و_ن


🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi
[۱/۱۹،‏ ۰:۴۵] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: خدا قوت
معنی دیگر *یاره* :خرد کردن و له کردن ، پخش و پلا کردن ،
[۱/۱۹،‏ ۰:۵۴] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: معادل کلمه ی *ماکو ورده*
رو میگیم مامتولی
1_*ما متولی* : مادرزادی ، صفتی یا حالتی که از بدو تولد با فرد بوده است
2_*مالوردی* : ناقص ، دارای نقص عضو ،
مثال : کیجَته مالوردیه
جوجه نامیزان و ناقص است
3_*دیم پِسیه*: دم بریده ، فرد بی عرضه و دست و پا چلفتی
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۳۸] #حسین_زاغی_ماسال: درود بر همه
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۰] #حسین_زاغی_ماسال: فرق ماملی و سره سیف
ماملی مژه ندارد،ولی سر سیف مثل *فتر* (ازگیل) مژه دارد
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۱] #جانبرا_علیپور: سلام دوست گرامی امه امونه ماملی نه وایم امن کولوس بر و چه میوه نه کولی کولی وایم
ماملی درختچه یه
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۲] #جانبرا_علیپور: امی وایم سیاماملی
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۳] #حسین_زاغی_ماسال: که همون زالزالک است.
ما میگیم *سیا کوتی*
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۴] #شهرام_آزموده: درود به دوستون. امه اسالمی کا بیمی بواتیمون کوکلَه‌برkuklabər
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۴۶] #شهرام_آزموده: بیمی بواتیمون سییاسییَف siyāsiyaf
و چه سری نی بواتیمون سرَه‌سییَف sərasiyaf

[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۲] #دکتر_فرزاد_بختیاری: هته‌ی که مهندس زاغی نیویشته، امه امی نه وایم *سیاکوتی/ سییاکوتی* چه سری نه وایم *ماملی* .
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۳] #دکتر_فرزاد_بختیاری: ا سره دونه‌ی که بره‌لاینون کو پرا، ای نه وایم *بره‌دونه* .
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۴] #دکتر_فرزاد_بختیاری: ام سیاکوتی رسمیه نوم *ولیک* ه که مازندرانی یه.
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۴] #جانبرا_علیپور: درود...بره دونه وایم کولی کولی
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۴] #دکتر_فرزاد_بختیاری: valik
[۱/۱۹،‏ ۱۳:۵۵] #خوش_گفتار: سیاه ماملی و سره ماملی شبیه درخت ازگیل هستند به ارتفاع تا دو نیم متر

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۷۸
۱-لکیمه:lakima=زمین خوردم
خسته شدم،ازپاافتادم
۲-بلکیمه:balakima=به
زمین افتادم.
۳-ایشته:Eišta=بلندشدن
ایشتیمه:Eištima=بلند
شدم
۴-نشته:nəšte=نشستن
نشتیمه:nəštima=نشستم

۵-خته:xəte=خوابیدن
ختیمه:xətima=خوابیدم

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۷۶
۱-سره چاکن:sara čâkən=
آدم پررو وبی پروا.
۲-کونه درمه:kuna farme=
خسته شده،بیزار شده،ناتوان
شده.
۳-سربن کرده:sarə bən karde=زیروروک دن،بالا وپایین کرده،سروته کردن.

۴-دویاری وینده: davyâri vinde=
لحظه ای دیدن، عبوری دیدن
۵-زمه دیل:zama dil=دیل
زخمی،دل پر غصه.

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajanameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۳۷۵
۱-وور دکرده:vur dakarde=
عصبانی شدن وباحمله
شخص مقابل را فراری دادن

۲-پِخته:pexəte=دنبال کردن،
فراری دادن
۳-سودا:savdâ=خریدوسایل
روزمره زندگی،خریدوفروش.

۴-سیا زمه:siyâ zəma=
تاریکی هوا همراه باسرما
سیازکرمه:siyâ zəkərma=
تاریکی هوا توام باسرما

۵-سوز پژن:svəz pežan=
رنگ متمایل به سبز

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi