#استتا: آموزش نرم افزار استتا #ایده: ایدههایی برای زندگی #آموزش: در مورد تجربه تدریس #آموزنده: یادگیریهای شخصی از محیط #توسعه: نوشتار در مورد توسعه اقتصادی #دردمشترک: در مورد تحریمها #زندگی: ثبت زندگی روزمره #سیلابس: سیلابس درسها #کتاب: معرفی کتاب #معرفی: معرفی فرصتهای شغلی، تحصیلی، مراکز علمی، فعالین حوزه توسعه یا مانند آن
#data: کاربرد تحلیل داده در سیاستگذاری #job: موقعیتهای شغلی #plc: دوره حرفهای استفاده از شواهد برای سیاستگذاری ------------------------------ دروس ترم اول:
#case: مطالعات موردی (ادامه از ترم اول) #dev2: توسعه اقتصادی ۲ #macro2: اقتصاد کلان ۲ #micro2:اقتصاد خرد ۲ #stat2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) #stats2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) ------------------------------ دروس ترم سوم:
#institutions: اصول هنجاری، نهادهای سیاسی و توسعه #pdia: چگونه کارها را به ثمر برسانیم؟ (Getting things done) #sypa: پایاننامه #tradepolicy: اقتصاد سیاسی تجارت ------------------------------ دروس ترم چهارم:
#استتا: آموزش نرم افزار استتا #ایده: ایدههایی برای زندگی #آموزش: در مورد تجربه تدریس #آموزنده: یادگیریهای شخصی از محیط #توسعه: نوشتار در مورد توسعه اقتصادی #دردمشترک: در مورد تحریمها #زندگی: ثبت زندگی روزمره #سیلابس: سیلابس درسها #کتاب: معرفی کتاب #معرفی: معرفی فرصتهای شغلی، تحصیلی، مراکز علمی، فعالین حوزه توسعه یا مانند آن
#data: کاربرد تحلیل داده در سیاستگذاری #job: موقعیتهای شغلی #plc: دوره حرفهای استفاده از شواهد برای سیاستگذاری ------------------------------ دروس ترم اول:
#case: مطالعات موردی (ادامه از ترم اول) #dev2: توسعه اقتصادی ۲ #macro2: اقتصاد کلان ۲ #micro2:اقتصاد خرد ۲ #stat2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) #stats2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) ------------------------------ دروس ترم سوم:
#institutions: اصول هنجاری، نهادهای سیاسی و توسعه #pdia: چگونه کارها را به ثمر برسانیم؟ (Getting things done) #sypa: پایاننامه #tradepolicy: اقتصاد سیاسی تجارت ------------------------------ دروس ترم چهارم:
این هفته لازم بود برای پروژهای در مورد قانون مالیات ایالتی (#tax) بدانم. هرچند کلیات موضوع را در اینترنت پیدا کردهبودم، نتوانستهبودم در مورد جزئیات مورد نظرم اطلاعات پیدا کنم.
موضوع را با مدیر قسمتی که کار میکنم در میان گذاشتم. گفت که به دانشکده حقوق زنگ بزن، بگو سوالی درمورد مالیات ایالتی داری و درخواست کن که تو رو به فرد مناسب در دانشکده وصل کنه.
باورم نمیشد که به این شکل کار جلو بره. چون فکر کردم اگر هر کس بخواد این طوری سوال بپرسه، دانشکده حقوق با مساله کمبود نیروی انسانی مواجه میشه.
امروز فقط محض امتحان با دانشکده حقوق تماس گرفتم و درخواست کردم که من رو به یک کارشناس مالیات ایالتی وصل کنه. سوال رو پرسیدم و واقعا فردی جوابگو بود.
بعد که کمی در سایت دانشکده جستوجو کردم، دیدم کارشناسان قسمت کتابخانه دانشکده پاسخگوی چنین سوالاتی هستند. امکان ارسال سوال با ایمیل و گفتوگوی آنلاین (چت) با کارشناس کتابخانه هم فراهم شدهبود.
#آموزنده: یادگیریهای شخصی از محیط #ایده: ایدههایی برای زندگی #معرفی: معرفی فرصتهای شغلی، تحصیلی، مراکز علمی، فعالین حوزه توسعه یا مانند آن #سیلابس: سیلابس درسها #توسعه: نوشتار در مورد توسعه اقتصادی #استتا: آموزش نرم افزار استتا #plc: دوره حرفهای استفاده از شواهد برای سیاستگذاری #data: کاربرد تحلیل داده در سیاستگذاری #job: موقعیتهای شغلی
#روشهای-عددی: درس روشهای عددی ۱ (آمار ریاضی) #روشهایـعددی: درس روشهای عددی ۱ (آمار ریاضی)
------------------------------ دروس ترم دوم:
#micro2:اقتصاد خرد ۲ #macro2: اقتصاد کلان ۲ #dev2: توسعه اقتصادی ۲ #case: مطالعات موردی (ادامه ترم اول)
#stat2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) #stats2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی)
------------------------------ دروس ترم سوم:
#pdia: چگونه کارها را به ثمر برسانیم؟ (Getting things done) #sypa: پایاننامه #tradepolicy: اقتصاد سیاسی تجارت #institutions: اصول هنجاری، نهادهای سیاسی و توسعه
#dev1: اقتصاد سیاسی و آینده آن #tradelaw: حقوق تجارت #regulation: تنظیم مقررات مالیه بینالملل #foodpolicy: سیاستگذاری موادغذایی #story: روایت عمومی #growth: استراتژی رشد اقتصادی #corruption1: فساد: یافتن و اصلاح آن #group: اختلافات و همکاری بین اعضای گروه #evaluation1: ارزیابی اثربخشی برنامهها #inequality: نابرابری #competition: سیاستگذاری رقابت #writing: گزارشنویسی #leadership2: رهبری و رهبران در طول تاریخ #labor: اقتصاد سیاستهای بازار نیروی کار #environment: اقصاد تغییرات اقلیمی و سیاستگذاری حوزه محیط زیست #finance: امور مالی (فایننس) #impactinvest: سرمایه خصوصی برای اهداف عمومی: سرمایهگذاری مبتنی بر اثربخشی #capital: نظارت بر بازارهای سرمایه #phd: دروس دوره دکتری اقتصاد -----------------------
در مطالعه مقالات و کتاب ها توجه داشتهباشید که حداقل شرط لازم برای فهمیدن «اهمیت» سیاست اجرا شده در هر کشور و نکات #آموزنده آن برای کشورمان، دانستن درمورد جغرافیا، تاریخ و نظام سیاسی آن کشورهاست. لذا داشتن اطلاعات عمومی درمورد کشورهایی که موضوع مقالات هستند، مهم است.
درخواست:
اول، در کنار مطالعه مقالات با موضوع هر کشور، درمورد آن کشور مطالعه کنید. ویکیپدیا میتواند منبع خوبی باشد (خیلی مهم است).
دوم، اگر متوجه شدید هر یک از صفحات فاقد ترجمه فارسی است یا ترجمه فارسی آن ضعیف است، صفحه مربوطه را تهیه یا مطلب را بهتر کنید.
امروز Michael Kremer بهعنوان استاد مهمان درس در کلاس شرکت کرد و پژوهشاش در کشور کنیا درمورد کرمزدایی (deworming) رو ارایه کرد. در این پژوهش که به مدت ۲۰ سال طول کشیده، اثر توزیع قرصهای کرمزدایی در مدارس روستاهای کشور کنیا بر موفقیت بلندمدت دانشاموزان بررسی شدهاست.
بخش انتهای کلاس به این اختصاص پیدا کرد که از بین انواع اقدامات ممکن برای افزایش حضور در مدرسه و موفقیت تحصیل آنها در کشور کنیا، کرمزدایی از کمخرجترینها بودهاست. و لذا برای دولتها مقرون بهصرفه بوده که در اون سرمایهگذاری کنن.
قسمتی از صحبتش که برام جالب بود، این بود که گفت با وجود این که همه در کنیا اتفاق نظر داشتند که کرمزدایی عملی ارزان و بهصرفه است، همچنان اجرای ان دچار مانع بوده. چرا که وزارت آموزش و پرورش کشور، آن را خارج از وظایف خود میدانسته و وزارت بهداشت هم تنها مشغول رسیدگی به مراکز درمانی و پرسنل بخش درمان بوده. از این رو، کار سادهای چون توزیع قرص کرمزدایی در مدارس، متولی نداشته.
این مثال از مواردی است که به علت عدم هماهنگی بین سازمانهای مختلف، تعیین این که کدام یک مسوول کدام امر است، دشوار میشه. گاهی مساله از جنس نداشتن متولیه و گاهی از جنس داشتن بیش از یک متولی.
مشابه این اتفاق در کشور ما هم رخ میده. یک مثال، اینه که وظیفه شناسایی و برگرداندن کودکان محروم از تحصیل، حداقل دو متولی داره: وزارت رفاه و وزارت آموزش و پرورش. این که آخر سر این جمعیت «۲ میلیون نفری !!!» کودکان بازمانده از تحصیل رو چه کسی باید سامان بده، سوالیاست که به پاسخ نرسیده. ------------
ترم چهارم تحصیلی -------------- مطالب جلسه بیست و ششم درمورد انتخاب نوع یارانه، اعم از هدفدار و همگانی، دارای معرفی مطالب تکمیلی برای مطالعه بیشتر است.
جلسه بیست و دوم: مطالعه موردی ۳ (با حضور استاد مهمان)
محتوای این جلسه قبلا به اشتراک گذاشتهشدهاست. تکرار متن پیام قبلی:
امروز Michael Kremer بهعنوان استاد مهمان درس در کلاس شرکت کرد و پژوهشاش در کشور کنیا درمورد کرمزدایی (deworming) رو ارایه کرد. در این پژوهش که به مدت ۲۰ سال طول کشیده، اثر توزیع قرصهای کرمزدایی در مدارس روستاهای کشور کنیا بر موفقیت بلندمدت دانشاموزان بررسی شدهاست.
بخش انتهای کلاس به این اختصاص پیدا کرد که از بین انواع اقدامات ممکن برای افزایش حضور در مدرسه و موفقیت تحصیل آنها در کشور کنیا، کرمزدایی از کمخرجترینها بودهاست. و لذا برای دولتها مقرون بهصرفه بوده که در اون سرمایهگذاری کنن.
قسمتی از صحبتش که برام جالب بود، این بود که گفت با وجود این که همه در کنیا اتفاق نظر داشتند که کرمزدایی عملی ارزان و بهصرفه است، همچنان اجرای ان دچار مانع بوده. چرا که وزارت آموزش و پرورش کشور، آن را خارج از وظایف خود میدانسته و وزارت بهداشت هم تنها مشغول رسیدگی به مراکز درمانی و پرسنل بخش درمان بوده. از این رو، کار سادهای چون توزیع قرص کرمزدایی در مدارس، متولی نداشته.
این مثال از مواردی است که به علت عدم هماهنگی بین سازمانهای مختلف، تعیین این که کدام یک مسوول کدام امر است، دشوار میشه. گاهی مساله از جنس نداشتن متولیه و گاهی از جنس داشتن بیش از یک متولی.
مشابه این اتفاق در کشور ما هم رخ میده. یک مثال، اینه که وظیفه شناسایی و برگرداندن کودکان محروم از تحصیل، حداقل دو متولی داره: وزارت رفاه و وزارت آموزش و پرورش. این که آخر سر این جمعیت «۲ میلیون نفری !!!» کودکان بازمانده از تحصیل رو چه کسی باید سامان بده، سوالیاست که به پاسخ نرسیده. ------------
یکی از پیچیدگیهای پر کردن فرمهای مالیاتی، انتظار برای ارایه اطلاعاتی است که از طرفی به یاد آوردن آنها تقریبا غیرممکن است و از طرف دیگر، در زمان مربوطه (برای مثال در زمان خرید اینترنتی در این مورد خاص)، هیچ اطلاعات اضافه یا هشداری به مخاطب داده نشده. این قضیه به افزایش احتمال خطا برای افراد منتهی میشه.
به نظرم برای حل این مساله خاص، میشد هنگام انجام خرید اینترنتی، هشداری در این رابطه مخاطب داد. کار دیگر که میشه کرد، ارتباط مستقیم بین حساب بانکی و پرداخت مالیات است. به این ترتیب، الزام برای افراد برای به یاد آوردن این جزییات، برطرف میشه.
در ایران هم تلاشهایی برای برقراری ارتباط بین حساب بانکی و مالیات افراد و سازمان ها شده. ولی تا جایی که میدانم، هنوز به سرانجام نرسیده.
جهانی شدن و جایگزین های جهانی شدن: همتای بین المللی این بحث های ملی
(Globalization and alternative globalizations: the international counterpart to these national debates)
جهانی سازی و افزایش سرمایه نامشهود (intangible capital)، فرصت های فرار مالیاتی برای بنگاه های بزرگ را به طرز چشمگیری افزایش داده است.
۴۰ ٪ از سودهای شرکت های چند ملیتی هر ساله در سطح جهان به بهشت های مالیاتی دارای نرخ پایین مالیات (گریزگاه های مالیاتی) منتقل می شود و ایالات متحده به دلیل این تغییر، حدود ۱۵ ٪ از درآمد مالیات بر درآمد شرکت ها را از دست می دهد.
در مقاله ذیل گابریل زوکمان در مورد شواهدی پیرامون تأثیرات توزیع مجدد رقابت مالیاتی بین المللی بحث می کند.
۱. مقاله ۲۰۱۸ نوشته Gabriel Zucman
-این مقاله پیشنهادی برای اصلاح مالیات شرکت ها ارائه می دهد که انگیزه ای برای آن ها برای تغییر سود یا انتقال فعالیت واقعی به اماکن با مالیات پایین خواهد بود.
-در جای دیگر ادعا میشود، مالیات شرکتهای چندملیتی (بالقوه با نرخ های بالا) در دنیای جهانی شده حتی در صورت عدم هماهنگی سیاست بین الملل امکان پذیر است.
-این مقاله استدلال می کند که برخلاف تصور گسترده و شهودی مبنی بر سقوط مالیات شرکت ها، می توان جهانی سازی و مالیات شرکت های چند ملیتی را ( با نرخ های بالا) ترکیب کرد.
-همچنین علاوه بر انتقال سرمایه محسوس (tangible capital) به اماکنی که مالیات کم است، شرکت های چند ملیتی سود روی کاغذ را به گریزگاه های مالیاتی تغییر می دهند. در این نوشته به سه روش انجام این کار پرداخته شده است.
#آموزنده: یادگیریهای شخصی از محیط #ایده: ایدههایی برای زندگی #معرفی: معرفی فرصتهای شغلی، تحصیلی، مراکز علمی یا مانند آن #سیلابس: سیلابس درسها #توسعه: نوشتار در مورد توسعه اقتصادی #plc: دوره حرفهای استفاده از شواهد برای سیاستگذاری
#data: کاربرد تحلیل داده در سیاستگذاری #استتا: آموزش نرم افزار استتا
#مطالعهcase: درس مطالعات موردی (case study) #case: درس مطالعات موردی (case study) #مطالعهـcase: درس مطالعات موردی (case study)
#روشهای-عددی: درس روشهای عددی ۱ (آمار ریاضی) #روشهایـعددی: درس روشهای عددی ۱ (آمار ریاضی)
------------------------------ دروس ترم دوم:
#micro2:اقتصاد خرد ۲ #macro2: اقتصاد کلان ۲ #dev2: توسعه اقتصادی ۲ #case: مطالعه case (ادامه ترم قبل)
#stat2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی) #stats2: روشهای عددی ۲ (اقتصادسنجی)
------------------------------ دروس ترم سوم:
#pdia: چطور کارها را به ثمر برسانیم؟ (Getting things done) #sypa: پایاننامه #tradepolicy: اقتصاد سیاسی تجارت #institutions: اصول هنجاری، نهادهای سیاسی و توسعه
در مطالعه مقالات و کتاب ها, توجه داشته باشید که شرط حداقل لازم برای فهمیدن «اهمیت» سیاست اجرا شده در هر کشور و نکات #آموزنده آن برای کشورمان، دانستن درمورد جغرافیا، تاریخ و نظام سیاسی آن کشورهاست. لذا داشتن اطلاعات عمومی درمورد کشورهایی که موضوع مقالات هستند، مهم است.
درخواست:
اول، در کنار مطالعه مقالات درمورد هر کشور، صفحه مربوط به آنجا را نیز در ویکیپدیا مطالعه کنید.
دوم، اگر متوجه شدید هر یک از صفحات فاقد ترجمه فارسی است یا ترجمه فارسی آن ضعیف است، صفحه مربوطه را تهیه کنید یا مطلب را بهتر کنید.
ترم چهارم تحصیلی -------------- مطالب جلسه بیست و ششم درمورد انتخاب نوع یارانه، اعم از هدفدار و همگانی، دارای معرفی مطالب تکمیلی برای مطالعه بیشتر است.
جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامههای فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ بهصورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش آخر
جمعبندی درس:
اول، در این درس سعی شد نشان دادهشود که چقدر تبعات اتخاذ یک سیاست مالیاتی میتواند بسته به شرایط جامعه، متفاوت و حتی دور از انتظار باشد.
- امکان دارد تلاش برای افزایش درآمد مالیاتی، بهعلت تغییر رفتار مودیان مالیاتی، به کاهش درآمد منجر شود. یا از طرفی، بهعلت اثرات ناخواسته جانبی مثبت (positive externalities)، به شکلی پیشبینی نشده، به افزایش درآمد مالیاتی منجر شود.
- یا برای مثال، اثر اعمال مالیات بر تغییر نابرابری درآمدی در جامعه، خیلی از پیش واضح نیست و کشف آن، نیازمند بررسی است.
دوم، تلاش شد اهمیت استفاده از شواهد برای طراحی سیاست مالیاتی، نشان دادهشود. هر چه داده بیشتری در این رابطه در کشور جمعاوری شود، شواهد بیشتر برای این که مبنای تصمیمگیری قرار گیرد، به دست خواهدآمد.
در طراحی سیاست مالیاتی، روشهای شبه تجربی (مانند regression discontinuity و difference in difference) بیش تر از روشهای کاملا آزمایشمحور (مانند RCT) کاربری دارند.
سوم، ظرفیت دولت برای دریافت مالیات و پرداخت یارانه، نقشی اساسی در تعیین توانمندی کل دولت دارد. این ظرفیت برای کسب مالیات، تابع عوامل متعددی است: پایه مالیاتی، نرخ مالیات، توانایی اجرایی اجرای قانون مالیات، روحیه اخلاقی جامعه به پرداخت مالیات (tax morale)، کیفیت کار کارمندان ادارات مالیات و میزان فساد در مجموعه.
------------------- درمورد انواع روشهای طراحی برنامه برای ارزیابی سیاستها در هفته چهارم درس #plc گفتهشدهاست. خوب است اگر مرور شود.
جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامههای فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ بهصورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش چهارم
نکته مهم آن است پرداخت یارانه همگانی بهجای یارانه مشروط، راحتتر میتواند حمایت سیاسی کسب کند. چرا که اول، وقتی «همه مردم» دریافت میکنند، میزان حمایت عمومی برای اجرای آن بیشتر است و دوم، پیادهسازی آن دارای شفافیت بیشتری است (چون مشخص است که همه چقدر دریافت میکنند). ولی مخالفتی هم که وجود دارد، آن است که افرادی که نیازمند به این یارانه نیستند، آن را دریافت خواهندکرد.
- جنبه مهم دیگر موضوع یارانهها، شیوه مصرف آن است، مخصوصا وقتی که افکار عمومی جامعه نسبت به این خانوار دریافتکننده، چطور پول دریافتی را خرج میکنند. اصل بحث بر سر انتخاب بین یارانه نقدی یا کالایی، همین جنبه است.
۴- مقاله سال ۲۰۱۹ نوشته Banerjee:
- این مقاله، نحوه مصرف یارانهها را در کشورهای در حال توسعه مورد مطالعه قرار میدهد و بهصورت خاص، دو بحث وابستگی (یعنی خروج از بازار کار به علت بینیازی مالی ناشی از دریافت یارانه) و مصرف کالاهای وسوسهبرانگیز و برای صرف لذت (مانند مصرف دخانیات) را بررسی میکند.
- مقاله نمیتواند شاهدی برای این دو پدیده پیدا کند.
- ولی این تحقیق، توانسته تاثیر مثبت یارانه بر این موارد بیابد: ۱) افزایش سرمایه و پس انداز، ۲) مخارج خانوار و ۳) حضور در مدرسه، بهبود عملکرد دانشاموزان و عمکرد شناختی آنها (cognitive performance)
۵- درمورد هزینههای اجرایی پرداخت یارانه به دو شیوه:
هدفمندسازی یارانهها، نیازمند صرف هزینه بالا برای جمعاوری داده است. از طرفی، دو خطای ناشی از ماهیت آماری شناسایی خانوار نیازمند، یعنی حذف نادرست خانوار فقیر و پرداخت یارانه به خانوار غیرفقیر (خطاهای inclusion و exclusion) همیشه در این روش به ناچار وجود خواهندداشت.
از طرف دیگر، یارانه همگانی مبتنی بر جمعآوری پرهزینه اطلاعات همه شهروندان است (مثل حساب بانکی یا افتتاح حساب بانکی درصورت عدم وجود آن و موارد مشابه). به این ترتیب، هزینه اولیه طرح، بالاست.
با این حال، درصورت اتصال سیستم شناسایی به دیگر سیستمهای مبتنی بر فناوری، مانند اپلیکیشنهای تلفن همراه پرداخت بانکی، میتوان هزینه اجرایی طرح را کاهش داد.
جمعبندی:
- اجرای هر دو نوع روش پرداخت یارانه، با مشکلات اجرایی متعدد مواجه است. از این میان، میتوان این موارد را نام برد: کوچک بودن پایه مالیاتی، دشواری تعیین میزان واقعی دارایی و مشکلات پیادهسازی طرح.
- شواهد مستدل و مناسب (robust evidence) برای موارد یادشده فعلا موجود نیست و از این رو، انتخاب بین دو روش پرداخت یارانه در جوامع و شرایط مختلف، نیازمند مطالعه بیشتر است.
جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامههای فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ بهصورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش سوم
۳- مقاله سال ۲۰۱۸ نوشته Hanna and Olken:
- این مقاله عملکرد آزمون تقریب وسع را در دو کشور پرو و اندونزی مورد مطالعه قرار میدهد. این مطالعه نشان میدهد که هم تعداد بسیاری از فقیران که قاعدتا باید یارانه میگرفتند، از دریافت یارانه محروم شدهاند و هم بسیاری که نباید یارانه میگرفتند، یارانه دریافت کردهاند (به این دو خطا در اصطلاح، به ترتیب خطاهای exclusion و inclusion گفته میشود).
- سه نکته مهم در این رابطه:
اول، این خطاها به خاطر ماهیت آماری و غیرقطعی دادههای و تخمین رخ میدهد و ذات تخمین، با خطا همراه است.
دوم، کاهش هر یک از دو خطا، تنها به هزینه افزایش خطای دیگر میتواند رخ دهد. یعنی اگر میخواهیم تعداد خانوار فقیر جامانده از یارانه را کم کنیم، حتما تعداد بیشتری خانوار غیرفقیر در بین دریافتکنندگان یارانه خواهیمداشت. از طرف دیگر، اگر بخواهیم تعداد خانوار غیرفقیر دریافتکننده یارانه را کاهش دهیم، حتما تعداد بیشتری از افراد واقعا فقیر را از دریافت یارانه محروم خواهیمکرد.
سوم، انتخاب بین دو گزینه، بسته به بودجه موجود و اولویتبندی سیاستگذاران دارد: این که ترجیح میدهند حداکثر تعداد خانوار فقیر را تحت پوشش قرار دهند یا ترجیح میدهند که از مصرف ناخواسته بودجه برای یارانه به غیرفقیران خودداری کنند.
- یافته این مقاله آن است که از نظر رفاه اجتماعی، یارانه هدفمند به ۲۰ درصد از جمعیت، بهتر از یارانه همگانی به کل جمعیت است.
جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامههای فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ بهصورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش دوم
- تعریف: به پرداخت مبلغی ثابت به همه افراد، مستقل از میزان درآمد خانوار، یارانه همگانی گفتهمیشود. در این کلاس، فرض شدهاست که محل تامین بودجه برای این یارانه، درآمد مالیاتی حاصل از مالیات مستقیم بر درآمد است (direct income tax). در این جلسه خواهیم دید که بخشی از دشواری طراحی یارانه همگانی، ناشی از میزان تطبیق بقیه پایه مالیات بر درآمد برای تامین بودجه، ناشی میشود.
یادآوری: بحث نظری درمورد مالیات بر درآمد در جلسه هفتم ارایه شدهاست. خوب است اگر مرور شود.
۱- موارد لازم به توجه در طراحی یارانه همگانی:
- مساله مهم برای تامین مالی یارانه همگانی در کشورهای در حال توسعه از محل درآمد مالیاتی، کوچک بودن پایه مالیاتی در این کشورهاست (یعنی درصد کمی از مردم و بنگاهها مالیات میدهند). مرجع: مقاله سال ۲۰۱۹ نوشته Anders Jensen.
- تبعات این قضیه برای طراحی یارانه همگانی آن است که: بار مالی ناشی از یارانه همگانی، بر دوش اقلیت مالیاتدهنده که درآمدی بالاتر از حداقل درآمد مشمول مالیات دارند، میافتد. در این صورت، ملاحظات مربوط به «نرخ بهینه مالیات» که انگیزه برای کسبوکار را کاهش ندهد، محدودیتی برای حداکثر بودجه ممکن برای بارانه همگانی ایجاد میکند.
- حال اگر تامین مالی یارانه همگانی از محل مالیات بر مصرف و نه مالیات مستقیم بر درآمد انجام شود، احتمالا خانوار کم درآمد بخش بزرگتری از بودجه یارانه همگانی را تامین خواهندکرد و لذا نقض غرض خواهدشد. چون به این ترتیب، مالیات از خانوار فقیرتر دریافت و بین بقیه افراد جامعه توزیع خواهدشد. ولی از طرف دیگر، چون پایه مالیاتی مالیات برمصرف بزرگتر است، بودجه بیشتری برای یارانه همگانی تامین خواهدشد.
(علت آن است که با افزایش سطح درآمد، سهم مصرف کالا از درآمد کل خانوار کاهش مییابد. این موضوع با منحلی انگل نشان داده شدهاست).
۲- موارد لازم به توجه در طراحی یارانه مشروط:
- از آنجا که توانایی مشاهده مستقیم میزان درآمد و فقر محدود است، دولتها میتوانند براساس «تخمینی» از میزان درآمد و فقر، خانوار فقیر را شناسایی کنند. شیوه مداول این کار، آزمون تقریب وسع یا proxy means test است.
- در این شیوه، اطلاعات از خانوار بهصورت ادواری و شبهسرشماری، جمعاوری شده و میزان تمکن مالی خانوار براساس دارایی آنها، ارزیابی میشود.
(استفاده از آزمون وسع برای شناسایی خانوار نیازمند، در برنامه ششم توسعه کشور آمدهاست)
- علت استفاده از «تخمین» درآمد بهجای مثلا پرسش مستقیم درمورد درآمد، حذف احتمال دریافت پاسخ غیرواقعی از افراد است. همچنین، به علت محدودیت پوشش مالیاتی، منابع داده مالیات خانوار، منبع قابل اعتمادی برای تعیین درآمد واقعی آنها نیست.
- همچنین، علت دورهای بودن این روش، هزینه بالای سرشماری است. باید توجه داشت که این فاصله زمانی بین شبهسرشماریها، در شرایطی مانند وقوع کرونا که خانوار به شدت بیشتری فقیر میشوند، میتواند مشکل زا باشد.