تاریخ و فرهنگ دره شهر

#گندم
Канал
Логотип телеграм канала تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIANПродвигать
6,48 тыс.
подписчиков
28,3 тыс.
фото
7,59 тыс.
видео
3,29 тыс.
ссылок
ارتباط با ادمین👇: @Mehrgankadehh کانال مردمی #دره_شهر #مهرگان_کده، #سیمره ، تاریخ و #فرهنگ آدرس اینستاگرام: http://instagram.com/ceymarian
یلدایی ساده و به دور از تجملات
تمام شیرینی ها پخت خانگی هستند

#کیک
#سوهان
#باسلوق
#کلوچه
#پاستیل
#شیرینی کاکائویی
#گندم_برشته ...

نورا و نصرا

@CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••
یلدا شب اسطوره ای:
شب یلدا در لغت طولانی ترین شب سال را می گویند. آخر شب پائیز و بر مبنای برخی فرهنگها شب اول دی را یلدا گویند. یلدا یک باور زیبا و پر معناست ، که با جشنی همراه است بر مبنای اساطیر باستانی این شب آخرین شب زندانی خورشید است، به عبارتی ساده تر با اتمام این شب که دور هم جمع می شدند و با دعا و امید خنده بر لب داشتند، که از فردا روز و خورشید دربند، با سرزندگی و درخشش بیشتری ظهور پیدا می کند، و روز به روز به جنگ سرماو ظلمت شب می رود، و بلاخره بر حیات گیاهان و نبض زندگی پویا تاکید دارد، این جشن با خوردن تنقلات همراه است. غرب کشور در این مراسم ، #گوسفندپرواری را ذبح می کردند و اقوام فقیر خود را دعوت می کردند، در آن شب ُله_کنجی ، #گندم_برشته ، #قاووت، #گردو، #پسته_وحشی و برخی هم #کشمش و #شاهدانه را اضافه می کردند .
در آن شب برخی شاهنامه و یا سرودی زیبا می خواند ند برخی متل و خاطره تعریف می کردند برخی شالبازی می کردند و از مردم محل هدایایی می گرفتند.در این شب مژ پوقه و پایا ن عمر قدرت نمایی شب را جشن می گرفتند.

#احمدلطفی
@CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••
اسیاب های آبی و آسیاب در دره شهر

از قدیم الایام نان گندم قوت غالب این دیار ودیگر مناطق گرمسیری بوده است . شاید به همین علت باش د ،که کشت گندم اولین بار در جهان، در دهلران گرمسیر اتفاق افتاده است. قبل از امدن تکنولوژی وصنعت مدرن، گندم را بوسیله اسیاب های ابی ارد می کردند ،ومنطقه سیمره بخصوص دره شهر بعلت وفور اب یکی از مراکز اسیاب های ابی منطقه لرستان بوده است ،بطوری که حتی مردم رومشگان بعلت نداشتن اب و اسیاب ، از طریق #میرو ره #گندم خود را به سیمره می اوردند ودر اسیاب های سیمره ارد می کردند ،هر اسیاب بر ای به حرکت در اوردن پروانه که به اصطلاح امروز( توربین) نیاز برابر ۱۲ اینج اب دارد ،

در امتداد رودخانه و تنگه دره شهر اسیاب های متعدی وجود داشت که از همه مهمتر می توان اسیاب های#لفانه (دوتایی) را نام برد که هم اکنون اثار انها در مسیر جاده سراب دره شهر سمت راست رودخانه ،مشاهده می شود ،ودیگر اسیاب دو #گرامانه # گِرم در زبان لکی ولری بمعنی صدا واز اصوات است ،در این اسیاب وقتی اب در تنوره می افتاد شدت ان به اندازه ای بود که با برخورد به توربین یا همان پروانه ایجاد ارتعاشات دو صدای توام می نمود، #دوگرمانه گفته می شد
گفتن این نکته ضروری است که در گذشته بسیاری از ادوات وحتی احشام نام گذاری می شدند ،

راندمان ارد کردن اسیاب ها به نسبت تکنولوژی امروزی بسیار اندک بود و صف انتظاران برای ارد کردن گندم زیاد بود ، بطوریکه بر ای ارد کردن یک جوال گندم دو سه روز وقت لازم بود و می بایست در نوبت باشند ،لذا رعایت نوبت الزامی بود وضرب المثل# اسیاب به نوبت# از این همین جا مشتق شد.
اسیابان را در اصطلاح مردم این دیار #لوینه می گفتند
وکسی که اسیاب را راه اندازی می کرد اورا
#اوسا_اسیاو می گفتند ویکی از این اساتید اسیاب معتقد به این بود که این اسیاب های فعلی بر خرابه های اسیاب های قدیمی که شاید مربوط به دوره ساسانی باشد ،بنا ومرمت شده اند .

از دیدگاه ان روز ها لوینه ها جایگاه اجتماعی خاص نداشتند ولوینه گری شغل مناسبی نبوده است گویا کمتر به کار وزندگی اهمیت می دادند ،،وقتی هم گندم برای اسیاب کردن نداشتند ،جار (صدا)می زدند : هی ودوله #دول یعنی سرازیر کردن وریختن، ( نوبت هست )
ومثل #آسیاو خرو بی، لوینه هی لوینه گریه مه هی،
، اسیاب خراب شد ولوینه لوینه گری می کند ، کنایه از ترک نکردن عادت بد است .

ضرب المثل یکی اسیابی درست کرد بدون اب وگفتند #سگ_لوینه او عه کو بیری #سگ لوینه اب از کجا بخورد .کنایه از کار بدون مطالعه است .
اسیاو رمیایه اماسگ لوینه ولکر نیه ، اسیاب منهدم وخراب شده است ولی سگ لوینه همانجا ست اشاره به طماع وعادت ودلبستگی به محیط است
این گونه ضرب المثل هر چند که کاربر د کمتری دارند وبه اسیاب های ابی پیوستن ،اما به یک نکته خاص می توان اشاره کرد که تجمع واجتماعات انسان در هر نقطه ودر هر زمان باعت تبادل افکار می شود وخلاقیت بوجود می اورد ولو خلق یک ضرب المثل عامیانه باشد
ادامه دارد

بقلم علی آقایی

هر گونه کپی برداری و برداشت مطالب این کانال چه در فضای واقعی و چه مجازی، مجاز نیست .

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
#ارسالی

سوغات_دره شهر
#خیار، #ترخینه، #برساق، #کله کنجی، #گندم برشته، #طالبی

طرز تهیه_ترخینه
گندم را میبریم آسیاب و دو نصفش میکنیم ،دوغ رو به مدت یه هفته در ظرف در دار یا مشک قرار میدیم تا خوب ترش بشه،آنوقت گندم آسیاب شده رو قاطی دوغ میکنیم و با گیاهان معطر کوهی مثه آویشن و حبوباتی مثه عدس و لوبیا و ادویه جات قاطی میکنیم و به شکل های متفاوت در میاریم و روی یک سطح صاف پهن میکنیم تا خوب خشک بشن،بعد ترخینه ی ما اماده ست،بعضیا سلیقه ای گندم آسیاب شده رو اول میپزن بعد تو دوغ میریزن.....

طرز تهیه_گندم_برشته
گندم را با شیر و زردجوبه خیس میکنیم تا شیر به خورد گندم برود بعدش گندم را روی یک سطح صاف پهن میکنیم تا از یک کم رطوبتش خشک بشه در مرحله ی بعدی با ساج تفت میدهیم .وبا یک دستمال پارچه ای مرتب زیر وروش کنیم که نسوزه؛در آخر هم کنجد را یک تفت میدهیم وقاطی گندم برشته میکنیم.

#زرین_شکرنیا
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
#آداب و #رسوم

یلدا در دیار سیمره
@CEYMARIAN
#علی_آقایی
یلدا از جشن های قدیمی ایرانیان است و آن پایان آخرین روز پاییز واولین شب زمستان است .در این شب چون طول شب بیشتر از دیگر شب ها ی سال است وظلمت بر نور پیشی میگیرد،پاسداشت شب یلدا نمادی است برای رهایی از ظلمت وپایان شب سیه، که شب را با چشن وشادی سپری می نمایند، و در دیار #سیمره این شب را او ل #شوچله می گویند و در بعضی از گویش های لری به ان شب اول #قاره گفته می شود ، در این شب هر خانوار #سیمره ای با توجه به بضاعت مالی خود #تنقلات و #انار و #هندوانه را در سفره ی شب یلدای خود دارد و #گندم برشته و یا گندم بوداده و #قاقوت نیز درسبد یلدایی دره شهری ها وجود دارد واز دیگر اداب شب یلدا حضور در #خانه ی_بزرگان است، بازارگفتگو در این شب گرم که گاهی هم پیش می امد که در این جمع فال #چلسرو بگیرند و گرفتن فال چل سرو بدین صورت است که شخصی نیت می کند وشخص دیگر تسبیح بدست میگیرد ابتدا چهل دانه تسبیح را جد امی کند وبعنوان تبرک سه دانه بنامهای الله ،محمد ،علی، شمارش می کند ومابقی را بدور از چشم دیگر حاضرین با سرودن مصرع اول بیت ها توسط حضار از دانه های تسبیح کم می کند واخرین بیت که اخرین دانه تسبیح هم هست فال صاحب فال می شود که تمام بیت قرائت می شود گرچه چل سرو بیشتر ابیاتش به زبان لکی است ولی در #چلسرو_سیمره_ای ابیات لری هم وجود دارد ،کسی که دانه های تسبیح را شمارش می کند نباید خودش شعر چل سرو بگوید، ،‌بهمین مناسبت یک چهل سرو باابیات وترجمه فارسی تقدیم حضور می نماید.
۱:الله
۲:محمد
۳:علی
۴:اردوسه منی،حرفت درسه
خدا یکیکه دوس یکی خاصه
اگر دوست من هستی وحرفت درست است خدا یکی است ودوست یکی خوبه #خوب

۵-شه قه شاخ کل وهویژه بال دال
ارنوم درونی بیمه کو رغال
از صدای شاخ بز کوهی که باهم جنگ می کردند وصدای بال کرکس در میان دره ای من سوختم وزغال شدم #بد
@CEYMARIAN
۶-ژه بلنی کور وژم کرد اوگل
عه را تویله دت هراتی عه مل
از بلندی کبیر کوه خودم را پایین انداختم بخاطر دختری که گلونی به گردن دارد #متوسط
۷-بزنی وسرتلش تا گل بو وه شور
هموچیلکی گل دش بکنی پر
بزنی به سر شاخه های گل تا گلها بریزند وانبان (همونه)را پر از گل کنی
۸-خدا ته بی ده دنیات ودل بو
تومت رازیونه خرمونت گل بو
خدا بدهدودنیا هم به کامت باشد بذر رندگی رازیانه وخرمنت گل باشد #خوب
۹:خدا ته بی ده رفیقی دایا
گرده نرموچرم روین عه لا رشیا
اگر خدا بخواهد که دوستی ورفقات با یک پیر زن کار گشته داشته باشی مانند کرده (نوعی نان است) داخل روغن است می ماند #خوب
۱۰-هناسه سردم پخش بی وکوان
علف سوز نکرد پی بسه زوان
اه سرد من در کوه پخش شد واز این اه سرد علف هم برای حیوانات سبز نشد #بد
۱۱-هرصو وسحر بانگ خروسان
شره تلمیت بار تازه عروسان
هرروز صبح زود به بانگ خروس وصدای کجاوه تاز عروس ها #خوب
۱۲-ایواره دیمت کاشکی نیی مت
و نشونم دات گوشه قیامت
غروب تورا دیدم کاش نمی دیدمت چون گوشه ای از قیامت را نشانم دادی . #بد
۱۳-کت شلوار مشکی دکمه چپ وراست
عه روژ تو دیم دلم هر توهاست
کت وشلوار مشکی با دکمه های چپ وراست از ان روزی که تو را دیدم دلم بهانه تورا می گیرد #خوب
۱۴-کراسم چیته ور نمه گری
دوسی من وتو سر نمه گری
پیراهن من چیت است ودوامی ندارد ودوستس من وتو نخواهد شد #بد
۱۵-گنم گرمه سیر هر تلی جایی
بوشنه دوسکم شونوسی بایی
گندم گرمسیر هر بته ای از ان جایی است بدوستم بگویید که شب انجا توقف نکند وبیاید #متوسط
۱۶-ودر مالکت ساتی بنیشم
هرکی بپرسی موشم دوریشم
درب خانه ات ساعتی می نشینم وهر کس سوال کرد می گویم درویشی هستم #متوسط
۱۷-ننی نمیری گوشت شکارم
رحمت بکیشم عه را کی بارم
بانو گوشت شکار نمی خورد زحمت بکشم وبرای چه کسی بیاورم #بد
۱۸-کورگن گن بای بونه هماری
ولا دوس بچم وسر سواری
کبیرکوه قطعه قطعه وصاف بشوی تامن پیش دوستم بروم . #خوب
۱۹-حکیم خوش هاتی نور وپاته وه
داری دردکم هاولا ته ده
حکیم خوش اومدی وقدمت نور باران ودوای درد من با تو است #خوب
۲۰-وقتی دشتکی بی وخیاتم
کلنجه کلی کرده وخلاتم
وقتی دیگران ( به غیره )خیاط من شدند کلنجه (نوعی لباس زنانه)کوتاهی خلعت ونسیب من شد #بد
۲۱-وتم خاصی کی بوم وغلامت
ایسکه گنی کی تف ار مقامت
گفتم خوبی هستی تا نوکری تورا بکنم حالا ادم بدی هستی وتفو بر مقام وجایگاهت #بد
۲۲-عه هوارا امین وتم یه یار ه
چاوکم کور بو یه خو ریواره
از پایین که امدی گفتم این دوست است چشمانم کور شود این عابر بود #بد
۲۳ -ننی نیشتیه وبرج قلاع
تماشا مه کی ودوربین طلا
بانو نشسته در بالای پشت بام وبا دوربین نگاه می کند #خوب
#علی_آقایی
ادامه دارد
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
Forwarded from عکس نگار
سیکان منطقه ای #گردشگری وکشاورزی

سیکان در ده کیلومتری شهر دره شهر واقع شده که پنج روستا بنام های شهید سیکانی، هاشم آباد،‌ بهشت آباد وروستای فرهاد آباد را درخود جای داده است...
اکثر مردم این منطقه به کشاورزی ودامپروری مشغول میباشند. این روستا ها دارای شهدای گرانقدری نیز میباشند. یکی از نمونه های گردشگری میتوان به قلعه میرغلام هاشمی نام برد که در روستای هاشم اباد واقع می باشد تنگه سیکان درفصل تابستان مکانی دیدنی می باشد مردم شهر را به آنجا میکشاند .
این منطقه سیکان یک رودخانه دارد که اب شیرین وگوارایی دارد از جمله محصولات کشاورزی آن #برنج_محلی آن دیار یاد کرد به خاطر آب ان این برنج شهرت خاص دارد. #گندم #ذرت #جو #ماش #خیار دراین منطقه کشت میشود .اما امروز این منطقه مشکلاتی هم دارد نیاز به گفتن دارد یک از مشکلات آن #سد رها شده سیکان میباشد سدی که مخزنی اعلام شده ولی به علت نبود بوجه فعلا درخواب بسر میبرد مشکل دوم جاده ان است که پنج روستا را به جاده اصلی وصل میکند این جاده 35 سال پیش آسفالت شده ولی الان دارای دست اندازهای بسیار است و خطر رانندگان این مسیر را تهدید میکند که نیاز به #آسفالت مجدد دارد. مسیری سه کیلومتری از اسلام آباد تا روستای هاشم آباد... این جاده دربهار زمان تعطیلات عید ودر تابستان در مرداد رفت و آمد آن زیاد وخطر تصادف هم زیاد میکند .این جاده فاقد هرگونه تابلو هشدار دهنده میباشد عرض ان کم ونبود خط کشی مناسب...
بیایید سیکان دریابیم باتشکر از کانال شما/ چند نفر از اهالی سیکان
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
#ارسالی

با سلام و خسته نباشید خدمت شما درمورد حمله پادشاه آشور به عیلام که آنرا با خاک یکسان کرد البته ما برای شناسایی قدمت کشور ومنطقه خود باید به موزه های خارجی ازجمله لوور پاریس سر بزنیم که من نمیدانم آنهمه آثار بزرگ وکوچک را چطور از کشور خارج کردن اون بحثی جداگانه ای ست چرا اثار باستانی ما باید اینطور به امان خدا گذاشته بشن که یکی یکی دارن #تخریب میشن شهرستان دره شهر که وجب به وجبش با زبان بی زبانی داره داد میزنه از زمان عصر آهن تا الان چه شاهان و چه #سرداران چه #بزرگانی در این دیار زندگی کردن وبرای آبادانی شهر و کشور خود چه کارهای نکردن ولی متاسفانه به دست ما که رسیده داریم چکارشان میکنیم داخل شهر باستانی سیمره #گندم_میکارید و #خونه_میسازید برا چند سال دیگه اون صدهکتار که هم ازش مونده از بین میبریم به پایه های پل چم نمشت هم رحم نکردیم سنگهاشو برا ساخت خونه خراب کردیم البته ناگفته نباشه تو این چند سال اکثر مردم بافرهنگ شهرمان دست به دست هم دادن برای بهتر شناساندن دیارسیمره به جهانیان چرا نباید توریست خارجی نداشته باشیم چرا تحقیق بیشتری برای اثبات کردن این دیار به پایتخت بودن تابستانی پادشاهی عیلام انجام نمیشه (ماداکتو)چرا جای که صورتک نقره عیلامی پیدا شد تحقیق کاوش نمیکنن در آخر از تمام همشهریان عزیز خواهش میکنم تو حفظ نگهداری آثار باستانی های شهرمان کوشا باشند..

ارسالی از عباس حیدری الوار
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian
معرفی روستا

قسمت هفتم
هفتمین روستا از روستاهای دره شهر معرفی در کانال
@ceymarian
#مهتابی

روستای مهتابی از توابع شهرستان دره شهر استان ايلام است که در فاصله ۲۰ کیلومتری در جنوب شرقی این شهر قرار دارد، این روستا حدوداً ۸۰هشتاد خانوار و چهارصد نفر جمعیت دارد شغل مردم این روستا #دامداری و #کشاورزی است از محصولات کشاورزی این روستا میتوان به #خیار #گندم و #جو اشاره کرد با وجود زمینهای ناهموار و عدم وجود امکانات مکانیزه آبیاری کشاورزی این روستا رونق چندانی ندارد!...
این روستا به علت کوهستانی بودن و#کم_توجهی از امکانات رفاهی مبتدی مانند #جاده ، #آب ، #برق و یک دبستان برخورداراست! ...تنها طایفه ساکن دراین روستا طایفه #شربی (شروی) است که حدوداً #هفتاد سال است از میانکوه اندیمشک به این منطقه کوچ کرده ودر آن سکونت گزیده اند ...
چند خانوار از طوایف دیگر که دراین روستا سکونت دارند از طوایف بیرانوند، زینی وند و کولیوند هستند که با مردم این روستا نسبت های فامیلی نزدیکی دارند؛ همچنین این روستا مکان های دیدنی فراوانی دارد از قبیل : #هفت_آسیاب و ُری_زالی_اوو (دریاچه کوچک فصلی که در گذشته زالو در آن یافت میشده) #چشمه_لیت_انار و... که در فصل بهار زیبایی خاص خود را دارند....
@ceymarian
بزرگان این روستا در سخاوت، مردم داری، شجاعت و درستکاری زبانزد هستند .

#کوشا_شربی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian
جغرافیای مناسب دره شهر و تاثیر آن بر تنوع کشت
@CEYMARIAN
مناطق مختلف در چهارگوشه ایران هرکدام از لحاظ تولید یک یا چند محصول مناسب هستند مثلا در شمال مرکبات و برنج در جنوب سیفی جات و محصولات باغی گرمسیری در شرق محصولاتی چون زعفران در غرب و شمال غرب محصولات مختص به سردسیر،
اما
منطقه #سیمره(دره شهر) به خاطر عرض جغرافیایی و ارتفاع مناسب از سطح دریا،رطوبت کافی،قرار گرفتن در محل تقاطع دو جبهه بارانزای دریای سرخ و مدیترانه ،کوهپایه ای با خاصیت ابر پناه، درجه حرارت متناسب با زراعت ، وجود خاک حاصلخیز آبرفتی( گلی،رسی،شنی) باعث ایجاد شرایط مناسب برای کشت انواع محصولات گرمسیری معتدله و سردسیری شده است
اگرچه این تنوع اقلیمی باعث رخداد حوادث طبیعی چون #سیل، #تگرگ #تندباد و #صاعقه گردیده است...
جمع شدن این ویژگی های طبیعی در کنار حجم زیادی از برداشت آب از منابع فصلی و دائمی باعث رونق در این تنوع کشت شده است
نام بردن از تمام محصولات باغی و زراعی از حوصله این بحث خارج است تنها با ذکر نمونه به انواع ان اشاره مینماییم ...
@ceymarian
کشت انواع غلات همچون #گندم #جو #برنج محصولات سیفی و جالیزی چون #خیار #طالبی #هندوانه، انواع سبزیجات، دانه های روغنی همچون #کنجد #کلزا #ذرت #آفتابگردان، محصولات باغی انواع مرکبات #انگور #انار #انجیر.. حبوبات مثل انواع #لوبیا، #نخود #باقلا #عدس و ...
به طور کلی می توان گفت: ملک سیمره(دره شهر) مستعد جهت کشت #انواع_محصولات با متغیر(واریته)های #مختلف_است
..ویژگی مهم این منطقه استعداد زمین، آب و هوا در بارآوری دو محصول متوالی در یک سال زراعیست...

در #آمریکا که قطب کشاورزی دنیاست سالی یکبار جشن خرمن یا thanksgiving برگزار میشود اما سیمره(دره شهر) مستعد داشتن #دو_جشن_خرمن است...

@CEYMARIAN
به همین نسبت میتوان به رشد و استحصال انواع میوه و گیاهان خوراکی و دارویی که بصورت وحشی و خودرو در ارتفاعات می رویند نام برد
مطمئنا اگر به اطراف مان با دقت نگاه کنیم خواهیم دید کمتر جایی وجود دارد که منابع طبیعی موثر اینچنین بی کم و کاست در کنار هم قرار گرفته باشند
همین حاصلخیزی باعث شده تا در ادوار مختلف تاریخ حجم زیادی از جمعیت در این دره زیبا سکنی گزینند و بر اساس شواهد و مدارک موجود تمدن تاریخی سیمره را بنا نهند.

ارسالی از: روزبه میر
تاریخ و فرهنگ دره شهر👇👇
https://telegram.me/joinchat/B0nZgT4zXAV1FXbI03MGog