تاریخ و فرهنگ دره شهر

#آداب و #رسوم

یلدا در دیار سیمره
@CEYMARIAN
#علی_آقایی
یلدا از جشن های قدیمی ایرانیان است و آن پایان آخرین روز پاییز واولین شب زمستان است .در این شب چون طول شب بیشتر از دیگر شب ها ی سال است وظلمت بر نور پیشی میگیرد،پاسداشت شب یلدا نمادی است برای رهایی از ظلمت وپایان شب سیه، که شب را با چشن وشادی سپری می نمایند، و در دیار #سیمره این شب را او ل #شوچله می گویند و در بعضی از گویش های لری به ان شب اول #قاره گفته می شود ، در این شب هر خانوار #سیمره ای با توجه به بضاعت مالی خود #تنقلات و #انار و #هندوانه را در سفره ی شب یلدای خود دارد و #گندم برشته و یا گندم بوداده و #قاقوت نیز درسبد یلدایی دره شهری ها وجود دارد واز دیگر اداب شب یلدا حضور در #خانه ی_بزرگان است، بازارگفتگو در این شب گرم که گاهی هم پیش می امد که در این جمع فال #چلسرو بگیرند و گرفتن فال چل سرو بدین صورت است که شخصی نیت می کند وشخص دیگر تسبیح بدست میگیرد ابتدا چهل دانه تسبیح را جد امی کند وبعنوان تبرک سه دانه بنامهای الله ،محمد ،علی، شمارش می کند ومابقی را بدور از چشم دیگر حاضرین با سرودن مصرع اول بیت ها توسط حضار از دانه های تسبیح کم می کند واخرین بیت که اخرین دانه تسبیح هم هست فال صاحب فال می شود که تمام بیت قرائت می شود گرچه چل سرو بیشتر ابیاتش به زبان لکی است ولی در #چلسرو_سیمره_ای ابیات لری هم وجود دارد ،کسی که دانه های تسبیح را شمارش می کند نباید خودش شعر چل سرو بگوید، ،‌بهمین مناسبت یک چهل سرو باابیات وترجمه فارسی تقدیم حضور می نماید.
۱:الله
۲:محمد
۳:علی
۴:اردوسه منی،حرفت درسه
خدا یکیکه دوس یکی خاصه
اگر دوست من هستی وحرفت درست است خدا یکی است ودوست یکی خوبه #خوب

۵-شه قه شاخ کل وهویژه بال دال
ارنوم درونی بیمه کو رغال
از صدای شاخ بز کوهی که باهم جنگ می کردند وصدای بال کرکس در میان دره ای من سوختم وزغال شدم #بد
@CEYMARIAN
۶-ژه بلنی کور وژم کرد اوگل
عه را تویله دت هراتی عه مل
از بلندی کبیر کوه خودم را پایین انداختم بخاطر دختری که گلونی به گردن دارد #متوسط
۷-بزنی وسرتلش تا گل بو وه شور
هموچیلکی گل دش بکنی پر
بزنی به سر شاخه های گل تا گلها بریزند وانبان (همونه)را پر از گل کنی
۸-خدا ته بی ده دنیات ودل بو
تومت رازیونه خرمونت گل بو
خدا بدهدودنیا هم به کامت باشد بذر رندگی رازیانه وخرمنت گل باشد #خوب
۹:خدا ته بی ده رفیقی دایا
گرده نرموچرم روین عه لا رشیا
اگر خدا بخواهد که دوستی ورفقات با یک پیر زن کار گشته داشته باشی مانند کرده (نوعی نان است) داخل روغن است می ماند #خوب
۱۰-هناسه سردم پخش بی وکوان
علف سوز نکرد پی بسه زوان
اه سرد من در کوه پخش شد واز این اه سرد علف هم برای حیوانات سبز نشد #بد
۱۱-هرصو وسحر بانگ خروسان
شره تلمیت بار تازه عروسان
هرروز صبح زود به بانگ خروس وصدای کجاوه تاز عروس ها #خوب
۱۲-ایواره دیمت کاشکی نیی مت
و نشونم دات گوشه قیامت
غروب تورا دیدم کاش نمی دیدمت چون گوشه ای از قیامت را نشانم دادی . #بد
۱۳-کت شلوار مشکی دکمه چپ وراست
عه روژ تو دیم دلم هر توهاست
کت وشلوار مشکی با دکمه های چپ وراست از ان روزی که تو را دیدم دلم بهانه تورا می گیرد #خوب
۱۴-کراسم چیته ور نمه گری
دوسی من وتو سر نمه گری
پیراهن من چیت است ودوامی ندارد ودوستس من وتو نخواهد شد #بد
۱۵-گنم گرمه سیر هر تلی جایی
بوشنه دوسکم شونوسی بایی
گندم گرمسیر هر بته ای از ان جایی است بدوستم بگویید که شب انجا توقف نکند وبیاید #متوسط
۱۶-ودر مالکت ساتی بنیشم
هرکی بپرسی موشم دوریشم
درب خانه ات ساعتی می نشینم وهر کس سوال کرد می گویم درویشی هستم #متوسط
۱۷-ننی نمیری گوشت شکارم
رحمت بکیشم عه را کی بارم
بانو گوشت شکار نمی خورد زحمت بکشم وبرای چه کسی بیاورم #بد
۱۸-کورگن گن بای بونه هماری
ولا دوس بچم وسر سواری
کبیرکوه قطعه قطعه وصاف بشوی تامن پیش دوستم بروم . #خوب
۱۹-حکیم خوش هاتی نور وپاته وه
داری دردکم هاولا ته ده
حکیم خوش اومدی وقدمت نور باران ودوای درد من با تو است #خوب
۲۰-وقتی دشتکی بی وخیاتم
کلنجه کلی کرده وخلاتم
وقتی دیگران ( به غیره )خیاط من شدند کلنجه (نوعی لباس زنانه)کوتاهی خلعت ونسیب من شد #بد
۲۱-وتم خاصی کی بوم وغلامت
ایسکه گنی کی تف ار مقامت
گفتم خوبی هستی تا نوکری تورا بکنم حالا ادم بدی هستی وتفو بر مقام وجایگاهت #بد
۲۲-عه هوارا امین وتم یه یار ه
چاوکم کور بو یه خو ریواره
از پایین که امدی گفتم این دوست است چشمانم کور شود این عابر بود #بد
۲۳ -ننی نیشتیه وبرج قلاع
تماشا مه کی ودوربین طلا
بانو نشسته در بالای پشت بام وبا دوربین نگاه می کند #خوب
#علی_آقایی
ادامه دارد
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

جغرافیای مناسب دره شهر و تاثیر آن بر تنوع کشت
@CEYMARIAN
مناطق مختلف در چهارگوشه ایران هرکدام از لحاظ تولید یک یا چند محصول مناسب هستند مثلا در شمال مرکبات و برنج در جنوب سیفی جات و محصولات باغی گرمسیری در شرق محصولاتی چون زعفران در غرب و شمال غرب محصولات مختص به سردسیر،
اما
منطقه #سیمره(دره شهر) به خاطر عرض جغرافیایی و ارتفاع مناسب از سطح دریا،رطوبت کافی،قرار گرفتن در محل تقاطع دو جبهه بارانزای دریای سرخ و مدیترانه ،کوهپایه ای با خاصیت ابر پناه، درجه حرارت متناسب با زراعت ، وجود خاک حاصلخیز آبرفتی( گلی،رسی،شنی) باعث ایجاد شرایط مناسب برای کشت انواع محصولات گرمسیری معتدله و سردسیری شده است
اگرچه این تنوع اقلیمی باعث رخداد حوادث طبیعی چون #سیل، #تگرگ #تندباد و #صاعقه گردیده است...
جمع شدن این ویژگی های طبیعی در کنار حجم زیادی از برداشت آب از منابع فصلی و دائمی باعث رونق در این تنوع کشت شده است
نام بردن از تمام محصولات باغی و زراعی از حوصله این بحث خارج است تنها با ذکر نمونه به انواع ان اشاره مینماییم ...
@ceymarian
کشت انواع غلات همچون #گندم #جو #برنج محصولات سیفی و جالیزی چون #خیار #طالبی #هندوانه، انواع سبزیجات، دانه های روغنی همچون #کنجد #کلزا #ذرت #آفتابگردان، محصولات باغی انواع مرکبات #انگور #انار #انجیر.. حبوبات مثل انواع #لوبیا، #نخود #باقلا #عدس و ...
به طور کلی می توان گفت: ملک سیمره(دره شهر) مستعد جهت کشت #انواع_محصولات با متغیر(واریته)های #مختلف_است
..ویژگی مهم این منطقه استعداد زمین، آب و هوا در بارآوری دو محصول متوالی در یک سال زراعیست...

در #آمریکا که قطب کشاورزی دنیاست سالی یکبار جشن خرمن یا thanksgiving برگزار میشود اما سیمره(دره شهر) مستعد داشتن #دو_جشن_خرمن است...

@CEYMARIAN
به همین نسبت میتوان به رشد و استحصال انواع میوه و گیاهان خوراکی و دارویی که بصورت وحشی و خودرو در ارتفاعات می رویند نام برد
مطمئنا اگر به اطراف مان با دقت نگاه کنیم خواهیم دید کمتر جایی وجود دارد که منابع طبیعی موثر اینچنین بی کم و کاست در کنار هم قرار گرفته باشند
همین حاصلخیزی باعث شده تا در ادوار مختلف تاریخ حجم زیادی از جمعیت در این دره زیبا سکنی گزینند و بر اساس شواهد و مدارک موجود تمدن تاریخی سیمره را بنا نهند.

ارسالی از: روزبه میر
تاریخ و فرهنگ دره شهر👇👇
https://telegram.me/joinchat/B0nZgT4zXAV1FXbI03MGog