تاریخ و فرهنگ دره شهر

#رسم و #رسوم و فرهنگ غلط

🔸برخی کشورهای خارجی رسم دارند وقتی کسی می‌میرد ، وقتی برای تسلای خاطر بازماندگان می روند، با خودشان غذا می‌برند. بخشی از غذا را در کنار هم تناول می کنند و بخشی دیگر می‌ماند برای روزهای دیگر تا خانواده داغدار که حال و حوصله غذا پختن ندارند گرسنه نمانند.
‌‌
🔹اما در ایران خانواده عزادار، دوبار عزادار می‌شوند!
یکبار به خاطر خود متوفی و یکبار دیگر هم بخاطر هزینه‌های بعدش. منظورم هزینه کفن و دفن نیست. کفن و دفن تقریبا هزینه زیادی ندارد..

🔸منظورم هزینه خورد و خوراک است.
سوم و هفتم و... فامیل‌هایی که از اطراف جهت عرض تسلیت می‌آیند و آوار می‌شوند روی سر بازمانده‌ها...
هر کدام هم یک اخلاقی دارند. تا روز هفتم (هفت روز) هم می‌مانند.
رژیم‌های غذایی متفاوت دارند.
مریضی‌های مختلف دارند.
یکی بدخواب است،
یکی هر شب باید ماسک خیار روی صورتش بگذارد و...

🔹حالا اینها به کنار، در مراسم هم یکی شاکیست که چرا مرا فلان جا نشاندند، آن یکی می‌گوید کباب من سوخته بود، یکی دیگر پیاز نداشته، اصلا انگار یادشان می‌رود خانواده عزادار و داغدار همین دو روز قبل مثلا پدر یا مادرشان را از دست داده‌اند.

💠امام صادق (ع) می‌فرماید: غذا خوردن نزد مصیبت زدگان و با خرج آنان، از رفتارهای جاهلیت است و سنت پیامبر(ص) فرستادن غذا برای مصیبت‌زدگان است.
(من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 182)

#توکل_درویشیان
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#آداب و #رسوم

یلدا در دیار سیمره
@CEYMARIAN
#علی_آقایی
یلدا از جشن های قدیمی ایرانیان است و آن پایان آخرین روز پاییز واولین شب زمستان است .در این شب چون طول شب بیشتر از دیگر شب ها ی سال است وظلمت بر نور پیشی میگیرد،پاسداشت شب یلدا نمادی است برای رهایی از ظلمت وپایان شب سیه، که شب را با چشن وشادی سپری می نمایند، و در دیار #سیمره این شب را او ل #شوچله می گویند و در بعضی از گویش های لری به ان شب اول #قاره گفته می شود ، در این شب هر خانوار #سیمره ای با توجه به بضاعت مالی خود #تنقلات و #انار و #هندوانه را در سفره ی شب یلدای خود دارد و #گندم برشته و یا گندم بوداده و #قاقوت نیز درسبد یلدایی دره شهری ها وجود دارد واز دیگر اداب شب یلدا حضور در #خانه ی_بزرگان است، بازارگفتگو در این شب گرم که گاهی هم پیش می امد که در این جمع فال #چلسرو بگیرند و گرفتن فال چل سرو بدین صورت است که شخصی نیت می کند وشخص دیگر تسبیح بدست میگیرد ابتدا چهل دانه تسبیح را جد امی کند وبعنوان تبرک سه دانه بنامهای الله ،محمد ،علی، شمارش می کند ومابقی را بدور از چشم دیگر حاضرین با سرودن مصرع اول بیت ها توسط حضار از دانه های تسبیح کم می کند واخرین بیت که اخرین دانه تسبیح هم هست فال صاحب فال می شود که تمام بیت قرائت می شود گرچه چل سرو بیشتر ابیاتش به زبان لکی است ولی در #چلسرو_سیمره_ای ابیات لری هم وجود دارد ،کسی که دانه های تسبیح را شمارش می کند نباید خودش شعر چل سرو بگوید، ،‌بهمین مناسبت یک چهل سرو باابیات وترجمه فارسی تقدیم حضور می نماید.
۱:الله
۲:محمد
۳:علی
۴:اردوسه منی،حرفت درسه
خدا یکیکه دوس یکی خاصه
اگر دوست من هستی وحرفت درست است خدا یکی است ودوست یکی خوبه #خوب

۵-شه قه شاخ کل وهویژه بال دال
ارنوم درونی بیمه کو رغال
از صدای شاخ بز کوهی که باهم جنگ می کردند وصدای بال کرکس در میان دره ای من سوختم وزغال شدم #بد
@CEYMARIAN
۶-ژه بلنی کور وژم کرد اوگل
عه را تویله دت هراتی عه مل
از بلندی کبیر کوه خودم را پایین انداختم بخاطر دختری که گلونی به گردن دارد #متوسط
۷-بزنی وسرتلش تا گل بو وه شور
هموچیلکی گل دش بکنی پر
بزنی به سر شاخه های گل تا گلها بریزند وانبان (همونه)را پر از گل کنی
۸-خدا ته بی ده دنیات ودل بو
تومت رازیونه خرمونت گل بو
خدا بدهدودنیا هم به کامت باشد بذر رندگی رازیانه وخرمنت گل باشد #خوب
۹:خدا ته بی ده رفیقی دایا
گرده نرموچرم روین عه لا رشیا
اگر خدا بخواهد که دوستی ورفقات با یک پیر زن کار گشته داشته باشی مانند کرده (نوعی نان است) داخل روغن است می ماند #خوب
۱۰-هناسه سردم پخش بی وکوان
علف سوز نکرد پی بسه زوان
اه سرد من در کوه پخش شد واز این اه سرد علف هم برای حیوانات سبز نشد #بد
۱۱-هرصو وسحر بانگ خروسان
شره تلمیت بار تازه عروسان
هرروز صبح زود به بانگ خروس وصدای کجاوه تاز عروس ها #خوب
۱۲-ایواره دیمت کاشکی نیی مت
و نشونم دات گوشه قیامت
غروب تورا دیدم کاش نمی دیدمت چون گوشه ای از قیامت را نشانم دادی . #بد
۱۳-کت شلوار مشکی دکمه چپ وراست
عه روژ تو دیم دلم هر توهاست
کت وشلوار مشکی با دکمه های چپ وراست از ان روزی که تو را دیدم دلم بهانه تورا می گیرد #خوب
۱۴-کراسم چیته ور نمه گری
دوسی من وتو سر نمه گری
پیراهن من چیت است ودوامی ندارد ودوستس من وتو نخواهد شد #بد
۱۵-گنم گرمه سیر هر تلی جایی
بوشنه دوسکم شونوسی بایی
گندم گرمسیر هر بته ای از ان جایی است بدوستم بگویید که شب انجا توقف نکند وبیاید #متوسط
۱۶-ودر مالکت ساتی بنیشم
هرکی بپرسی موشم دوریشم
درب خانه ات ساعتی می نشینم وهر کس سوال کرد می گویم درویشی هستم #متوسط
۱۷-ننی نمیری گوشت شکارم
رحمت بکیشم عه را کی بارم
بانو گوشت شکار نمی خورد زحمت بکشم وبرای چه کسی بیاورم #بد
۱۸-کورگن گن بای بونه هماری
ولا دوس بچم وسر سواری
کبیرکوه قطعه قطعه وصاف بشوی تامن پیش دوستم بروم . #خوب
۱۹-حکیم خوش هاتی نور وپاته وه
داری دردکم هاولا ته ده
حکیم خوش اومدی وقدمت نور باران ودوای درد من با تو است #خوب
۲۰-وقتی دشتکی بی وخیاتم
کلنجه کلی کرده وخلاتم
وقتی دیگران ( به غیره )خیاط من شدند کلنجه (نوعی لباس زنانه)کوتاهی خلعت ونسیب من شد #بد
۲۱-وتم خاصی کی بوم وغلامت
ایسکه گنی کی تف ار مقامت
گفتم خوبی هستی تا نوکری تورا بکنم حالا ادم بدی هستی وتفو بر مقام وجایگاهت #بد
۲۲-عه هوارا امین وتم یه یار ه
چاوکم کور بو یه خو ریواره
از پایین که امدی گفتم این دوست است چشمانم کور شود این عابر بود #بد
۲۳ -ننی نیشتیه وبرج قلاع
تماشا مه کی ودوربین طلا
بانو نشسته در بالای پشت بام وبا دوربین نگاه می کند #خوب
#علی_آقایی
ادامه دارد
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#مهمان_نوازی مردم لرستان (پیشکوه و پشتکوه) از نگاه سفرنامه نویسان
@CEYMARIAN
بر کسی پوشیده نیست که فرهنگ مؤلفه های گوناگونی دارد که یکی از آن مؤلفه ها، #مهمان_نوازی می-باشد. خوشبختانه می توان گفت که در فرهنگ ایرانی این سنت از جایگاه بالایی برخوردار بوده و هست و مربوط به قوم و منطقه خاصی هم نیست. چنانکه در تاریخ بخارا از مهمان نوازی مردم بخارا و فرارود (ماوراءالنهر)، داستانها و حکایتهای بسیاری وجود دارد. اما نگارنده قصد دارد در این نوشتار کوتاه به جایگاه مهمان نوازی مردم لُر از نگاه سیاحان غربی بپردازد. در واقع ما قصد داریم «سرِ دلبران را در حدیث دیگران بجوئیم».
هر چند در ارتباط با مردم لُر و لک کتابها و مقالات و پژوهش ¬های زیادی انجام شده، ولی واقعیت آن است که دربارة فرهنگ پُربار مردم این دیار، آنگونه که باید تحقیق چندانی نشده است. همین عامل باعث شده است که فرهنگ مردم لُر مورد حمله¬ ی دشمنان قرار گیرد. گاهاً بعضی از ساکنان این دیار نیز خواسته یا ناخواسته و به دلیل ناآگاهی از پیشینة درخشان فرهنگی و تاریخی خودشان، در این تهاجم فرهنگی و حمله ¬ای که به داشته¬ های فرهنگی لرها می¬شود سهیم می ¬شوند و با دست خود تیشه بر ریشة فرهنگ اصیل خود می¬زنند. باری در ذیل نقل قولهایی که سیاحان غربی در رابطه با فرهنگ مهمان نوازی لُرها آورده اند، اشاره خواهد شد.
یکی از #رسوم_ارزشمند_مردم_لر_و_لک_مهمان_نوازی_و_غریب_نوازی_می_باشد. به¬ طوری¬ که این ویژگی زبانزد خاص و عام، دوست و دشمن می¬ باشد..

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@ceymarian
مردم لرستان (پیشکوه و پشتکوه) وقتی که مهمانی برای آنها می ¬آید، حال فرقی نمی¬ کند این مهمان آشنا باشد یا غریبه، سعی می¬ کنند در حد امکان برای او #قربانی کنند. بارها دیده شده که میزبان با داشتن کمتر از ده رأس دام برای مهمان خود یکی از آنها را قربانی کرده است. اگرچه برخی بر این باورند که مهمانی خاص مردم توانگر است، ولی مردم لر این نظریه را در عمل رد کردند و نشان داده¬اند که اگر دست تنگ بودی و سخاوت داشتی هنر است!
#بارون_دوبد_روسی، #درباره_این_رسم_مردم_لر_و_لک_می_گوید: که هنگام نزدیک شدن به چادر مردم لرستان آنان به افتخار مهمان و به نشانه خوش آمد گویی در کنار اجاقشان برای شما اسفند دود می‌کنند. همچنین #مینورسکی گزارش می دهد که در «خرم آباد پذیرایی باشکوهی از من بعمل آمد. مشایعین زیادی از میرها و جودکی ها از چِمِشک مرا همراهی کردند. والی زاده و کردعلی وندها و میرها در پائین سراشیبی شاهنشاه و کمی دورتر از جلگه چاغروندها و مرادعلی وندها و چندین گروه دیگر و بالاخره 60 سوار بیرانوند بسرپرستی حسین خان و ولی لله خان منتظر ایستاده بودند و با رسیدن به پل صدها اسب سوار و لوتی با ساز و دهل باین اجتماع پیوستند.
در رابطه با این استقبال به رسم مهمان نوازی، #فریدالملک نیز در سفرنامه خود می‌نویسد: «نزدیک چالان چولان رعیت زیادی جلوآمده دهل و سرنا آورده می ‌نواختند مثل اینکه عروسی است.
@CEYMARIAN
حین عبور از میان ده، زن‌ها به پشت بام آمده کل می‌زدند. این دهل و سورنا و کل زدن زن‌ها علامت اظهار شادی است که برای احترام مهمانان و بزرگان بجا می‌آورند و در میان الوار رسم است».
همچنین #ویلسن نیز اهالی لرستان را مانند همه ایرانیان بامحبت و مهمان نواز می‌داند.
@ceymarian
بارون دوبد در جای دیگر درباره¬ ی غریب ¬نوازی و مهمان ¬نوازی مردم لرستان می ‌نویسد: «من لرها را بسیار کنجکاو و حتی گستاخ یافتم و در مقایسه با ساکنان آبادی ‌ها خیلی کمتر خجالتی هستند، اما همیشه نسبت به مسافری که ممکن است به طور تصادفی به بنه ایشان وارد شود حاضر به خدمتند و وسایل آسایش او را فراهم می‌کنند. در واقع با وجودی که به دید بدی به آنها نگاه می شود، اما من همیشه از مهمان نوازی آنان احساس قدرشناسی می‌کنم، زیرا عادتاًَ مرا در کنار اجاق خود با مهربانی پذیرفتند».
#گوبینو نیز از فرهنگ مهمان نوازی لرها به نیکی یاد کرده و داستانی در رابطه با چوپانی که شب آنها را مهمان خود کرده و برای پذیرایی آنها 2 کبک طبخ کرده بود، بیان می کند که چوپان دائماً از آنها عذرخواهی می کند که پذیرایی اش خوب نبوده است و در پایان نتیجه می گیرد که این فرهنگ را در قلب اروپای متمدن نمی توان دید و لرها را در این زمینه بافرهنگ تر از اروپاییان معرفی می کند.
لازم به ذکر است که فرهنگ #مهمان_نوازی_یکی_از_اصول_بنیادین_جوانمردان_و_پهلوانان_قدیم_بوده_است، زیرا آنان اعتقاد داشتند که درِ خانه و سَرِ سفره و بند کیسه را باید دائم از برای دوستان باز گذاشت. به امید مانایی این سنت و فرهنگ¬های پسندیده....

دکتر #نجم_الدین_گیلانی
تاریخ و فرهنگ دره شهر👇👇
https://telegram.me/joinchat/B0nZgT4zXAV1FXbI03MGog