🍃تیرگان بزرگ، مهرگان بزرگ
ایرانیان از دیرباز، سال را به چهار گاه‌اَنبار (فصل) بخش نموده و ویژگی‌هایی برای هر یک برمی‌شمردند، که امروزه نیز کمابیش از سوی همۀ جهان به همان سان به کار برده می‌شود.
از آن گونه، بهار (وهار) دانستنِ بخشی از سال، که میان برابری روز و شب از یک سو و بلندترین روز سال جای می‌گیرد؛ نیز تابستان (هامین) خواندنِ بخشی که میان بلندترین روز سال و برابری دوبارۀ روز و شب است؛ همچنین پاییز (پاتیژ) نامیدنِ آن پاره که میان برابری دوم روز و شب از سویی و بلندترین شب سال جای گرفته است؛ و در پایان نیز، زمستان (زم) خواندنِ پارۀ سرد سال که میان بلندترین شب سال و برابری روز و شب در هنگام شکوفایی جهان (نوروز) جا خوش کرده است...
به روزگار هخامنشیان، آغاز سال برابر با جشن مهرگان بوده است. ازین رو، نمی‌توان گمان برد که آغاز سال در آن روزگار، روزی مگر روز آغازین پاییز (آغاز نیمۀ دوم سال) بوده باشد.
همچنین در شاهنامۀ فردوسی نیز به روشنی آمده است، «مهرگان» برابر با روز نخست (یکم) مهرماه است.
فریدون چو شد بر جهان کامکار
ندانست مگر خویشتن شهریار
به روز خجسته "سرِ مهرماه"*
به سر بر نهاد، آن کیانی‌کلاه
بفرمود تا آتش افروختند
همه انبَر و زعفران سوختند
کنون یادگارست ازو ماه مهر
به کوش و به رنج ایچ منمای چهر
به راستی، آیا می‌توان گفت «سرِ ماه مهر (در شاهنامۀ فردوسی)»، همان شانزدهم مهر در گاهشمار آیینی است؟(دهم مهرماه در گاهشمار خیامی)
آیا در یک ماهِ ٣٠ روزه، شانزدهمین روز آن، «سرِ» آن است؟...
#تیرگان #مهرگان #نوروز #چله@oldhistorhttps://s20.picofile.com/file/8441811034/IMG_20211005_181057_136.jpgدنباله نوشتار
👇https://irane-ayandeh.blogsky.com/1400/07/13/post-104
