توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 در تیر یشت می خوانیم که نبرد سی روز به طول می انجامد و تیشتر در هر ده روز به همین ترتیب فوق الذکر در هیبت تناسخ های خود در نبرد ظاهر می گردد. میدان نبرد تا جایی که تقریبا با اطمینان می توان پیشگویی کرد دریای #فراخکرت (به احتمال زیاد دریای مازندران) است! چرا که دریای فراخکرت در بسیاری موارد صحنه ای مقدس برای منزلگیری بسیاری از عناصر اوستا بوده است. چونان که جایگاه درخت زندگی هوم سپید (#گئوکرن) و لانه #سیمرغ و جایگاه #کرا_ماهی ها نیز طبق تعریف در همین دریا قرار دارند.

در ابتدا واضحا تیشتر ضعیف و ناتوان است و اَپوَش آتشین کاملا بر وی مسلط می شود و او را تا مرز نابودی همیشگی می کشاند. در اول بار تیشتر از عرصه نبرد عقب می نشیند و از ایزدبانوی بزرگ #آناهید کمک می خواهد. او آناهید را ستوده و برایش قربانی نیکو تدارک می بیند. بنابراین آناهیتا قدرت خروش موج و ریزش آبشار را بدو تقدیم می دارد تا همچون سیلی عظیم بر اپوش بتازد. به نظر میرسد با این کمک عظیم سدی در برابر پیروزی تیشتر نمانده باشد اما در ادامه شاهدیم که اپوش نیز علیرغم خوی اهریمنی خود به درگاه آناهیتا لابه می برد! و عجیبتر اینکه شاهدیم که آناهیتا به او نیز در ابتدا کمک می رساند! (شباهت عجیبی را با روایت معروف نبرد #هوروس و #ست از اساطیر #مصر باستان شاهدیم. هنگامی که هوروس و ست هر دو به شکل دو اسب آبی در نیل در حال نبرد بودند ابتدا هوروس و سپس ست از خدابانوی بزرگ #ایسیس کمک خواستند و ایسیس که بر سر دوراهی مانده بود به هر دوی آنان در مراحل جداگانه کمک کرد که این موضوع باعث اعتراض هوروس به مادرش شد!)

یاری رسانی آناهید به اپوش بی شک نا امیدی و اعتراض تیشتر را بر انگیخت و او دوباره به درگاه ایزدبانو لابه آورد که باعث شد آناهید قدرت عطا نموده به اپوش را باز پس ستانده و به تیشتر واگزار کند. اما تیر در ادامه نبرد باز هم اپوش را چیره و قوی می یابد و درمانده می شود. این بار او مستقیما به درگاه #اهورا_مزدا شکوه می برد که ضعفش بدلیل کمی ستایش و نیایش مردم و بهی نبودن قربانی هاست! پس هورمزد دست به کار شده و خود به همراه امشاسپندان به افتخارش قربانی ترتیب می دهند و این بار قدرت ده مرد زورمند جنگی، ده گاو نر خشمگین و ده اسب تیز پا به وی اعطا شده و نیرو همچون جویبار در سرتاسر بدنش جاری می شود. این بار با قدرت جدید تیشتر موفق می شود اپوش را در چشم به هم زدنی شکست داده و به تاریکی باز گرداند. با شکست اپوش ابرهای باران زا به سرعت از دریای فراخکرت به سوی ایران زمین حرکت کرده و با بارش خود زمین اهورازاد را آباد می کنند.

به جز این روایت منقول در ماجرای #آرش کمانگیر و تیر پرانی او نیز شاهد حضور پررنگ ایزد تیشتر هستیم که قدرت تیر را از چله کمان فراهم می آورد تا هر چه دورتر برود. در آن عرصه تیشتر با ایزد باد #وایو و امشاسپندبانو #سپنتا_آرمئیتی به دستور اهورا مزدا همکاری می کند تا تیری که آرش پرتاپ کرده در نقطه معین فرود آید.

امروزه می دانیم که چهارمین ماه هر سال و سیزدهمین روز هر ماه به افتخار ایزد والای باران "تیر" نامیده شده است. موعد گاهنبار بزرگ "تیرگان" نیز طبعا سیزدهم تیر ماه هر سال می باشد که بنا به روایات بر واقعه تیر پرانی و جانفشانی آرش کمانگیر منطبق است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 جایگاه تقدس "ماهی" برای ایرانیان از اساطیر باستانی #آریایی و دیانت #زرتشتی توجیهی کاملا اثبات شده و محکم دارد.

#کرا_ماهی ها نگهبانان آسمانی درخت #گئوکرن یا "درخت زندگی" هستند که مستقیما توسط #هورمزد دادار آفریده شده و به دریای #فراخکرد فرستاده شدند تا از لانه #سیمرغ در برابر "غوک" اهریمنی محافظت کنند. شاید به یادواره همین ماهی ها باشد که تنگ ماهی سرخ زینت بخش سفره های هفت سین آریایی است!

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 🌸🌺 کانال "توره | اساطیر باستان" به مناسبت فرا رسیدن #نوروز گاهنبار باستانی #آریایی تقدیم میدارد 🌺🌸

#⃣ درباب نوروز: قسمت چهارم (هفت سین)

رسم گستراندن خوان هفت عنصر رسمی دیرین و پیوند خورده با گاهنبار #نوروز #آریایی است. این سفره امروزه #هفت_سین نامیده می شود و تقدس خاصی در برپایی آن قابل دریافت است.

خاستگاه هفت سین در منابع گوناگون، متفاوت ذکر شده است. #فردوسی در #شاهنامه آن را ابداعی از #کیانیان میداند اما #زادسپرم اولین برپایی خوان نوروز را به #جمشید پیشدادی نسبت میدهد. من حیث المجموع بی شک منشا باستانی #هفت_سین قابل اثبات می باشد.

باید دقت کنیم که اصول برپایی هفت سین در طول تاریخ دست خوش تغییرات بسیاری شده است. اما موردی که ثابت و پایدار بوده است حضور عدد "هفت" است. ذات چنین تعدادی را میتوان با فلسفه های بسیاری توحیه نمود اما معروف ترین و‌ متفق ترین این نظرها الگوگیری از تعداد #امشاسپندان مقدس یا فرزندان #هورمزد است که به عدد هفت بوده اند. بنابراین هر کدام‌ از هفت عنصر هفت سین نشانی از ذات و صفت یکی از امشاسپندان می باشد.

بنا به روایتی هفت "سین" ابتدا هفت "شین" بود. برخی‌ از محققان‌ معتقدند که‌ در این‌ سفره‌ هفت‌ شین می ‌گذاشته ‌اند همچون‌ ، شیرینی‌، شیر، شکر، شاهدانه، شوری، شفتالو و شیرمال. (چنین عناصری تنها فرضیه ای می باشند و با توجه به وضعیت شواهد موجود از خوراک باستانی ایرانی حدس زده می شوند)

 گروهی دیگر بر این گمانند که ابتدا هفت‌ "چین" یعنی هفت نوع چیدنی از درخت، بوده است که بعدها به هفت‌ سین تغییر یافته است. اما قرن هاست‌ که‌ در سفره‌ عید هر ایرانی،‌ هفت‌ گونه‌ خوردنی‌ که‌ حرف‌ نخست‌ آن‌ها "سین" است‌، چیده‌ می ‌شود.

با تمام این اوصاف ما با در نظر گیری هفت سین و باقی عناصر غیر خوراکی به توصیف و تفسیر آنان میپردازیم. اما باید در نظر داشته باشیم که برخی عناصر با نام عربی (همچون سنبل) یا غیر خوراکی که به جای سین ها گماشته میشوند (همچون سکه) خاستگاه باستانی #آریایی ندارند طی سالیان و تحریف ها به این خوان افزوده شده اند.

1. سبزه: سبزه یا جوانه سبز گندم یا ماش و یا دیگر غلات و حبوبات نمادی از سرسبزی و بی مرگی است. جوانه های سبز ترنه بی شک نمودی از رستاخیز و زندگی دوباره پس از سرما و زمستانند. واضح است که "سبزه" به نمایندگی از امشاسپند بانو #امرتات یا #مرداد بر سفره حضور دارد.


2. سیب: به عنوان نمود شادابی و تندرستی شمرده میشود. سرخی سیب فراز آور یاد آتش پاک امشاسپند #اشه_وهیشته یا #اردیبهشت است. بنابراین سیب پیام آور صداقت و عدالت است.

3. سمنو: سمنو بدون شک نمودی از برکت زمین بارور و فراوانی و وفور نعمت است. با این وصف سمنو به عنوان تقدیسی از جانب امشاسپند بانو #سپنتا_آرمئیتی یا #اسفند بر خوان نوروز حضور می یابد.

4. سماق: به عنوان مظهری از اندیشه زلال و پاک و تقدیس تفکر نیکو شمرده میشود. سماق نماینده ای از جانب والاترین امشاسپندان یعنی #وهومنه یا #بهمن است.

5. سیر: سیر عنوانی از پاکی و پاکیزگی است. بدون شک سیر بیانگر تقدیس امشاسپند بانو #هوروتات یا #خرداد است.

6. سنجد: بمانند ذات یک میوه پاک و کمیاب و سلطنتی میتوان سنجد را نمودی از والاتباری امشاسپند موکل بر سلطنت و شهریاری بر حق دانست. حضور #خشثره_ویریه یا #شهریور با سنجد بر سفره نمایان میشود.

7. سرکه: سرکه با گذر دوران بلند از افشره میوه ها حاصل میشود. ناپاکی و ضرر را در ساخت سرکه راهی نیست. بنابراین سرکه معرفی کننده ذات پاکی و معنویت خالص است. با این وصف سرکه نماینده ای از جانب امشاسپند #سپنتا_مینیو است.

سوای این هفت سین عناصر ذیل نیز با فلسفه های خاص خود بر سفره گماره میشوند.

تنگ ماهی: به نمود #کرا_ماهی های محافظ درخت پاک زندگی یعنی #درخت_هوم_سفید یا #گئوکرن بر سفره قرار داده میشود. بر خلاف شایعات و اطلاعات غلطی که به تازگی در فضای مجازی پخش شده اند گماردن تنگ نگهداری ماهی بر سفره هفت سین خاستگاه مطمئن و باستانی #زرتشتی دارد و به چینیان، اعراب یا سلسله های پادشاهی پس از اسلام ربط پیدا نمیکند.

آب و شمع: به نمودی از دو ایزد پاک یعنی #آناهید و #میترا به نشانه روشنی و شگون و پاکی بر سفره حضور می یابند.

قرآن کریم: نماینده دین مبین اسلام است که در کنار عناصر فرهنگ اصیل #آریایی به عنوان نشانی از دین تازه مردم ایران بر سفره حضور می یابد و آن را متبرک می گرداند.

با توضیح این مهم مقاله در باب #نوروز آریایی در اینجا به پایان می رسد. در این ساعات باقی مانده تا تحویل سال نو برای همه عزیزان همراه کانال توره پیشاپیش آرزوی سالی سراسر نیکی و کامیابی داریم💐.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر تمام دنیای باستانی، عنصر "درخت" همیشه جایگاه ویژه ای داشته. هیچ ملتی را نمی یابیم که به وجود یک درخت اساطیری (به هر نحوی) اعتقاد نداشته باشد. در بعضی اساطیر مانند اعتقادات مردم #اسکاندیناوی و #تورک این باور با آفرینش اصلی درآمیخته.

در اساطیر #آریایی نیز سخن از درخت بسیار است و مشهور ترین آنان درخت #هوم_سفید یا #گئوکرن میباشد. لغت #گئوکرن در زبان آریایی به معنای "شاخ گاو" است و هدف از نام گذاری به چنین اسمی احتمالا حس آفرینی تشابهات شاخسار پر پیچ و تاب درخت باشد.

اگر بخواهیم مفهوم اسطوره #گئوکرن را درک کنیم ابتدا بایستی با گیاه #هوم کاملا آشنا شویم. #هوم در اساطیر ایران و #سوما در اساطیر هند (دارای ریشه واژه ی مشترک در زبان #آریایی) نام ماده ای مقدس و کمیاب است که مصرف آن باعث شهود و معرفت و حتی جاودانگی خواهد شد. در اعصار متاخرتر مغان و موبدان #آریایی عده ای از گیاهان بومی در ایران را گیاه #هوم‌ دانسته اند و با استخراج افشره این گیاهان و درآمیختن آن با نوعی شراب، نوشیدنی مقدسی با نام #هوماب تولید کرده اند که دارای مصارف در مناسک دینی و عرفانی و حتی در پزشکی بوده است.

#گئوکرن درخت عظیم زندگی یا درخت #هوم_سفید است که از میان دریای #فراخکرد (دریای مازندران) سر بر می آورد. طبق اعتقادات زرتشتی لانه ی #سیمرغ افسانه ای نیز بر فراز شاخسار این درخت است (بر خلاف اساطیر در ایران پس از اسلام و خصوصا #شاهنامه که منزل سیمرغ را بر فراز #البرز_کوه دانسته اند). روایات بر این است که گئوکرن زاینده ی تخمه ی همه جور روئیدنی است. هنگامی که سیمرغ از شاخسار آن پر میگیرد هزار شاخه بر می آید و هنگامی به بر لانه خود فرود می آید هزار شاخه را میشکاند و از شاخه های شکسته که تخمه ی آنان فرو ریزد هزار گونه گیاهان در زمین میروید.

گفته شده که افشره میوه ی گئوکرن دارای خاصیت جاودانگی بخشی است. در متن پهلوی #بندهشن میخوانیم که چگونه #اهریمن برای ضایع ساخت درخت "وزغی" را می آفریند و در مقابل #هورمزد دو "ماهی" محافظ مقدس خلق میکند که #کرا (Kraa) نام میگیرند و همواره از درخت در مقابل وزغ متخاصم مزبور پاسبانی می کنند. نوشیدن از عصاره هوم سپید به روز قیامت آریایی باعث غایت بهروزی و کامیابی است و وَهشتیان را جاودانگی و اعتلا می بخشد.

▫️ @Torecilik