گفتمان آب، توسعه و محیط زیست؛ صابر معصومی

طبیعی [دیگر] وجود ندارد. ما خدا هستیم، ما طبیعت را تعیین می کنیم.

✅ این جملات در چند روز گذشته بارها در جلسه برنامه‌ریزی مطالعات #تالاب آنلونگ پرینگ مطرح شدند. چند روزی است که درگیر برنامه ریزی این تالاب هستیم. آنلونگ‌پرینگ تا چهل سال پیش یک #جنگل سیلابی بوده که به‌تدریج درختانش قطع شده و امروز صرفا یک تالاب است. در همین مدت چندین گونه گیاهی و جانوری آن (احتمالا) از بین رفته‌اند. حضور #درنا (Sarus_Crane#) که امروز گونه شاخص تالاب است با قطع درختان منطقه و نیز به‌دلیل مدیریت ضعیف مقصد اصلی مهاجرتشان در #ویتنام، افزایش یافته (گرچه تغییرات شدید جمعیتی را شاهد بوده‌است). این تالاب در طول فصل بارانی از آب #دریا پر می‌شود و در فصل خشک، از آب شیرین #رودخانه‌های بالادست. برای مدیریت آن، دو سازمان همکاری می‌کنند. صندوق تالابها و یک تشکل حفاظت از پرندگان. ما به آن علاقمندیم به دلیل عرصه تالابی و تشکل دیگر به دلیل حضور درنا.

✳️امروز که میخواهیم مطالعات #اکوهیدرولوژی تالاب را انجام دهیم، سوالات بسیاری (عموما بی پاسخ) روبروی ماست. [بخشی از این سوالات به دلیل تقریبا نبود داده #اکولوژیک است]: 1-حالت بهینه تالاب چیست؟ 2- آیا حالت بهینه (زیستگاهی و جانوری) را باید چهل سال پیش در نظر بگیریم، ده سال پیش، یا اکنون را؟ (در حقیقت طبیعی، به معنای قدیم، وجود ندارد. ما #خدا هستیم. ما تصمیم می گیریم چه‌چیزی و چقدر طبیعی است و چه‌چیزی باید حفظ بشود یا اهمیت کمتر دارد. ما #طبیعت را می‌سازیم!) 3- حالت بهینه در مقابل چه‌چیزی تعریف می شود؟ انسان؟ خود #زیستگاه، یا چند گونه شاخص؟ 4- تعیین گونه شاخص یک تصمیم #سیاسی است. به این معنی که برای صندوق تالابها که ماموریتش حفظ #اکوسیستم تالاب است، درنا یک زیربخش حفاظتی است، اما تشکل همکار اعلام می‌کند که بدون درنا، حضورش در این تالاب (و حمایتش از حفاظت) معنی‌ای ندارد. آیا ما به خاطر این مساله باید در اهداف حفاظتی خود بازبینی کنیم؟ 5- اگر ما چنان بازبینی‌ای انجام دهیم، چگونه حفاظت از زیستگاه را به تعداد حضور گونه‌ای گره می‌زنیم که دست کم نصف احتمال حضورش، به عوامل خارج از کنترل بستگی دارد؟ در صورت عدم حضور درنا، تکلیف تشکل همکار چیست؟ 6- اگر درنا را گونه شاخص در نظر نگیریم، چه چیزهایی را باید بعنوان شاخص سلامت تالاب تعریف کنیم؟

1️⃣ پی‌نوشت: این دیدگاه دقیقا ترجمان مکتب نئولیبرال آتئیست سرمایه‌دار در حفاظت از طبیعت است.
2️⃣ پی‌نوشت: این سوالها و چالشها، مرحله اول کار هستند. در مراحل بعد برای بسیاری از آنها پاسخ فراهم می‌کنیم.


#اکولوژی_سیاسی

این کامیونها، حامل #کارگران کامبوجی هستند که لباسهای ما را تولید می‌کنند. بیش از هشتصدهزار #کشاورز سابق که حدود 80درصد نیروی کار صنعتی #کامبوج را تشکیل می‌دهند در صنعت پوشاک کار می‌کنند. این یعنی 40درصد تولید ناخالص ملی.

1️⃣ کامبوج در 7 دهه اخیر یکی از خاص‌ترین شرایط #ژئوپولتیک دنیا را تجربه کرده: تسلط بر این حیاط خلوت #چین ، جزو سیاستهای رقبا (#ویتنام ، #شوروی و غرب) در منطقه است. پس از استقلال از #استعمار #فرانسه و تسلط ویتنام بر این کشور، #خمرهای_سرخ با حمایت چین، #حکومت را در دست گرفتند اما بعد دوباره توسط ویتنامی‌ها سرنگون شدند. حکومت جدید که تا امروز قدرت را در دست دارد، با آگاهی از تمایل قدرتها برای حضور در این کشور، وارد یک بازی خطرناک اما همیشه برنده (البته به قیمت بازندگی ملت کامبوج) با آنها شد. در نتیجه بازیگر اصلی یعنی اروپا توانست با پرداخت هزینه سرپا نگاه داشتن این کشور با #اقتصاد صفر و در قالب برنامه‌های توسعه، در چهل سال اخیر میداندار اثرگذاری بر این کشور باشد. اروپا یک برنامه معافیت ویژه #گمرکی برای واردات هرگونه تولید کامبوج نیز وضع کرد که به اقتصاد کامبوج جان داد. بخش عمده صادرات محصولات #کشاورزی و #پوشاک هستند.

2️⃣ اما این روزها آن که حرف اول را در کامبوج می‌زند، چین است. چینیها با چمدانهای پر از دلار به دیدار مقامات کامبوج می‌روند تا مجوزهای سرمایه‌گذاری (بخوانید #پولشویی ) را بگیرند. سیلِ سیاسیِ چین همه رقبا را از میدان به در خواهد کرد. این چرخش سیاسی ناسپاسانه به سمت چین، طبیعتا به مذاق غرب خوش نیامده. از این رو و به بهانه عدم استقرار #دموکراسی ، #اروپا تصمیم گرفته تا ضمن کاهش شدید کمکها، معافیت گمرکی این فرزندخوانده ناخلف و بازیگوش را نیز لغو کند.

3️⃣ این مساله باعث به‌هم‌ریختگی اقتصاد خواهد شد و ممکن است بسیاری از کارخانه های پوشاک و تولیدات کشاورزی نیز تعطیل شوند. این یعنی بیکاری هزاران #کارگر . سازمانهای زیست‌محیطی، هنوز در فضای موضعگیری در مورد تاثیرات این اندرکش سیاسی بر حفاظت از #طبیعت کامبوج نیستند، اما بطور قطع می توان گفت که چالش‌های جدیدی (خوب و بد) پیش روی ما هستند. بطور مثال، تامین #معاش با بهره‌برداری مستقیم #منابع_طبیعی بیشتر خواهد شد. احتمال می‌رود بخش بزرگی از آنان به روستاها بازگردند اما چون آنها با تکیه بر درآمد ثابت خود، وام بانکی گرفته بودند، برای بازپرداخت وامها، تولید محصولات خود را با سم و کود افزایش خواند داد.

#اکولوژی_سیاسی‌

☘️ در چی پات که یکی از موفق ترین پروژه های #اکوتوریسم روستا-محور در #کامبوج است، در بستر فسادآلودِ این کشور، طراحیِ انجمن جهانی حفاظت -با پشتوانه تزریق مالی هنگفت و لابی قوی با دولت- بصورتی است که راه سومی برای مردم وجود ندارد: این مردم که #شکار حیوانات جنگلی بخش عمده فعالیت تاریخی تهیه غذایشان بوده (و امروز آن را ممنوع می یابند) یا باید برای شکار که امروز غیرقانونی است دستگیر و محکوم شوند، یا بالاجبار برای داشتن درآمد از مزایای ثانویه #طبیعت ، به پروژه اکوتوریسم ملحق شوند.

❓به نظر شما آیا حق انتخاب (بخوانیدش دموکراسی) برای حفاظت از #محیط_زیست مفید است؟

#اکولوژی_سیاسی

غذای فکر: ☘️ ای سبزهای #ایران !

✅ شما به عنوان سبزهای پیشروترین و پرجنبش ترین کشور منطقه، آیا...

🖋 تکلیفتان با خودتان، #توسعه ، #محیط_زیست ، جریانهای جهانی، #آینده ، #دین ، #فقر ، #ثروت و #عدالت مشخص است؟

🔸 در دیدتان نسبت به محیط زیست (و کلا هستی)، کیهانی و کل گرا هستید یا جزءگرا و #تکنوکرات ؟

🖋 #شرق را می خواهید یا #غرب را؟

🔸 فکر می کنید چیزی به نام #توسعه_پایدار در واقعیت امکان پذیر است؟

🖋 منبع الهام و تفکر و ذهنیتتان، غرب است (از کانال آموخته های فنی دانشگاهیتان) یا شرق (از کانال دریافت شهودیتان از سنت و فرهنگ)؟

🔸 آیا به نظرتان عملا می شود ترکیبی حقیقی و کارگر از این دو ساخت؟

🖋 چقدر، چگونه، با چه ابزاری، در مقابل چه، به نفع چه مبارزه می کنید؟ آیا اصولا فکر می کنید باید مبارزه کرد؟

🔸 چه زمانی و کجا و تحت چه شرایطی ممکن است بگویید که: آها، این همان بود که ما می خواستیم؟ تحت چه شرایطی مایوس شده و دست خواهید کشید؟

🖋 به جریان جهانی، چقدر، از چه زاویه ای، با چه مانیفستی، اعتماد می کنید/نمی کنید؟

🔸 پیرو هستید یا جریان ساز؟

🖋 آیا فکر می کنید آنچه که امروز هستید، آنچه که امروز دارید، برای مبارزه، برای قد علم کردن، کافی است؟

🔸 در پس ذهن خود، آیا فکر می کنید که باید نقش بچه خوب (همکارِ سازنده) را در جامعه بازی کنید یا نقش بچه بد ( #آنارش منتقد طغیانگر)؟

🖋 شکی نیست که #حکومت_ایران تکلیفش در هیچ موردی با خودش و دنیا مشخص نیست. اگر شما تکلیفتان با خودتان مشخص نباشد، چگونه می توانید جایگاه و موضوع خود را در قبال این حکومت بی تکلیف مشخص کنید؟ چگونه می توانید راهبر و جریان ساز باشید؟

🔸 چقدر به این فکر می کنید که راه نجات بشریت چیست؟

🖋 راه نجات بشریت چیست؟

🔸به نظرتان بنیادی ترین مسائلی که بایستی حکومت ایران آنها را انجام دهد، تا شما راضی باشید چیستند؟سوال، سوال، سوال ....


❓ سبز بودن، پاسخ نیست. سبز بودن یعنی سوال.

#سبز_یعنی_سوال
#اکولوژی_سیاسی

☘️ دوستانم از سراسر دنیا با اشتراک بیانیه‌های بین‌المللی، از وضعیت دوستان محیط‌زیستی دربندمان سوال می‌کنند. اما من پاسخی برای آنها نداشتم. صرفا گفتم که دوستانشان فعالانه درپی راه حلی هستند.

🍁 فعالان #محیط_زیست دنیا درک می‌کنند که محیط زیستی‌ها همه‌جا در چالش مداوم با دولتهای #فاسد یا گرفتار #فساد هستند و به‌ همین دلیل ممکن است در حوادثی برنامه‌ریزی شده، متحمل خسارتی شوند و یا حتی جانشان را از دست بدهند. همین اواخر یکی از سرشناس‌ترین فعالان #آب و محیط زیست #آمریکای_لاتین #ترور شد. ما اینجا در #کامبوج –همچون بیشتر کشورهای #جنوب_شرق_آسیا - هدف مستقیم دولتها و #مافیا هستیم.

🍁اما آنچه که دوستان من درک نمی‌کنند این است که چگونه چند #فعال_زیست_محیطی که قانونا و رسما تحت نظارت نهادهای دولتی و حکومتی #ایران بوده‌اند و (گمان قریب به یقین) دائما در حال گزارش وضعیت خود به "هرآن کس که نماینده #حکومت محسوب می‌شود" بوده‌اند، به فساد بر روی زمین متهم شوند؟

🔸چه فسادی از این بزرگتر که فردی، جریانی یا حکومتی بخواهد با چنین روشهایی به اراده و عشق قلبی #حافظان_طبیعت لطمه وارد کند و آنها را مرعوب سازد؟
بر جریان محیط زیست کشور واجب است که خود را از این رخوت و مماشاتِ بلاتکلیف و بی سرانجام رها کند و رو به #مطالبه_گری بیاورد. محیط زیست یعنی #سیاست و #سیاست_ورزی . حفظ محیط زیست "در تمام کشورهای دنیا" یعنی پذیرفتن مواجهه با خطرات، بویژه خطراتی که از سوی حکومتهای سراسر جهان بر این جریان وارد می شود.

🖌 اگر کسی فکر کرده که با دنبال کردن چند گونه #حیات_وحش در بیابان و دور نگاه داشتن خود از #مطالبه و سیاست‌ورزی، دارد تام و تمام به وظیفه‌اش عمل می کند، چنین فردی از جرگه #سبزها خارج است. سبزها #سیاسی‌ترین‌ها هستند در تمام دنیا. ایران استثنایی نیست در این مورد. باز هم تاکید می‌کنم که محیط زیستی بودن، صرفا جمع آوری بی سروصدای #زباله ، ترویج #دوچرخه_سواری و پایش چند #جانور نیست. در سال گذشته بیش از 197 فعال محیط زیستی در جهان توسط حکومتها و دسته‌های تبهکار به قتل رسیده‌اند. آشکارا می گویم که نسخه مماشات گرای منفعلی که ما محیط‌زیستیهای ایران نشان می‌دهیم، چهره معنادار و قابل فهمی از یک جریان زیست محیطی هدفدار آرمانگرای قدرتمند مخلص نیست.

🔺سکوت هرکدام از ما که با #طاهر_قدیریان و #هومن_جوکار و بقیه حتی سلام و علیکی داشته‌ایم، خط و مرز ما را با #طبیعت و #وطن مشخص می‌کند. هدف، مطالبه ی برقراری #عدالت و طی روال قانونی این پرونده به دست ارگانهای قانونی ایرانی و با شفافیت کامل است.

#اکولوژی_سیاسی

🖍 #اکولوژی_سیاسی تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد که آیا بشر-ساختها، #طبیعت هستند؟ آیا #شهر یک غیر-طبیعت است در برابر مثلا سبزه و کوه و دریا؟

🔹برای آنان که پاسخشان به این سوال بله است، سوال دومی مبنی بر زمان و قدیم و جدید پیش می آید: آیا #روستا و #باغ –که قدیم هستند- طبیعت هستند؟

🔸برخی از اهل اکولوژی سیاسی معتقدند که غیرطبیعت وجود ندارد. هر ساختی و برساختی به هر حال در آغوش طبیعت صورت گرفته و بخشی از نقشه کلی طبیعت است. بنابراین نمی شود گفت که #تهران آلوده، طبیعت نیست (اما #طبیعی چطور؟). من هم به همین دسته تعلق دارم چرا که معتقدم آنهایی که بشر-ساخت را طبیعت نمی دانند، طبیعت را "دیگری" می دانند و می نمایانند، حال آن که طبیعت به خودی خود تعریفی ندارد، چون همه چیز است. دیگرباوران مساله طبیعت را می توان #آتئیست ها و #آگنوستیک های #محیط_زیست دانست.

🔹از سوی دیگر اصولا نمی شود چیزی ساخت که ضد طبیعت باشد. چرا که همه چیز از طبیعت است. شاید این اصل، همسان با پاسخ خداباوران باشد در مقابل این سوال که: آیا #خدا می تواند نابودکننده خود را بیافریند؟