کدوم یک از اختلالات شخصیت هست که حتی درمانگران حرفه ای هم ممکنه نفهمن و فریب بخورن؟!
افراد دارای این اختلال شخصیت؛ بسیار گرم برخورد میکنن؛ خیلی حرفه ای و با ظاهر خوب و دوسدارانه صحبت میکنن؛ شما اگر پای سخنانشون باشید، ممکنه از اینهمه توجه شگفت زده بشید؛ اما در اصل فریبکار بودن پشت این جلوه زیباست. این آدما خیلی با الفاظ خوبی با شما صحبت میکنن و هوش کلامیشون فوق العادست. و خیلی راحت میتونن با کلام زیبا؛ شما رو متقاعد کنن که یک محصول رو ازشون بخرید. این دسته از افراد خیلی خیلی راحت با برخورد خوب با بقیه میان ازشون مطلب یاد میگیرن جلسه مشترک میزارن و خوب میان تا شهرت پیدا کنن اما؛ افرادی که این اختلال شخصیت زو دارند حقیقت رو نمیگن و نمیشه بهشون اعتماد کرد . و حتی رو حرف خودشون هم پایبند نمیمونن؛ مثلا میگن؛ باشه این مطلب رو حتما اضافه میکنم به صحبتهایی که گفتی ولی اینکار رو نمیکنن. سابقه آزار و اذیت نزدیکان؛ رانندگی در حین مستی و کلاهبرداری از رخدادهای پرتکرار زندگیشونه.
و جالبترین نتیجه اینه که اصلا از این نوع کارها احساس پشیمونی نمیکنن. یعنی ظاهرا وجدان ندارند. معمولا هم درمانگران حرفه ای از مصاحبه پرفشار برای این افراد استفاده میکنن
و افرادی که این مدلی هستن؛ مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشخیص داده میشن.
۶. افراد خانواده در ارتباط با یکدیگر راحت به نظر می رسند و عواطفشان را ابراز می دارند.
۷. افراد خانواده با نشان دادن توجه هنگام صحبت کردن با هم یا گوش دادن به یکدیگر و روراست بودن و جدی گرفتن یکدیگر عشق و علاقه شان را به هم ابراز می دارند.
۸. افراد خانواده آزادند احساسا خود را به یکدیگر نشان دهند.
۹. هر چیزی در خانواده مجال طرح و بحث پیدا می کند مثل ترس ، عصبانیت ، آزار و اذیت ، انتقاد ، شادی ، موفقیت و غیره
۱۰. اعضا در کارهای خود طرح و برنامه دارند اما اگر موردی نتیجه مطلوب را به بار نیاورد همه از توانایی سازگاری برخوردارند.
۱۱. زندگی اعضا و احساساتشان از هر چیز دیگری بیشتر اهمیت دارد.
۱۲. پدر و مادر خود را راهبر زندگی می دانند نه رئیس زندگی . آنان قضاوت نادرست و نیز قضاوت درست خود را با فرزندانشان در میان می گذارند همچنان که درباره رنجش ، عصبانیت یا ناامیدی و نیز شادمانی هایشان با فرزندان خود صحبت می کنند رفتار آنان با حرف هایشان یکی است.
۱۳. پدر و مادر آگاهند که زیر بال و پر خود گرفتن بچه ها به معنای آن است که باید راه درست را به آنان نشان دهند آنان به سخنان فرزندان خود گوش می دهند با آنان ارتباط برقرار می کنند آنان را درک می کنند و برای هر چیزی در زندگی خانواده به دقت برنامه ریزی می کنند و از احساسات فرزندان خود و از میل طبیعی آنان برای یاد گرفتن باخبرند.
۱۴. پدر و مادر حمایتگر می دانند که فرزندان تنها وقتی چیز ی می آموزند که برایشان ارزش قائل شوند بنابراین هیچ گاه به فرزند خود طوری پاسخ نمی دهند که احساس کند برای او ارزشی قائل نیستند.
✅ ستیر معتقد بود چهار مولفه در موقعیت خانواده قابل تغییر و اصلاح است .
🌷 احساس خود ارزشمندی اعضا توانایی های ارتباطی خانواده نظام خانواده و مقررات حاکم بر خانواده مقصود از مقررات حاکم بر خانواده شیوه ای است که کارها در خانواده انجام می شود شاید دشوارترین مقوله ای که رد طول جلسات درمان اشکار می شود همین مولفه مقرراتی که بر زبان اورده نیم شوند یا همه اعضا شناختی آگاهانه از انها ندارند ستیر از همه اعضای خانواده می خواست قوانین و مقرراتی را که تبادلات عاطفی آنها حاکم است بشناسد:
(1)آزادی کافی در تذکر دادن (2) آزادی کافی در بیات دیده ها و شنیده ها (3) آزادی کافی در موافقت کردن با چیزی یا مخالفت کردن با آن (4) آزادی کافی در سوال کردن هنگام نفهمیدن چیزی واحد @therapists
👨👩👧👦 خانواده وقتی دچار انحراف می شود که اعضا خانواده مقررات نانوشته حاکم در خانواده را نفهمند یا تشخیص ندهند ستیر به خانواده هایی که با یک عضو خود مشکلاتی داشته اند می گفت در خانواده ها عضوی نامناسب که باعث رنج و عذاب خانواده شود وجود ندارد بلکه این تنها مقررات نادرست در خانواده است که سبب این گرفتاری ها می شود او معتقد بود آنچه در هر لحظه معین در حال وقوع است پیامد طبیعی تجربه ای است که فرد از زندگی خود در ان لحظه دارد بنابراین همه چیز قابل تغییر است اما ستیر معتقد بود تغییر امری اجباری نیست بلکه ان را تنها باید یک امکان از میان چندین امکان به حساب آورد او می گفت باید ریسک (خطر کرد) فرایند مشاوره را کاملا تحت کنترل گرفت و رسیدن به نتیجه خانواده واگذار کرد.
🔴 از دید مصاحبۀ انگیزشی، پرهیز مشاور از ارائه دادن دلیل تغییر به درمانجوی با دوسوگرایی و تردید این است که میداند پاسخ «بله اما ...» را از درمانجو دریافت خواهد کرد. چرا؟
▫️ چون وقتی تلاش میکنیم فرد دیگری را قانع کنیم سه واکنش طبیعی او عبارتند از:
1. گمان میکند به او بیاحترامی شده است. 2. دفاعی رفتار میکند. 3. از ما کناره میگیرد.
▫️ پس بهتر است تلاش کنیم تا چشمانداز فرد مقابل را با گوش دادن همدلانه درک کنیم
▪️سعی کنید از دیدگاه آنچه از حرفهای مراجع فهمیدهاید را به او برگردانید. در این فرایند مراقب باشید که «آنچه دربارۀ صحبتهای مراجع فکر میکنید یا حدس میزنید» را به عنوان معنای قطعی صحبتهایش به او برنگردانید؛
▪️پس میتوانید اینطور پاسخ بدهید: - آنچه که من برداشت کردم این بود که... - حدس میزنم منظور شما این است که ... - اگر اشتباه میکنم لطفا برداشت من را اصلاح کنید؛ آنچه از حرفهای شما متوجه شدم این بود که - وقتی شنیدم که گفتید (جملۀ درمانجو را بگویید) اینطور به نظرم رسید که این (احساس) را دارید.
🔸 کار مهم دیگری که میتوانید انجام بدهید این است که سوالات بازپاسخ بپرسید:
▪️دربارۀ فاصلهگیری اجتماعی چه فکر میکنی؟ چه تغییراتی تا به حال برای ایمن نگه داشتن خودت و دیگران انجام دادهای؟ ... دلواپسیهای تو در چند ماه آینده چیست؟ ... دو سه تا از بهترین دلیلهایی که برای تغییر دادن رفتارهایت در چند هفتۀ آینده داری را میتوانی برایم بگویی؟ ...
🔶 اگر میخواهید اطلاعاتی را با مراجع به اشتراک بگذارید از فرمول سوال- به اشتراکگذاری-سوال استفاده کنید.
بپرسید: دربارۀ x چه میدانی؟ بپرسید: میتوانم چند نکته دیگر را با شما در میان بگذارم؟
▪️به اشتراک گذاشتن: آنچه متوجه شدم الف است و ب . پ...
بپرسید: چیزهایی که گفتم چطور میتواند به درد شما بخورد؟
▪️و از انعکاس دادن همدلانه استفاده کنید (که لزوماً به معنای موافقت نیست)
▪️از بحث کردن بپرهیزید، از چالش با توجیههای مراجع اجتناب کرده و به اوکمک کنید احساس کند که شنیده شده و نظرش را فهمیدهاید.
▪️تلاش کنید متوجه بشوید که چه چیزی برای آنها مهم است و در اینباره کاوش کنید که تغییر رفتار چطور میتواند به مهمترین افراد و اهداف آنها مرتبط بشود. ❌هدف کلی این است که مراجع برای تغییر رفتار خودش استدلال کند نه شما...
🔸سالوادور مینوچین ،روانپزشک آرژانتینی،مدلی مبتنی بر تئوری سیستم ها را ارائه داد و آن را خانواده درمانی ساخت گرا نامید.
▫️خانواده درمانی ساخت گرا به دلیل تاکید بر تغییر ساختار نسبت به تغییر فردی بی نظیر است.
▫️در این مدل،درمانگر به عنوان رهبر و میانجی گری بسیار پویا عمل می کند که سعی در بازسازی خانواده دارد.
▫️این مدل درمانی در کار با اکثر خانواده های مسلمان خوب جواب می دهد چون به نظرات متخصص و توصیه هایش احترام می گذارد.
▫️خانواده درمانی ساخت گرا از سه بخش مرتبط به هم استفاده می کند
1️⃣خانواده به عنوان یک سیستم باز زنده
2️⃣رفتار مشکل
3️⃣تغییر درمانی به منظور اطلاع پویایی های خانواده
▫️اصل زیر بنایی خانواده درمانی ساختاری مبتنی بر این ایده است که هر گونه معماری با مشکل موجود که خانواده ها به خود به اتاق درمان میآورند مربوط به ساختار خانواده است و فقط مربوط به یک فرد نیست این مدل ساختاری به دنبال راه حلی درمانی برای اصلاح ساختار خانواده است. ✍🏻 نرگس پیریایی ▫️ مهارتهای درمانگری و مشاوره ▫️https://t.center/therapists
▫️ طبق نظریه بوئن مثلث ها کوچک ترین و پایدارترین واحد ارتباط هستند
▫️فهم فرایند مثلث سازی در شناخت نظریه بوئن بسیار مهم است
▫️ مثلث سازی اغلب زمانی اتفاق می افتد که دو نفر با سطح اضطراب بالا و گریز ناپذیری دست و پنجه نرم می کنند و نیاز به ورود شخص سوم آسیب پذیر برای تسکین اضطراب خود دارند.
▫️شخص سوم یا جانب یکی از طرفین رابطه را میگیرد و یا تا حدی باعث کاهش تنش و تسکین اضطراب سیستم میشود.
▫️برای مثال وقتی که مرد با نزدیکی بیش از حد و همسرش احساس ناراحتی می کند و این احساس را نشانه ضعف مردانه میداند ممکن است شروع به پس کشیدن و پرداختن به فعالیت دیگری مانند رفتن به خانه مادرش بکند و وقت بیشتری را با مادرش صرف کند(بخش سوم مثلث)
▫️به گفته بوئن زمانی که همه چیز خوب و آرام است به سختی می توانیم مثلث ها را پیدا کنیم اما در زمانهای استرس آنها همیشه بر الگوهای تعاملی خانواده ها تاثیر می گذارد.
▫️مثلث سازی اساساً ناکارآمد است اما این مفهوم این ایده را به تصویر میکشد که در زمان وجود اضطراب در سیستم، تنش اولیه ایجاد شده می تواند سیستم را مجبور کند تا در جای دیگر خود را درگیر کند.
( بخشی از ماجرای نامه نگاری به انجمن روانشناسی آمریکا APA)
در تاريخ 30 نوامبر 2022 يعني در آذرماه 1401 ، رياست انجمن روانشناسي آمريکا (APA) دکتر فرانک ورل ، به دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نامه اي در حمايت از حقوق زنان و دختران ايراني نوشت و در آن از حق اعتراض زنان در اثر فوت مهسا اميني دفاع کرده و در مورد آن ابراز نگراني کرده بود. در واکنش به اين نامه سياسي که توسط آن انجمن علمي به سازمان ملل متحد ارسال شده بود، حدود 40 استاد زن PhD روانشناسي به رياست جديد اين انجمن دکتر برايانت ديويس (يک زن سياهپوست) که از ابتداي سال 2023 ميلادي منصوب شده بود، نامه¬ اي نوشتند و در آن به مواردي مثل موارد زير اشاره کردند: - انتقاد از خلاف واقع بودن نامه ارسالي APA به سازمان ملل - مستند نبودن ادعاهاي مطرح شده در نامه و توجه به اخبار رسانه هاي معاند - بي توجهي يک انجمن علمي بزرگ به صحت و استنادات يک نامه سياسي و ارائه آمارهای دروغین - انتقاد از نگاه يک جانبه و داراي سوگيري به زنان ايران و در مقابل بي توجهي نسبت به وضعيت زنان در ساير کشورها نظير افغانستان که از تحصيل اوليه نيز محروم شده اند. - تاکيد بر دلسوزي براي زنان و دختران آمريکايي که آمارهاي بالاي تجاوز، خشونت و انواع سوء استفاده در دنيا مربوط به آنان است. – همچنين در کنار موارد بالا در نامه به ارائه شاخص هاي کمي و کيفي در حوزه زنان در عرصه هاي مختلف علمي، سلامت، اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي، ورزشي، هنري و .... پس از انقلاب اسلامي نيز پرداختند و يک سوال مهم را مطرح کردند اينکه چرا امريکا در ظاهر براي زنان ايراني دلسوزي مي کند اما چرا در مورد مرگ هزاران زن آمريکايي که سالانه در اثر خشونت پليس کشته مي شوند بيانيه نمي دهد! چرا در حمايت از اعتراضات حين انتخابات رياست جمهوري آمريکا در حمايت از حقوق بشر بيانيه نداد! چرا به خاطر مرگ صدها زن و دختر فلسطيني، عراقي، سوري، افغاني، يمني نگران و ناراحت نيست! ؟ نويسندگان در انتهاي اين نامه از رياست انجمن روانشناسي آمريکا براي سفر به ايران و مشاهده پيشرفتهاي زنان و دختران ايراني دعوت به عمل آوردند. حدود 40 روانشناس زن متخصص اين نامه را امضا کردند. اين نامه در اوايل تعطيلات سال نوي ميلادي براي رياست انجمن ارسال شد که در همان روز پاسخ داده شد و دکتر برايانت ديويس مشتاقانه اعلام کرد که براي يک جلسه مجازي آماده است تا صحبت هاي زنان متخصص ايراني را از زبان خود آنها بشنود و در پس از آن چندين ايميل با موضوع هماهنگي براي روز و ساعت و موضوع جلسه رد و بدل شد که به ناگاه پس از تعطيلات کريسمس، دکتر ديويس نامه اي ارسال کرد که در آن اعلام کرده بود که پس از مشورت با همکاران خود به اين نتيجه رسيده که جلسه اي برگزار نشود. جالب آنکه چندي پس از ارسال نامه ، در عين حال که هيچ خبري از نامه ارسالي در صفحات و اخبار اين انجمن نبود، اما يادداشتي از يک خانم روانشناس ايراني در APA با همان محتواهاي نامه ارسالي رياست APA به سازمان ملل منتشر شد که در آن بر لزوم حمايت روانشناسان از جنبش زنانه ايران تاکيد کرده بود (https://www.apa.org/international/global-insights/2022-revolution-iran). بدون اينکه ردپايي از نامه جمعي از روانشناسان زن ايراني باشد که مستند در مورد زنان ايران سخن گفته اند و دروغ هاي نامه ارسالي APA به سازمان ملل را برملا کرده اند اين رخداد ضمن اينکه در ظاهر هيچ نمود و تاثيري بر انجمن روانشناسي آمريکا نداشت، اما درس هاي زيادي به نويسندگان نامه آموخت. وجود سياست زدگي، عدم انصاف، اتکا بر اخبار و داده هاي غير متقن، استناد بر گفته ها و شنيده ها در نامه هاي رسمي، واکنش هاي سياسي مداخله جويانه در کشورها، بهانه بودن حقوق زنان و دختران براي دست يابي به اغراض سياسي و دورويي و دروغ و فريب برخي از درس هايي است که مي توان از اين رخداد گرفت و لکه ننگ ديگري براي آمريکا در کنار ظلم ها و دشمني هاي بسیار اون خواهد بود. امضاهاي زنان روانشناس و متخصص در پاي اين نامه ، خود شاهدي براي برکات انقلاب اسلامي در هويت بخشي و تکريم مقام زنان و دختران و بسترسازي براي رشد و شکوفايي آنان است.
✍فاطمه فیاض، هییت علمی گروه روانشناسی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا س و مهرنسا شهابي، استاد روانشناسي دانشگاه