تاریخ و تمدن طلایی اسلام

لیستی از بهترین کانال های اسلامی 🕋
.

بنابراین، جابر توانست آبی را که می‌خواست آماده کند، با تصعید آن به بخار و سپس متراکم کردن آن به مایع، جدا کند.

جابر با تشریح نیاز به چندین بار تقطیر آب، تفاوت نتایج حاصل از تصفیه و فرآیند تقطیر را با توجه به ماهیت و نوع ناخالصی هایی که با آب مخلوط می شود و آن را آلوده می کند، نشان داد

منابع علمی مدرن ذکر می‌کنند که اصل روش تقطیر مبنایی بود که کارخانه‌های تقطیر آب دریا مدرن به نام کارخانه‌های تقطیر معمولی (Alembic معمولی) یا اواپراتور تک‌عملی بر اساس آن استوار شدند. سپس این روش به گونه‌ای توسعه یافت که چندین واحد پروژه در فشارهای مختلف کار می‌کردند و کارخانه تقطیر اوپراتور چندکاره نام داشت.

این مدل بیش از صد سال است که در کارخانه های قند، استخراج نمک و سایر صنایع و همچنین در کارهای نمک زدایی اولیه مورد استفاده قرار می گیرد.

خاورشناس گوستاو لوبون اشاره می کند که (جابر اولین کسی بود که در کتاب های خود کارهای اساسی مانند تقطیر، تبلور، انحلال و.. را شرح داد)

همچنین ابوبکر رازی وقتی از روش های استخراج آب خالص از آب گل آلود (نه آب شور) صحبت می کند، فرآیند تقطیر را دوباره توضیح می دهد، اما از آنجایی که او مردی بود که با مردم و جامعه اطراف خود ارتباط نزدیک داشت. با آگاهی از مشکلات زندگی روزمره مردم و اینکه چقدر آنها به ساده کردن کارها نیاز داشتند، برخی از قسمت های البی را تغییر داد و چیزهایی را که در خانه ها و در دسترس عموم بود جایگزین آنها کرد. توضیح فرآیند تقطیر به روشی ساده که برای مردم قابل درک باشد تا بتوانند آن را در خانه های خود اعمال کنند. او از وسایل ساده ای مانند دیگ سفالی به جای دیگ شیشه ای و پشم به جای لوله نازک استفاده کرد و گفت:

یا پشم را به این صورت بپزند و پف کنند، یعنی آب را در دیگ گلی بریزند و نی بریده بر آن بگذارند و بالای آن پشمی از پشم خالص و شسته و سوخت نازکی در زیر آن روشن کنند. و پشم را هنگامی که با بخار خیس شد فشار دهید

بنابراین، هر کسی می تواند فرآیند تقطیر را انجام دهد و آب شیرین خالص به دست آورد. به نظر می رسد این روش در بین مردم رواج پیدا کرده است. #ابن_قیم_جوزیه (691-751 هجری قمری / 1292-1349م) هنگامی که در کتاب طب النبوی خود از آب دریا صحبت می کند به آن اشاره می کند و می گوید:

«و هر که مجبور به نوشیدن آن شود، روش‌های درمانی وجود دارد که ضرر آن را دفع می‌کند. (از جمله ) : در دیگ بگذارند و نی بر روی دیگ بگذارند که پشم نو و پف کرده و در زیر دیگ آتش روشن کنند تا بخار آن به پشم برود . اگر زیاد شد: آن را بفشارد و به این کار ادامه دهد تا آنچه را که می‌خواهد جمع کند تا بخار در پشم آب تازه کند و نمک تلخ در دیگ بماند!

همچنین رازی روش تصعید را برای شیرین کردن آب شور ذکر کرد و گفت:

«از کوزه های نازک تقطیر می شود، بنابراین آب مقطر شیرین می شود. اگر بتوان آن را با رطوبت همانند گلاب تقطیر کرد، با توجه به قدرت آتش و ضخامت نمک آن آب مقطر شیرین یا آب نزدیک به شیرین تولید می کند. اگر شوری آن از یک نمک غلیظ باشد، با این درمان شوری آن را به سرعت ترک می کند. اگر از آمونیاک، یا شکوفه نمک یا بوراکس باشد، این کار دشوارتر است.

این روش همچنان در بین مردم رایج بود، از این رو #ابن_بطلان (متوفی 435 هجری/1043م) روش نمک زدایی آب نمک را با تقطیر ذکر کرد، اما با استفاده از ابزارهای دیگر، چون ظرفی سفالی با منافذ بسیار ریز در آب نمک قرار داد. همانطور که او گفت: فرآیند تقطیر به فیلتراسیون تبدیل شد:

شوری آب نمک با تقطیر با آلمبیک و ظرف کدو حلوایی مانند یا فیلتر کردن با قرار دادن ظرف جمع آوری در آب نمک به طوری که آب شیرین در آن فیلتر شود، کنترل می شود.

به این ترتیب، ابن بطلان آنچه را که در دوران مدرن به عنوان اولین قانون انتشار فیک شناخته می شود، اعمال می کند. این قانون به افتخار دانشمند آلمانی آدولف فیک که آن را در سال 1855 پس از میلاد استخراج کرد نامگذاری شده است و این قانون جریان انتشار یک ماده در یک محیط و میدان غلظت این ماده را به هم مرتبط می کند.

منابع کامل در ذیل کامنت ها:

Le Bon, Gustave, The Civilization of the Arabs.

@tamadone_islami

از مهمترین یافته های این تحقیق می توان به این موارد اشاره کرد: ایده تقطیر با آب خالص برای دانشمندی چون جابر بن حیان روشن بود که دستگاه مخصوصی برای تقطیر خالص اختراع کرد و آن را امبیق نامید و این دستگاه هنوز هم در عصر حاضر استفاده می شود. آزمایشگاه هایی برای همین منظور جابر بن حیان از دو روش برای تقطیر آب استفاده کرد و اصل آزمایش اولیه تقطیر آب در بسیاری از آزمایشگاه های مدرن برای شیرین سازی آب پذیرفته شده است

دانشمندان عرب و مسلمان به روش هایی پی برده‌اند، از این رو بسیار از آن استفاده کرده‌اند، بنابراین #ثابت_بن_قره (221-228 ه. / 826-901 م.) مینویسد:

برای مسافری که می‌خواهد آب بنوشد، اگر شور است، آن را با سکنجبین ساده (نوشیدنی از عسل و سرکه) یا مقداری سرکه مخلوط کرده یا خرنوب یا میوه‌های مریم یا زالزالک یا بریزند.

همچنین توسط پزشک ابوبکر رازی (251-320H/865-925م) از جمله روش هایی که برای خلاصی از شوری آب استفاده می شود ذکر شده است:

«امّا آب شور مزه شوری آن را از بین می‌برند، با ریختن گل آزاد که شوری در آن نیست، یا آجرهای نو یا سفال تنور، آن را صاف کرده و می‌نوشند».


خالد بن یزید بن معاویه (متوفی 85 هجری/704 م):

الجاحظ در کتاب البیان و التبیین خود تأیید می کند: «خالد بن یزید بن معاویه اولین کسی بود که کتاب های نجوم، پزشکی و شیمی را ترجمه کرد.

ابن عساکر (630-711ق/1232-1311م) حادثه ی جالبی را بیان می‌کند که نشان‌دهنده آغاز تحقیقات علمی عرب و ذهنیت پژوهشی #خالد_ابن_ولید اموی که یک دانشمند بود است، می‌گوید:

«خالد روزی در مجلس عبدالملک بن مروان حاضر شد و حاضران در مورد آب بحث کردند، خالد گفت: مقداری از آن از آسمان می آید و مقداری از آن را ابرها از دریا می کشند. و از رعد و برق شیرین می شود، اما آنچه از دریا می آید، آب آن گیاهی از آن نمی روید و گیاهان از آب آسمان می رویند، سپس فرمود: اگر بخواهی، من آب دریا را برای شما شیرین می کنم، پس کوزه هایی از آب آورد، سپس چگونگی شیرین شدن آن را شرح داد.

شاید این اولین نشانه در تاریخ عربی-اسلامی باشد که چگونه می توان آب دریا را با استفاده از اصول شیمی، تقطیر و تبخیر نمک زدایی و تصفیه کرد، همانطور که در حال حاضر در کارخانه های نمک زدایی آب دریا انجام می شود.

متاسفانه ابن عساکر روش آزمایش را به تفصیل بیان نکرد. آیا خالد آب را با روش تبخیر نمک زدایی کرد که این کار بدین صورت است که آب را در ظرفی صاف قرار می دهند و روی آن را با ظرف شیشه ای می پوشانند و در معرض نور خورشید قرار می دهند تا نور خورشید از شیشه عبور کند و بخارات روی آن متراکم شوند.

این روش در دوران مدرن برای اولین بار بیش از صد سال پیش در شیلی مورد استفاده قرار گرفت، جایی که واحدهای تبخیر با سقف شیشه ای ساخته شدند

آیا خالد ابن یزید آب را با تقطیر نمک زدایی کرد؟ روش تقطیر بستگی به جوشاندن آب در ظرف مخصوص دارد تا با استفاده از گرما به بخار تبدیل شود، سپس بخار را با استفاده از امبیق به مایع تبدیل کرده و مایع تغلیظ شده را در فلاسک مخصوص جمع آوری می کنیم. این روش برای پاکسازی مایع از مواد معلق و محلول استفاده می شود.

ما معتقدیم که خالد روش اول را اجرا کرد زیرا بحث در شورا این بود که چگونه آب دریا با نور خورشید تبخیر می شود و بعداً به ابرهای بارانی تبدیل می شود. به نظر می رسد که خالد پس از درک چرخه هیدرولوژیکی آب در طبیعت و فرآیند تقطیر طبیعی هنگامی که بخار آب موجود در جو در سطح رودخانه یا زمین با تفاوت های جزئی دما متراکم می شود، سعی در تقلید از کنش طبیعت داشته است.

این تا حدودی شبیه چرخه طبیعی آب است زمانی که آب های سطحی (دریاها، اقیانوس ها و دریاچه ها) تبخیر می شوند، سپس به صورت بخار یا مه در اتمسفر معلق می شوند یا به سمت بالا می روند تا ابرها را تشکیل دهند، سپس ابرها می بارد یا آب پاشیده می شود. حمل شده توسط مه با جسم جامد برخورد می کند و بخار کنار زمین به صورت قطرات شبنم متراکم می شود

جابر بن حیان (متوفی 200 هجری قمری / 815 م)

ایده تقطیر آب توسط جابر بن حیان بن عبدالله ازدی روشن شد ،جابر بن حیان اولین کسی بود که روش تقطیر خالص را برای تصفیه مواد شیمیایی و آب توصیف کرد و در آنجا دستگاه تقطیر شیشه ای با قیف بلند ساخت که امروزه نیز به نام «امبیک» معروف است

جابر با استفاده از دستگاه خود دو روش تقطیر خالص را توضیح داد:

روش اول : تقطیر آب با خشک کردن
روش دوم :روش تقطیر با رطوبت

@tamadone_islami

ولید ابن عبدالملک خلیفه ی اموی باتوجه به تاکتیک اقتصادی ( که بعدا به روش #قانون_گرشام) مشهور گشت سکه های بیزانسی را از دور مبادلات تجاری حذف کرد

قانون گرشام یک اصل است که می‌گوید «پول بد، پول خوب را بیرون می‌کند.»

براساس این قانون ارزی که به‌طور قانونی بیش از حد ارزش‌گذاری شده باشد، باعث می‌شود ارزهایی که دارای ارزش قانونی کم‌تر از حد هستند، از گردش خارج شوند.این قانون اثرات کاهش ارزش ارز را دنبال می‌کند.

در طول تاریخ، ضرابخانه‌ها سکه‌هایی را از طلا، نقره و سایر فلزات گران‌بها می‌ساختند که باعث ارزشمند شدن سکه‌ها می‌شدند. ناشران سکه گاه سطح فلزات گرانبهای مصرفی را پایین می‌آوردند و آن‌ها را به‌عنوان سکه‌های تمام ارزش عرضه می‌کردند. سکه‌های جدید با محتوای فلزی کم‌تر ارزش بازاری کم‌تری داشتند و با قیمت کم‌تری معامله می‌شدند. و سکه‌های قدیمی ارزش بالاتری را داشتند

بااین‌حال، قوانین مربوط به پول قانونی الزام بر این دارند که سکه‌های جدید با محتوای فلزی کم‌تر دارای ارزش اسمی مشابه با سکه‌های قدیمی‌تر باشند. سکه‌های جدید از نظر قانونی بیش از حد ارزش‌گذاری شده بودند و سکه‌های قدیمی از نظر قانونی کم‌تر از حد خود ارزش‌گذاری شده بودند، دولت‌ها، حاکمان و سایر صادرکنندگان سکه اغلب این سیاست را برای کسب درآمد و بازپرداخت بدهی‌های جمع‌شده در قالب سکه‌های قدیمی با استفاده از سکه‌های جدید با ارزش اسمی یکسان، به کار می‌بردند

داستان جنگ اقتصادی امپراتوری بیزانس با خلافت اسلامی امویان در ضرب سکه

بیزانسی ها خیلی سکه های نقره ضرب نمی کردند. سکه اصلی آنها طلا بود که به معنای جمع آن را Solidus یا Soldi می نامیدند. در سمت جلوی سکه، تصویری از امپراتور به تنهایی یا با جانشینان احتمالی خود (پسرانش) وجود داشت. سمت عقب دارای یک نماد مسیحیت به عنوان صلیب بر روی سکوی پلکانی بود. بعداً از فرشتگان و حتی تصویر عیسی مسیح در پشت آن استفاده کردند.این سکه‌های طلا با کتیبه‌هایی به زبان یونانی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بودند و وزن استاندارد آن 4.55 گرم بود.

در جهان اسلام خلیفه عبدالملک بن مروان (685-705 میلادی )ابتدا به تقلید و ترکیب از طرح های سکه های بیزانسی با نمادهای اسلامی سکه ضرب کرد، بسم الله لا اله الا الله؛ الله یکی است؛ محمد فرستاده خداست».

مسلمانان از این که مسیحیان به تثلیث اعتقاد داشتند و تعارض با عقیده ی اسلامی انها بود خشمگین و ناراضی بودند ، در نتیجه، امپراتور بیزانس پس از دیدن سکه های ترکیبی بیزانسی اسلامی از پذیرش پول طلای اسلامی در معاملات تجاری و اقتصادی امتناع کرد و درگیری جدیدی بین بیزانس و مسلمانان در گرفت.

✍️موفقیت باشکوه

خلیفه اموی در سال 697م تمام آثار شمایل نگاری مسیحی را رها کرد و اولین سکه اسلامی خالص را بدون نمایش تصویری معرفی کرد.

در دو طرف دینار جدید آیاتی از قرآن حک شده بود که پیام اسلام را بیان می کرد و هر سکه را به عنوان یک مبلغ دینی معرفی می کرد. درهم هم نیز اصلاح شد. سکه های جدید تبلیغی برای دین جدید بود. عبدالمک پس از معرفی این سکه با صدور فرمانی، آن را تنها ارز مجاز در سراسر قلمرو اسلامی دانست. کسانی که رعایت نکردند با مجازات مواجه شدند.

❌تکنیک گرشام توسط خلیفه اموی برای از کار انداختن معاملات سکه های بیزانس

دینارهای طلای اسلامی جدید کمی کمتر از سولیدوس بیزانسی وزن داشتند. وزن استاندارد سولیدوس 4.55 گرم و دینار اسلامی امویان 4.25 گرم بود.

این ضرب سکه با طلای کمتری برای هدفی هوشمندانه ضرب شد. ضرب المثل قدیمی "پول بد پول خوب را بیرون می کند" گاهی اوقات #قانون_گرشام نامیده می شود

دینار جدید گرم کمتری طلا داشت اما برای جایگزینی و ذخیره ارزی مردم استفاده می شد. مردم نمی‌خواستند در مبادلات خود از سکه های بیزانسی که طلای بیشتری داشت استفاده کنند، زیرا دیناری که طلای کمتری داشت همان خرید را انجام می‌داد و از نظر اقتصادی به نفع آنان بود. دینار بیش از حد ارزش گذاری شده بود، اما اگر مجبور به استفاده از آن می شدند، در پاسخ، ذخایر خود را پنهان می کردند. عبدالملک به هدف خود یعنی بیرون راندن سکه بیزانسی و جایگزینی دینار خود به آن رسیده بود.

قانون گرشام در مورد ضرب سکه های نقره صدق نمی کرد زیرا درهم های نقره اسلامی هم وزن درهم های اولیه ساسانی بود.

نکته: توماس گرشام سالمند ( ۱۵۲۱ نوامبر ۱۵۷۹ میلادی)، تاجر و سرمایه‌گذار انگلیسی بود و در سال ۱۵۶۵ میلادی در لندن صرافی سلطنتی خود را پایه‌گذاری کرد

@tamadone_islami

اگرچه در سال ۱۸۰۸ با حاکمان محلی دارای قدرت روزافزون که خود را «اعیان» می نامیدند توافقاتی حاصل شد (#سند_اتفاق) اما سلطان به محض قوی تر شدن، این توافق را کنار گذاشت. متعاقباً وی اصلاحات را ادامه داد و برای اولین بار، واحد #سگبان_جدید را تأسیس کرد که در ادامه نظام جدید پیشین بود. با این حال در پی یک قیام جدید، علمدار مصطفی پاشا کشته شد و سلطان مجبور شد این واحد نظامی را بنا به درخواست #ینی_چری حذف کند. (Ortaylı, ۲۰۱۰: ۳۹-۴۳; Zürcher, 2000: 48-50)

#محمود_دوم که موضع داخلی خود را نسبت به گذشته تقویت کرده بود ابتدا خواستار اصلاحات مشخصی در #ارتش شد که هدف آن تقویت حکومت مرکزی با ارتشی به سبک مدرن بود. اول از همه، او یک واحد نظامی به نام واحد #اشکینجی تأسیس کرد. هنگامی که ینی چریان با این مساله مخالفت کردند نهاد ینی چریان به شکلی خونین از میان رفت. (۱۸۲۶) کسانی که ارتباط دور و نزدیک با این نهاد داشتند آشکارا #کشته شدند و تکیه های #بکتاشی از میان برداشته شد. این رویداد #واقعه_خیریه نام داشت 📚(Mustafa Nuri Paşa, 2008: 483-485; Ortaylı, ۲۰۱۰: ۴۴-۴۵; Ziyade, 2003: 323)

ارتش جدیدی که پس از آن تأسیس شد و عساکر منصور #محمودیه نام گرفت قادر نشد تا از شکست خود جلوگیری کند و یونان و مصر در مدت کوتاهی از دست رفت. محمود دوم به منظور تقویت ارتش جدیدی که تأسیس کرده بود افراد زیادی را برای یادگیری استفاده از سلاح های جدید به اروپا فرستاد. برای این ارتش، مدارس طبیّه و حربیّه تأسیس شد و معلم هایی را برای این کار از اروپا آوردند. زبان آموزشی در این مدارس، فرانسوی بود. برای تقویت ارتش جدید به پول و نفرات نیاز بود؛ به همین دلیل برای اولین بار در این دوره، سرشماری نفوس و املاک برای مالیات و خدمت سربازی انجام شد. (۱۸۳۱م) با این سرشماری مشخص شد که بیش از دو و نیم میلیون نفر مرد در آناتولی و حدود یک و نیم میلیون نفر در روم ائلی زندگی می کنند. اگرچه تحصیلات ابتدایی برای هر شهروند اجباری بود اما بنا به شرایط این دوره، تصمیم گرفته شد که این مساله فقط در استانبول اجرا شود. جهت تربیت دانش آموزان برای ورود به مدارس عالی در برخی مناطق استانبول، #مدارس_رشدیه افتتاح شد. همچنین مدارسی عالی با عنوان مکتب #حربیه، طب خانه #عامره (۱۸۲۷) و #جراح_خانه (۱۸۳۲م) در استانبول گشایش یافت. پس از آن، مکتب طبّیه #عالیه_شاهانه و #دارالعلوم حکمیّه عثمانیه به عنوان دانشکده های #پزشکی امروز افتتاح شد. (۱۸۳۹م) برای انجام این اصلاحات به کارکنان ورزیده ای نیاز بود؛ به همین منظور #دانشجویانی برای تحصیل در رشته های مختلف به کشورهای مختلف اروپا اعزام شدند.

علاوه بر آن، #روزنامه_ای رسمی به نام #تقویم_وقایع به زبان ترکی و فرانسه منتشر گردید تا افکار عمومی را در مورد اصلاحات در این دوره روشن کند. (۱۸۳۱م) در پی این اصلاحات، نسل جدیدی تکوین یافت که در کنار علم و فناوری #مدرن با طرز تفکر اروپا از نزدیک آشنایی حاصل کرده بود. #مصطفی_رشید_پاشا که در میان آنها صاحب جایگاه مهمی بود تأثیر زیادی بر سلطان داشت. تحت تأثیر اطلاعاتی که وی از اروپا جمع آوری و ارسال کرده بود محمود دوم وی را به عنوان وزیر امور خارجه منصوب کرد. (۱۸۳۷)

مصطفی رشید پاشا بلافاصله شروع به کار کرد و از طریق تشکیل یک کمیسیون، احکام حاوی اصلاحات در زمینه های مختلف کشور را به سلطان ارائه نمود. گرچه سلطان قصد عملی کردن آنها را داشت اما عمر او بدین منظور کفایت نکرد. (۱۸۳۹م) 📚(Karagöz, 1995: 193-194; Yücel, 1992: 223-227; Ortaylı, ۲۰۱۰: ۵۲-۵۶) بنابراین این امر بر عهده پسرش عبدالمجید قرار گرفت تا فرمان تنظیمات را اعلام نماید.

در ۳ نوامبر ۱۸۳۹ خط همایون #گلخانه اعلام شد که تداوم اصلاحات انجام شده تا آن زمان بود؛ اما آغازگر دوران جدیدی در حکومت به حساب می آمد. زیرا در این دوره، صدر اعظم و کارمندان دیوان سالار پیرامون وی بر امور حکومت تسلط داشتند. همان طور که ذکر شد مصطفی رشید پاشا طرفدار اصلاحات به سبک اروپایی و مشوق محمود دوم برای پذیرش آن بود. وی با مرگ محمود دوم توانست تا علی رغم مخالفت های موجود، سلطان عبدالمجید جوان و سایر دولتمردان حامی او را متقاعد کند.

در این فرمان توضیح داده شده بود که دلیل ضعف و فقر کشور به دلیل عدم اجرای شرع و قوانین است؛ بنابراین قوانین جدیدی وضع شد و حفظ جان و مال و ناموس مردم، تعیین مالیات با توجه به درآمد و استخدام سربازان به عنوان اصول اساسی مد نظر قرار گرفت.

همچنین بیان شد برای بازیابی قدرت سابق کشور اول از همه یک ارتش مدرن تاسیس شود و مایحتاج ارتش از طریق #مالیات پرداختی مردم تامین گردد. همه این قوانین برای همه مسلمانان و غیرمسلمانان معتبر شمرده شد. همچنین بیان شد که هیچکس نباید خودسرانه مجازات شود و بایستی همه مردم از وزیر تا چوپان در برابر قانون به صورت برابر رفتار کنند

@tamadone_islami

از طرف دیگر سفارتنامه هایی که توسط این سفیران نوشته می شد نه تنها در خصوص ساختار نهادی اروپای آن دوره بلکه در مورد مسائلی همچون زندگی روزمره مردم و معماری اطلاعاتی ارائه می داد. 📚(Ergur, 2009: 427) امپراتوری عثمانی در این دوره از صلح، به تدریج با ساختار فکری در حال رشد در اروپا تحت عنوان “#عصر_روشنگری” آشنا می شد.

افتتاح #چاپخانه و آغاز نشر آثار ترکی از مهمترین وقایع این دوره بود. قبل از این تاریخ، چاپخانه هایی در استانبول و برخی از ولایات عثمانی وجود داشت که کتاب هایی به زبان های عربی، عبری، رومی و ارمنی چاپ می کردند. با این حال، انتشار کتب ترکی از دوران #احمد_سوم و همزمان با صدارت داماد ابراهیم پاشا آغاز شد. وقتی سعید محمد افندی در سال ۱۷۲۰ همراه با پدرش ییرمیسکیز چلبی زاده محمد افندی که به عنوان سفیر راهی فرانسه شده بود به پاریس رفت در آنجا مشاهده کرد که چاپخانه های پاریس قادر است در مدت کوتاهی کتابهای زیادی را چاپ کند لذا خواستار تأسیس یکی از همان چاپخانه ها در امپراتوری عثمانی شد.

او هنگامی که با این نیت مراجعت کرد همراه با متفرقه #ابراهیم_افندی که اصالتاً مجارستانی بود بدین منظور وارد عمل شد. در نهایت، کار با تایید داماد ابراهیم پاشا آغاز شد. با فتوای اخذ شده از #شیخ_الاسلام، از مخالفت ها ممانعت به عمل آمد و اولین چاپخانه در استانبول افتتاح شد. (۱۷۲۷)

با افتتاح چاپخانه، کارخانه ای نیز برای تامین کاغذ مورد نیاز آن در یالووا افتتاح گردید. (۱۷۴۶) (Uzunçarşılı, ۱۹۹۵: ۱۵۲-۱۷۰; Yücel, 1992:33; Kunt, 1997: 53; Ziyade, 2003: 309-310).

علاقه به اروپا و فرهنگ آن در این دوره در یک حلقه محدود باقی ماند. در حقیقت، اگرچه در دوره داماد ابراهیم پاشا و معروف به #عصر_لاله قصد بر این بود که از جنبش های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی غرب بهره مندی حاصل شود اما پس از مدتی، با پیدایش مخالفت های بزرگی در این خصوص، این روند با قتل وزیر و تعویض سلطان پایان یافت.

با همه این اوصاف، جریان فرهنگ غرب با دستگاه چاپ آغاز شده بود. از این نظر، چاپخانه محصول دوره ای است که درک شده بود پیش از آنکه دیر شود بالضروره باید برای محافظت از حکومت در برابر غربِ در حال توسعه، کاری انجام داد. در واقع این نیاز، توسط ناخدا #خلیل_پاشا بدین صورت بیان شد:

«اگر ما بلافاصله از اروپا تقلید نکنیم مجبور خواهیم شد به آسیا برگردیم.» به همین دلیل، مفاهیمی مانند تجدد، مدرنیزاسیون، روشنگری و غربی شدن در امپراتوری عثمانی همراه با چاپخانه ظهور کرد و سرانجام در قالب غربشناسی و غربگرایی ادامه یافت. ترجمه از زبان های غربی، مباحث علوم نظری، رمان و تئاتر، انواع جدید ادبیات و کتابهای مربوط به خدمات جدید نظامی از نتایج غربگرایی بود. (Doğan, 1992: 720)

در دوره #مصطفای_سوم (۱۷۵۷- ژانویه ۱۷۷۴) که طرفدار اصلاحات نظامی به سبک اروپایی بود مقررات جدی تری نسبت به گذشته وضع شد. قبل از آن، فرانسه قصد داشت تا به جهت ایجاد مانعی در برابر قدرت روزافزون #روسیه، هیأتی را برای انجام اصلاحات اساسی نظامی به عثمانی اعزام کند و از اخذ #کاپیتولاسیون های روسیه از امپراتوری عثمانی جلوگیری کند اما عثمانی در این خصوص تردید داشت و این مساله را قبول نمی کرد. با این حال، #بارون_دوتات نجیب زاده مجارستانی که در آن زمان در استانبول اقامت داشت مامور رسیدگی به این موضوع شد.

این اولین #مدرسه_ریاضیه بود. در این مدرسه ، کمپل مصطفی با اصالتی انگلیسی و کرمروان فرانسوی همراه با وی تدریس می کردند. با پیشنهادات وی، مقررات جدیدی در زمینه نظامی وضع شد. در همان دوره، ناخدا غازی حسن پاشا نیز با کمک کارشناسان فرانسوی، نیروی دریایی عثمانی را تقویت کرد. (Ziyade, 2003: 314-315)

#سلیم_سوم که آغازگر جدی ترین اصلاحات در امپراتوری عثمانی بود در میان سنت اصلاح طلبی قرن هجدهم بزرگ شد؛ او در حالی که تنها یک شاهزاده بود با لویی شانزدهم آخرین پادشاه #فرانسه به طور مخفیانه مکاتبه می کرد و از وی مشاوره می گرفت. به همین دلیل در تمام این جنبش های تجددطلبانه که با هدف ایجاد نظم جدیدی به معنای غربی (که شامل همه نهادهای دولت بود) انجام می شد فرانسه به عنوان الگوی اصلی نظام جدید تبدیل گردید. به عبارت دیگر، فرانسه به عنوان بنیانی برای نوآوری در مدیریت، سیاست، نظامی گری، اقتصاد، علم و سایر زمینه ها در نظر گرفته شد. (Zürcher, 2000: 39-40; Özipek, 2009: 973-974)

ادامه...

@tamadone_islami

#اندیشه‌ها_و_فعالیت‌های_سیاسی_ترکان_جوان

✍️(قسمت اول)

در نتیجه اصلاحات نظامی حاکمان عثمانی برای بازگرداندن قدرت سابق حکومت و در پی گسترش تحصیلات آموزشی در دوره تنظیمات و افزایش مطبوعات، یک گروه از روشنفکران نظامی و غیر نظامی تکوین یافتند که از نزدیک با اندیشه های غرب آشنا بودند. به عقیده این روشنفکران که هدف اصلی آنان جلوگیری از تجزیه حکومت بود برای بازیابی قدرت سابق حکومت، باید اصلاحاتی به سبک اروپایی انجام می گردید.

این گروه از روشنفکران که از سال ۱۸۶۰ بحث در مورد سیستم مشروطیت را آغاز کرده بودند در داخل به نوعثمانیان و در خارج به ترکان جوان معروف شدند. این افراد با افکار خود به روند منتهی به اعلام اولین سلطنت مشروطه کمک شایانی کردند. با این حال پس از سال ۱۸۷۷ توسط عبد الحمید متفرق شدند و تبعید گردیدند.

آنها حتی در تبعیدگاه هایشان به فعالیت خود ادامه دادند. لذا با ظهور گروههای فکری جدیدی که دنباله رو آنان بودند جنبش دوم ترکان جوان آغاز گردید. در نتیجه، جنبش اتحاد و ترقی که تقریباً شامل همه ترکان جوان بود ظهور کرد. این افراد با اعلام مشروطه دوم، اداره امور را به دست گرفتند.

در این پژوهش، ابتدا به اصلاحات امپراتوری عثمانی که موجب ظهور ترکان جوان گردید اشاره خواهد شد. سپس در این خصوص که ترکان جوان دوره اول و دوم چه کسانی بودند و چه افکار و اقداماتی داشتند بحث خواهد شد. این پژوهش به تلاش گروههای روشنفکر نظامی و غیرنظامی برای نجات حکومت خود از فروپاشی خواهد پرداخت.

✍️مروری بر آغاز جنبش های اصلاحات در عثمانی

ترکان جوان گروهی از روشنفکران عثمانی بودند که در نیمه دوم قرن نوزدهم هنگامی که امپراتوری عثمانی سرزمین های خود را با سرعت بیشتری از دست می داد ظهور کردند و هدف آنها جلوگیری از تجزیه حکومت بود. این افراد، معتقد به انجام اصلاحات مختلف برای بازگرداندن قدرت سابق حکومت بودند. قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم که ترکان جوان متشکل از چه کسانی بودند؛ چه عقایدی داشتند و چه اقداماتی انجام دادند بایستی اصلاحاتی را که سلاطین و دولتمردان برای ممانعت از فروپاشی امپراتوری عثمانی سعی در ایجاد آن داشتند مد نظر قرار دهیم؛ اصلاحاتی که در واقع به تکوین این طبقه روشنفکر عثمانی کمک کرد.

نقطه عطف تاریخ عثمانی در سال ۱۶۸۳ هنگام شکست در محاصره دوم #وین اتفاق افتاد. شکستهای پی در پی و جنگ ۱۶ ساله که منجر به انعقاد #معاهده_کارلوویتز در سال ۱۶۹۹ با چهار کشور اتریش، لهستان، ونیز و روسیه گردید این نقطه عطف را تقویت کرد. با این قرارداد، امپراتوری برای اولین بار بخشی از خاک های خود را از دست داد.علاوه بر آن، عثمانی برای اولین بار، قوانین دیپلماسی بین المللی و نمایندگی را که #وستفالیا در توافقنامه کارلویتز مندرج کرده بود تصویب کرد. 📚(Ortaylı,۲۰۰۷:۳۴)

از این جنگها که شانزده سال به طول انجامیده بود مشخص شد که ارتش عثمانی از این پس در مقابل ارتش های اروپایی که خود را تجدید و مدرن کرده بودند چاره ای جز تسلیم شدن ندارد. از همین رو بازآرایی و انضباط ارتش به امری ضروری بدل شد. به همین سبب، جنبش های غربگرایی در امپراتوری عثمانی ابتدا در ارتش آغاز شد.

با صدور فرمانی در سال ۱۷۰۱ برخی اصلاحات در ارتش آغاز شد. در این زمینه، تعداد اهالی شهر و دهقانان که قبلاً به سپاه #ینی_چری منتقل می شدند کاهش یافت و تعداد نفرات توپخانه و سواره نظام #قاپوقولو به طور قابل توجهی کمتر گردید و از بار خزانه داری کاسته شد. باز هم مقرراتی در مورد سوارکاران تیماردار که از عناصر اصلی ارتش بودند وضع شد. علاوه بر این، قانونی وضع شد که به صلاحیت و دانش اعضای نیروی دریایی اهمیت می داد. (۱۷۰۱) با وجود همه این پیشرفت ها، ارتش نتوانست از شکست در جنگ ها جلوگیری کند و در نتیجه، برخی از سرزمین ها با #پیمان_پاساروفچه که در سال ۱۷۱۸ امضا شد از دست رفت 📚(Uzunçarşılı, ۱۹۹۵:۱-۱۰,۱۴۴)

در دوره داماد #ابراهیم_پاشا (۱۷۳۰-۱۷۱۸) که منجر به امضای این قرارداد شد در کنار برقراری صلح، برخی اصلاحات تداوم یافت. به عنوان مثال، عیار مسکوکات تنظیم شد، تشکیلات ارتش سازماندهی مجدد شدند؛ تعداد وزیران دیوان همایون کاهش داده شد و برای انتساب افراد لایق به این مقام توجه ویژه صورت گرفت. 📚(Yücel, 1992: 28)

با اهتمام ابراهیم پاشا که علاقه زیادی به حوزه علم و دانش داشت آثاری از عربی، فارسی و لاتین ترجمه شد. علاوه بر ترجمه برخی از آثار ارسطو، از شروح آن نیز ترجمه هایی ارائه گردید. علاوه بر آن، ابراهیم افندی به عنوان سفیر همراه با ۷۶۰ نفر راهی وین شد.ییرمیسگیز چلبی زاده محمد افندی نیز به پاریس اعزام شد.پس از مدتی نیز بر اساس پیمان پاساروفچه یک نفر به عنوان کنسول دائم به وین فرستاده شد (۱۷۲۵) 📚(Uzunçarşılı, ۱۹۹۵: ۱۴۸-۱۵۵)


ادامه...

@tamadone_islami

اینفوگرافیک سه رهبر برجسته ی ترکان جوان

ائتلافی از چند گروه سیاسی تجددگرا اعم از ملی‌گرا، مشروطه‌خواه و اصلاح‌طلب است که در پایان سدهٔ نوزدهم و آغاز سدهٔ بیستم در ترکیهٔ عثمانی فعالیت می‌کردند.

در سال ۱۸۸۹ میلادی، این جنبش در میان دانش‌آموختگان نظامی آغاز شد و به قشرهای دیگر جامعه گسترش پیدا کرد و به جنبشی علیه سلطان عبدالحمید دوم تبدیل شد. ترکان جوان در سال ۱۹۰۶، جمعیت اتحاد و ترقی را به‌طور رسمی پایه گذاشتند و یکی از جریان‌های اصلی سیاسی و فرهنگی اواخر دورهٔ عثمانی به‌شمار می‌رفتند.

از میان آن‌ها، سه پاشا (محمد طلعت پاشا، انور پاشا، احمد جمال پاشا)، از زمان کودتای ۱۹۱۳ تا پایان جنگ جهانی اول بر قلمروی عثمانی حکم راندند.

این گروه از روشنفکران که از سال ۱۸۶۰ بحث در مورد سیستم مشروطیت را آغاز کرده بودند در داخل به نوعثمانیان و در خارج به ترکان جوان معروف شدند. این افراد با افکار خود به روند منتهی به اعلام اولین سلطنت مشروطه کمک شایانی کردند.

@tamadone_islami