توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 یکی از مسائلی که بسیاری از فرهنگهای اساطیری در ملل مختلف با آن مواجه بوده اند، مسئله "نامیرایی" و "جوانی دائمی" نژاد خدایان بوده است. در تقابل این فرهنگها اغلب دست به خلق توجیهات اساطیری زده اند تا این مسئله را به نوعی معقول جلوه دهند. برای مثال در اساطیر #یونان با عناصری مانند #نکتار و #آمبروزیا مواجهیم که نوشیدنی و غذای بهشتی هستند و خدایان با مصرف آنها همواره جوان میمانند.

در اساطیر #اسکاندیناوی نیز توجیه نسبتا مشابهی برای این موضوع وجود دارد. مصرف "سیبهای طلایی" جوانی که در انحصار خدابانو #ایدون بودند باعث میشد خدایان همواره جوان و شاداب باقی بمانند.

#ایدون در پانتئون اساطیر #اسکاندیناوی خدابانوی جوان و زیبای موکل بر جوانی و شادابی و فصل "بهار" است. او عضوی از خاندان خدایان آسگاردی #ائسیر و یکی از اعضای انجمن #ائسینجور یعنی "خدابانوان اشرافی آسگارد" است. نام او بار معنایی از "جوانی" و "دوباره نو شدن" را به دوش می کشد. خدابانوی طلایی همچنین در مقام همسر خدایگان #براگی ایفای نقش میکند. به نظر میرسد این مقام به عنوان نقطه وصالی برای "هنر" و "زیبایی و جوانی" کاملا منطقی باشد. او را همچنین صاحب "شکوفه ها" و "چشمه ها" خوانده اند.

روایات مربوط به #ایدون را در #ادای_منظوم و همچنین در #ادای_اسنوری میتوان دنبال کرد. مشهورترین این حکایتها مربوط به داستان دزدیده شدن او توسط نژاد #یوتون میشود.

در متن ادای اسنوری میخوانیم که به خاطر زیبایی آسمانی خدابانو شخصیتهای زیادی از نژاد یوتون خواستگار او شده بودند اما خدایان ائسیر به شدت با این درخواست مخالفت کرده بودند. تا اینکه شاه یوتون یعنی #ثیازی قصد میکند ایدون را هر طور شده ربوده و از آن خود کند. در این راه او از #لوکی استعانت میجوید و خدای حیله گر به خاطر ارتباط اصیل نژادی اش با یوتونها با کمال میل به او کمک میکند. بدین صورت که ایدون را با حیله گری به بیرون از دروازه های آسگارد می کشاند و در آنجا ثیازی که منتظر آنها بود خدابانو را ربوده و گروگان میگیرد و او را همراه جعبه چوبی حاوی سیبهای طلاییش به تالار حکمرانی خود یعنی #ثریمهایم واقع در قلمرو #یوتونهایم میبرد.

تا مدتی خدایان از غیبت ایدون بی خبر بودند تا اینکه کم کم در غیبت سیبهای طلایی اثر جوانی دائمی آنها از بین میرود و اینگونه در موجی از هراس و نا امیدی آسگاردیان متوجه گم شدن خدابانوی زیبای جوانی می شوند. با توجه به سابقه اعمال شرورانه #لوکی، تمام خاندان سلطنتی آسگارد او را متهم به دست داشتن در این دسیسه میکنند و لوکی که چاره ای جز اعتراف نداشت محکوم میشود که خود برای نجات و برگرداندن ایدون اقدام کند.

پس لوکی گنجینه خدابانو #فریا یعنی "بالهای شاهین" را قرض گرفته و با آنها خود را به شکل یک شاهین درمی آورد و به یوتونهایم پرواز میکند. سپس پنهانی وارد ثریمهایم میشود و با جادو ایدون را تبدیل به یک "بلوط" کرده و او را میرباید تا به آسگارد بازگرداند.

از طرفی ثیازی فورا متوجه دزدیده شدن گنجینه ارزشمندش می شود و در شکل یک "عقاب" غول پیکر به تعقیب لوکی می پردازد. در این تعقیب و گریز ثیازی چندین بار به لوکی یورش میبرد و لوکی به سختی میتواند از او بگریزد.

چون این تعقیب و گریز به کرانه باروهای آسگارد میرسد خدایان برای حمایت از لوکی آتشی بسیار بزرگ بر فراز برج ورودی می افروزند تا به او علامت دهند. لوکی نیز در شکل شاهین چالاک با چثه کوچک به راحتی از لابلای هیزمهای سوزان عبور میکند، حال آنکه ثیازی در هیبت عقاب عظیم الجثه در آتش گرفتار شده و توسط خدایان نابود میگردد. اینگونه ایدون و گنجینه جوانی ابدی به آسگارد باز میگردند و بحران پیری خدایان حل می شود.

در متن اسطوره میخوانیم که بعدها با چه کیفیت خدابانو #اسکادی دختر #ثیازی برای ستاندن انتقام پدر به آسگارد یورش میبرد و خدایان برای در امان ماندن از حمله مهلک او چه پیشنهادی می دهند. طی همین حکایت اسکادی خدابانوی زمستان و کوهستان با #نیورد خدای دریا و تابستان ازدواج می کند.

◽️ @Torecilk

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 همانند بسیاری از پانتئونهای آسمانی خدایان در اساطیر ملل، در اساطیر #اسکاندیناوی نیز تبار اصلی خدایان با یک "تریاد" از همراهی سه "برادر خدا" آغاز میشود.

#اودین، #ویلی و #وه فرزندان #بور و #بستلا با قیام بر ضد #ییمیر به سلطه نسل #یوتون بر کائنات پایان دادند. این حکایت توازی جالب توجهی با قیام #زئوس، #پوسایدون و #هادس بر ضد پدرشان #کرونوس و پایان عصر تایتان ها دارد. اما بر خلاف حکایت یونانی در مورد سه برادر اسکاندیناویایی، فقط #اودین بود که پس از دوره ابتدایی خلقت مورد توجه و تقدس قرار گرفت.

می دانیم که سه برادر مزبور پس از کشتن ییمیر از بدن او به چه کیفیتی دنیا را خلق نمودند. همچنین از دیگر شاهکارهای خلقت آنان آفریدن اولین زن و مرد انسان یعنی #آسکر و #امبلا از تنه درختان نارون و زبان گنجشک بود.

در این حکایت می خوانیم که پس از خلقت اولین زوج انسان، اودین به آنها "روح" و قدرت زندگی را عطا نمود، ویلی به انسانها قدرت تفکر و حس لامسه داد و در نهایت وه به این زوج صورت (چهره)، قدرت تکلم، شنوایی و بینایی را هدیه کرد.

◽️ @ Torecilik

👁‍🗨 تفکر "خدایان سه گانه موکل سرنوشت" همواره موضوعی عمده و بارز در اساطیر ملل اروپایی بوده است. اساطیر #اسکاندیناوی و فرهنگ اقوام #وایکینگ نیز از این قاعده پیروی کرده است.

#نورن ها خواهران سه گانه سرنوشت در اساطیر اسکاندیناوی هستند. خواهران نورن از نژاد #یوتون تلقی می شوند و در ساحل چاه #اورثر (یا چاه آرد) منزل دارند. چاه اورثر در محل تلاقی تنه و ریشه های درخت کیهانی #ایگدراسیل واقع است و خواهران سرنوشت با آب آن ریشه های درخت کائنات را آبیاری می کنند.

این خدابانوان به ترتیب #ویرد، #ورثاندی و #اسکولد نام دارند و طبق تئوری واضح موکل بر "گذشته"، "حال" و "آینده" هستند. وظیفه آنان را میتوان الگوبرداری کاملی از خواهران سرنوشت یونانی یعنی #پارکای ها دانست. چرا که نورنها نیز برای هر موجود زنده ریسمانی از سرنوشت می بافند، طول آن را اندازه می گیرند و در زمان موعود با فرا رسیدن مرگ شخص، ریسمان را با قیچی مخصوص سرنوشت قطع می کنند.

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 میدانیم هر یک از حروف الفبای رونیک در فرهنگ باستانی #وایکینگ و اساطیر #اسکاندیناوی علاوه بر اینکه نقش یک آوا را ایفا کند، بار معنایی منحصر بفرد خاص خود را نیز بر دوش می کشید.

روین #اوثیلا یا #اودال از مفاهیم "وراثت" و "خون" پیامی را در خود نهفته دارد. حال آنکه لغت ژرمنی باستانی "اوثالان" دقیقا به معنای "ارثیه" است. اوثیلا قدرت مالکیت و حق خط خون را با خود همراه دارد و نمادی یادآور "سرزمین مادری" یا "خانه پدری" نیز هست.

در #ادای_منظوم میخوانیم که #آنگرابودا همسر #لوکی از نژاد #یوتون، پس از زادن سه فرزند شریر خود یعنی #فنریر، #یورمنگاندر و #هل روین اوثیلا را بر بدن آنان داغ زد تا قدرت #یوتونهایم را همواره با آنان همراه سازد. لشگریان شورش علیه خدایان به موعد #راگناروک با دیدن این علامت این رهبران را خواهند شناخت و از آنان تبعیت خواهند کرد!

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 #ترول شخصیتی فراطبیعی و افسانه‌ای در اساطیر #اسکاندیناوی کهن است. ترول به صورت عامه مترادفی منفی از #یوتون تلقی می‌گردد، البته امروزه ترول در رسانه‌ها به انواع مختلف به تصویر کشیده شده‌است. ترول‌ها به افسانه‌های معاصر هم راه یافته‌اند، مثلاً در خیال‌پردازی #ارباب_حلقه‌ها یا هنر نبرد (#وارکرفت) یا مجموعهٔ #هری_پاتر. در بسیاری داستان‌ها ترول زیر پل‌ها خانه دارد و از مسافران باج می‌گیرد.

در زبان فودارک باستان آن‌ها را #تورس می‌نامند.
در فرهنگ عامه اسکاندیناوی، هیولای غول پیکری که گاه دارای قدرت جادویی است. ترول‌ها که با انسان‌ها دشمنی می‌ورزند در قصرهایشان زندگی می‌کنند و با تاریکی هوا نواحی اطراف را تحت سیطره خود درمی‌آورند. اگر در معرض آفتاب قرار بگیرند می‌ترکند یا سنگ می‌شوند. در داستان‌های جدیدتر ترول معمولاً به اندازه انسان یا موجودات کوچکتری مثل #دورف‌ها و #الف ها هستند.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

👁‍🗨 در میتولوژی تمدن #اسکاندیناوی و اقوام #وایکینگ یکی از دقیقترین توصیفات را در مورد چگونگی عنوان "آخر الزمان" در میان دیگر تمدنها شاهدیم. شرح وقایع آخر الزمان نوردیک یا #راگناروک به شکل دقیقی در منابعی همچون #ادای_منظوم و منظومه هایی مانند #ولوسپا آمده است.

این متون فاش می سازند که نبرد نهایی بین لشگر خدایان از #آسگارد و #واناهایم و لشگر #سورت (شاه خدای آتشین جهنم برخاسته از #موسپل_هایم) در دشتی وسیع و مسطح به نام #ویگریث صورت می گیرد. لشکر سورت با فرماندهی #لوکی بوسیله یک کشتی عظیم به نام #ناگلفار به این دشت خواهند رسید.

مشروح است که این کشتی تماما از ناخن انگشتان دستان و پاهای مردگان ساخته شده! ناخدایی ناگلفار را یک غول از اهالی #یوتون به نام #هریم بر عهده دارد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در زبان نورسی یا همان نروژی باستان به #دیو و یا غول #یوتون میگفتند، مانند #یوتونهایم که سرزمین دیو ها محسوب میشود.

#لوکی ایزد بد طینت و شرارت در اساطیر #نورس از خاندان و تبار یوتون هاست، این شرارت و دیو بودن برای لوکی باعث شده نامش مترادف با لرد و اعظم باشد، به طوری که دیو های کوهستان را #اوتگاردا_لوکی مینامند که به معنای اربابان و یا لرد های کوهستان میشناسند.

آنها موجوداتی حیله گر و ساحر هستند، نام دیگر اوتگاردا لوکی #اسکیرمیر است. به احتمال زیاد محل زندگی این موجودات یوتونهایم است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در قسمت پیشین نقش آفرینی "مار" در اساطیر یونان را بررسی کردیم. هم اکنون در ادامه مسیر این تحقیق به تمدن های #اسکاندیناوی و #سلت می پردازیم.

برای #وایکینگ ها نیز همانند دیگر صاحبان تمدن نگاه به حیوانات جنبه اسطوره ای خود را حفظ می نماید. از میان دایره حیوانات نیز مار جایگاه ویژه ای دارد. شاهدیم که یکی از دهشتناکترین اژدهایان تمامی اساطیر ملل یعنی #نیدهوگ، یک مار عظیم الجثه کیهانی چمبره زده به دور ریشه های #ایگدراسیل است که از سه قلمرو جهنمی واقع در ریشه ها صیانت میکند. همچنین این عنصر به صورت اختصاصی تر در خدمت یکی از ویژه ترین جایگاه های الوهیت #آسگارد یعنی #لوکی است. با توجه به ذات حیله گر و مخرب لوکی، مار وزیر کاملا شایسته ای برای او به نظر می رسد! همچنین پیوند لوکی با جادو بدون رابطی با عنوان مار عملا بدون هیچ جذابیتی باقی می ماند. این موضوع به شجره عناصر شر و ضد خدا در اساطیر اسکاندیناوی نیز تعمیم می یابد. به گونه ای که بی شک مخوفترین دشمن انسانها و خدایان و مخرب #میدگارد در موعد #راگناروک یک مار کیهانی است. اما در این مورد خاص چون جایگاه او اقیانوس عظیم دربرگیرنده میدگارد است، از لفظ "جهانی" برای نامیدنش استفاده میکنیم. #یورمونگاندر یا #یورموندر دومین فرزند لوکی و #یوتون مونث یعنی همسرش #آنگرابودا است. هرگونه که بنگریم از سه فرزند لوکی و آنگرابودا دو مورد از آنان ذاتی از شر خالص دارند و مورد سوم هم در این مورد تقریبا خنثی است. #هل خدابانوی جهان مردگان و شهبانوی #هل_هایم گرچه هیچگاه بر ضد #آسگارد قیام نکرده اما هیچگاه با آنان از در سازش نیز در نیامده است! اما این روحیه در مورد یورمونگاندر و #فنریر گرگ به هیچ عنوان صادق نمی باشد. هر چند شاهدیم که #اودین نیز بدون هیچ گونه شفقتی هر سه فرزند لوکی را از همان ابتدا به بی رحمانه ترین شیوه با به حیله گری از جایگاه آسگارد به پست ترین مکانها تبعید می نماید. در واقع حتی میتوان گفت جایگاه یورموندر نسبت به فنریر و هل تا حدودی قابل تحملتر بوده است! در مورد فرزند افعی شکل لوکی شاهدیم که اودین او را با خشونت از آسگارد به درون اقیانوس میدگارد پرتاب میکند و مار آنقدر رشد میکند تا تمام کره زمین را فرا میگیرد و درواقع همچون حلقه ای دور زمین چنبره زده و دمش دوباره به دهانش می رسد!

یکی از مهم ترین حماسه های #ادای_منثور که با آب و تاب به آن پرداخته شده است، وصف نبرد #تور و یورمونگاندر در اقیانوس میدگارد است. اصلی ترین منابع برای اشنا شدن با این حماسه اشعاری چون #هوسدراپا و #ولوسپا هستند. داستان به گونه ای نقل می شود که #تور به همراه ملازم یوتون خود یعنی #هیمیر به قصد ماهیگیری با قایقی راهی اقیانوس میدگارد میشوند. به عنوان طعمه ماهیگیری برای شکار وال، تور از سر بزرگترین گاومیش هیمیر استفاده میکند و با این طعمه عظیم به جای والها یورمونگاندر را به سوی قلاب می کشاند. وقتی قلاب از آب بیرون کشیده شد و هیبت افعی غول پیکر آشکار شد تور برای ضربه زدن به سرش و کشتن او آماده میگردد اما هیمیر در آخرین لحظات کارشکنی کرده و از ترس واژگون شدن قایق نخ قلاب را با شمشیر قطع میکند و افعی با تلاطم مهیبی دوباره به اقیانوس باز میگردد تا موعد دیدار دوباره اش با قدرتمندترین خدای آسگارد در راگناروک سر برسد. طبق ولوسپا شاهد خواهیم بود که در موعد آخرالزمان راگناروک تور موفق به کشتن یورمونگاندر میشود اما خود نیز از زهر او از پای درآمده و می میرد.

برای دین #سلت و فرهنگ مردم #بریتانیا و #ایرلند، با توجه به جایگاه #درویدیسم، مار هم جایگاهی اعلی همچون بسیاری از دیگر حیوانات دارد. از طرفی برخی مارهای آبی دنداندار یا مارماهی ها نمادهایی از وجود #داگدا پدرخدای مهربان آسمان تلقی شده و برخورد با آنها به فال نیک گرفته میشود و از سوی دیگر افعی های زهرآگین زمینی در در خدمت خدابانویانی همچون #موریگان و #ماب هستند و دیدار آنان همچون ذاتشان بسیار شوم و بدیمن در نظر گرفته شده. اما شاید جایگاه #اژدها برای مردم سلتیک بیش از نقش خود مار پررنگ باشد. اساطیر سلت و اسکاتلند و ایرلند پر از اژدهایان بالدار و آتش دم از نژادهای مختلف است. به جرئت میتوان گفت هیچ فرهنگی به این اندازه و با این جزئیات هیچگاه به وصف موجودی به نام اژدها نپرداخته است. برای میتولوژی ایرلندی اژدهایان همچون دیتی هایی از طبیعت هستند که حتی هر کدام توکل بر عنصر خاصی نیز دارند. تفکر مواردی همچون اژدهای آتشین، اژدهای یخی، اژدهای زمینی و اژدهای رعد یا طوفان نیز از همین اساطیر شکل گرفته است. از این دسته میتوان به دیتی های معروفی همچون #اوتور (اژدهای آتشین پدر اژدهایان آتش که نامش قرابت جالبی با بن واژه "آثر" سانسکریت به عنوان خدا و ایزد آتش در ادیان هندو ایرانی دارد) و #دالیندا (اژدهای مونث آسمانی پدید آورنده ابرهای بارور) اشاره نمود.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #ثریم در اساطیر #اسکاندیناوی به عنوان فرمانروای قادر #یوتونهایم و شاه تمام نژاد #یوتون شناخته میشود.

او جنگ های زیادی را علیه #آسگارد ترتیب داد و #اودین مجبور به صلح با او شد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر #اسکاندیناوی نیز مانند هر تمدن دیگری روایات جامع و پرداخته ای از #آرماگدون یا "آخر الزمان" دنیای فعلی موجود است. این واقعه ی عظیم به اصطلاح نوردیک #راگناروک نامیده میشود.

باید خاطر نشان شد که مردم نورس هیچ ترسی از وحشتناک نشان دادن واقعه ی آرماگدون نداشته اند. در یک توصیف اجمالی راگناروک موعد از میان رفتن تمامی خدایان و تمامی انسانها و الف هاست! در واقع عناصری که خدایان آسگارد روزی با چیره شدن بر آنان شالوده های حکومت خود را پایه گذاری کرده بودند دوباره برمیخیزند و طی قیامی فراگیر خدایان را از مسند قدرت به زیر میکشند.

در توصیف کلی این واقعه به صورت به پا خاستن سه جهان سفلی علیه سه جهان اعلی آمده است. قدر مسلم در این نبرد عظیم سه جهان میانی یعنی #میدگارد #سوارثالفهایم و #یوتونهایم نیز دست نخورده باقی نمی مانند و به خرابه ای بدل خواهند شد تا عرصه ی زندگی جدیدی را فراهم کنند.

گفته شده در این نبرد ابتدا #ثریم فرمانروای قدرتمند #نفلهایم یا "جهنم یخی" با سپاهی عظیم از #یوتون ها به سمت آسگارد هجوم خواهد برد و علی رغم مقاومت #والکیری دروازه های بهشت را در هم خواهد شکست. سپس #هایمدال با دمیدن در شیپور عظیم خود آغاز راگناروک را اعلام میدارد. در این موعد #لوکی ذات شیطانی خود را باز می یابد و با آزاد کردن فرزند خود #فنریر لشکر حیوانات وحشی را علیه خدایان میتازاند. #اودین به مقابله با فنریر بر می آید و پس از نبردی سخت و خونین هر دوی آن ها از پا در می آیند. پس از آن #سورت پادشاه دهشتناک #موسپلهایم یا "جهنم آتشین" با سپاه خود از سویی دیگر حمله را آغاز میکند و در #واناهایم با #فریگ به مقابله بر می آید و او را شکست داده و میکشد. در پی نبرد #فریا نیز در حمایت از برادر خود کشته میشود. از جانبی دیگر #نیدهاگ اژدهای عظیم #هل بر علیه #ثور میشورد و او را به قتل میرساند و خود نیز هلاک میشود‌.

توصیف دقیقی از این که چه بر سر انسانها یا الف ها خواهد آمد در #ادا ها مشهود نیست. اما گفته شده که #اینهرجار تا نفر آخر قتل عام خواهند شد و نسل کشی از الف ها صورت خواهد گرفت. در هر صورت آنچه که معلوم است این است که بعید است افراد زیادی از چنین آشوبی جان سالم به در برند!

پس از نبرد و نابودی تمامی جهانها، خدایان و اهریمنان پهنه ی هر نه جهان تا مدت ها به خرابه ای ماننده است که به اصطلاح عام هیچ پرنده ای در آنان پر نمیزند! اما گفته شده پس از قرن ها فرزندانی از نسل #ثور و #هایمدال ظهور خواهند کرد و آفرینش دوباره را به بار خواهند آورد. نسل جدید خدایان بار دیگری آبادانی می آفرینند و بر اریکه ی قدرت خواهند نشست.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #یوتونهایم ، سرزمینی خشک و بیابانی که نهمین سرزمین نورس محسوب میشود، #یوتون ها در اینجا زندگی میکنند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 آخرین بازمانده از نسل #یوتون ها طبق دیدگاه #نورس ها

ایزد زشتی و جهنم، برادر ناتنی #تور

#لوکی به هر شکلی که میخواست تبدیل میشد.

▫️ @Torecilik

#خدایان

👁‍🗨 #یمیر دراساطیر #نورس، نام‌ موجود نخستینی هست که از یک سم نخستین زاده شده و جد تمام #یوتون هاست.

یمیر پدر تمام غول‌های نژاد یخ به شمار می‌رفت و خود از ذوب شدن یخ‌های واقع در نیفل‌هایم توسط بادهای گرم سرزمین سوزان موسپل‌هایم بوجود آمده بود.

یخ‌ها به ذوب شدن خود ادامه می‌دادند و از قطرات آن‌ها ماده گاواودوملا پدید آمد.

از چهار رود شیر که از پستان اودوملا جاری می‌شد، یمیر را خوراک می‌بخشید و خود گاو برای تغذیه، سنگ‌های نمک را می‌لیسید.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 پدر تمام غول های یخی و اولین #یوتون در اساطیر #نورس

نامش #یمیر است
از گاوی به نام #اودوملا شیر میخورد و بزرگ شد

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #لوکی روحیه ای خشن داشت
او خود یک #یوتون بود و در سرزمین یوتون‌هایم متولد شد.

اما در دامان #یورت رشد یافت. گرچه ذات‌اش خبیث بود اما عطوفت را از #اودین آموخت

نماد: کلاغ و نیزه

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #یوتونهایم ، سرزمینی خشک و بیابانی که نهمین سرزمین نورس محسوب میشود، #یوتون ها در اینجا زندگی میکنند.

▫️ @Torecilik