تاریخ و فرهنگ دره شهر

باسلام
این تصویر دوار بافی نیست #دوار_دوزان نامیده میشد که تکه های دوار بافته را طی مراسمی به هم می دوختند و معمولا صاحب دوار برای کمک کنندگان گوسفندی قربانی می کرد و ناهاری می خوردن
زینی وند


✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

دامپروری نیاکان ما درگذشته

دامپروری در این دیار به این روش بوده است که درزمستان گله وگوسفند خودرا به مکانی کوچ میدادند که #مر یعنی غار داشت تا ازگزند سرما محفوظ باشند وچون فصل علف سبز نبود از کاه وجو برای دامهایشان استفاده می کردند ..
فصل زمستان تمام میشد علف سبز رویده میشد به کَوَر همین کبیر کوه کوچ میکردند

آنچه من از گذشته بیاد دارم صلح و دوستی و همیاری و یکی دانستن مردم سیمره در ان دوران برای من دلیلی برای ذکر موضوع بود و آن اینکه بزرگان اطراف سیکان و سیمره می زیستند ، قسمت بالادست سیکان در کَوَر را بین طوایف اطراف این رودخانه طبق قراردادی شفاهی تقسیم کرده بودند

#نوم_ری: همین مسیری که ازسراب سیکان مستقیم عبور میکردند به سرخه میری ها وسیدهای پشته فرهاد اباد اختصاص داشت
#کنی_کرمشه: به طایفه یوسفوند تعلق داشت چون طایفه یارکه دامداری نداشتند
#کرهال بالای کوه به هاشم ابادی ها وشاهنشین ها تعلق داشت که اکثریت گله ورمه مرحوم حاج علی سیاه سیاه بودند
#کنی_کو یعنی چشمه کبود به مردم کرمشه وغارت مالگه و گل زرد تعلق داشت ..
این تقسیم بندی برای هرسال به قوت خود باقی مانده بود و مردم در کمال مصالحه و امنیت و آرامش می زیستند ...

روش کوچ عشایر در دشت مهرگان کده :
برای (کوچ) یا همان مال بار خودمون وسایل رفاهی که مورد نیاز بود عبارت بودند از از یک سیاه چادر ( #دوار) ، #چیت و #میغ_چوبی و #پوشاک #نمد #گلیم #لحاف ازاین قبیل...

سیاه چادر و چیت را بار استر و الاغ بار میبستند و پوشاک و لحاف و نمد و اینجور وسایل بر پشت مادیان ..
#تل_میت میبستند و وسطش گود میکردند که بانوی خونه یابقول خودمون کیوانو را بران تل میت سوار میکردند
مردها هم هرکسی اسب داشت یامادیان میگفتند تازه سوار یا بقول قدیمی ها #نوزین سوارمیشدن براه کوچ ادامه میدادن چون نمیتوانستند یکروزه به بالای کبیرکوه برسند درسراب سیکان یک شب استراحتی می کردند که به آن نام بامسمای #شومالگه می گفتتد ..

روز بعد کوچ بار می کردند تا به همان مقصد اصلی میرسیدند ...
چادرها رااراسته میکردن و برای گزند باران سیل، یک #پارینگ در دور چادر میکندند پارینگ : چوبی باریک بود که مانع عبور اب به داخل سیاه چادر میشد ...

بعداز اراستن سیاه چادر #دوار به فکر پرچین یا آغل برای گوسفندها میافتادند
پرچین پناهگاهی بود برای محافظت از حشمشان در مقابل سرما ..
و از برگ وچوب درختهای بلوط وارجن، کیکم درست میشد..
#بارکردن: کوچ، مهاجرت
تل میت: همان جای که باپوشاک برپشت مادیان یااسب قاطر سوار میکردن تا بانوان محترمه بران سوار بشوند.
کیوانو: خانم ها یابانوان
سیاه چادر: دوار ، از موی بز درست میکنند بادوک می ریسند بعدباکرکیت که چند دندانه دارد از اهن درست شده بادسته چوبی. پرچین: بابرگ وشاخه درختها دایر میکنند همانند حصاری است جای امنی برای گوسفندها ، چیت از ساقه نی وریسمان از پشم گوسفند چیده میشود دور تادور سیاه چادر میکشند که جلوی سرما را بگیرد
تیلا یامیغ: از چوب درختان نونهال بریده وجهت پناه وتکیه چیت بکارمیبرند
پارین :چوب بارکیه برای گذر اب باران در پشت سیاه چادر می کنند یامیکشند
نوزین: یعنی کره اسب تازه سواری شده شومالگه :یعنی استراحتگاه یکشب

ادامه دارد...
بقلم : #جعفر_یوسفوند
ویرایش : ادمین
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#دوار
قسمت اول
@CEYMARIAN
دوار یاسیاه چادر، از ابتدایی ترین وسایلی است که عشایر آنرا خود تهیه و از آن بهره برده اند ...
دوار نوعی چادر است که از موی بز سیاه و توسط زنان عشایر بافته می‌شود. سياه چادر يكي از صنايع دستي عشايري و روستايي ايران است كه كاملا سنتي و توسط عشاير چادر نشين دیار سیمره و از موي بُز بافته شده و امروزه به ندرت بافته می شود ..
این وسیله براي سقف چادرها استفاده مي گردد.
@CEYMARIAN
روش توليد سیاه چادر بدين صورت است كه ابتدا تارهاي چله را در روي زمين و در فضاي باز دراز كرده و شروع به بافت مي نمايند. تكنيك بافت سياه چادر از نوع ساده ترين و ابتدايي ترين دست بافته ها مي باشد، ولي به خاطر استفاده از موي بز به عنوان مواد اوليه، بالاترين كارآيي و كاربُرد براي چادر عشاير را دارد. سياه چادر در ابتدا به طول حدود 10 متر و عرض نيم متر بافته مي شود و از به هم دوختن تعدادي از آن، سياه چادر يا سقف چادر عشاير تهيه مي گردد.
@CEYMARIAN
عشایر در ییلاق و قشلاق مکانهای معینی برای اقامت دارند که معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند. سیاه چادرها همواره از موی بز بافته می‌شوند و این به چند دلیل مهم است؛ اول آنکه موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولاً آب باران از جداره آن عبور نمی‌کند. دوم آنکه موی بز در دسترس و ارزان تهیه می‌شود. هر خانواده معمولاً ۲۰ الی ۵۰ رأس بز دارد که از موی بزها برای تهیه سیاه چادر استفاده می‌کنند. سومین خاصیت موی بز سبک بودن آن است و نسبت به چادرهای برزنتی جمع آوری و حمل آن راحت تر است.
@CEYMARIAN
از جمله ویژگیهای سیاه چادر می توان به خواص فیزیولوژیکی موی بز اشاره کرد که برخلاف بقیه مواد در گرما منقبض و در سرما منبسط می شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای سیاه چادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته شده تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود. در تابستان در روزهای آفتابی، استراحت کردن در زیر این سیاه چادرها لذت بخش است...
ادامه دارد...

@CEYMARIAN
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian

"کوچ عشایر لر و لک"
@ceymarian

@ceymarian
بَرد در #بَرد
#کُچک
سنگلاخ
کوچ نزدیک است
سفر باید کرد
و #زمگه را خبر باید کرد
از کوچی دوباره
با موسیقی #زنُگل ها

*
#چاوو میرسد
هَوار هَوار
نشسته بزرگ ایل
بر اسب چوبی زمان
و #سُرنا ناله می دهد
در هق هق گلو
برپا می شود چمرگاهی
در رقص مرگ
و خاموش میشود تژگاهی
با #هوره_ی_درد
@ceymarian
سبزه در سبزه
کوچ نزدیک است
گل داده دشت
سبز گشته #تره و #پینامه بر بام کؤر و گرین
و #دوار دشت را تسخیر کرده است
می نوازد #مالار
موسیقی مشک را
در سرود زنان ایل
#هی #مشکه_مشکه
و مرد ایل کوه را ندا می دهد
در دشمنی گرگ و میش
با برنوی کُل
*

روشن میشود تژگاهی
با آتش عشق
و رقص #چوپی در دایره شادی
به بار نشسته است
*
بر دهل زنید
که #کِل در گلومان به گُل نشسته است
و زنان ایل
می خوانند سرود #سیت_بیارم را

@ceymarian
۱-بَرد : سنگ
۲-کُچِک.: قطعه سنگی قابل حمل


۳-زمگه : منزلگاه موقت عشایر که در کوچک ییلاق و قشلاق از آن استفاده می کنند.

۴-چاوو : خبر مرگ کسی را اوردن


۵- اسب چوبی :منظور تابوت است.

۶-چمرگاه: مکانی که مراسم عزا در آن برگزار می شود.
@ceymarian
۷-تژگاه :آتش دان ،اجاق اتش

۸-هوره :سرودی غمناک که لرها و لک ها در مرگ عزیزانشان می خوانند ،همچنین نوعی سرود باستانی کُوردی‌-لکی .

۹-تَره : ‌گیاهی کوهی که خوراکی است .

۱۰-پینامه : گیاهی خودرو که خوراکی می باشد.
@ceymarian
۱۱-کؤَر: کبیر کوه
۱۲-گرین:کوهی در لرستان
۱۳-دَوار : سیاه چادر
۱۴-مایار:سه پایه ای که هنگام مشک زدن مشک را به آن اویزان می کنند .
۱۵-هی مشکه مشکه:اشعاری که زنان لر هنگام مشک زدن می خوانند .
۱۶-کل(به ضم کاف): کوتاه، برنوی کل: برنوی کوتا۶ه.
۱۷-کل(به کسر کاف): هلهله

۱۸- سیت بیارم: سرودی شاد که زنان لر و لک در جشن عروسی می خوانند.

دکتر #احمد_زینی_وند

تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian