تاریخ و فرهنگ دره شهر

༺هفته دفاع مقدس گرامی باد༻
🌹محفل شعر مجازی «یادمان ظفر»🌹

" شاعراحمدزینی وند"

⚜انجمن شعر وادب ولایت⚜
✨اداره فرهنگ وارشاداسلامی دره شهر✨ بسیج هنرمندان


🥀کمیته فرهنگی و هنری کنگره ملی ۳۰۰۰شهیداستان ایلام و ۱۱۵ شهید شهرستان دره شهر 🥀


🔷چندشعر از‌زبان این
#سردار_خیر_علی_مهدوی:


1🍃

درمن رودی است
کە دیگر بە جویبار نمی اندیشد

دریایم آرزوست


2🍃

تادریا
یکنفس باید رفت

رودقطاری ست
که ایستکاهی ندارد


3🍃

بارم سبک است
سبک

مسافرم

3🍃

نەرود سیمرە
معنای تشنگی را می فهمد

ونەمن
معنای ترس را

🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂

#و_یک_رباعی :

او زندە ترازهمیشە رودی جاری است
او بر لب آسمان سرودی جاری است

تاعشق و شهادت ارزشی خواهدداشت
پیوستە بە یاد او درودی جاری است

#احمد_زینی_وند
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

همە مردم درەشهرازشهرگرفتەتاروستا"ایمان قلی "رامی شناختند.ایمانقلی اصالتا درەشهری نبودفارسی حرف می زد .فروشندەای دورەگردبودکەبەسادە زیستی معروف بود..زندگی سادەای داشت اماانسان بود.
..یادش بەخیر

#شعر

نەکدخدابود
نەخان
نەدەدهنەمغازەداشت و
نە پاساژی بزرگ کە دختران خوش برو
رومشتری اش باشند

سادەبودچون آب
کەآرام ازقلە فرومی ریزد
تالیوان ماراپرکند
سادەبودچون درخت توت
کەهم سایەدارد
هم میوە های شیرین

سادەزیست
چون یک گنجشک
کەلانە اش برروی شاخە های یک درخت است
ووسعت آسمان همدم بال هایش

خودش بودوتوبرە ای کهنەبردوشش
کە پربودازآدامس ارزان
و
سوزن دوخت ودوز
و....
فقط بیشترازما
هرم آفتاب برگردەاش تابیدەبود
بیشترازماگرسنکی کشیدەبود
وکاتب حوصلەنویس فقربود
اماکمترازمادروغ می گفت
وکمترازماغیبت می کرد

کم حرف بود

امااگرکفش هایش شعرمی گفت
حرف هاداشت برای گفتن
خیلی دست
برای تیمارزخم هایش کم داشت
امانمیدانم چراهمیشەشکرگزارخدابود

مردم شهرستان
بی ریادوستش داشتند

او"ایمانقلی"بود
دورگردسادەشهرما
#احمد_زینی_وند
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

💥#صفی_الدین_اربیلی_کرد_نژاد

✨جدشاهان شاهان صفویه #کرد بوده نه #ترک


🔷"#صفی_الدین_اردبیلی_کورد"

🔸#ابوالفتح_اسحاق_بن_امین الدین_جبرئیل معروف به #شیخ صفی الدین جد پادشاهان صفوی از عرفای قرن های هفتم وهجری است.#ابوالفتح در قریه #کلخوران(یک فرسنگی اردبیل)به دنیا آمد وپس از دوران کودکی به تحصیل علوم دینی پرداخت.گویندشیخ صفی الدین پس از رفتن به شیراز راهی گیلان شد(معین ج ۵ )وبا دختر #شیخ_ زاهد_گیلانی_کردی(درباره #کردبودن شیخ زاهد در پست های بعد خواهم گفت) از دواج کرد و پس از سال ها شاگردی وبعد از مرگ استاد خود #شیخ_زاهد_گیلانی_کردی به مقام ارشاد رسید .با استناد به کتاب صفوه الصفا ؛نوشته ی یکی از مریدان شیخ صفی ،اجداد شیخ صفی الدین اردبیلی #کرد بوده واز منطقه #سنجار (کردستان)به منطقه اردبیل مهاجرت کرده وبطوریکه از این کتاب استنباط می شود شیخ صفی الدین همچون پدرانش شافعی مذهب بوده است(#رج_صفوه_الصفا)اما بعدها بنا به دلایلی نبیره اش علی سیاه پوش به حلب مهاجرت کرده ودر اثر ارتباط با غلاه شیعه ونصیریه به مذهب تشیعه گرایید ودر ارتباط با همین غلاه ترک زبان، #ترکی را فرا گرفت وترک زبان شد.

مرحوم #محیط_طباطبایی در این باره می گوید:سومین حکومت نیرومندی که از #دودمان_کردی در ایران تشکیل یافت دولت صفویه بود که نیاکان شاه اسماعیل با اتباع کرد خویش از طرف مغرب به ناحیه گشتاسفی واردبیل به کلخوران آمده ودر آنجا رخت اقامت افکندندوشیخ صفی الدین به همان لهجه #کردی_آذربایجانی (#کرمانجی)سخن می گفت ودوبیتی های باز مانده از اوگواه زبان ونژاد اومحسوب می شود #‌شیخ صفی الدین وپسرش صدرالدین مانند سایر کردان پیرو مذهب شافعی بودندولی نبیره اش علی سیاه پوش که به حلب رفت و درآنجا رحل اقامت افکند وزن وفرزند وتعلق مادی ومعنوی پیدا کردوخانقاه اودر آن شهر به نام خانقاه صفویه تا چند سال پیش باقی بودودر اثر ارتباط با نصیریان وغلاه شیعه حدود حلب که امروز نام علوی به خود گرفته اند از #شافعی به #تشیعه گرائیدوپسرش ابراهیم میراث تشیعه را با خود به ایران آوردوکسانی که بعدها پایه های سلطنت سلطان حیدر وپسرش شاه اسماعیل را بر دوش گرفتندهمان طوایف ترک نژاد نصیری مذهب و صفوی طریقت حدود فرات بودندکه سلطان علی سیاه پوش آنان را فدایی خانواده خویش ساخته بود(#روزنامه_سحر شماره ۲۵۷سیزدهم اردیبهشت ۱۳۴۰)

🔸اشعار شیخ صفی الدین

از شیخ صفی الدین اشعاری در قالب دوبیتی وچهارخشتی به زبان کردی به یاد گار مانده است
در زیر یک قطعه شعر از او را باترجمه ذکر می کنم.

۱
صفیم صافیم کنجان نمایم
به دل درد و ژرم تن بی دوایم

کس به هستی نبرده ره به اویان
از به نیستی چو یاران خاک پایم

ترجمه:

صفی الدینم بسیار زحمت کشیده ام در راه رسیدن به حق.گوشه نشینم.
به دل درد وزهر(ژرم)وتنی بی دوا دارم.هیچ کس در بودن به بزرگی نرسیده است.من(از)در نبودن یانیستی خاک پای یاران شده ام.

#احمد_زینی وند_ایلامی(#تکا)

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

بمناسبت درگذشت شادروان سید کریم سیدی

رفتی کە بە جانِ آن جهانت برسی
دیگرنە بە دادِ دوستانت برسی

ای عمر!چگونە بایدت برگرداند
وقتی کە پایانِ زمانت برسی



حالاکە تورفتە ای ازاینجاچە کنم
با این دل ناصبور تنها چه کنم

مرگ است وهزارقصە بی باور
با اینهمە غربت پس از"ما" چە کنم

#احمد_زینی_وند
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

مدیرمحترم کانال تاریخ وفرهنگ درەشهر سلام
درجواب سوالی کە درکانال هست مبنی براینکە:
آیامیرنوروزدهلرانی بودە است؟
بایدبە عرض برسانم کە میرنوروزاهل پهنە‌ی سیمرە قدیم بودە است وسال‌هادرماژین ودرە شهر زیستە است..
قبل ازهرچیز بایدبگویم کە دیوان او ابتدا توسط استاد غضنفر امرایی چاپ‌ شدە و در آن دیوان آمدە کە در جایدر بە دنیا آمدە است:

میرنوروز ار دە منی عقلت دسرهی
جایدرجای تونی جای دگر هی

اگراین شعررا متعلق به میربدانیم می بینیم کە ایشان درجایدر بە دنیا آمدە است. البتە بایدمتذکرشدکە هیچکدام ازاشعار لری اودرنسخە خطی نیست..
واما دهلرانی‌ها بە یک بیت شعراستناد می‌‌کنندکە میرنوروز دهلرانی است و این یک بیت شعرنیز منسوب بە اوست وهیچ سندکتبی وجودندارد کە سرودە او باشد.
می‌گویندمیرعاشق دختری یا دخترعموی خود شیرین بودە است واودرپی‌ معشوق رهسپاردهلران می‌شود، آن زمان مردم کوچرو بودند وگویاخانوادە شیرین نیزییلاق وقشلاق می‌کردند و زمان جدایی میر زمانی بودە کە خانوادە دختر در اطراف دهلران بودە اند. پس حتی دختر هم ساکن دهلران نبودە است. میرحرکت می‌کند و وقتی بە دهلران می‌رسد این شعر را می‌سراید:

ای دلە سی دهلرو هی میزِدی زار
یە تونو یە دهلرو یە دییِن یار

بە دودلیل صحت وسقم این شعر مورد تردید است؛

1.اگرمیرراشاعرعهدصفویە بدانیم بایدبگویم درعهدصفویە مکانی بە نام دهلران وجودخارجی نداشتە است. پس این شعراحتمالاسرودە مقلدان میرویاشاعری دیگر باشد.

2.این بیت ودیگرتک‌بیت‌های لری میر درنسخە خطی وجودندارند. چندنسخە خطی ازاشعارمیر وجود دارد کە درهیچکدام این بیت نیامدە است.

وامادراشعارفارسی ایشان کە در نسخ خطی موجودند بە مناطقی ازآبدانان

(آبدانان گربهشت جاودانی)

، بە پلی در پلدختر

(روزی ازتقدیراین چرخندە دولاب)

وچندمحل ازدرە شهر ازجمله "قیصربیر"کە تفرجگاهی بودە اشارە شدە است..

(شدگذارم برمکان قیصربیر)

میرعاشق دختری درە شهری بنام شیرین بودە است:

شوخیال ازخاطرشیرین گذرکن
خاطرش چون خاطرم زیروزبرکن

و می‌دانیم گستره سیمرە درقدیم شامل طرحان، آبدانان، پلدختر، بدرە وآبدانان وحتی دهلران هم بودە است.
اینکە یک عدە در دهلران خود را نوادگان میرمی‌دانند داستان دیگری است. ساکن بودن یک طایفە در فلان منطقە دلیل محکمی برای زندگی اجداد آن طایفە در آن منطقە نیست.
درافسانە‌های مردم آمدە کە میر را در دهلران به خاک سپردە اند. اولا هیچ سندی درتایید این حرف نیست. دوما مردم آن زمان کوچرو بودەاند و هرکس هرجایی کە مردە همانجادفن شدە است..بەطورمثال یک کردزنگنە کە درقدیم ازدرە شهرمی‌گذشته تابە گرمسیربرسد اگر دردرە شهرفوت می‌کرد جنازە اش رابە کرمانشاە نمی‌بردند بلکه جنازە را در درە شهربە خاک می سپردند.پدرشاعربزرگ الشتری ؛ملامنوچهر در درەشهرمدفون است ومواردزیادی دیگر..

والسلام

#احمد_زینی_وند
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

🍂🌸🍂🌸
🍂🌸
🍂

یادوارە شهدای گردان 505محرم ....

برای سردار شهید
#خیر_علی_مهدوی(فرماندە گروهان مستقل درەشهر )


1🍃



اوزندە ترازهمیشە رودی جاری ست
اوبرلب آسمان سرودی جاری ست

تاعشق وشهادت ارزشی خواهد داشت
پیوستە بیاد اودرودی جاری ست


2🍃



بردامن این خاک امیری خفتەست
بی باک امیربی نظیری خفتە ست

این خاک همیشە برخودش می بالد
چون در دل آن مرد دلیری خفتە ست


#احمد_زینی_وند_ایلامی(#تکا)
تاریخ و فرهنگ دره شهر
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

در ادامه بحث دوستان ...

باسلام خدمت مدیریت محترم وهمە اعضای کانال تاریخ وفرهنگ درە شهر

جناب آقای بابائیان نوشتەاند :
بعدازنابودی ایلام بە دست آشور ایلام نابود و تا زمان حسنویە کسی در آنجا زندگی نکردە است تا اینکە حسنویە آمد...
درجواب ایشان بایدگفت درەشهروایلام دردورە مادها آبادبودە ومردم درآن زندگی می کرند،درعهدهخامنشی ‌و در عهد ساسانی سە شهر ‌از ایلام آبادبودە است؛ مهرگان کدک، سیروان و ماسبذان
جهت اطلاع جنابعالی بایدبگویم بعد ازورود اسلام ، شهر دره شهر آبادبودە وحاکمی داشتە از خاندان هرمزان یا فیروزان . حاکمش دستگیر می شود و بە میان عرب می رود. پس ‌از آن سال ها زیردست اعراب بودە وجزئی ازکوفە، قرن سوم زلزلە می آید و افراد زیادی ازشهر می میرند. ماسبذان وسیروان نیز به مانند درە شهربودەاند.

2.نوشتە است کە: بعدحاکمان گمنامی بە نام حسنویە کرد برزیکانی آمدند و...
اولا حاکمان کرد برزیکانی گمنام نبودند. خواهر بدر، عروس دیالمە بود و درغرب کشورتقریبا مستقل بودند. خلیفە وقت بە بدربن حسنویە کردبرزیکانی لقب داد..
پس گمنام نبودند. شمارا ارجاع می دهم بە تاریخ طبری وابن اثیر..جالب است بدانید کە بیشتر آثارشناسنامە دار ڵرستان درعهد همین خاندان ساختە شدە اندهمچون پل کلهر،منارە شهر خرم آباد،بقعە کال نازار و.،بنامش سکە هست و..سخن بە درازا می کشد وگرنە شعرمهیاردرمدح او را می آوردم.

3.وامانوشتە است اتابکان لربزرگ وکوچک آمدند.جهت اطلاع ایشان بگویم کە اتابکان لربزرگ از کردان جبل السماق ویا عفرین اشغالی امروزی بودە اند.

4. نوشتە است جناب دکتراحمدزینی وند با یک شعر..کە احتمالا تحریف باشد مثل تحریف های دیگرش...
اولا این شعر هرچەباشدیک سندتاریخی است وازطرف طایفە شریف میر تاییدشدە است.جوان هاشمی ودیگران درنوشتە هایشان آوردە اند. کاش زحمتی بە خود می داد ومی پرسید..دوما این شعرو دە قطعە شعر دیگر از صیدمحمدخان درنسخە خطی مذکور است.پس شکی دراصالت آن نیست ..

5.دراینکە زینی وندکردند و یا نە، من شما و دیگران را تا چاپ‌ کتابم تحت عنوان "زینی وندکردان کلهر" منتظرمی گذارم ..بامدرک وسند..
و اما دوست عزیز! بزرگان فامیل من همە خودرا کلهر وکرد دانستەاند ازجملە کدخدا پهلوان صالحیان،مرحوم میرزای صالحیان،باقرداغری،صیدرحمان صالحیان ،کدخداباباخان زینی وند،عارف وزاهدایل موسی مهدی پور،مرحوم حیدرزینی وند،حیردعلی زینی وند،شیخ رضازینی وند،آسازینی وند، نجف مهدی پور، محمدصالحیان،مداح اهل بیت مشهدی آقا زینی وند و....

سخن بە درازا می کشد.. ولی در سال 1330ش زینی‌وندوقیاسوند اختلافی پیدامی کنند. جهانگیر بگالی در ضمن شعری بەزینی وندها می گوید:
طایفە زینی ون کلهرسنجاوی
ارا چە مدام هاینە خراوی
(شعربلندی است ومن یک بیت‌آنرا آوردە ام)

کە محمدخان نوری وپدرقاسم نیردی وند بە شعرجواب جهانگیر را می دهند. این حادثە درسال 1330اتفاق افتادە است کە من درقیدحیات نبودەام.

نوشتە ای کە پل گاومیشان درعهد ساسانی ساختە شدە است. باید بگویم این پل ‌از ساختە های عصرطلایی حسنویە های کرداست. بروید وکتاب لرستان در روزگار آل بویە نوشتە سعادت خودگو را مطالعە کنید(ص87و88). در این کتاب آمده کە پل را بدرساختە است.


والسلام
#احمد_زینی_وند_

کلهرسنجابی :چون پدر سرخاب خان زینی وندازایل کلهرومادرش ازایل سنجابی بود بە کلهرسنجابی معروفند
@CEYMARIAN

با سلام و درود به ادمین و مخاطبان محترم کانال وزین فرهنگ وتاریخ سیمرە

در جواب آقای #بابائیان کە فرمودە اند#ایل_کرد و#صفحە_کرد نامی جدید است و با ظهور تلگرام بوجود آمدە است، باید گفت دوست عزیز و محترم! اسم ایل کرد و صفحە کرد نە تنها امروزی نیست بلکە قرن‌ها قدمت دارد.
حسن خان والی بعد از استقرار در ایلام ( 1225ه.ق) منطقە را بە سە تن از فرزندان خود واگذار کرد کە یکی از این بخش‌ها #صفحە_کرد و #ایل_کورد بودە کە بە #علی‌_خان رسیدەاست. من سندهای زیادی دراین بارە در دست دارم کە در صورت لزوم، ارائە می‌دهم.
اماجناب بابائیان را بە یک سند ازخوانین درە شهر ‌ارجاع می‌دهم و بە همین یک سند اکتفا می‌کنم.

#سند
هم من وهم شما بی‌شک
#صید_محمد_خان_میرمعروف بە
#اشرف_العشایر را می‌شناسیم و همە می‌دانیم درزمان والی #غلامرضا_خان بخش‌هایی از آبدانان دراجارە
#میر_و_زینی_وند بود، درهمان سال‌ها برادران صیدمحمدخان درآبدانان(عباس ومیرزا) بودند. گویا صیدمحمدخان دلتنگ برادران می‌شود و برایشان نامە‌ای ارسال می‌کند، وقتی نامە بە دست برادران می‌رسد آن‌ها نیز بە رسم ادب جواب نامە را می‌دهند. دراین نامە برادران میر صراحتا بە #صفحە_کرد اشاره می‌کنند کە در زیر، متن هر دو نامە خواهد آمد.

نامە صیدمحمدخان اشرف العشایر بە برادرانش عباس ومیرزا(اواخرقاجاریە)👇👇👇👇


قاصدا برخیز رو راهت همینه
شیخ مکان را ترک کن ازراه پینه

درسرکوه، سیدصلاح دین، را نگاه کن
از سلام و سجده‌اش ما را دعا کن

لیز کن اندر نشیب، بی خور و خاو
دم قلعه، ملک چوراو ، توت زوراو

چونکه دارم اندر آن جا دو برادر
سلبی و بطنی ز باب و هم ز مادر

مثل پیکی با ادب، آنجا جلوس کن
هردو را ازجای من، تودیده بوس کن

بو عزیزان، سروران ، حالم غریبه
همچو می‌دانم، که مردن عنقریبه

من شما را ، از زمین بالا کشاندم
دشمنان رایک به یک، پائین نشاندم

لطف حق یاری و زحمت‌ها کشیدم
تا به صد زحمت، به این جاها رسیدم

بس شدم منصوب ازسلطان ایران
تا شدم محسوب ، درسلک وزیران

با وجود اقربا و ، قوم و خویشم
داپیره مویه کنان ، آید به پیشم

وقت مردن برمکی ، تلقین بگوید
یارحسین غسلم دهد اعضام شورد

قاسم کل کل ، برد خاکم سپارد
چند روزی هم ، عزایم را بدارد

نورمحمد را امانت یار باشید
خود ز هرنیک و بدش هشیارباشید


واما جوابیه برادران میر به برادرشان:

قبل ازاین خبررسید که میرسواره
عنقریب از ره رسد خیلش دیاره

فرش وظرف و هیزمی آماده کردیم
چند روز در خدمتش فایض به گردیم

قاصد بدخبرت ، که غارتی بود
بداسم و بدخبر و بد اخم ری بود

هوش گوش مان را به غارت ، غارتی برد
نیمه جان افتا ده‌ایم در #صفحەی_کرد

گر تو خواهی سر نهیم بر آستانت
مال وجان را کل کنیم قربان جانت

قاصدخوش خبرت ، از در در آید
نیمه جان رفته مان رجعت نماید

والسلام
#احمد_زینی_وند
@CEYMARIAN

مرگ با ما می زند هر دم نفس
گاە بر ما می زند بانگ جرس
مرگ گاهی می خوردباماغذا
گاەشادی می کندهمراە ما
گاە هم با ما عزاداری کند
گاە هم ازما پرستاری کند
مردن وزاییدن انسان یکی ست
درحقیقت مرگ نوعی زندگی ست
روز مرگ بدسگالان شادی ست
مرگ انسان های دون آزادی ست
مرگ خوبان لیک مرگی دیگراست
مرگ هایی اینچنین زیباتراست
مرگ خوبان چون شبی مهتابی ست
مثل یک تصنیف زیبا آبی ست

#تسلیت
با قلبی آکندە از اندوە، سفر ابدی "#مهر_انگیز‌_اسکندری" را بە اقوام و نزدیکان آن مرحومە بە ویژە عموفرهاد، شهرام، فریبرز، حسین و خواهرانم آفاق و... تسلیت عرض می کنم و از خداوند منان برای روح آن مرحوم علو درجات و برای تسلی بازماندگان صبر و اجر جزیل خواهانم.
خالە مهرانگیز (من وعلی کاظمی؛ مداح اهل بیت همیشە او را خالە صدا می کردیم)
مثل روحِ آب پاک و زلال و خوش اخلاق و مهمان نواز بود.
همیشە در ذهن من، فرهاد هاشمی و مهرانگیز اسکندری دو فرشتە بوده اند کە بی بال در آسمان خوبی ها پرواز می کردەاند..

خالەمهرانگیز همچون فرهاد انسان کاملی بود. این دو هم بە فضل آراستە بودند هم بە معرفت..
عاش سعیداً و مات سعیداً
روحش شاد
#احمد_زینی_وند
@CEYMARIAN

🍂🌸🍂🌸
🍂🌸
🍃 #روز_عشایر_مبارک🍃

" #کوچ_عشایر"🔹

بَرد در بَرد
کُچک
سنگلاخ
کوچ نزدیک است
سفر باید کرد
و زمگه را خبر باید کرد
از کوچی دوباره
با موسیقی زنُگل ها

چاوو میرسد
هَوار هَوار
نشسته بزرگ ایل
بر اسب چوبی زمان
و سُرنا ناله می دهد
در هق هق گلو
برپا می شود چمرگاهی
در رقص مرگ
و خاموش میشود تژگاهی
با مور درد

سبزه در سبزه
کوچ نزدیک است
گل داده دشت
سبز گشته (تره)و(پینامه) بر بام کؤر و اسپی کوه
و(دوار) دشت را تسخیر کرده است
می نوازد (مایار)
موسیقی مشک را
در سرود زنان ایل
(هی مشکه مشکه)
و مرد ایل کوه را ندا می دهد
در دشمنی گرگ و میش
با برنوی کُل

روشن میشود تژگاهی
با آتش عشق
و رقص چوپی در دایره شادی
به بار نشسته است

بر دهل زنید
که کِل در گلومان به گُل نشسته است
و زنان ایل
می خوانند سرود (سیت بیارم ) را

#احمد_زینی_وند

🌾#لغات👇👇👇

۱-بَرد : سنگ
۲-کُچِک.: قطعه سنگی قابل حمل

۳-زمگه : منزلگاه موقت عشایر که در کوچک ییلاق و قشلاق از آن استفاده می کنند.

۴-چاوو : خبر مرگ کسی را اوردن

۵- اسب چوبی :منظور تابوت است.
۶-چمرگاه: مکانی که مراسم عزا در آن برگزار می شود.

۷-تژگاه :آتش دان ،اجاق اتش

۸-مور:آوایی غمناک
۹-تَره : ‌گیاهی کوهی که خوراکی است .

۱۰-پینامه : گیاهی خودرو که خوراکی می باشد.
۱۱-کؤَر: کبیر کوه
۱۲-گرین:کوهی در لرستان
۱۳-دَوار : سیاه چادر
۱۴-مایار:سه پایه ای که هنگام مشک زدن مشک را به آن اویزان می کنند .
۱۵-هی مشکه مشکه:اشعاری که زنان لر هنگام مشک زدن می خوانند .
۱۶-کل(به ضم کاف): کوتاه، برنوی کل: برنوی کوتا۶ه.
۱۷-کل(به کسر کاف): هلهله

۱۸- سیت بیارم: سرودی شاد که زنان لر و لک در جشن عروسی می خوانند

@CEYMARIAN
🍂🌸🍂🌸🍂🌸🍂🌸🍂🌸🍂

(بمناسبت آغازسال تحصیلی ..
مدرسە ها بازشد اما تنهاغایب تمام مدرسە هازبان مادری بود)


مدرسەکە آمد
زبان مادری مُرد
من مُردم
تمام جوانان شهر مُردند
پیران ولی هنوز زنده بودند
مدرسه که آمد
"باوە"و"باوک"
شدند"بابا"
"میمی "و"میمک "شدند "خاله"
"کچی‌"شد "عمە"

آه مدرسه که آمد
من همه چیزم راگم کردم
مادرم،پدرم
بعدهاگشتم وگشتم
تاپدرم را پیدا کردم
گفت:("رولە"بە این "زل‌ِروز"
بە این "لیسک افتاو"
تو خودت را گُم کرده‌ای
اول خودت را پیداکن
بعدمن را)

به "کبیرکوە "نگاە کردم
"کبیرکوە "هم عوض شدە بود
درختانش‌کم
پرندگانش کم
کَل و بُزهاومیش‌هایش کم

همەچیز گم شدە بود
در آیینه نگاه کردم
خودم بودم

پس زنده ام
نفس می‌کشم
اما فهمیدم خیلی وقت است
که مُرده‌ام

خیلی وقت است

#احمد_زینی‌_وند

@CEYMARIAN

ادمین محترم کانال وزین تاریخ وفرهنگ ..،درە شهر

ابتداسلام وارادت خدمت شما وآقای حرمی

واما آقای حرمی درمتنشان نوشتە :

"#گویش_هوردای(متن پیش من محفوظ است) بی کم وکاست لکی وبە معنی طلوع آفتاب است."

من ازایشان پرسیدم گویش هوردای گویش کدام قوم وازچە زمانی رواج داشتە است؟

سوال دیگرم ازآن بزرگوار این بود کە کاسیها بە چە زبانی حرف می زدەاند؟

وبعدگفتەام هورەدای کە شما می گویید لکی ست شاید درزبان کاسی ها معنی دیگری بدهد.

وآقای حرمی بەجای جواب گفتە اند:
"چنانچە ازنظرایشان هورەدای یکی ازخدایان کاسی نبودە است وتلفظ هورەدای درلکی بە معنای برآمدن آفتاب نیست وسیمرە درگسترە فرهنگ کاسی‌ نبودە است..بندە ازایشان درخواست می‌ کنم دراین رابطە دیدگاە درست تر رابیان بفرمایند تابندە هم بە پیرایش اندیشە خودبپردازم"

واما جواب من:

جناب حرمی عزیزمن نگفتەام هورە دای یکی ازخدایان کاسی نیست کە هست وهمچنین نگفتە ام تلفظ کنونی هورە دای درلکی بە معنای برآمدن آفتاب نیست ونیز نگفتە ام سیمرە درگسترە فرهنگ کاسی نبودە است کە معلوم است بودە است.

من دوسوال کردە ام همین.

واما کاسی های خدایی داشتە اندبنام هورە دای.. عزیزبزرگوارمازبان کاسی هارا نمی شناسیم کە اکنون بیاییم وجە تسمیە نام خدای آنان را بایکی ازگویش های امروزتطبیق بدهیم. شاید( هور) در زبان کاسی دشت باشد.شما چە میدانی. یاشیرباشد و(دای) شاید کوە باشد یاسنگ باشد ما نمی دانیم. پس نظر قطعی نمی توان داد.

واما دربارە وجە تسمیە شیخ مکان من نە می گویم بە شیوخ عرب ربط دارد ونە بە خدای کاسیان بلکە شیخ مکان درلهجە های محلی شیخ ماخو است شیخ کە مشخص است خو هم مشخص است یعنی خان همچنان کە مخو یعنی محمدخان ،آزایعنی آزاخان .حال باید دنبال ما بگردیم وپیدایش کنیم.من دربارە ما چیزی نمی دانم دوستانی کەمی دانندنظر بدهند.(شیخ+ما+خو).آیا این شیخ (#رئیس)محمدخان است؟یا.....

دربارە کلەجوب هردو نظرکە دوستان دادەاند درست است هم جوب کوتاە وهم طایفە سیاەسیاە وارتباطش باکلهروکلەجوب کلهر.

من دربارە نوشتەهای دیگران بروجە تسمیە دیگرروستاها هم نقد دارم کەبە زودی برای ادمین محترم کانال وزین تاریخ ،فرهنگ..درە شهرخواهم فرستاد.


⚡️وحرف آخراینکە هرچندما فعلا دربارە کاسیان چیزی نمی دانیم اما ممکن است در آیندە آثاری ازآنان بدست بیاید ونظر آقای حرمی راتاییدکند(#اللە_اعلم)

با احترام
#احمد_زینی_وند

پی نوشت ادمین :
همه نظرات قابل احترام اند ، هیچ کس نظر و ایده آخر نیست ... چون هنوز کسی سند متقنی ارائه نداده است ...
باز هم اگر در مورد وجه تسمیه شیخماخو دوستان نظری دارند ارائه بفرمایند .
با تشکر از فرهیختگان عزیز استاد حرمی و دکتر زینی وند
@CEYMARIAN

سلام ادمین کانال وزین تاریخ وفرهنگ درە شهر

احتراما بە استحضارمی رساندکە جناب آقای حرمی در پستی درآن کانال نوشتە اند کە ساکنان سیمرە کاسی ها ودوخدای کاسی شیخووهورەدای بودە اند واحتمالا نام شیخ مکان ازاین دوخدایای‌کی ازاین دوگرفته شدە است

وجالب تراینکە گفتە اند گویش هورەدای بی کم وکاست لکی ست

من می خواهم بپرسم گویش هوردای گویش کدام قوم وازچە زمانی رواج داشتە وچە زمانی ازبین رفتە است واصلا گویش هورە دای وجودخارجی دارد.

سوال دوم من ازآن بزرگوار این است کە مانمی دانیم کاسی هابە چە زبانی حرف می زدەاند.آقای حرمی اگرمیداندبگویند.

ممکن است هور+دای درزبان کاسی هامعنی دیگری بدهد.

باسپاس
#احمد_زینی_وند
@CEYMARIAN

🔹#بە_مناسبت_درگذشت_قربانعلی #سلیم_پور
#معروف_بە_کلالی

⚡️1.

صدات همچون نسیمِ کوهسارە
کە شوق زندگی در خویش دارە

صدات مثلِ هوای زخمی دل
بە عشقِ سرزمینِ من دچارە


⚡️2.
عجب صوتِ خوشی داری قناری
بگو از دل، بگو از بی قراری

دراین سرمای سردِ استخوان سوز
بیا ما را بهاری کن بهاری

⚡️3.
بااندوە ودریغ خبردرگذشت هنرمند با اخلاق وخلاق شهرمان استادقربانعلی سلیم پور معروف بە کلالی را دریافت کردم.

خبردرگذشت او مرا اندوهگین کرد. خداوند او را بیامرزد و در آغوش مغفرت خویش بگیرد. من درگذشت او را بە مردم درە شهر ،اهالی هنر این شهرستان وخاندان وفرزندان آن بزرگوارصمیمانە تسلیت می گویم.

⚡️4.
بیا ای کبک خوشخوان زمانە
برای من بخوان شعر و ترانە

بیا کوە دلم را پر زگُل کن
بە یک آهنگ ناب عاشقانە

⚡️5.
کلالی بخشی ازشناسنامە موسیقی سیمرە بودو چنددهە باصدای گرمش شادی بخش زندگی مان، اما تا زندە بود قدرش را ندانستیم وحتی دریک برنامە سادە از او تقدیر نکردیم، آن چنانکه برای دیگران درود فرستادیم وفرش پهن کردیم. ای کاش تا زندە بود حداقل بخشی از دِین خود را بە ایشان ادا می کردیم..

⚡️5.
کلالی نە تنها درموسیقی سرشناس وبزرگ بود بلکە دراخلاق و رفتار و تربیت فرزندانش نمونە بود.من فرزندان او را نمی شناسم اما از دوستی شنیدم کە فرزندانش تحصیل کردە اند و ایشان در تربیت آنان بە جد کوشابودە است.

⚡️6.
بچە کە بودم همیشە ترانەهای "ارهای نیم گرجی گرجی باوانم" و"علی دوستی " ایشان را می خواندم واکنون پس از‌سال ها گاهگاهی آن هارا زمزمە می کنم.صدایش آرامبخش ودلنواز بود وبە نظرمی رسد ترانە "ارهای نیم گرجی" را نخستین بارایشان خواندەاند.


⚡️7.
ازادمین کانال تاریخ وفرهنگ درە شهربە خاطر اعلام خبردرگذشت و درج تسلیت دوستان بە مناسبت درگذشت استادکلالی سپاسگزارم

⚡️8.
وحرف آخر:
چە خوب‌تازندە ایم قدرهم بدانیم
وگرنەمردە پرستی کە هنرنیست

⚡️9.
روحش قرین رحمت ویادش گرامی باد


والسلام


#احمد_زینی_وند
@CEYMARIAN

بمناسبت یکمین سالگرددرگذشت
#شادروان نریمان_نوری

شعر:
#زهرا_نوری👇👇👇👇

ببین چە آمدە بعدازتو بر سرم بابا
رسیده ام به نفس هایِ آخرم بابا

چقدر مانده به آن لحظهء خوشِ دیدار؟
که تا پناه به آغوش تو بَرَم بابا

چگونه گویمت ازسرنوشت خود بی تو؛
چو تخته پاره به دریا شناورم بابا !

به هر طرف بروم نیست غیرِ ویرانی
شبیه نوگلِ در باد پرپرم بابا

هزار «سال» اگر هم بیاید و برود
نمیشود غم دوریت باورم بابا

در آرزوی طنین صدای گرم توام
صدام کن و بگو باز : دخترم...بابا



#زهرا_نوری(#شیرین)
بیستم شهریور98



🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂

🔹#اضافات :
#احمد_زینی_وند
خبردرگذشت شادروان عمو نریمان نوری، گذشتە از ایل جلیلە زینی وند، بسیاری کسان از پیر و جوان را ماتم زدە کرد.
اکنون یکسال از مرگ آن عزیز گذشتە است و هنوز هم جای خالی عزیزش بیش ازپیش احساس می شود.
نریمان نوری انسانی فرهیختە و بزرگوار بود. پدرش استادمحمدخان نوری بود کە او را بە عبیدسیمرە می شناسند.
نریمان همە رادوست داشت و بە مردم احترام می گذاشت.حضور او در شورای اسلامی وشورای حل اختلاف شهرستان درە شهر پررنگ وبی نظیر بود.
نریمان مداح اهل بیت بود و این شب ها، بی گمان عزاداران حسین جای خالی او را بیشتر احساس می کنند.
نریمان روزنامە نگارهم بود و صدالبتە اولین روزنامە نگار شهرستان درە شهر..
نام اومسلما در ردیف بزرگان ایل زینی وند، شهرستان درە شهر و استان ایلام ثبت خواهد شد.

واما درچهلمین روز‌ درگذشتش‌ گفتم :

رفتی کە بە جان آن جهانت برسی
دیگر نە بە داد دوستانت برسی

ای عمر! چگونە بایدت برگرداند
وقتی کە بە پایان زمانت برسی

واکنون از زبان خواهر عزیزم زهرانوری می گویم:

حالا کە تو رفتە ای از اینجا چە کنم
با این دل ناصبور تنها چە کنم

مرگ است و هزار قصە بی باور
با اینهمە غربتِ پس از "ما"چه کنم



#و_اما شعر زهرا در سالمرگ پدرش.
شعر درقالب غزل است و شعری زیبا و تاثیر‌گذار با بیت های درخشان است.
زهرا دراین شعر ‌از ردیف بابا استفادە کردە است. می دانیم کە معمولا دخترها پدری‌اند و تا صد سالگی در برابر پدر ‌احساس‌ کودکی می کنند و زهرا چون عزیز پدر ‌بود او را بابا خطاب کردە است.
زهرا شاعر‌شعرهای عاشقانە وعاطفی ست و درشعر‌ش از قافیە های محکم و زیبا استفادە می کند کە دراین شعر نیز ‌رعایت شدە است.
زبان سادە، روان، صمیمی و بە دور از تعقید لفظی ومعنوی خصیصە دیگر ‌شعر زهراست کە در این شعر‌نیز رعایت شدە است.


#احمد_زینی_وند(#تکا)
بیست شهریور98
@CEYMARIAN

برای سومین سوگوارە شعر عاشورایی

این شعر برای این مراسم است و من در تهرانم بعنوان یک درە شهری دوست دارم شعرم را دراین مراسم یا آرش میرزاپور بخواند یا استاد محمد مقدم و یا استاد فیلی.، با سپاس

هراس از هیچ اندوهی ندارم
تا وقتی دل بتو بسته هواشو
همیشه یک امید تازه‌میگه
نترس و با امید و عشق پاشو

تو ای لب تشنه ی تنهای تاریخ
تو ای آرامش در خون تپیده
که از دنیای لبریز از سیاهی
چه زیبا پر کشیدی تا سپیده

هراس از هیچ اندوهی ندارم
تا وقتی یاد من باشه خیالت
تا وقتی کربلایی هست و میشه
رسید به گوشه ی دنج وصالت

رسید و از تو درس زندگی خواست
دوباره قصه ی آزادگی ها
دوباره شرح سخت زیستن رو
شنید از تو در اوج سادگی ها

کمند عشق تو بر پای جونم
بهاران در بهاران مست از تو
منم‌اون زائری که قلب تنهاش
شده یک کوچه ی بن بست از‌تو
#احمد_زینی_وند_ایلامی (تکا)
@CEYMARIAN

متن صحیح نامە میرمحمدصادق را #استاد_عبدالحمید_هاشمی
(#پدر_خوشنویسی_درە شهر)برایم ارسال کردە است وبە نظرم بانوشتە همخوانی کامل دارد

👇👇👇👇👇👇👇

قربان آقای میراسفندیارخان.این است کاغذهای آقای میرعباس خان رافرستادم.ملاحظە خواهید فرمود .خوب است حالاتکلیف خودرابدانیم.درباب رفتن آبدانان برای برزدن.صورت برشتوی راهم جهت محمدتقی خان فرستادەبود.لیکن خرجش ازدخلش زیادتربود.بقراریکە قاصدزبانی میگوید.
...قاصدآقای میرزامحمدخان دیدە کە سواری بودە ازعملە آمدە.....
..گفتە قاصدمیرزامحمدخان هستم.صدق وکذب معلوم نیست

🍃#پایان_نامە

🔹#و_اما:

بە نظرمی رسد تاریخ کتابت نامە اواخرعهدقاجاریە واوایل حکومت پهلوی اول باشد.

⚡️ #توضیحات :

دراواخر عهدقاجاریە میروزینی وندوارد درەشهروسپس آبدانان شدند وتاسال 1308ش منطقە آبدانان دردست آنان بودتااینکە این دوطایفە بە دلایلی بە قم ،ساوە وسرحدروس تبعید شدند....

والسلام

#احمد_زینی_وند_ایلامی
@CEYMARIAN

باسلام خدمت مدیرمحترم کانال تاریخ وفرهنگ درە شهر

وسلام ودرود خدمت جناب استادجوان هاشمی وسعید میرعزیز

ابتدا دربارە خوانش و نوشتار نامە باید بگویم کە آنچە استادجوان نوشتە درست است ..و
واما دربارە تاریخ نامە بازهم می گویم نامە برای تاریخی کە استادجوان می گویدنیست و نامە قدمتی درحدود 100تا105سال دارد

واما دلیل:

⚡️#اول:
اینکە میروزینی وند خیلی بعدازاین(140سال پیش) تاریخ بە درە شهر‌وسپس آبدانان واردشدند

⚡️#دوم
اینکە دردورە میرتیمور یاتمور درە شهر وآبدانان دراجارە میرو زینی وند نبودە است.واین دوطایفە بعداز مرگ میرتمورمنطقە را اجاره کردە اند.

⚡️#سوم:
قبل ازمرگ میرتیمور هیچکدام از فرزندان ایشان شاید درە شهر رادیدە باشند ولی دردرە شهرساکن نبودە ومسئولیتی نداشتەاند.

⚡️#چهارم
140سال‌ پیش یعنی 1300ه.ق کە میرتیمور دراین سال وسال های پیش‌ وپس از آن درخوزستان ودور ازچشم والی حسین قلی خان بە سرمی بردودرپشتکوە نبودە است.درسال 1313ق یعنی بعداز مرگ ناصرالدین شاە فرزندان میرتیمور ودرراس آن ها صیدمحمدخان در دە پیر بسر بردند وبعدازاین تاریخ باوالی آشتی ورابطە این دو خوب شد کە بعدها بە درە شهر آمدند و بخشی ازمنطقە را بە طوری کە بیان شدآباد وسپس اجارە کردند.

⚡️#پنجم
درزمان ورود میروزینی وندبە درەشهر یعنی اواخرعهدقاجاریە منطقە شرق درە شهر در دست حسنوند وغرب آن ازسیکان بە آن طرف دست کولیوند ودیگرطوایف بودە است.حال استادجوان اگر دررد حرف من سندی دارد ارائە دهد

⚡️#ششم
بازهم می گویم این نوشتە ادبیاتی شبیە نوشتە های عهدقاجارندارد.
پس چون اسمی از عباس میربردە باید قبل از سال ـ1308ش نوشتە شدە باشد. نە140سال پیش.

#احمد_زینی_وند_ایلامی
@CEYMARIAN

.
ارسالی
دکتر #احمد_زینی_وند:

ادبیات این متن جدید است و مال پهلوی اول .

در متن ازمیرعباس نام بردە کە قبل از سال 1308ش در درە شهربودە
وآبدانان کە درآن عهد دردست میروزینی وندبودە است وسال 1308تبعید شدند

ادبیاتش جدید است و اما نام میرعباس نوشتە را تا 100سال پیش می برد

اصل متن👇👇👇

قربان آقای میراسفندیارخان
اینجانب کاغذ میرعباس ...راملاحظە خواهیم فرمود
خوب است حالا تکلیف خودرا بدانیم. در باب رفتن به آبدانان برای سر زدن صورت پرستوی،، که در صورت هزینه محمد تقیخان فرستاده بود لیکن خرجش از دخلش زیادتر بود بقراریکه قاصد زبانی می گوید قاصد آقای میرزا محمد خان می گوید سواری بوده از عمله اهل کَور قاصد میرزا محمدخان،،،، کذب معلوم است .
میرمحمد صادق


@CEYMARIAN

⚡️بەادمین کانال وزین تاریخ وفرهنگ سیمرە

باسلام؛
درپاسخ بەپاسخ آنچە جناب آقای
#گوهری بر نقدمن نوشتە اند(من دیگر بە آنچە گوهری ودیگران در این بارە بنویسند جواب نخواهم داد..کەاگرچنین کنم ..مثنوی هفتادمن کاغذشود واین موضوع ادامە خواهدداشت تا....همچنانکە جواب استاد
#جوان_هاشمی عزیز را هم ندادم چون ضرورت ندیدم)

🔹در نوشتە جدید #گوهری اشارە بە بیت( #تن برهنە دربن غاری.. )کردەاند و باز هم بە اشتباە خود اصرار کردە اند کە میرنوروز در این بیت بە#غا_خفاش دهلران اشارە کردەاست.،
من درجواب ایشان یک کلام می گویم وآن اینکە جناب گوهری عزیز همە خفاش ها در#غارزندگی می کنند و تشبیەمحسوس بەمحسوس همین همەغارهای دنیا و همە خفاشان دنیا است.

🔹#دوم نوشتەاید اشتباەتایپی بوده است کە بە نظر ‌نمی رسد اشتباە تایپی باشد وگرنە اصرار بە غارخفاش دهلران نمی کردید.

🔹#سوم، داستان _جوادی_میرو
#کمپانی_دارسی مشهوراست و اکثردهلرانی ها می دانند.سندجوادی را خیلی ها دیدەاند همچنین چندتن ازدوستان ثقە من.تا زمان حیات آن بزرگوار سندش وجود داشت، حال نمی دانم...

🔹#چهارم، درباره قبر #شرف_الدین باید بگویم کە نە قبری درکاربودە و نە...، بلکە یک عدە بە قصدپیداکردن گنج مکان نزدیک چهارطاقی درآن محال را حفاری می کنند. نیروهای امنیتی آن ها را بازداشت می کنند و آن ها بە دروغ می گویند برای پیداکردن قبرسیدشرف الدین رفتە اند وچون بە آدم های بانفوذ وصل بودند، آزادشدند و اکنون مکان آن حفاری پاتوق....

🔹#و_پنچم، دربارە اینکە چرا میدان و یا خیابانی بە نام #میرنوروز در شهر نیست (اگرمنظورتان #درە شهر است) و شما نوشتەاید:

"با این وجود اگر شما نە فرماندارهستید نەشهردار ولی انتظاراین بود بەجای چنین پاسخی بە پیشنهادمن ،از آن استقبال نمایید.."

درجواب می گویم جناب آقای گوهری من هرگز از این پیشنهاد استقبال نمی کنم و دلیل خودم را دارم....اما مشهور است کە می گویند چراغی کە بە خانە رواست بە مسجد حرام است. درجریان هستید من دیوان دوشاعربزرگ دره شهر را تصحیح، چاپ ونشر دادە ام _دیوان #محمد_خان_نوری و
#دیوان_عجم_میر_ سوال من این است: چرا تا کنون از شهردار و مقامات مسئول #درەشهر نخواستەای خیابان و یا میدانی بە نامشان کنند. اما سنگ #میر_نوروز را بە سینە می زنید..

🔹و اما پیش ازاین گفتە ام ودوبارە هم می گویم:

🍂1.#در_عهد_میرنوروز مکانی بە اسم دهلران درمنطقە نبودە است اما سیمرە بودە،دە والابودە،بیات بودە،چنگولە بودە و...
پس شعر «ئی دلەسی دهلرو» یا از میرنوروز نیست و یا اینکە میڕ اسم دیگری گفتە ومردم منطقە در زمان های بعد آنرابە #دهلران تغیردادە اندویا ازسرودە های منسوب بە او بوده وسرودە دیگران است.

🍂2.#بیت:
تن برهنە دربن غاری چوخفاش
بهتراست(بهتره ز) ازدیدن روی قزلباش

اشارە بە غارخفاش دهلران ندارد.

🍂3.قبر یا زیارتگاهی بە نام شرف الدین در دهلران نیست.

🍂4. نیت من ازنوشتە هایم دربارە #میر_نوروز بیان حقیقت و روشن شدن موضوع بوده و اهداف دیگری پشت آن ندارم.

🍂5.من برخلاف گوهری عزیز مصرع:

"منم میرنوروز میرکی دیلرونم"
را
از #میرنورز نمی دانم.

🍂6.#اشعار_فارسی_میرنوروز درنسخه #خطی مذکورند. اما اشعار ‌ #لری او نە و سینە بە سینەنقل شدە اند. پس احتمال تغییر و اضافە شدن دارند.


#با_احترام

#احمد_زینی_وند_ایلامی(#تکا)
@CEYMARIAN