تاریخ و فرهنگ دره شهر

#مالار
دروجه تسمیه ای که دوستان برای مالار ذکر کردند بنده گرچه مطالب ارسالی را کامل ندیدم که بدقت بخوانم البته ضمن ابراز احترام به تحلیل و تفسیر عزیزان که برای این واژه اصیل ارائه داده اند
واژه مالار از دوبخش ما. و لار. تشکیل شده که ما به معنای میان وبین است که امروز هم کاربرد دارد ولار هم به معنای لاشه است ولاشه هم کنایه از همان دوگر(مشک دوغ) است در واقع به شکل لار ولاشه بز است که طاقباز دست وپارا دربندهای آویزان از میان (ما)آن سه چوب بلند قرارداده و در مجموعه به معنای وسیله ای است که گویی لار ولاشه ای دروسط یا میان آن حرکت میکند ونیز شکم این لار یا لاشه دارای محتوایی ارزشمند بنام دوغ وکره می باشد وقسمتهای دیگر این وسیله دسل قورت است که قورت به معنای بریده و کوتاه است وگاه شده که آدمهای کوتوله را به دسل قورت تشبیه میکنند وآن چوب بلند دوسر تراشیده را که دسل قورتها را به هم وصل میکند منیره نام دارد که در اصل از واژه مین به معنای میان گیره تشکیل میشود ودر معنی میان‌گیر واتصال دهنده است ولی بخاطر تنبلی زبان وفرآیند واجی به منیره یا منیرک تبدیل شده است

با ارادت فراوان به آستان اساتید فرهیخته مختارفیلی

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

"کوچ عشایر لر و لک"
@ceymarian

@ceymarian
بَرد در #بَرد
#کُچک
سنگلاخ
کوچ نزدیک است
سفر باید کرد
و #زمگه را خبر باید کرد
از کوچی دوباره
با موسیقی #زنُگل ها

*
#چاوو میرسد
هَوار هَوار
نشسته بزرگ ایل
بر اسب چوبی زمان
و #سُرنا ناله می دهد
در هق هق گلو
برپا می شود چمرگاهی
در رقص مرگ
و خاموش میشود تژگاهی
با #هوره_ی_درد
@ceymarian
سبزه در سبزه
کوچ نزدیک است
گل داده دشت
سبز گشته #تره و #پینامه بر بام کؤر و گرین
و #دوار دشت را تسخیر کرده است
می نوازد #مالار
موسیقی مشک را
در سرود زنان ایل
#هی #مشکه_مشکه
و مرد ایل کوه را ندا می دهد
در دشمنی گرگ و میش
با برنوی کُل
*

روشن میشود تژگاهی
با آتش عشق
و رقص #چوپی در دایره شادی
به بار نشسته است
*
بر دهل زنید
که #کِل در گلومان به گُل نشسته است
و زنان ایل
می خوانند سرود #سیت_بیارم را

@ceymarian
۱-بَرد : سنگ
۲-کُچِک.: قطعه سنگی قابل حمل


۳-زمگه : منزلگاه موقت عشایر که در کوچک ییلاق و قشلاق از آن استفاده می کنند.

۴-چاوو : خبر مرگ کسی را اوردن


۵- اسب چوبی :منظور تابوت است.

۶-چمرگاه: مکانی که مراسم عزا در آن برگزار می شود.
@ceymarian
۷-تژگاه :آتش دان ،اجاق اتش

۸-هوره :سرودی غمناک که لرها و لک ها در مرگ عزیزانشان می خوانند ،همچنین نوعی سرود باستانی کُوردی‌-لکی .

۹-تَره : ‌گیاهی کوهی که خوراکی است .

۱۰-پینامه : گیاهی خودرو که خوراکی می باشد.
@ceymarian
۱۱-کؤَر: کبیر کوه
۱۲-گرین:کوهی در لرستان
۱۳-دَوار : سیاه چادر
۱۴-مایار:سه پایه ای که هنگام مشک زدن مشک را به آن اویزان می کنند .
۱۵-هی مشکه مشکه:اشعاری که زنان لر هنگام مشک زدن می خوانند .
۱۶-کل(به ضم کاف): کوتاه، برنوی کل: برنوی کوتا۶ه.
۱۷-کل(به کسر کاف): هلهله

۱۸- سیت بیارم: سرودی شاد که زنان لر و لک در جشن عروسی می خوانند.

دکتر #احمد_زینی_وند

تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian