اندیشه در اکنون

☘آدمی در نسبتی که با حق دارد آدمی می شود به قول #ملاصدرا ما عین‌التعلقیم، عین‌الربطیم؛ ما نمی‌توانیم تعلق نداشته باشیم و بی‌نظر و بی‌علاقه باشیم، ما نیاز داریم که دوست داشته‌باشیم و دوست داشته شویم.

☘#بشر_جدید تعلق های بسیار دارد و یکی از این تعلق ها هم تعلق به #فوتبال است. ما همه تعلق-هایمان را با تأمل و تحقیق انتخاب نمی کنیم بلکه تعلق خاطرها و دلبستگی ها پیدا می کنیم و گاهی به آنها خودآگاه می-شویم و چه بسا که از تعلق هایمان آگاه نیستیم چنانکه ما هم مثل همه مردم جهان تعلق هایی به زمان و #عهد_تجدد داریم که از آن بی خبریم. در این تعلق ها بیشتر خیال و وهم دخیل است.

☘بیشترین تعلق در طول تاریخ، #تعلق_دینی بوده وهنوز هم این تعلق قوی است اما چون زمانه ما زمانه #علم و #تکنولوژی است و این علم و تکنولوژی دائرمدار زندگی مردم جهان شده است این تعلق صورت دیگر پیدا کرده است چنانکه در این زمان بیشتر اصرار می شود که دین را صورت عقلی بدهند و با اقتضائات زمانه سازگار کنند.

☘البته مردم صورت اعتقادات دینی را حفظ کرده اند اما تعلقات زندگی تعلقات جهان متجدد است و مردم به چیزهایی تعلق دارند که به این جهان و به شیوه زندگی جدید و به طور کلی به تجدد تعلق دارند. فوتبال هم بازی زمان تجدد است. شاید بگویید که ورزشهای دیگر هم می‌توانند #بازی تجدد باشند، اما اگر از چوگان -ورزش رزمی دوران قدیم ما- که صدها نفر می توانستند برای تماشای آن در یک مکان جمع شوند، ورزش دیگری نداشته‌ایم که دهها هزار نفر جمعیت به #ورزشگاه بروند و تمام لحظات آن را با هیجان و بیم و امید تماشا کنند.

☘در زمان تجدد است که چنین نیازی پدید آمده و برگزاری #مسابقات_فوتبال میسر شده‌است؛ یعنی این شرایط و زمینه ها و علایق جمع شده‌است که مردم در اوقات فراغتشان از کار بیگانه‌کننده (به تعبیر #مارکس) به پناه یکی از تعلق های ممکن زمان بروند و یکی از این پناه های مناسب، فوتبال است. فوتبال وهم بزرگ زمان ماست.(بخشهایی از مصاحبه دکتر داوری)

@majidahsan62

‍‍ ‍‍ 🔰#علم و #دین دو جستجوگر حقیقتند که می کوشند گزاره هایی برای توضیح جهان و پدیده های آن بیابند. آفرینش جهان، کرامت انسان و اخلاق می توانند در مسلخ علم گرایی قربانی شوند به نحوی که کیهان شناسی مفهوم خلقت را زیر سوال ببرد یا تکامل زیستی کرامت انسان را مورد چون و چرا قرار دهد؛ و نهایتا اخلاق در فرآیندی روان شناختی به صیانت ذات اجتماعی فروکاسته شود. به این ترتیب، انسان معاصر که علم مهم ترین ویژگی وجودی و معرفتی او است با این مسئله مواجه می شود که بالاخره کدام راه را باید برگزیند.
🔰#جان_پوکینگهورن در کنار #پیکاک و #باربور یکی از سه متفکری است که مسائل علم و دین را مورد پژوهش قرار داده و کوشیده است با چنین چالشهایی مواجه شود.
🔰علم و دین در جستجوی حقیقت، یکی از مهمترین آثار پوکینگهورن است که پس از سالها فعالیت علمی در حوزه فیزیک ریاضیاتی به کسوت کشیشی در آمد تا #حقیقت را در ساحتی دیگر جستجو کند و چنانکه خود در مقدمه می گوید جمع بندی او از آن چیزی است که سال ها به آن اندیشیده است.(بخشی از پیشگفتار مترجمان)

✅✅✅خواندن این کتاب در کنار کتاب دین و علم از ایان بابور و کتاب در جستجوی خدا از آرتور پیکاک را به علاقه مندان حوزه علم و دین توصیه میکنم.

@majidahsan62

https://t.center/majidahsan62
یک نزاع و چند موضع/یک تامل و چند نکته

🔰چند روزی است که به مناسبت عمومی شدن نامه دکتر #داوری_اردکانی خطاب به دبیرخانه هم اندیشی علم دینی، نزاع نه چندان جدیدِ #علم_دینی دوباره در صدر گفتگوی علاقه مندان به این مباحث قرار گرفته است.

🌱طبیعی است که موضع #اصحاب_سیاست -که از قضا سر و صدای بیشتری نیز داشته- برای من بی اهمیت باشد چرا که ساحت #فلسفه و #اندیشه، ساحتی دیگر و مناسباتش متفاوت از چنین #روزمرگیهای_سیاسی است.

🌱از سوی دیگر، هنوز صلاحیت آن را به خود نمیدهم که در باب این مساله اظهار نظر کنم و از خلط مباحث، عدم تحریر محل نزاع، ایضاح نیافتن مقصود از مفاهیم و اصطلاحات از سوی طرفین موافق و مخالف سخن بگویم. اموری که پیش از هر چیز، اولین وظیفه هر #فیلسوف و #اندیشمند و شرط روشن هر #گفت و #شنودی میباشد.

🌱این گام اول میتواند روشن کند که مراد از #علم چیست و کدام قرائت از #دین محور سخن است. چه بسا گفته شود که #علم_دینی به لحاظی ممکن و به معنایی غلط اندر غلط است. و شاید کسی باشد که در عین قول به امکان آن، فرآیند تحقق آن که از سوی عمده مدافعانش پیگیری میشود را محل اشکالات مختلف میداندو...

🔰اقتضای #عام_بودن_تامل نه طرح مباحث و پیچیدگیهای مساله ای است که لزوما مورد علاقه همگان نیست. پس عنان سخن را به سوی نکته ای می کشانم که از مطالعه این مواضع برایم رخ داد:
#فقر_فرهنگ_گفتگو

✅در این راستا، با قطع نظر از موضع علمی نسبت به نقاط قوت و ضعف دیدگاهها تامل در چگونگی مواجهه دکتر #داوری_اردکانی، حضرت آیت الله #سبحانی و #دبیر_هم_اندیشی_علم_دینی از یک سو، و دکتر #سروش، آیت الله #آملی_لاریجانی و حجت الاسلام #خسروپناه از سوی دیگر، فرصتی است تا پاسداشت توامان منطق، اخلاق، فرهنگ و مذهب در اظهار مواضع دسته اول نظاره شود.

✅✅علاقه مندان به #منطق را به #مغالطه خلط انگیزه و انگیخته و تبدیل نقد علمی به تخریب شخصیت رقیب ارجاع می دهم. نیک میدانم رویت هتک حرمت #قلم و تعفن #اتهام_پراکنی در عرصه ای علمی، باعث تلخکامی دلدادگان #اخلاق شده است. ارمغان چنین تاملی در حوزه فرهنگ، گوشزد کردن عاملی مهم از دلائل نهادینه نشدن #فرهنگ تحمل و مدارا در سطح عمومی می باشد.

✅✅✅حسن ختام کلام، یادآوری فرمایش امیر بیان و اسوه #مذهب"ع" است که فرمود:
انظر الی ما قال و لاتنظر الی من قال(سخن را مورد نظر قرار بده نه صاحب سخن)

از خودگذشتگی

1️⃣#برتراند_راسل، ریاضی‌دان و برنده جایزه #نوبل ادبیات در قرن بیستم و از بنیان‌گذاران #فلسفه_تحلیلی است. کتابهای بسیاری از وی به فارسی ترجمه شده است و یاد او و #علامه_طباطبایی(در عین تعلقشان به دو سنت فلسفی بسیار متفاوت) برای من، یادآور #آزادی_اندیشه و #استقلال_فکری است.

🔰وی در زندگینامه خودنوشتش که توسط احمد بیرشک ترجمه شده است زیستن را بدان دلیل سزاوار ارزش بر میشمرد که همراه با سه شور #عشق و #علم و #دغدغه_مندی نسبت به #رنج و #شر همنوع باشد و در نهایت بیان می کند:

🍀This has been my life. I have found it worth living, and would gladly live it again if the chance were offered me🍀

2️⃣امروز، روز بزرگداشت یکی از نخبگان ایران زمین، #خواجه نصیر الدین #طوسی ریاضی دان، متکلم و فیلسوف مشهور مسلمان است. خدمات علمی و فرهنگی خواجه خصوصا در دوره مغول زبانزد خاص و عام می باشد.

🔰گزارش وی در انتهای شرحش بر #اشارات_بوعلی، ارزش تلاشها و خدمات وی را بهتر نمایان میکند:

🍀رقمت أكثرها في حال صعب لا يمكن أصعب منها حال و رسمت أغلبها في مدة كدورة بال بل في أزمنة... بیشتر این‌ کتاب‌ را در چنان حال‌ سختی‌ نوشتم‌ که‌ سخت‌تر از آن‌ ممکن‌ نبود...در روزگاری‌ که‌ هر لحظه آن‌ ظرفی‌ برای‌ غصه‌ و عذاب‌ دردناک‌ و پشیمانی و حسرت‌ بود، زمانی نگذشت‌ که‌ اشکم جاری و دلم‌ پریشان‌ نباشد و زمانی‌ برنیآمد که‌ دردهایم‌ افزون‌ نگردد و غمهایم‌ دو چندان‌ نشود🍀

3⃣به نظرم رسید که هیچ چیزی جز همان اموری که #راسل بیان کرد یعنی عشق به علم و تلاش برای رشد #آگاهی آدمیان -که مهمترین سبب برای کاهش آلام آنهاست- نمی تواند موجب غلبه بر شرایط سخت روزگار گردد. شرایط سختی که به نوعی برای همه اندیشمندان از جمله #خواجه وجود داشته اما هیچگاه مجوز ترک تلاش ایشان نشده است.

4⃣عشق و علم و نوع دوستی در بیان راسل همچنین دارای یک عنصر مشترک است: #ازخودگذشتگی.
تنها با این مولفه است که #فلسفه و #زندگی معنا پیدا میکند و چه خوش گفته اند که فلسفه تمرین مرگ(#سقراط،#فایدون)و گذر از حصار تنگ نفسانیت است:

طفیل هستی عشقند آدمی و پری/ارادتی بنما تا سعادتی ببری/بکوش خواجه و از عشق بی نصیب مباش/که بنده را نخرد کس به عیب بی هنری


@majidahsan62