چرا کرهی #هرمز(#مشتری) با توجه
به اندازهی بزرگش #ستاره نیست؟کوچکترین
ستارهی شناختهشده از کرهی هرمز کوچکتر است. بنابراین میتوان گفت هرمز هم میتوانست به
ستاره تبدیل شود؟
کوچکترین
ستارهی شناختهشده از نوع توالی اصلی در کهکشان
#راه_شیری، کوتولهای سرخ به نام
EBLM J0555-57Ab
است که در فاصلهی ۶۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد. این
ستاره با شعاع میانگین نزدیک به ۵۹ هزار کیلومتر تنها اندکی بزرگتر از کرهی
#ناهید(
#زحل) است. بدینترتیب این کوتوله سرخ کوچکترین
ستارهی شناختهشده است که گداخت هیدروژنی در هستهی آن انجام میشود؛ فرآیندی که انرژی
ستاره برای سوزاندن را تا پایان عمر فراهم میکند.
در سامانه ی خورشیدی دو جرم بزرگتر از
ستارهی یادشده وجود دارد. یکی از آنها خورشید است؛ اما دیگری کرهی هرمز است که شعاع آن به ۶۹٬۹۱۱ کیلومتر میرسد؛ اما چرا هرمز با توجه به این ابعاد یک کره است نه
ستاره؟
پاسخ به پرسش فوق ساده است: مشتری از جرم کافی برای پشتیبانی از فرایند گداخت هیدروژنی به هلیوم برخوردار نیست.
ستارهی
EBLM J0555-57Ab
نزدیک به ۸۵ برابر سنگینتر از هرمز است. اگر این
ستاره هم اندکی سبکتر بود قادر نبود فرایند گداخت هیدروژنی را انجام دهد؛ اما اگر سامانهی خورشیدی ساختار متفاوتی داشت آیا ممکن بود کرهی هرمز هم به شکل یک
ستاره بدرخشد؟ هرمز شاید
ستاره نباشد اما تأثیر زیادی بر سامانهی خورشیدی دارد. جرم این غول گازی ۲٫۵ برابر جرم کل دیگر کرات سامانهی خورشیدی است. از طرفی هرمز چگالی اندکی دارد که به ۱٫۳۳ گرم بر سانتیمتر مکعب میرسد. درحالیکه چگالی
#زمین نزدیک به ۵٫۵۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است که چهار برابر بیشتر از چگالی هرمز است. اما جالب است به شباهتهای بین هرمز و خورشید اشاره کنیم. چگالی خورشید ۱٫۴۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است. این دو جرم همچنین از نظر ترکیبی شباهت زیادی به یکدیگر دارند. از نظر جرمی، نزدیک به ۷۱ درصد خورشید از هیدروژن و ۲۱ درصد آن از هلیوم تشکیل شده است همچنین ردهایی از عناصر دیگر در آن دیده میشود. از طرفی ۷۳ درصد هرمز از هیدروژن و ۲۴ درصد آن از هلیوم تشکیل شده است. گروه متفاوتی از اجرام وجود دارند که میتوان آنها را در دستهی
ستارههای ناکام طبقهبندی کرد. این اجرام کوتولههای قهوهای نامیده میشوند و میتوانند شکاف بین غولهای گازی و
ستارهها را پر کنند.جرم کوتولههای قهوهای از ۱۳ برابر جرم هرمز شروع میشود. این اجرام به اندازهی کافی سنگین هستند تا از گداخت هستهای پشتیبانی کنند، اما این گداخت از نوع هیدروژن معمولی نیست بلکه از نوع دوتریوم یا هیدروژن سنگین است. به دلایل فوق ، هرمز گاهی اوقات
ستارهی ناکام نامیده میشود؛ اما باز هم بعید است هرمز حتی به
ستاره بودن نزدیک شود.
ستارهها و کرات در دو مکانیزم کاملاً متفاوت تشکیل میشوند.
ستارهها زمانی به وجود میآیند که گره متراکمی از ماده در ابر مولکولی میان
ستارهای تحت گرانش خود دچار فروپاشی میشود.
⚛ @AndisheKonim