مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

💠 شش نکته از نخستین جلسۀ حدیث‌خوانی

نخستین جلسه از سلسله جلسات حدیث خوانی «باب الاضطرار الی الحجة»، روز چهارشنبه 16 آبان‌ماه 1403 در فاطمیه مدرسه عالی فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام برگزار شد.

در این جلسه حضرت استاد، نکاتی را دربارۀ روش بحث و همچنین تبیین معنای روایت دوم این باب مطرح فرمودند. در ادامه تقریری مختصر از مباحث این جلسه می‌آید:

1️⃣ غالباً اعتبار روایات کتاب الحجة به واسطۀ تکرر روایات است و نه با صحت سند؛ لذا حجم روایات صحیحه نسبت به روایات غیرصحیحه کمتر است. کلینی در این کتاب بر اساس تکرر و تجمیع قراین و شواهد پیش رفته است.

📌 بنای استاد در این جلسات، بررسی روایات با تکیه بر متن‌ حدیث است.

2️⃣ با توجه به گستردگی روایات بحث، تنها روایاتی بررسی خواهد شد که سند آنها بر اساس برنامۀ «درایة النور»، «صحیح» یا «موثق» باشند.

📌 بر این اساس، روایت نخست صحیح نیست.

3️⃣ در روایت دوم چارچوب درست و منطقی شناخت، یعنی شناخت از بالا به پایین مطرح می‌شود. بر این اساس انسان اصل وجود خداوند را به شکل فطری می‌شناسد و از طریق خداوند، پیامبر؛ و از طریق پیامبر، امام را خواهد شناخت و از طریق امام تکالیف خود را در دین می‌آموزد. این شکل شناخت با شناخت از معلول به علت و پایین به بالا متفاوت است.
این دقت لازم است که ما باید به دنبال امام برویم و «مَثَلُ الإمامِ مِثلُ الکَعبَةِ یُؤتي و لایُؤتی».

4️⃣ در این روایت منظور از مرجئ، اهل حدیث هستند که عقبۀ تاریخی اشعری‌ها می‌باشند. اگرچه خود اشعری در قرن 3 آمده است اما تفکرات وی در باورهای اهل حدیث که رویکرد جبری هم دارند، ریشه دارد. منظور از «قدریّ» معتزله است.

5️⃣ صرف نظر از بحث معجزه و کرامت، ما وجدانا درک می‌کنیم که خداوند باید علم قرآن را به یک نفر واگذار کرده باشد و قرآن نمی‌تواند بدون قیم باشد. یعنی تفکر فطری بودن حجت بر روی زمین وجود دارد. در این صورت، کسی که خودش به جهل خودش اقرار می‌کند، نمی‌تواند حجت باشد و نوبت به کسی می‌رسد که خود را عالم می‌داند.

6️⃣ درست است که متن روایت که چارچوب شناخت را برای ما تبیین می‌کند، سخن امام نیست؛ ولی از آنجا که ارائۀ باورِ منصور بن حازم، مورد تأیید حضرت امام صادق(ع) قرار گرفته است، این نوع شناخت برای ما نیز حجت می‌شود. این تأیید از بیان حضرت(ع) دانسته می‌شود که پس از بیان باور منصور فرمودند: « رَحِمَكَ اللَّهُ».


👈 فایل صوتی این جلسه را اینجا گوش کنید:
https://eitaa.com/mfeb_tahzib/1284
#تقریر
#حدیث
#کافی
#کلینی
#درایة_النور
#خبرنامه_پژوهشی

---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🌸عالمۀ غیرمعلَّمه🌸

استاد حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی:
🔹 در جمله‌ای که حضرت زین العابدین صلوات الله علیه نسبت به حضرت زینب می‌فرمایند: «أنتِ بِحَمد الله عالِمةٌ غیرَ مُعلَّمه و فهمةٌ غیر مفهمّة»، عالم به معنی داناست.

🔸عالم اعم از این است که معلّم داشته باشه یا معلّم نداشته باشد. عالمی که معلّم داشته باشد می‌شود معلَّم. عالمی که معلّم نداشته باشد عالم هست ولی غیر معلَّمة است. معنای عالمۀ غیر معلَّمه این است.

📌درس خارج اصول فقه، ۹ آبان ۱۳۹۴


#ولایت
حضرت #زینب سلام الله علیها
امام #سجاد علیه السلام
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🔸سلسله جلسات حدیث خوانی
از «کتاب الحجة» کافی شریف

🔹توسط استاد معظم آقای حاج سید محمد جواد شبیری «دامت برکاته»

✔️چهارشنبه ها ساعت ۱۰:۱۵ تا ۱۰:۴۵
✔️ فاطمیه مدرسه عالی فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام

صیغۀ امر چگونه بر وجوب دلالت دارد؟

استاد سید محمدجواد شبیری:
🔸 در کیفیت دلالت مادۀ امر بر وجوب، ۵ دیدگاه کلان مطرح است:
1️⃣ دلالت مادۀ امر بر وجوب، بالوضع است.
2️⃣ دلالت مادۀ امر بر وجوب، به حکم عقل است.
3️⃣ دلالت مادۀ امر بر وجوب، به حکم عقلاء است.
4️⃣ دلالت مادۀ امر بر وجوب، بالاطلاق است؛ اطلاقی که به مقدّمات حکمت نیازمند است.
5️⃣ دلالت مادۀ امر بر وجوب، بالاطلاق است؛ اطلاقی که به مقدّمات حکمت نیازمند نیست.

👈 به باور ما، دلالت صیغۀ امر بر وجوب، دلالت اطلاقی است.

📌 پرسش آن است که این دلالت اطلاقی، به مقدّمات حکمت نیازمند است یا خیر؟

✅ به نظر می‌رسد استعمالات فراوان صیغۀ امر در موارد ندب، نشان‌ می‌دهد شارع مقدّس در مقام بیان نبوده و در مقام بودن هم شرط استفادۀ وجوب است؛ و الا اگر بگوییم صیغۀ امر بدون نیاز به مقدّمات حکمت ولو بالاطلاق، بر وجوب دلالت می‌کند، توجیه این حجم گسترده از استعمالات صیغۀ امر که به قرینۀ منفصل فهمیده‌ایم در ندب به کار رفته، بسیار دشوار است.

📌فراوانی استعمالات صیغۀ امر در موارد ندب، این نکته را به دست می‌دهد که شارع مقدّس در مقام بیان نبوده است و این مطلب، دشواری خاصی ندارد؛ ولی بسیار غریب است که بگوییم شارع مقدّس لفظی را که ظاهر در وجوب بوده، بارها و بارها استعمال کرده ولی مرادش وجوب نبوده است.
بنابراین به نظر می‌رسد دلالت صیغۀ امر بر وجوب، دلالت اطلاقی است و به مقدّمات حکمت نیز، نیازمند است.

🔗 سه تقریب فنی برای این مبنا را در تقریر درس ۳۱ خارج اصول فقه استاد بخوانید:
https://eitaa.com/mj_shobeiri/6201

#بازخوانی
#اصول
#اوامر
#وجوب


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🔰یادداشت محقق
✅ عدم مانعیت دین از استطاعت

🔸 بین فقیهان، پذیرفته شده است که اگر به اندازه هزینۀ حجة الاسلام مالی نصیب کسی شود و بدهی نداشته باشد یا داشته باشد ولی با صرف آن مال در حج، بدهی او روزی زمین نماند، باید آن مال را صرف حج کند.

🔹 اما اگر اگر بدهی‌ای داشته باشد که اگر مال را صرف حج کند، این بدهی روی زمین می‌ماند، مرحوم سید می گوید شخص مستطیع نیست؛ ولی در مقابل برخی مانند محقق خویی می‌گویند مستطیع است ولی باید دین خود را بدهد و حج بر او واجب نیست.

📌 این نوشتار درصدد یافتن نظریۀ درست در این فرع است.

🔗 این مقاله را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/j76781

#یادداشت_محقق
#حج
#استطاعت

---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

❇️ آیا رضایت قلبی برای جریان عقود کافی است؟

🔹 آیا در تحقق بیع و مانند آن، صرف ابراز رضایت درونی کفایت می‌کند، یا افزون بر آن، لازم است انشائی که از مقولۀ ایجاد و اعتبار است نیز صورت گیرد؟

👈 آیت الله والد می‌فرمودند در امور اعتباری همچون نقل و انتقالات، رضایت درونی و بلکه ابراز رضایت درونی، کافی نیست؛ بلکه لازم است افزون بر آن، انشاء نیز صورت گیرد. انشائی که از مقولۀ ایجاد آن امر اعتباری است.

🔸ایشان بر ادعای خویش، این شاهد را مطرح می‌کردند که اگر بدانیم زید، رضایت دارد خانه‌اش را به صد برابر قیمت واقعی‌اش خریداری کنیم، حتی اگر رضایت درونی‌اش را ابراز نموده باشد و گفته باشد «من خیلی دوست دارم خانه‌ام را به صد برابر قیمت بفروشم»، آیا صرف ابراز تمایل باطنی، برای تحقق نقل و انتقال کفایت می‌کند؟ پاسخ منفی است. برای تحقق نقل و انتقال، لازم است بگوید «من خانه‌ام را به صد برابر قیمت واقعی، فروختم».

⬅️ پس برای تحقق نقل و انتقال لازم است، انشای بیع و شراء صورت گیرد و صرف رضایت به بیع و شراء کافی نیست هرچند آن رضایت ابراز شود.


📌 تقریرات درس خارج اصول استاد حاج سید محمد جواد شبیری، درس ۲۸

#بازخوانی
#اصول
#داعی_بعث
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

#تازه‌های_نشر

🔸جلد هشتم از کتاب «مدارک فقه اهل السنه علی نهج وسائل الشیعة»
🔹 کاری از: گروه فقه و حقوق پژوهشکده علوم و معارف حدیث
🔸 در بردارندۀ مباحث کتاب «الزکاه» وکتاب «الخمس والانفال»

⏹ نگارنده: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی با همکاری سید محمدحسن حکیم، محمود کریمیان و محسن جیرایی شراهی

اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید:
⏺https://B2n.ir/k24151


#خبرنامه_پژوهشی
#حدیث
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🔰نقد و نظر
✅ عدول از سوره در نماز واجب

🔸 عدول از سوره به سورۀ دیگر در نماز واجب به دلیل اخبار مستفیض، بلکه متواتر، جایز است؛ البته به شرط آنکه از نصف سوره نگذشته باشد. و در صورت عبور از میانۀ سوره، جایز نیست؛ به دلیل اجماعاتی که از گروهی از فقیهان نقل شده است.

🔹 اما روایت عبیدة بن زراره از امام صادق(ع) مخالف این حکم است. اما این روایت شاذ است و عمل هیچ‌کدام از اصحاب، غیر از کاشف الغطا، به این روایت نقل نشده است.

🔸 اما این حکم یک استثنا دارد:

در مورد سورۀ توحید و کافرون، پس از شروع در این دو سوره، جواز عدول از آنها صادر نشده است؛ به دلیل روایات مستفیضه‌ای که وارد شده است. از جمله روایت عمرو بن نصر که می‌گوید: «از هر سوره‌ای می‌توان به سورۀ دیگر بازگشت، مگر سورۀ توحید و کافرون».

متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/j29023

#نقد_نظر
#فقه

---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🔹 تبصِرَةُ المُتَعلِّمین فی اَحکامِ الدین
🔸 موضوع: فقه فتوایی
🔹 نگارنده: علامه حلی (۶۴۸-۷۲۶ق).
این اثر همۀ ابواب فقهی را به‌صورت خلاصه در بر دارد. پیراستگی از احکام و فروع زائد فقهی، از ویژگی‌های این اثر است.

تبصره نسخه‌های خطی متعددی دارد که بر قدیمی‌ترین نسخه آن، دست‌خط نویسنده و فرزندش مبنی بر تأیید نوشتار دیده می‌شود.
حاشیه‌ها و شرح‌های مختلفی نوشته شده و افرادی چون ابوالحسن شعرانی آن را به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند.


📌 علامه در پایان این اثر، تاریخ به پایان رسیدن آن را ثبت می‌کند و می‌نویسد:
«فهذا خلاصة ما أثبتناه في هذا المختصر.
و نسأل اللّه تعالى أن يجعل ذلك لوجهه خالصا، انه قريب مجيب.
و الحمد للّه رب العالمين، و الصلاة و السلام على سيدنا محمد المصطفى، و على وصيه علي المرتضى، و آلهما الطيبين و الطاهرين.
تم ذلك في ليلة الثلثاء، خامس عشرين ربيع الثاني، لسنة تسع و خمسين و سبعمائة. بمدينة (حلة) حماها اللّه عن الآفات.»


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🌐https://m-feqhi.ir/
🆔@mfeqhi

🔆چرا غالب کنایه‎‌ها این‌گونه‌اند و نه همۀ آنها؟

🔸 محقق خراسانی دربارۀ حقیقت جملات خبری به داعی بعث فرمودند، این جملات، در همان معنایی استعمال می‌شوند که سایر جملات خبری در آن استعمال می‌شوند؛ با این تفاوت که داعی متکلم از استعمال جملات مورد بحث، اعلام مطلوبیّت شیء به نحو آکد است.

🔹 در ادامه، این اشکال را مطرح نمودند که اگر جملات مورد نظر، در معنای اصلی خودشان استعمال شده باشند، مستلزم کذب خواهد بود و چنین چیزی قابل التزام نیست؛ چون جملات خبری مورد نظر، در کلمات خداوند متعال و اولیای طاهرینش نیز وجود دارد که مبرّای از کذب هستند؛ در نتیجه این تحلیل، صحیح نیست.

🔸 ایشان در پاسخ به اشکال یادشده، می‌فرمایند: صدق و کذب جمله، به داعی متکلم گره خورده است نه به معنای مستعمل‌فیه. اگر چنین نباشد غالب کنایات کذب خواهند شد، حال‌آن‌که بالوجدان، کنایات کذب نیستند.

🔹 به تعبیر ما، ملاک صدق و کذب مراد استعمالی نیست، بلکه مراد تفهیمی است. در ما نحن فیه نیز مراد تفهیمی از جملات خبری، بیان مطلوبیت است و این مدلول تفهیمی، کذب نیست.

👈 اما پرسش اینجاست که چرا ایشان می‌فرمایند: «في غالب الکنایات» و نمی‌فرمایند: در همۀ کنایات؟

📌پاسخ این پرسش را در تقریرات درس 27 خارج اصول استاد حاج سید محمد جواد شبیری بخوانید:
https://eitaa.com/mj_shobeiri/6159

#بازخوانی
#اصول
#امر
#جمله_خبری
#داعی_بعث
———
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

◀️ تدبیری که به بقای حوزۀ قم انجامید

🔳 به مناسبت ۱۹ ربیع‌الثانی؛ سالروز ارتحال آیت‌الله العظمی سید صدرالدین صدر

🔸 آیت‌الله العظمی سید صدرالدین موسوی صدر (۱۲۹۹-۱۳۷۳هـ.ق) در کاظمین و نجف تحصیل، و از محضر بزرگانی چون آیات عظام سید اسماعیل صدر(والد بزرگوارشان)، آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، میرزای نائینی و حاج شیخ عبدالکریم حائری بهرۀ علمی برد.

🔹 ایشان وصی آیت الله العظمی حائری یزدی بود که پس از رحلت حاج شیخ، افزون بر مسئولیت مرجعیت دینی، سرپرستی حوزۀ علمیۀ قم را نیز به همراه سید محمد حجت کوه کمری و سید محمدتقی خوانساری بر عهده گرفت. (ویکی اهل بیت)

🔸آیت‌الله العظمی سید صدرالدین صدر، از دعوت‌کنندگان از آیت‌الله العظمی بروجردی برای حضور در قم بود.

📌 آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی دراین‌باره می‌گوید:
مرحوم آسید صدر الدین صدر شخصیت بسیار بزرگی بود. اگر ایشان نبود، به حسب ظاهر حوزه علمیه قم نبود. ایشان تلاش کرد و آقای بروجردی را آورد و آقایان دیگر را در این جهت همراه کرد. وضع حوزه قم به گونه‌ای شده بود که رو به سقوط بود. آقای صدر نگران بود که مبادا زحمت علما در تأسیس و بقای حوزه قم، از بین برود. ایشان آدم مدبّری بود و این‌که به ذهنش آمد که آقای بروجردی را به قم بیاورد، نشانۀ تدبیر فوق‌العادۀ ایشان است.
پس از آوردن آقای بروجردی هم، آقای صدر همه جور خضوع در برابر ایشان داشت و آقایان دیگر نیز در این جهت همراهی کردند. (جرعه‌ای از دریا، ج۳، ص۴۶۶)

#یادواره
#صدر
#حوزه_قم
#تدبیر
#بروجردی
———
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

#تازه‌های_نشر

🔸 «فقه همزیستی با کفار»
🔹 حجت‌الاسلام مسعود بندار
⏹ ۲۴۹ صفحه
📝این کتاب در خصوص مسائل چالشی و مهم ارتباط و همزیستی با کفار در چهار بخش نگاشته شده است.

اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید:
⏺ https://B2n.ir/r84763

#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔆 جایگاه قدرت و عجز در اوامر مولوی

استاد معظم حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی:

🔹 آیت الله والد این نکته را گوشزد می‌نمودند که خطاب مشتمل بر امر، در مقام تحریک مکلف است، ولی این تحریک ناشی از مصلحت و ملاکی است که در متعلق وجود دارد و در معمول موارد، قدرت و عجز در این ملاک دخالت ندارند.

🔸 برای مثال، خطاب «أنقذ الغریق»، در صدد آن است که شخص قادر را به انقاذ غریق تحریک نماید، ولی این تحریک، به جهت مصلحت ملزمه‌ای است که در انقاذ وجود دارد و این مصلحت ملزمه، مطلق بوده و به شخص قادر اختصاص ندارد؛ لذا شخص عاجز از ناتوانی خود ناراحت شده و می‌گوید مصلحت انقاذ فوت شد نه آن‌که چون عاجز بودم اصلاً مصلحتی وجود نداشت.

🔹البته همانطور که اشاره شد، آیت الله والد می‌فرمودند این مطلب غالبی است نه دائمی.

🔸 چنین نیست که ملاک مستفاد از مدلول التزامی کلام، همواره مطلق باشد و حالت عجز را شامل شود. قدرت و عجز در اموری که از سنخ توهین و احترام باشد، دخالت دارند. برای مثال، اگر گفته شود: «ای فرزند، هر گاه پدرت آمد، برای پدرت برخیز». متفاهم از این قضیه آن است که امر به برخاستن، به ملاک احترام است. حال فرزندی را در نظر بگیرید که بیمار است و توان برخاستن ندارد؛ آیا می‌توان ادعا نمود ملاک احترام و توهینی که سبب شد به برخاستن امر شود، برای شخص بیمار نیز وجود دارد؟ پاسخ منفی است.

🔹شخصی که از برخاستن عاجز است، برنخاستنش توهین تلقّی نمی‌شود. توهین نسبت به پدر، به شخصی اختصاص دارد که توان برخاستن دارد ولی بر نمی‌خیزد. بنابراین، هر چند در معمول موارد، ملاک حکم به حال قدرت اختصاص ندارد، ولی در احکامی که ملاکشان توهین و احترام است، قدرت و عجز در ملاک دخالت دارند.


📌خارج اصول، 28مهر 1403

#نکات_اشارات
#اصولی
#اوامر
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔰یادداشت محقق
✅ تبیین روایتی از عمار ساباطی

🔸 عمار ساباطی از راویان معروف است که از فقهای برجسته فطحیه محسوب می شود، ولی به جهت اینکه از اهالی مدائن بوده و زبان اصلی او فارسی بوده، روایاتش دچار اضطراب است و فهم آنها نیازمند دقت بالا و احاطه بر مبانی فقیهان و مجموعه روایات است. از جمله روایاتی که دچار اضطراب است، روایتی است که در بحث نکاح با خالۀ رضاعی وارد شده است.

👈 دو تعبیر در این روایت نیاز به تبیین دارد:
1️⃣ یکی تعبیر «مِنِ امْرَأَةٍ وَاحِدَةٍ» 2️⃣ دیگری تعبیر «فَحْلُهَا».

در این نوشتار بعد از بیان روایت و مفاد آن و مشکل این دو تعبیر، درصدد حل آن هستیم.

📌 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ عَمَّارٍ السَّابَاطِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ- عَنْ غُلَامٍ رَضَعَ مِنِ امْرَأَةٍ أَ يَحِلُّ لَهُ أَنْ يَتَزَوَّجَ أُخْتَهَا لِأَبِيهَا مِنَ الرَّضَاعِ قَالَ فَقَالَ لَا فَقَدْ رَضَعَا جَمِيعاً مِنْ لَبَنِ فَحْلٍ وَاحِدٍ مِنِ امْرَأَةٍ وَاحِدَةٍ قَالَ فَيَتَزَوَّجُ أُخْتَهَا لِأُمِّهَا مِنَ الرَّضَاعَةِ قَالَ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِذَلِكَ إِنَّ أُخْتَهَا الَّتِي لَمْ تُرْضِعْهُ كَانَ فَحْلُهَا غَيْرَ فَحْلِ الَّتِي أَرْضَعَتِ الْغُلَامَ فَاخْتَلَفَ الْفَحْلَانِ فَلَا بَأْسَ.


🔗 این مقاله را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/e06233

#یادداشت_محقق
#درایه
#نکاح
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

السلام علیکِ یا بنت موسی بن جعفر(سلام‌الله علیها)

🔆 شما عُرضه دارید و خوب هم عُرضه دارید!

آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی:

1️⃣ آقای آسید ابوالحسن اصفهانی(قدس سره) عقیده داشت که حوزۀ نجف باید محفوظ بماند و حوزه قم فرع نجف باشد. (در دوره‌ای) اشخاص با اجازۀ آسید ابوالحسن به آقای صدر وجوهات می‌دادند. ولی در اواخر آقای آسید ابوالحسن اجازه‌اش را پس می‌گیرد. (لذا مرحوم) آقای صدر نمی‌تواند حوزه را اداره کند. حوزه قم داشت سقوط می‌کرد؛ لذا آقای صدر برای ادارۀ حوزۀ قم چند ماه قرض می‌کند.

2️⃣ (مرحوم) آقای رمضانی که منشی آقای صدر بود، می‌گفت: آقای صدر دوازده هزار تومان مقروض می‌شود. در آن زمان دوازده هزار تومان پول بسیار زیادی بود. پس از چند ماه آقای صدر مجبور می‌شود بگوید که دیگر نمی‌توانیم شهریه بدهیم.

3️⃣ (مرحوم) آقای رمضانی (نقل می‌کرد که) آقای صدر گفت:‌‌ همان ایام چند طلبه به منزل ما آمدند و گفتند: شنیده‌ایم که شما فرموده‌اید این دفعه شهریه ندهند. گفتم: بله، همین‌جور است. تا حالا هم این چند ماه را قرض کردم و شهریه دادم و قرض کردن حدی دارد و بیشتر از این در قدرت و توان ما نیست. آن طلبه‌ها گریه می‌کنند و می‌گویند که ما با این سختی به حوزه آمده‌ایم و به اقلِّ ضرورت اکتفا کرده‌ایم. الان حتی پول رفتن به وطن خود را نداریم که برگردیم. اگر شهریه ندهید، در این شهر چه کنیم؟ ایشان می‌فرمود: آنها که گریه‌شان گرفت، من هم گریه کردم و گفتم: شما بروید، من شب فکری می‌کنم. آنها می‌روند.

4️⃣ آقای صدر سحر بعد از اینکه نماز صبح را به جماعت می‌خوانند، به حرم می‌روند و به حضرت معصومه علیها السلام خطاب می‌کنند: عمه‌جان، اگر عُرضه دارید، ‌این طلبه‌ها را اداره کنید؛ اگر ندارید، به پدر یا برادر ارجاع بدهید و از آنها کمک بگیرید. این طلبه‌ها که خدمت دین جدّت می‌کنند، آیا باید از گرسنگی بمیرند؟ و الّا من دیگر برای زیارت نمی‌آیم! و بیرون آمدم. ناگهان متوجه شدم که چرا باید چنین تعبیری کنم و این جور خلاف ادب برخورد کنم؟ خیلی ناراحت شدم. ولی کار از کار گذشته بود. خلاصه، از حال طبیعی خارج بودم و چنین حرفی زدم.

5️⃣ با ناراحتی منزل آمدم و شروع کردم به خواندن قرآن؛ ولی دیدم که چشمم قرآن را درست نمی‌بیند. در آن هنگام مشهدی محمد خادم آمد و گفت که یک شخص کلاهی کیف به دست آمده و می‌گوید که می‌خواهم آقا را ببینم... آقای صدر می‌فرمود: گفتم که برو بگو بیاید، بلکه ما راحت بشویم! خادم می‌رود و به کلاهی اجازه ورود می‌دهد. آن شخص کلاهش را روی زمین گذاشت و دست آقا را بوسید و گفت: «من می‌دانم که الان وقتی نیست که خدمت آقا برسیم و مزاحم شویم، ولی من از شیراز می‌آمدم. به تپۀ سلام قم که رسیدم، به ذهنم آمد که من الان دارم می‌روم. اگر در این راه‌های مخوف که پر از چاله بود و با این ماشین‌های ناجور بمیرم، حقوق شرعی خودم را نداده و مدیون از این دنیا رفته‌ام. لذا به راننده‌ام گفتم که نیم ساعت به من وقت بدهید. شما بروید و زیارت کنید و در این مدت من هم کاری دارم، انجام می‌دهم و می‌آیم. راننده هم موافقت کرد. لذا وقت دیگری نبود؛ از این رو، الان مزاحم شدم.»

6️⃣ کیف را باز کرد. چمدانش پر از پول بود. تمام قرض‌های ما و شهریه یک سال حوزه را پرداخت کرد و رفت.

7️⃣ آقای صدر می‌گفت: بعد از آن رفتم حرم و از حضرت معصومه(س) عذرخواهی کردم و عرض کردم که شما عُرضه دارید و خوب هم عُرضه دارید!

❇️ برگرفته از: جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص۵۶۸


#کرامت
#فاطمه_معصومه
#حوزه_قم
#سید_صدرالدین_صدر
#شهریه
#ولایت

---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

▪️پیام تسلیت دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پی فاجعهٔ لبنان و شهادت دبیر کل حزب الله

بسم الله الرحمن الرحیم
﴿وَسَیعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ ینْقَلِبُونَ﴾

جنایت بزرگ رژیم سفاک و متجاوز، در به خاک و خون کشیدن تعداد زیادی از مردم مظلوم و بی‌پناه لبنان و به شهادت رساندن دبیر کل محترم حزب الله جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای سید حسن نصرالله و جمعی از فرماندهان (رحمة الله علیهم) بسیار اسفناک است.

آن شخصیت مبارز و پرتلاش سالیان زیادی از عمر خویش را در راه آزادی و مقابله با رژیم منحوس و دستگیری و حمایت از مردم مظلوم و ستمدیده گذراند.

ضمن عرض تسلیت این مصیبت دردناک، از خداوند متعال مسألت داریم در ظل عنایت حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) جامعه مؤمنین را از شر اشرار و دسیسه‌های معاندین اسلام عزیز در امان بدارد و نصرت و عزت را برای مسلمین مقدر فرماید.

۲۴ ربیع الأول ۱۴۴۶
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی
@shobeiryzanjani

📝 معنای توقیع

🔹 توقیعات در گذشته در طومارهای بزرگی با نام «درج» نگاشته می‌شده است؛ زیرا سؤال، بر روی طومار نوشته می‌شده و برای درج پاسخ حضرت، مقداری جای خالی قرار می‌دادند و پایین‌تر از آن، پرسش بعدی می‌آمده است و به همین ترتیب، پرسش‌ها تا پایان طومار ذکر می‌شده است.

🔸 شیخ طوسی در کتاب الغیبة این توضیحات را در مورد توقیع از محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری نقل کرده است.

🔹 به آن پاسخی که حضرت در ذیل سوال درج می‌نماید، توقیع اطلاق می‌شود.

🔸 توقیعات در اصل، مربوط به سلاطین بوده است. سلاطین در زمان قدیم، کاتبی داشتند که حکم را می‌نوشت و سلطان، در ذیل حکم، جمله‌ای در تأیید یا رد آن درج می‌کرده است. به این نوشتۀ سلطان، توقیع گفته می‌شود.

🔺 درس خارج فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری‌زنجانی
5 مهرماه 1402

💠 پ.ن" اطلاعات بیشتر در این زمینه را در مدخل «توقیع» دانشنامۀ جهان اسلام به قلم استاد معظم بخوانید: (B2n.ir/e45760)


#توقیع
# حدیث #رجال


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

@mfeqhi

▪️پیام تسلیت دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پی حادثه معدن در طبس

بسم الله الرحمن الرحیم
حادثۀ غم‌بار معدن زغال سنگ در طبس که موجب جان باختن و مصدوم شدن گروهی از کارگران زحمت کش شد موجب تأثر و تألم گردید.
ضمن عرض تسلیت به ملت صبور ایران به‌ویژه خانواده‌های داغدیده، از درگاه خداوند متعال، پاداش و رحمت الهی را برای جان‌باختگان و ثواب صابرین را برای بازماندگان و صحت و شفای عاجل را برای مجروحان و آسیب‌دیدگان این حادثه مسألت داریم. امید است با حسن تدبیر مسؤولان از وقوع چنین حوادث تلخی در آینده جلوگیری شود.

۱۸ ربیع المولود ۱۴۴۶
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی «مد ظله»
@shobeiryzanjani

🔅دوستِ پیامبر «صلی الله علیه وآله»

🔸حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمودند:
دوست محمد (صلی الله علیه وآله) كسى است كه خدا را اطاعت كند، هرچند پيوند نَسَبى‌اش [با آن حضرت] دور باشد و دشمن محمد (صلی الله علیه وآله) كسى است كه خدا را نافرمانى كند هرچند خویشاوند نزديك ایشان باشد.
🔺 نهج‌البلاغه، حکمت96

🔅عید نورانی ولادت حضرت خاتم الأنبیا محمد مصطفی صلی‌الله علیه و آله و فرخنده میلاد رئیس مذهب، حضرت امام أباعبدالله الصادق علیه‌السلام را به محضر مبارک فرزندشان حضرت صاحب الزمان "عجل الله فرجه الشریف" و همه پیروان راستین آن حضرت تبریک و تهنیت می‌گوییم.
@shobeiryzanjani