🍁 مواجهه رسانههای ایران با مهاجران افغانستانی▪️افغانستانیهای ساکن ایران
در رسانه
ها چطور نمایش داده میشوند؟
✍🏻 امید محمدیان پهلوان:
حدود دو هفته قبل بود که خبر بهمشکلخوردن افغانستانیهای ساکن تهران
رسانهای شد؛ اینبار
در استفاده از حملونقل عمومی بهخصوص
مترو، نه به دلیل ممنوعیت تهیهٔ بلیت، بلکه ایستگاههای مترو فروش بلیت را به شکل نقدی متوقف کرده بودند و افغانستانی
ها نیز از داشتن حساب و
کارت بانکی محروم هستند. ممنوعیت داشتن حساب و کارتِ بانکی
در تماشای
شهرآورد چند روز پیش نیز مشکلساز شد؛ افغانستانیهای مشتاق به تماشای دربی و حضور
در استادیوم باز هم نتوانستند هزینه بلیت استادیوم را از طریق کارت بانکی پرداخت کنند. لیست ممنوعیت
ها اما طولانیتر است؛ ممنوعیت ورود افغانستانی
ها به مجموعهٔ تجاری و تفریحی
باملند در روزهای اول سال نیز خبرساز شد، ایامی که
در فرهنگ و سنت مشترک مردم دو کشور به عنوان عید نوروز جشن گرفته میشود و میتواند فرصتی مناسب برای برجستهکردن و بهرهبرداری از ظرفیتهای مشترک فرهنگی و تمدنی دو کشور باشد. این اقدام که به بهانهٔ راحتی گردشگران ایرانی انجام شده بود، متعاقباً با
واکنشهای متفاوت و اغلب منفی مردم
در شبکههای اجتماعی روبهرو شد؛ این اتفاقات بهانهٔ خوبی برای بررسی و مرور تصویر افغانستانی
ها در اذهان عمومی است. ادعای دور و نادرستی نیست اگر بگوییم که نگرش بسیاری از افراد جوامع میزبان به اتباع خارجی ساکن، بهشکل یک عامل خارجی و با تمرکز بر دگربودگی آنان است. فارغ از شرایط جغرافیایی و فرهنگی، این نوع نگاه مبتنی بر دگرانگاری خارجی
ها میتواند به حذف و انکار آنان بینجامد.
در همان مورد باملند، اگر نگاه فرصتبودن به جای دگرانگاری و دردسرسازبودن اتباع افغانستانی وجود داشت، آن موقع احتمالاً شاهد تصمیمگیریهای بهتر و رفع آسیب
ها بهجای حذف صورتمسئله بودیم.
رسانه
ها نقش مهمی
در شکلدادن به این نگرش
ها دارند.
نقش رسانهها و پذیرش خارجیهانقش
رسانه در آن تصویری که نسبت به اتباع خارجی
در اذهان عمومی مردمان کشور میزبان نقش میبندد به روشنی
در مثال پذیرش پناهندگان اوکراینی
در کشورهای اروپایی روشن است. درحالیکه این کشورها
در روزهای منتهی به شروع حمله روسیه به اوکراین، با مشکلات ناشی از موجهای جدید پناهندگان غیراروپایی، به ویژه از سمت مرزهای لهستان و یونان، درگیر بودند،
در عملی متضاد، با آغوشی باز و با شدت پذیرای پناهدگان اوکراینی شدند.
رسانههای خبری در ایران و بازنمایی افغانستانیهابه اعتراف بسیاری از فعالان
رسانهای، محتواهای
رسانههای ایران
در طول چهار دهه اخیر، به ویژه
در خبرگزاری
ها، به پوشش اخبار مربوط به اتباع خارجی افغان
در حوزهای خاص محدود بوده و به قدر کافی به ظرفیتهای فرهنگی، تمدنی و هویت مشترک میان دو ملت توجه نشده است.
تلاش رسانههای خارجی و روندهای اخیر رسانههای داخلینکتهٔ دیگری که باید به آن توجه کرد تلاش
رسانههای غیرداخلی و غیررسمی
در ارائه تصویری مخدوش از افغانستانیهای ساکن
در ایران است. این
رسانه
ها، که شامل شبکههای اجتماعی و
رسانههای فارسیزبان خارج از کشور هستند، هرکدام بهنوعی
در روایتسازی افغانستانی
ها و وضعیت آنان
در ایران تلاش میکنند؛ پژوهشی با عنوان «خوانش مهاجران افغانستانی ساکن ایران از
بازنمایی آنها
در تلویزیون ایران» (۱۴۰۰) به بررسی شاخصهای روند اخیر برنامههای تلویزیونی
در بازنمایی وضعیت افغانستانیهای ساکن
در ایران پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داده که به طور کلی،
افغانستانیها از بازنمایی خود در برنامههای تلویزیونی رضایت نداشته و بهویژه تا قبل از دههٔ ۹۰ خورشیدی باور دارند که کژنمایی یا کمنمایی شدهاند.
افغانستانیها در آیینهٔ فیلم و سینماواقعیت این است که بسیاری از افغانهای ساکن ایران، با وجود محدودیتهای مختلف و مهمتر از همه دشواری تحصیل،
در نهایت
در همین کشورمان، ایران، توانستهاند به مدارج علمی عالی دست پیدا کرده یا از لحاظ اقتصادی جایگاه مناسبتری کسب کنند. نخبگان افغانستانی، به خصوص
در عرصهٔ شعر و ادب نیز کم نیستند و نباید از ساخت روایت ویژهٔ آنان غفلت کرد.
این یک فرصت ارزشمند استرسانههای داخلی هم
در تصویرسازی همهجانبه و متناسب از اتباع خارجی افغان
در ایران نقش مهمی دارند و هم میبایست اذهان عمومی مردم ایران را به عنوان یک جامعهٔ میزبان برای پذیرش و برخورد با افغانستانی
ها متناسب با واقعیات و زمینههای موجود آماده کنند. نگاه
رسانه
ها نباید به سمت یک رویکرد یا جنبهای خاص از رویدادها و واقعیات معطوف شود، بلکه باید رویکردی باشد که
در درجهٔ نخست آسیبشناسانه بوده و همچنین محور نگاه آن بر جنبههای مشترک فرهنگی، تاریخی و هویتی دو ملت متمرکز باشد
© مرکز آموزش و پژوهش همشهری (
۱۴۰۲/۲/۱۸)
#⃣ #بازنمایی_در_رسانهها #مهاجرت