کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

[۱/۲،‏ ۱۷:۲۵] #مریم_محسنی: این کلمات برای ورم در معانی مختلف در ماسال وجود دارد
ورم:
ایما، فو، پف. چف. چفه. پافتره. اوفه.فج. فندیل. فجو فندیل

ورم کردن:
پندمیه. پندمیسته. ایما کرده یا دکرده. فوآکرده. چف دکرده. چفه دکرده. فج آکرده. فندیل آکرده. فجو فندیل آکرده. پف دکرده .اوفه ورده. پافتره کرده
[۱/۲،‏ ۱۸:۰۱] #مریم_محسنی: گوزه = ورم
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۰] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: سلام
گوزه به معنی روده و احشای شکم هست
مثلا میگن ؛
چه گوزه بَکشیره
یعنی انقد بهش فشار اوردی که روده و احشای شکمش از ما تحت زد بیرون
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۳] #مریم_محسنی: گوزه = ورم، روده، کوچک ( برای تحقیر)
چمه‌گوزه پف زیر چشم
گوزه برمه. روده در آمده
فلانیه گوزه = فلانی کوچک
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۵] #مریم_محسنی: گوره = جوجه تیغی
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۵] #مریم_محسنی: تی داره گوره. = جوجه تیغی خاردار
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۶] #حسین_زاغی_ماسال: *گورًه*
ورم کردگی موضعی،معمولا در حالت گورَه محل ورم کرده سفت است.
محل گوره محدود است.
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۸] #بیت_اله_صفری_فومن: گودٓه = ورم
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۸] #بیت_اله_صفری_فومن: گورٓه= جوجه تیغی
[۱/۲،‏ ۱۸:۱۹] #مریم_محسنی: ما گوِر gəver داریم = ورم غده ای سفت شده
گور گور غده های برجسته کنار هم‌
[۱/۲،‏ ۱۸:۲۰] #حسین_زاغی_ماسال: گود یا گودَه،اگر اشتباه نکنم،به غدد لنفاوی حیوانات می گن،که بعد از قصابی هنگام تمیز کردن گوشت از آن جدا می کنند.
[۱/۲،‏ ۱۸:۲۰] #مریم_محسنی: منگه گوره
[۱/۲،‏ ۱۸:۲۱] #مریم_محسنی: ما ودت یا ودد می گوییم
[۱/۲،‏ ۱۸:۲۳] #مریم_محسنی: چه دسی ایما کرده برق نشته واتشونه ودته
[۱/۲،‏ ۱۸:۲۵] #مریم_محسنی: دستش ورم کرده عکس گرفتند گفتند غده خوش خیمه
[۱/۲،‏ ۱۸:۳۱] #مریم_محسنی: ما به گیج و آرام بنگbang می گوییم
[۱/۲،‏ ۱۸:۳۱] #مریم_محسنی: فلانی بنگه وای بنگه دونه هردشه
[۱/۲،‏ ۱۸:۳۲] #حسین_زاغی_ماسال: بَنگ=خمار و خواب الود
[۱/۲،‏ ۱۸:۳۴] #بیت_اله_صفری_فومن: «دٓنگ» « ور »
به آدم گیج و خمار و خواب آلود میگیم.
[۱/۲،‏ ۱۸:۴۱] #حسین_زاغی_ماسال: ووئند ،خستگی و کوفتگی بعد از کار یا همون *وُروش* نمیشه؟
[۱/۲،‏ ۱۸:۴۵] #فرنگیس_قلیزاده: واند میشه بیحال خواب آلود،مست وبیحال
[۱/۲،‏ ۱۸:۴۷] #مریم_محسنی: ووروش خستگی بدنی بیشتر
ووئند خستگی فکری
[۱/۲،‏ ۱۹:۲۷] #حجت_دامن_کش_سیاهمزگی: تالشی جنوبی _ منطقه ی سیاهمزگی
گوده:
ورم، توده،برجستگی غده مانند، غده ، گلوله مانند
وَره گوده : گلوله برفی
گله گوده: گلوله گِلی ، مُشته ی گِل
[۱/۲،‏ ۱۹:۳۶] #مریم_محسنی: گولَّه. Gulla= گولِِّه = وره گوله= یک مشت برف گرد شده
ای گوله خمیر= یک گوله خمیر
گندهgənda = گولِِّه = گیله گنده یا ای گنده گیل= یه گوله یا یک مشت گل گرد شده
کوتو kutuگیله کوتو= یک تکه گل خشک


#صبا :
این واژه با هم بکار برده می شوند
فووفندیل
الهی فو وفندیل آکری
چف وایما. بکری
پف وپیله
چه دیم پری پف وپیله دکرد ه

فَج/Fagaَ ناله.ضجه .
صبا

[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۳۰] #مریم_محسنی: تالشی گویش ماسال

- بَر bar = در ورودی ساختمان

- بَرَه bara= هر گونه در ورودی و خروجی بیرون از ساختمان

- بَلَت balat/ بَلَتَه balata / بلته بَرَه balata bara = دروازه چوبی
دروازه چوبی که دو نردبان تقریبا چهار پله در دو‌گوشه دروازه بنام بلته پیله balata pila درزمین نصب و چهار عدد چوب بلند به پهنای دروازه بنام بلته بوله balata bula یا بلته خالهbalata xāla که در آن پله های نردبانی دو گوشه دروازه بطور افقی قرار می گرفت و این یک دروازه بود و راه ورودی و خروجی یک‌ حیاط.

- برس barəs یا برستbarəst = معبر، گذرگاه
شاله برست šāla barəst

- دشم dašəm ورودی
- برشمbaršəm خروجی

- پا بَرَه pā bara = راه بین دو خانواده یا دو مکان. دو پله چوبی بین دو محیط یا دو همسایه برای رفت و آمدنصب می کردند بطوریکه هر یک از پله ها در طرفین پرچین یا سیم خارار در دو زمین قرار می گرفت . با بالا رفتن از پله از بالای پرچین پا روی پله بعدی گذاشته و رد می شدند.

- چپره که از شاخه های نرم درختان بافته می شد و بعنوان در ورودی باغ و توم بجار (تومه کیله) و تله شکار پرندگان استفاده می شد.

- را گردشrāgardəš= کوچه یا هر راه فرعی جدا شده از راه اصلی

مریم محسنی
[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۳۸] #علیرضا_پناهی_عنبران: جاوٚسَه:چهار چوب درب و پنجره
اَنجۊمَه:لولای درب و پنجره
بَستۊن:آستانه در
بَه:در(در گویش تالشی شمالی اغلب حرف ر اخر و ر در وسط حذف می گردد,در خصوص واژه
بر در اغلب گویشهای ایرانی بر است برنگاه احتمالا همان به ونگو عرض و کناره در باشد)
[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۳۹] #سعید_بشری_ماسال: بعضی از خانواده ها از کلمه بَسته بعنوان جاده یا راه استفاده می کنند.
مثال:
بسته سَری مندیما، ویندمه علی بپر بپر تِرا آ.
[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۳۹] #مریم_محسنی: - را = rā راه
- ناچمَ را nāčama rā= بیراهه، راه سخت رو
- دچم dačam = پیچ راه
- دچم ژندهdačam žande = راه عوض کردن
- مین آکرده min ăkarde= میانبر زدن
- بسته= basta = راه ، جاده
- جاده = jāda = راه
- ماشونه را= māšuna rā راه ماشین رو
- روخون = ruxun/ گیریه را= girya rā= راه ییلاقی
- نره را = nara rā راه راست و بدون شیب
- سرپره را= sarpera rā جیرسوئه را= jirsua rā راه شیب دار ییلاقی و جنگلی از پایین به بالا
- کفاسوئه را kafāsua rā راه ییلاقی و جنگلی از بالا به پایین و شیبِ بطرف پایین
- ماله را = māla rā= راه مالرو
- داره ویسا را= dāra visā rā= راه حمل ونقل چوب جنگلی
- آوه را= āva rā = آب راه
- راسته را= rāsta rā = راه راست
- درزه بارَ کره را = darza bāra kara rā راه حمل محصولات مزرعه
- بجاره سره را= bəjāra sara rā/مرزه سرَ راmarza sara rā = راه عمومی مزرعه داران برای رفت و آمد طوریکه یک مسیر برای چندین مزرعه دار است و عریض تر از مرزهای معمولی کرتهاست.
- لاته را = lāta rā= راه کنار رودخانه
- لکه را = laka rā = راه راست معمولی
- شاله را= šāla rā = راه شغال رو
- اسبه را = asba rā =راه اسب رو
- جنگله را= jangala rā راه جنگلی
- بند را= banda rā راه یالهای قله کوههای بلند
- پره را= para rā راه ییلاقی کنار گذر که موقع پرآبی رودخانه ها از آن استفاده می کنند.
- کوره را= kura rā راه باریک و متروکه که کمتر استفاده می شود.
- سنگه را (کتیله)= sənga rā ، katila
- راه سنگی صعب العبور : ناله چاکنnāla čākən
- سنگه ریجه را= sənga rija rā =راه ریگزاری و سنگریزه ای با شیب تند
- مخته راməxta rā راه باریکی که نشان دهنده رفتن کسی بوده است.
مریم محسنی
[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۴۳] #علیرضا_پناهی_عنبران: کَمبٚر:میانبر
چَم:پیچ و خم جاده
[۱۲/۲۶،‏ ۲۱:۴۹] #علیرضا_پناهی_عنبران: گَم:قدم
گیراوَ:کمین کردن
گٚژگَه:کمین زدن


#مریم_محسنی:
در ماسال هم متاسفانه این تغییر نام ها وجود دارد
تبکه سر اسم به این زیبایی و بی نظیر را طبق سر نوشتند
ویرمه را ورمیه و.....
والله آدم‌چی بگه
آدمی تک‌و‌پلو آواز آ

#صبا:
بَرِنگا. به درگاه و آستانه درب می گویند. یعنی ورودی در

[۱۲/۱۱،‏ ۲۰:۵۵] بهنام_ن: فرق
سره کوره گِتِه
و
واتَه وات
چییه؟

[۱۲/۱۱،‏ ۲۰:۵۶] #حسین_صفری: کوره ما به پیشانی میگوییم.

سره کوره باز ما به غیبت، پشت سر حرف زدن گفته میشه.
«چمه سره کوره گتشونه»، یعنی کسی دارد پشت سر من حرف میزند
کسی دارد غیبتم را می نماید

[۱۲/۱۱،‏ ۲۱:۵۸] #فرنگیس_قلیزاده: گویش ماسال فرنگیس قلیزاده
سره کوره گته:sara kura gete=وقتی درغیاب کسی درباره اش حرف می زنند سرش به درد موقت دچار می شود
می گوید کی چمه سرکوره گته
ki čəmə sara kura geta
 وبعدیکی یکی دوستان وآشنایان را نام می برد بانام بردن بعضی سردردش
خوب می شود
 راسته سره کوره گته : râsta sara kura gete =  سمت راست سر درد می گیرد که اعتقاد دارند از
خوبیشان یاد می شود
چپه سره کوره گته :čapa sara kura gete= سمت چپ سر درد می گیردکه اعتقاد دارند از
بدیشان یاد می شود
واته وات: vata vat= بگوبگو کردن درباره
داشته های دیگران، چشم زخم زدن

[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۱۸] #صادق_شیرزاد_ماسال: وره یا فره به یک دوره میگوییم
مثلا،،  چه سرشوره وره اومه،،،
دوره حمامش رسید
اینکه میگوییم سره وره یا فره شون گته
یعنی نوبت حرف زدن از او رسیده
واته وات
یعنی زیادی حرف کسی رو زدن

[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۲۲] بهنام_ن: واته وات : در واقع یعنی:
 گفتنِ گفته شده
یعنی واتون واته.  یا.   گفون واته
آنچه مردم می گویند را باز گو کردن
و
اگرچه  واته وات را  امروزه  بدگویی معنا میکنیم
اما بنظر من  معنی دقیق آن میشود پشت سر گویی
 و از آنجا که مردم بیشتر عیب ها را منتشر میکنند
همین شده که حالا ما واته وات را "پشت سر بدگویی" معنی میکنیم


[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۴۲] #حسین_زاغی_ماسال: این واژه در گلیکی با تالشی تقریبا یک معنا دارد. بنظر می رسد در منطقه گیلان معنای مشابه داشته باشد.
سره کوره گیفتن:
SARE-KORE-GIFTANتلفظ
گرفتگی زورگذر شقیقه است. هر وقت این حالت پیش می آید شخص تصور می کند فرد غائبی دارد حرف او را می زند یا غیبت او را می کند.

[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۴۶] #علیرضا_پناهی_عنبران: تالشان مرکزی،کرگانرودی و شمالی به پیشانی چکوت میگن و تالشان کشور آذربایجان چکوت و تویل

[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۴۸] #مریم_محسنی: واتَ وات. بگو بگو کردن است
[۱۲/۱۱،‏ ۲۲:۵۲] #مریم_محسنی: کور کور دوئه یعنی تحریک‌کردن و برانگیختن شاید با سره کوره ارتباط داشته باشد

#صبا:
سره کوره گتشونه
در ماسال
اگر طرف راست سر ناگهان تیر بکشد. ودرد کند می گویند کسی یا کسانی. پشت سرمن ودر نبود من دارنداز خوبیهای من. می گویند( راسته سره کوره ) و در دل شاد می شود ونفس راحت می کشد واگر سمت چپ سر قسمت خاوره و پیشانی ناگهان تیر بکشد ودرد بگیرد می گویند کسی ویا کسانی (چمن چپه سره کوره شون گته) و شروع می کنند به بد وبیراگفتن
زلیخا صبا

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_ta