کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

#مریم_محسنی_ماسال :
زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضرب المثل
- داز داری ندبره دار داری دبری
dāz dāri ne dabərə dār dāri dabərə
داس درخت را نمی برد درخت درخت را می برد اشاره به دسته داس که از چوب درخت ساخته می شود.
به صورت زیر هم گفته می شود
۲ - آسونه داری ندبره داری تن ای دبره
āsuna dāri nedabərə če tan ay dabərə
تکه آهن درخت را نمی برد بلکه از جنس خودش آن را می برد باز اشاره به دسته داس و تبر است که کمک می کند به آهن تا درخت را ببرد

۳- بلند بالا سقه داره ژن بی کمال بداره
bəland bālā səqa dāra žen bi kamāl bədārə
قد بلند را درخت آزاد دارد زن باید صاحب کمالات باشد
اشاره به اینکه در ازدواج قد بلند را فقط معیار قرار ندهید بانوی خانه باید به کمالات آراسته باشد

۴- پیل نیره پیله داری بنی بنش
بزرگ یا عاقل نیستی زیر یک درخت بزرگی بنشین
منظور با بزرگتر حتی یک درخت هم باشد مشورت کن.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۹/۱۲،‏ ۱۷:۵۴] #مریم_محسنی_ماسال: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ستون ماردم ستونهایی عمودی که قسمت پایینشان پهن تر از قسمت بالایشان بود
۲- گرده سوتونgərda sutun : ستونهای گرد چوبی که از تنه درختان جنگلی ساخته می شد
۳- چهار کوله سوتون čār kula sutun : ستونهایی که از بالا به پایین هم اندازه و مربع شکل بود
۴- فوکهfuka : کاه درست شده برای پوشش سر ساختمان به جای حلب امروزی
۵- پریس paris : طناب بافته شده از کاه برای بستن فوکه به چوب سربندی و بستن چوبها
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۸۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۹/۱۲،‏ ۱۸:۴۶] #جانبرا_علیپور: سلام آقای بلوری پوزش بنده دیر رسیدم به نظرم همه را نوشتید بجز اودار:odar و رپه :raps
[۹/۱۲،‏ ۱۸:۴۸] #جانبرا_علیپور: بریه: baŕya ..پنجره
[۹/۱۲،‏ ۱۸:۴۹] #جانبرا_علیپور: آقای بلوری سفته :ßffà را اضافه کنید
[۹/۱۲،‏ ۱۹:۴۶] #صادق_شیرزاد_ماسال: درود
گویش ــ ماسالی ــ در مورد برخی اصطلاحات « کــــــــــه»
که پره پا: Kaparapã/نگهبان خانه، سرایدار، درقدیم وقتی افراد خونه خودشون رو بواسطه کوچ ترک میکردند یک نفر رو بعنوان نگهبان میگرفتن که به او که پره پا میگفتند
که و کوچ:Ka&koch/یعنی خانواده
که زماkazęmã/داماد خانگی
که تون: katun/جای ساختمان
که سازی: kasãzy/ساختن خانه، ساختمان سازی
تلاره بنه که: Talãrabęnaka/اتاقی که زیر تالار قرار دارد، به ساختمان شبیه دوبلکس هم تلار و بالاخونه که میگفتن

#صادق شیرزاد
[۹/۱۲،‏ ۲۱:۵۷] #مریم_محسنی_ماسال: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پوئه pua : پایه جوبی که اجار را بر آن میبافند
۲- اجار ajār : شاخه درخت قابل انعطاف که آن را در پوئه میبافند و پرچین می شود
۳-"ای پینجا پوئهi pinjā pua : سه بار se bār ajār اجار (پینجا واحد پوئه، بار واحد اجار)
پنجاه عدد پایه چوبی و سه بار اجار
۴- رمش raməš : پرچین
۵- رمش دوته raməš davate : پرچین کردن
رمشی دوج raməši davaj : پرچین کن
۶- دوته davate : پرچین کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۹/۱۲،‏ ۲۲:۱۹] #عباس_رحمتی_ماسوله:
جیرین: چوب بزرگ وگلفت.وسط سقف میگذارند وواشانها راروی ان می گذارند
واشان: چوبهایی که گردویاچهارگوش به درازی چند متر که روی جیرین می گذارند چیکه:چوبهای ریز ازشاخه درخت
[۹/۱۲،‏ ۲۲:۳۱] #حسین_زاغی_ماسال:
درود
در گویش ماسالی
به تیرهای بزرگ *لپ* ləp ,به تیرهای کوتاه‌تر بین تیرهای بزرگ
*واشان* vāšān می گیم.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۶۱۴
۱- دبسته (dabaste)= دوسته (davaste): بستن ، به بند کشیدن ، جادو کردن
ای شون دوسته ay šun davasta، او را بستند،
برایش جادو کردند
۲- دبندیه (dabendiye)= دوندیه(davendiye): بستن، جادو کردن
ای دوندیشونهay davəndiyašuna
جادویش کرده اند
۳- جادو باز(jādu bāz):اهل جادو جنبل
۴- دواکر (dəvā kar): دعانویس
مترادف دوا نیویس dəvā nivis
۵- کیتاو سر آکرده (kitāva sar ākarde): دعا نوشتن، سر کتاب باز کردن برای دعا نویسی
مترادف دوا کری ( dəva kari): دعا نویسی
۶- کیتاوه سر (kitāva sar): دعا
مترادف دواdəvā
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۲:۰۷] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دومله نش (dumla nəš): پشت نشین
۲- دومله دلکه (dumla dalake): عقب ماندن
۳- دومله دومله (dumla dumla): پشت سر
مجه آگرده دومله دومله دییسه
məjə āgardə dumla dumla diyasə
راه میرود برمیگردد پشت سر را نگاه می کند
۴- دومله لی (dumla li): پشتیه، پشت سری یه
مترادف دومله گله (dumla gəla)
۵-دومله دره (dumla dəre): متعاقب، پشت سرش ، بعد از آن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۱۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۲:۱۴] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- خدا مکردون (xədā makardun): خدای ناکرده
۲- دومله کره (dumla kəra): دنبال افتاده به اصطلاح دمِ کسی شدن
هر جیگا شو ته نی اینه شی مگه چه دومله کرییره
har jigā šu tə ni ayna ši maga če dumla kərayra
هر جا میرود با او می روی مگر دمش هستی
۳- دومله دییشته (dumla diyašte): پشت سر را نگاه کردن، اصطلاحی به معنی قناعت پیشه هم است
۴- دومله دیس (dumla diyas): نگاه کننده به‌پشت سر
۵- دومله دنش (dumla danəš): سوارِ پشتی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۱۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۲:۲۱] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- خدا مکردون (xədā makardun): خدای ناکرده
۲- دومله کره (dumla kəra): دنبال افتاده به اصطلاح دمِ کسی شدن
هر جیگا شو ته نی اینه شی مگه چه دومله کرییره
har jigā šu tə ni ayna ši maga če dumla kərayra
هر جا میرود با او می روی مگر دمش هستی
۳- دومله دییشته (dumla diyašte): پشت سر را نگاه کردن، اصطلاحی به معنی قناعت کردن هم است.
۴- دومله دیس (dumla diyas): نگاه کننده به‌پشت سر ، اصطلاحی به معنی قناعتگر هم است.
۵- دومله دنش (dumla danəš): سوارِ پشتی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۱۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۵:۳۶] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کنجه دلک (kənja dalak): خانه نشین
۲- کَه دلک(ka dalak): خانه نشین
۳- جیلکه (jilake): از سر نیاز پناه بردن
ای جیلکا مینت کریay jilakā minat kari
به دست‌و پایش افتده بود تمنا می کرد
مونده گا جیلکهmunda gā jilaka گوساله در حال خوردن شیر گاو بود
۴- ویلکه (vil ake): از بالا و اوج افتادن
۵- دلکه (dalake): افتادن، امکان پذیر بودن،
مرا ندلکه ای دفه بوشوم چه کَه
mərā nedalakə i dafa bušum če ka
برام امکان نداره یکبار به خانه او بروم‌.
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۱۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۵:۴۹] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دبسته (dabaste)= دوسته (davaste): بستن ، به بند کشیدن ، جادو کردن
ای شون دوسته ay šun davasta، او را بستند،
برایش جادو کردند
۲- دبندیه (dabendiye)= دوندیه(davendiye): بستن، جادو کردن
ای دوندیشونهay davəndiyašuna
جادویش کرده اند
۳- جادو باز(jādu bāz):اهل جادو جنبل
۴- دواکر (dəvā kar): دعانویس
مترادف دوا نیویس dəvā nivis
۵- کیتاو سر آکرده (kitāva sar ākarde): دعا نوشتن، کتاب باز کردن برای دعا نویسی
مترادف دوا کری ( dəva kari): دعا نویسی
۶- کیتاوه سر (kitāva sar): دعا
مترادف دواdəvā
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۱۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۸] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- واسه (vāse): بگو
مترادف بواbəvā
۲- ووروش (vuruš): خسته
۳- وورمه (vurma): نام بیماری است
۴- ویارنی (viyārəni): ویار
۵- واشون (vāšun): چوب تراش داده شده مکعب مربع که در نجاری بکار می آید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۰۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۸] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ویشه (više): فرو رفتن ، به پایین رفتن
۲- ویبه ( vibe): ریخته شدن
۳- ویکرده (vikarde): ریختن
۴-کلات (kalāt): جای بی آب و علف، بیابان
مترادف خشکَ کلاتxəška kalat
۵- عراقات (arāqāt): جاهای دارای آب و هوای گرم و خشک
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۰۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۸] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- خته (xəte): خوابیدن، کرخت شدن
چمه پا خته čəmə pā xəta) : پام کرخت شد بیحس شد
۲- پوته آبه(puta ābe): بیحس شدن، پوکیده شدن، کرخت شدن
چمه پا پوته آبهčəmə pā puta āba
پایم کرخت شد، پایم بیحس شد
۳- پوچ آبه (puč ābe):پوک شدن، باطل شدن، به ثمر نرسیدن، از بین رفتن
۴- پوندور آبه (pundur ābe): حالت و طعم میوه رسیده ، بیات شدن‌نان
سیفه گلن پوندور آبینه
sifa gəlen pundur ābayna
سیبها کاملا رسیده و خوشمزه شدند
نون زیر دا اورو پوندور آبه
nun zir dā uru pundur āba
نان از دیروز تا امروز خوب بیات شده و طعم بهتری برای خوردن گرفته است.
۵- لوجون (lujun): سوراخ بالای شیروانی ساختمانها
مترادف مراب merāb
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۰۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۸] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کرچ آبه (kərč ābe): ترد شدن، شکننده شدن
۲- کرچ آکرده (kərč ākarde): سوخاری کردن، ترد ساختن
۳- سرش پیگته (serəš pigete): سرد شدن
۴- چله کرده (čəla karde): چکّه کردن
۵- چله چله(čəla čəla): چکّه چکّه، قطره قطره
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۰۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۹] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پشه (peše): بالا رفتن (عمودی)
داری پشهdāri peša
از درخت بالا رفت
۲- هده چده(hada čada): به انداز کافی
هده چده بو ؟ ?hada čada bu
به اندازه کافی هست؟
هده چده نبو hada čada nebu: به اندازه کافی نیست
۳- وسبو (vasbu) : به اندازه کافی
اشته وسبو پیگه
به اندازه ای که برایت کافیست بردار
۴- تاسنده (tāsənde): سر و صدا راه انداختن، شلوغی راه انداختن
۵- تارسنده (tārsənde) : ترساندن، به وحشت انداختن
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۰۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۲۱] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جیگا jigā/ جا jā =جایی جیگا(jāyi jigā)/ جا جیگا (jā jigā): جا ، مکان
۲- جا (jā)/ جیگا(jigā): رختخواب، بساط خواب
جا /جیگا جیکه بخسمjā jiga jika bəxəsam
رختخواب پهن کنیم بخوابیم
۳- جا جیکرده (jā jikarde ) جیگا جیکرده (jigā jikarde): رختخواب پهن کردن
۴- جا کرده (jā karde): مرتب کردن
۵- جیگا آکرده(jigā ākarde)/ جا آکرده (jā ākarde) : جا باز کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۰۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۲:۰۱] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- گره (gara):دهانه
۲- پابره پسیسته (pābra pesista): ندار، فقیر
۳- هته کو(hate ku): جابجا، همان جا
۴- دنده نوئه (danda nue): یکریز ، بی وقفه
۵- رد دوئه (rad due): جا خالی دادن
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۰۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۲:۰۲] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- درزه (darza): درز، سوراخ کوچک
۲- خله ( xəla): سوراخ کوچک
۳- بَرَ خله(bara xəla): سوراخ در
۴- خل خل (xəl xəl): سوراخ دار ، سوراخ سوراخ
۵- گله (gala): شاخه بزرگ درخت
#گردآورنده_مریم_محسنی۶۱۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۶] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پخته(pexəte): فراری دادن، دنبال کردن
۲- سیره چره (sira čara): در هنگام سیر بودن با بی میلی غذا خوردن
۳- دارَ گوش (dāra guš) : قارچهای چسبیده به درختان
۴- کرفَ گوش (kərafa guš): قارچ درخت کرف (شب خسب).
۵- زور کرده (zur karde): مجبور کردن، اصرار
کردن، زور زدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۶] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- سیفایی (sifāyi): جدای از دیگران ، تنهایی
۲- واره (vāre): باریدن
۳- وارش ویدوئه ( vārəš vidue): باران باریدن
۴- ویوار(vivāre): بشدت باریدن
درازه تیرنده شوی وارش ویواره
dərāza tiranda šavi vārəš vivāra
شب به این درازی باران بشدت باریده است
۵- تیرنده (tiranda): خیلی بلند، دراز
درازه تیرنده روزی چه خای بکری
dərāza tiranda ruzi cə xāy bəkari
روز به این بلندی چکار میخواهی انجام بدهی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۷] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱ - برمسه (bəraməse): گریه
۲- خون آبرمه (xun ābrame): خون گریه کردن
۳- برمه (bərame): گریه کردن، گریستن
۴- برمسته (bəraməste) : گریه کردن، گریستن
مترادف برمسه کرده(bəraməse karde)
۵- ویبرمه (vibrame): زیاد گریستن
مترادف ویبرم ژنده. (vibram žande)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۰۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۷] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بارَ بار (bāra bār): اسباب کشی ، بارکشی
۲- بارَ بری ( bāra bari ): بار بردن
مترادف بار برده bār barde
۳- بارَ کرنی (bara kərəni ): بارکشی، حمل بار
بارَ کرنی دَبِ ( bāra kərəni dabe): در حال حمل کردن بار
مترادف بار کرنی کردهbāra kərəni dabr
۴- بار کرنده (bār kərənde): حمل کردن بار
۵- کرنده (kərənde): کشیدن، حمل کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۰۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۷] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پرمه(perme): در آمدن، بیرون زدن، بر آمدن
۲ - گیمنی (gimani): چندش
۳- دس پیگته (das pigete): دست برداشتن، صرف نظر کردن
۴- سر کرده (sər karde): سرخ‌کردن
۵- سر کرده (sər karde): شلوغ کردن، سر و صدا کردن
چه یا تاسندرونه سر کردرونه
ča yā tāsəndaruna , sər kardaruna
چیه سر و صدا می کنید شلوغ انداختید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۶۰۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۳] #مریم_محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- تلار (talār) : تراس یا ایوانِ اتاق بالایی بنام بالا خونه را تلار می گویند بطوریکه از تلار می گذشتند و وارد بالاخونه یا اتاق مهمانی یا اتاق پذیرایی می شدند و کف تلار از تخته است و در فصل گرما برای نشستن و خوابیدن از تلار هم استفاده می کردند.
۲- ورتلار (var talār): تلارهایی که در کنار خانه ها و چسبیده به آن برای استفاده در فصل گرما می ساختند .
۳- تلاره بنه تجر(talāra bəna tajar): ایوانِ زیرِ تلار که ایوان زیر خانه بود و بعد از گذشتن از آن وارد زیر خانه می شدند که این ایوان بیشتر محل نگهداری خوراک طیور مثل فله کنده (پوفه کنده) بود.
کنده(kandə ) سبدهایی بزرگی بود از ترکه و شاخه های تازه درختان ساخته می شد که سبوس ریز برنج را در آن برای خوراک دام و ماکیان خانگی نگهداری می کردند. این ایوان بیشتر حالت انباری داشت.
۴- پیله تجر (pilla tajar): ایوان بزرگ ساختمان که در جلوی دوئه که قرار داشت بعد از عبور از آن وارد دوئه که می شدند. از این ایوان برای نشستن و آشپزی در فصل گرما هم استفاده می شد.
۵- چینییه که (činiya ka): ساختمانهایی که با آجر گلی دست ساز با دیوارهای با عرض نیم متر و بیشتر درست می شد. به این ساختمان تلار بالاخونه که هم می گفتند.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۴] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- اویجه (avija): ویرانه، جای آباد نشده و خرابه و دلگیر
یا هنته چرا اویجه یه؟ ?yā hənta čərā avija ya
اینجا چرا اینطوره ویرانه است.
۲- کوفه (kufa): خرابه، افتضاح، خیلی خراب،
یا کوفش کرده yā kufaš karda
اینجا را به افتضاح کشانده است.
۳- آرونج آدوئه (ārunj ādue): کشیدن، ادامه دادن، طول دادن، به درازا کشاندن
۴- چیل (čil): پوسته چوبی گردو و خشکبار و پوسته سفید تخم مرغ
۵- فال (fāl): گشاد
مترادف وشل vəšel
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۴] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- تمکییه (tamakiye): لح لح زدن، نفس نفس زدن
مترادف تمکیستهtamakiste
۲- نخه (nəxa) نخود
۳- باکله (bākle): باقلا
پاچه باکله (pāča bākle): باقلای مخصوص باقلا قاتوق
۳- موقامه باکله (muqāma bākle): باقلا مازندرانی
۴- پیلّه باکله (pilla bākle): باقلا مازندرانی
۵- سره باکله (səra bākle): لوبیا قرمز
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۵] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
نامهای مزارع کشاورزان
۱- تونه بجار (tuna bəjār): مزرعه که زمینش نسبت به مزارع اطرافش در پستی قرارگرفته باشد.
۲- پشتمَ بجار (peštəma bəjār): مزرعه پشتی منظور مزرعه ای که در پشت خانه آنها قرار دارد
مترادف که پشته بجار ka pešta bəjār
۴- چفر بجار (čəfəra bəjār): مزرعه ای که در زمان نه چندان دور زمین بایر بوده بعد تبدیل به مزرعه شده یا در کنار زمین بایری قرار دارد و یا یک سالی از بی آبی بایر بوده است.
۵- چار کیله بجار (čār kila bəjār): مزرعه ای که چهار کرت است. مزرعه ای که به تعداد کرتش نام گرفته است.
#گردآورنده_مریم_محسنی۵۹۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۲۱،‏ ۱۰:۱۵] #مریم_محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
نامهای مزارع کشاورزان و اصطلاحات مربوط به مزارع
۱- سیله بجار (seyla bəjār): مزرعه ای که در کنار استخر یا آبگیری قرار دارد و یا توسط آب آبگیر یا استخری آبیاری می شود
۳- نرمه بجار(narma bəjār): مزرعه ای که زمینش همیشه خیس و تر باشد .
۲- کون آوه کیله (kunāva kila): آخرین کرت مزرعه که در ته و انتهای مسیر آبیاری قرار داد.
۳- سرآوه کیله (sarāva kila): اولین کرت مزرعه که در ابتدای مسیر آبیاری قرار دارد
۴- گاچه (gāča): کرت خیلی کوچک
۵- بجاره چیره (bəjāra čira): کناره مزرعه مسیریست که در اطراف مزارع برای تردد قرار دارد.
۶- بجاره سر (bəjāra sar): در مزرعه، به مزرعه، تو مزرعه
مترادف بجار bəjār
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.

[۱۲/۵،‏ ۸:۴۸] خانوم محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بِه (be): متولد شدن، بدنیا آمدن
مترادف ما دلکه (mā dalake)
ما دلکه روز (mā dalaka ruz):روز تولد
۲ - به روز (be ruz): روز تولد
۳- دنیا دلکه (dənyā dalake): به دنیا آمدن
۴- دنیا دلکه روز (dənyā dalaka ruz): روز تولد
۵- لرته (lərta): ژله، هر غذای ژله مانند و نرم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۵،‏ ۸:۴۸] خانوم محسنی: #زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کلش دکوم (kallaš dakum): خاک بر سرش کنم(اصطلاح )
۲- دکوئه (dakue): کوفتن
۳- گوز آوله (guzāvla): تاول، آبسه
مترادف چس čəs، تلسtəlas
۴- دکرده (dakarde): پوشیدن ، پوشاندن، ریختن
۵- ویکرده (vikarde): ریختن به پایین
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#
[۱۲/۵،‏ ۸:۵۷] خانوم محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال ۵۸۶
۱- ویلوئه (villue): تکاندن
وقتی خرده ریزه های بوته برنج، حبوبات و غلات قاطی شده با آنها را با استفاده از باد و جریان هوا جدا می کنند.
برزی ویلّا. برنج را پاک کن
عملیست که با استفاده از سینی هم انجام میشود.
ویلوئه villue به معنی تکان دادن هم بکار میرود
داری ویلّا dāri villa درخت را تکان بده تا میوه یا برگ یا هر چیز دیگری که رویش هست بریزد یا بیفتد.
۲- تبکَ ژنی (tabaka žani) : با سینی چوبی برنج تکاندن
مترادف برز ویلوئه
تبک tabak سینی چوبیست
۲- آویشته (āvište): پاک کردن برنج و حبوبات و غلات از سنگریزه یا چیزهای قاطی شده دیگر
۳- وادوئه (vā due): نوعی پاک کردن برنج و حبوبات و غلات است با استفاده از جریان باد
۴- وادوئه (vādue): صرف نظر کردن، تاب دادن
۵- برزه ویلایی (bərza villāyi): مترادف برز ویلوئه و تبک ژنی برنج
برز ویلوئهbərz villue
۵- ژه ویلایی (ža villue): مترادف ویلوئه و تبک ژنی شالی
مترادف ژه ویلوئه ža villue
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۵،‏ ۹:۰۰] خانوم محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- یا (yā): اینجا
۲- انته(ənte): اینجا
مترادف انتییه əntiya
۳- هنته (hənte): همینجا
مترادف هنتیه həntiya
۴- انییه (əniya): همین جاها
مترادف هنییه (həniya)
۵- ها (hā): همانجا
۶- اَنییه (aniya): همانجاها
مترادف هنییهhaniya
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۵،‏ ۹:۰۱] خانوم محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آ (ā): آنجا
۲- اته (ate): آنجا
۳- اَتییه (atiya): همانجا
۴- هته(hate): همانجا
۵- هتییه (hatiya) همانجا
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۵،‏ ۹:۰۶] خانوم محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جیل (jil): مدفوع پرندگان
۲- لغییه (ləqiye): لق زدن، لقیدن
مترادف شیل آبه šill ābe
۳- لغ لغی (laq laqi): لق ، شل شده ، لقیده
دار لق لقی کره. dār laq laqi karə
درخت لق است.
۴- لغ به (laq be): لق زدن، لق شدن
ام کلمه گله لقه əm kəlma gəla laq
این پایه چوبی لق شده است
۵- لغ آبه (laq be): لق شدن
ام مخه گله لق آبه əm mexa gəla laq āba
این میخه لق شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
[۱۲/۵،‏ ۹:۰۷] خانوم محسنی: زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پییه(piye): خواستن، هوس کردن
مترادف پیسته (piste)
۲- پیییه (peyiye): پخته شدن
مترادف پییسته (peyiste)
۳- لول (lul): آب گل آلود
مترادف لیل lil، تول tul ، تیلtil
۴- آشپجی (āšpeji): آشپزی
مترادف پلا پیی(pəlā peyi)
۵- بپه آپه (bəpe āpe): پخت و پز
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آخیش(āxeyš) : آخ جان = کلمه ای که در زمان به آسایش و آرامش رسیدن بر زبان جاری می شود.
آخیش رخیستیمه āxeyš rexistima
آخ جان در رفتم یا راحت شدم، از دستش خلاص شدم.
۲- آخی (āxey) = آخله (āxelle): آخ= کلمه ای که در زمان ناراحتی بر زبان جاری می شود
آخی ( آخله) اشت دسی چرا کو آنوشه سوتشه
āxey(āxeley)əštan dasi čərā ku ānuša sutəša
آخ دستش را به چراغ زد و سوزاند.
آنوئه (ānue): مماس کردن، چسباندن
۳- کال کرچ (kālə kərč): میوه نارس، کال مال
باغ دریره کال کرچ مَه اشکمَ سی گری
توی باغ هستی میوه نارس مارس یا کال مال نخور شکم درد می گیرد.
۴- مِن (men): اینا
فرآد من شینه. farādmen šina
فرهاد اینا رفتند.
۵- چیزاچی (čizāči): چیزها
حلا چیزاچی بی بوینیhalā čizāči bi bəvini
منبعد چیزها باید ببینی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آشپج (āšpej): آشپز
مترادف پلا په (pəlā pe)
۲- آشپج خونه (āšpej xuna):آشپز خانه
۳- دوئه که(dua ka) آشپزخانه
۴- بالاخونه (bālāxuna)= میمونه که(mimuna ka): اتاق بالایی ، اتاق مهمانی
۵- بالاخونه بنه که (bālāxuna bəna ka): اتاق پایینِ بالاخونه، زیر خانه.
بالاخونه و بالاخونه بنه که در دوطبقه بر روی هم بودند.و این اتاق معمولا انباری کشاورزان بود.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پییه(piye): خواستن، هوس کردن
مترادف پیسته (piste)
۲- پیییه (peyiye): پخته شدن
مترادف پییسته (peyiste)
۳- لول (lul): آب گل آلود
مترادف لیل lil، تول tul ، تیلtil
۴- آشپجی (āšpeji): آشپزی
مترادف پلا پییpəlā peyi
۵- بار و بندیل (bār u bandil): بار، بار و بنه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جیل (jil): مدفوع پرندگان
۲- لغییه (ləqiye): لق زدن، لقیدن
۳- لغ لغی (laq laqi): لق ، شل شده ، لقیده
دار لغ لغی کره. dār laq laqe karə
درخت لق است.
۴- لغ به (laq be): لق زدن، لق شدن
ام کلمه گله لغه əm kəlma gəla laq
این پایه چوبی لق شده است
۵- لغ آبه (laq be): لق شدن
ام مخه گله لغ آبه əm mexa gəla laq āba
این میخه لق شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آ (ā): آنجا
۲- اته (ate): آنجا
۳- اَتییه (atiya): آنجا
۴- هته(hate): همانجا
۵- هتییه (hatiya) همانجا
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- یا (yā): اینجا
۲- انته(ənte): اینجا
مترادف انتییه əntiya
۳- هنته (hənte): همینجا، همین مکان، همین نقطه
مترادف هنتییه həntiya
۴- انییه (ənya): همین جاها
مترادف هنییه (həniya)
۵- ها (hā): همانجا
۶- اَنییه (aniya): همانجاها
مترادف هنییهhaniya
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ویلوئه (villue): تکاندن (عملیست که ریزه خرده های بوته برنج، حبوبات و غلات قاطی شده با آنها را با استفاده از باد و جریان هوا جدا می کنند)
برزی ویلّا. برنج را پاک کن
عملیست که با استفاده از سینی انجام میشود.
ویلوئه villue به معنی تکان دادن هم بکار میرود
داری ویلّا dāri villa درخت را تکان بده تا میوه یا برگ یا هر چیز دیگری که رویش هست بریزد یا بیفتد.
۲- تبکَ ژنی (tabaka žani) : مترادف ویلوئه
تبک tabak سینی چوبیست
۲- آویشته (āvište): پاک کردن برنج و حبوبات و غلات از سنگریزه یا چیزهای قاطی شده دیگر
۳- وادوئه (vā due): مترادف ویلوئه و تبک ژنیست.
۴- وادوئه (vādue): صرف نظر کردن
۵- برزه ویلایی (bərza villāyi): مترادف ویلوئه و تبک ژنی برنج
برز ویلوئهbərz villue
۵- ژه ویلایی (ža villue): مترادف ویلوئه و تبک ژنی شالی
مترادف ژه ža villue
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کلش دکوم (kallaš dakum): خاک بر سرش کنم (اصطلاحاً)
۲- دکوئه (dakue): کوفتن
۳- گوز آوله (guzāvla): تاول، آبسه
۴- دکرده (dakarde): پوشیدن ، پوشاندن، ریختن
۵- ویکرده (vikarde): ریختن هر چیز روی زمین یا داخل هر چیز دیگر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بِه (be): متولد شدن، بدنیا آمدن
مترادف ما دلکه (mā dalake)
ما دلکه روز (mā dalaka ruz):روز تولد
۲ - به روز (be ruz): روز تولد
۳- دنیا دلکه (dənyā dalaje): به دنیا آمدن
۴- دنیا دلکه روز (dənyā dalaka ruz): روز تولد
۵- لرته (lərta): ژله، هر غذای ژله مانند و نرم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کچ پچ (kəčə pəč): ریز و جزء ، جیک و پوک
کچ پچی را آدمی دفرسه (daparə)
kəčə pəči rā ādami dafarsə (daparsə)
جیک و‌ پک از آدم می پرسد
۲- بلک و بیز (bəlak u biz): افتان و خیزان، تلاش زیاد کردن
بلک و بیزی نه خردنه تیانش پیل آکرده
bəlak u bizi na xərdana tiānəš pill ākarda
با تلاش زیاد بچه ها را بزرگ کرد
۳- آخش (āxaš): قربان، جانم
بری آخش beri āxaš بیا قربان، بیا جانم
۴- حملَیی (hamlayi): صرعی، کسی که به بیماری صرع مبتلاست
حملَیییه، ای سر وقتون چه حال ای گره
hamlayiya i sar vaxtun če hāl ay gerə
مبتلا به صرع هست گاهی حالتای صرع بهش دست میدهد.
۵- دکرده (dakarde): ریختن
آوی چیری کو دکردشه āvi čiri ku dakardəša
آب را در پارچ مسی ریخت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- سو وره سنگ ( Su vara səng ) : سنگ چشم گربه ، سنگ اوپال . سنگی قیمتی و آبدار و شکننده . سنگی که عوام آن را در یک پیمانه آب می ساییدند وآن آب را به چشمان خسته و کم نورشان می رساندند تا موثر در دیدشان باشد .


۲- نونه سنگ ( Nuna səng ) : سنگ صاف و پهنی که در آتشدان ( کیلاکا ) نصب میشود تا بر اثر تابش آتش گرم و داغ شود که در آنصورت یکطرف خمیر نان را به آن می چسبانند و روی دیگر خمیر در معرض آتش آتشدان قرار میگیرد و پس از دقایقی هر دو روی خمیر پخته و برشته شده و نان مورد نظر به دست می آید و نان بدست آمده هم به نونه سنگ معروف است .

۳ - مشته سنگ( Məšta səng ) : سنگ گردی که در مشت جا میگیرد که باآن موادی مثل گردو و سیر و سبزی و نمک ساییده میشود .

۴ - سوئه سنگ( Suaə səng ) : سنگ ساب . سنگی که با آن انواع آلات برنده مثل چاقو و داس و تبر و تیشه سوهان خورده و تیز میگردند .

۵ - آسمونه چرا ( Asmuna čərā ) : شهاب سنگ .


# گرد آورنده محمدرضا فدایی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۵۸۲
۱- بوغ (buq): بخار، نم زیاد، هوای رطوبت دار
یا بوغ دری Yā buq dāri
اینجا بخار دارد. هوای اینجا رطوبتی است.
۲-بوغمیش(buqmiš): شرجی، خفگی و گرما زدگی از دم هوا، هوای دم دار
مترادف پندومه (panduma)
هوا اورو بوغمیشه(پندومه یه)
havā uru buqmiša(pandumaya)
هوا امروز شرجی است (دم دار است)
اورو آدم بوغمیش بو uru ādam buqmiš bu
امروز آدم گرمازده میشود (منظور گرمای زیادحالت خفگی می آورد)
۳-آده ویگر (āda viger): بده بستان
اون یندی نه آده ویگر دارن
aven yandi na āda viger dārən
آنها با هم بده لستان دارند
۴- فشترغ (fəštərəq): زمزمه های نامفهوم هنگام کار کردن و زمزمه های مخالفت آمیز در مقابل در خواستی، آخرین تلاش برای انحام کاری علی رغم مخالف بودن با انجام آن
حلا فشترقی دریه د
halā fəštərəqi dariya de
اینک آخرین تلاشش را انجام می دهد.
فشترقی کردشه د
fəštərəqi kardəša de
مخالفتی نشون داد دیگه
۵- فشته فشته (fəštə fəštə): هن و هن، سر وصدای هنگام راه رفتن در حالت غضب، بازدم صدا دار
ای دفه ویندمه فشته فشته نه اومه
i dafa vindəma fəštə fəštə na uma
به یکباره دیدم باهن و هن آمد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۸۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi