هزاره جنبش یتیمان مزاری(ره)

#برگی_از_تاریخ

#فروش_بردگی_اقوام

#ننگی_بر_پیشانی_خاندان_بارکزی

#عبدالرحمن_خونخوار در ص ۳۴ تاج التواریخ چاپ ۱۳۷۳ با افتخار فرعون گونه خود در قتل عام مردم بیگناه #بدخشان چنین می نگارد :
« کسانی را که اسیر می شدند، من به #دهن_توپ می گذاشتم . در مدت سه سال اغتشاش ( در#بدخشان ) تعداد کسانی که به این قسم من کشته ام ، تقریبا پنج هزار نفر می شدند و تعداد کسانی که از دست لشکر من کشته شدند ، ده هزار نفر بودند.
در جای دیگر خصومت علیه مردم #شینواری در ص ۲۳۵ تاج التواریخ چنین آمده است :
« گر دو صد سال کشی رنج و دهی زحمت خویش
مار و #شینواری و عقرب نشود دوست به تو »

اما برای #عبدالرحمن تنها سرکوب جنبش برحق ، تاراج و مردم #هزاره مطرح نبود ، بلکه اصلا #عبدالرحمن قصد نابودی کامل جامعه #هزاره را در کشور آبایی آنها داشت . چنانچه برنامه قتل عام و تباهی کامل مردم #ارزگان و نواحی آن از سوی امیر وقت در کتاب سراج التواریخ ، اثر ملا #فیض_محمد_کاتب_هزاره ، چاپ ۱۳۷۲ ج ۳ ، ص ۲۵۲چنین آمده است :

« آبادانی مردم #میر_آدینه را تمام آتش زده بسوزانید و زراعت ایشان را تمام ، خوراک دواب و مواشی و اسپان نمایید وهمچنین« زردک» و« پشه » و« شیرداغ» را خراب کرده ، برباد دهند و پس از استیصال آن ، روی به سوی « #قلندر» نهاده و جزای ایشان را داده و بغات آن نواحی و اطراف را کشته و اسیر و دستگیر نموده آثاری از وجود خود ایشان را نمانند ، نیست و نابود کنند و تا « سنگ ماشه » #جاغوری ، راه را از خار فتنه چیان مفسد خواهان ، پاک و مصاف سازند. »
#عبدالرحمن خون آشام در ص ۴۵ کتاب خود تاج التواریخ چاپ ۱۳۷۳ با افتخار تمام دستور ساختن #کله_منارهای را از سرهای بی تن شهداء و مقتولین بیگناه مردم
#هزاره جهت ارعاب و فرو نشاندن تمام جنبش سراسر کشور چنین صادر نمود:
« حکم دادم #مناری از سرهای مقتولین دشمن ساختند تا بقیه دشمن خایف شوند . »
این ملعون قصی القلب در ص ۳۱۲ تاج التواریخ خود به عموم مردم کشور دستور رسمی صادر نمود تا در نابودی #هزاره ها همراه لشکر منظم دولتی اقدام کنند :
« دیگر سرکرده های #افاغنه چندین مرتبه استدعا کرده بودند که به مخارج خود شان جمعیتی را اهالی مملکت فراهم آورده به جنگ #هزاره های که آنها را دشمن ولایت و دین خود می دانستند بروند ، لکن به آنها اجازه این کار را نداده بودم . در این وقت حکم عمومی دادم هر شخص برود در تنبیه شورشیان کمک نماید . عساکر و ایلجاری که حاضر خدمت شده بودند ، تعداد شان سی هزار الی چهل هزار اشخاص جنگی بود که از اطراف به سرکردگی خوانین و رؤسای خود ، عازم ولایت هزاره شدند .»
در صفحه ۲۵۷ سراج التواریخ ملا فیض محمد کاتب هزاره چاپ ۱۳۷۲ با نگارش آقای دای فولادی این گونه حکم امیر در قتل عام و تاراج همه هست و بود هزاره ها چنین آمده است :

« امیر تأکید نمود که در انواع قتل و تاراج ، مضایقه روا ندارند . »

خلاصه اینکه ، وقتی که زنان اسیر را از #ارزگان به اسارت گرفته به طرف #کابل به قتلگاه می بردند ، منجمله ۴۰۰ زن ارزگانی هم بناء بر همین ترس امیر خود ها را به دریا انداختند و چنین « انتحار » را نسبت به کشتن و اسارت ترجیح می دادند و با همین شیوه هم رسم « آزادی » از قید اسارت را برای سایر زنان و جامعه خویش به میراث گذاشتند .

آقای حاج کاظم یزدانی فجایع عصرعبدالرحمان خانی را از لابلای سراج التواریخ ، تاج التواریخ و سایر اسناد تاریخی و روایات سینه به سینه کهنسالان در مورد زنان کشور چنین می نویسد :
« طبق گفتهء مردم #جاغوری حدود ۴۰۰ زن و دختر اسیر #دایه و #ارزگان را که طرف کابل انتقال می دادند ، این اسیران وقتی بالای پل #جاغوری رسیدند ، یک باره خود را از بالای پل به زیر انداختند و در کام امواج خروشان رودخانه غرق شدند و از رنج اسارت و ننگ بردگی رهایی یافتند . »

فروش زنان ، دختران و پسران #هزاره :

بازهم آقای حاج کاظم یزدانی با استناد از بحرالفواید ( عین الوقایع ) در مورد فروش #هزاره ها چنین می خوانیم :
« مقارن با این احوال #ملا_سعید_خان_قاضی و #ملا_محمد_مفتی و #ملا_عبدالسلام محرر #محکمه_شرعیه به امیر عبدالرحمان نوشتند : « هزاران زن و دختر و پسر #هزاره در داخل و خارج مملکت به فروش رفته اند و اکنون بقیه شان مطیع گردیده اند . و چون طبق عقاید اهل سنت این طایفه مسلمان پنداشته می شوند خرید و فروش آنها در شرع شریف جایز نیست . عبدالرحمان در جواب نوشت: شما از باطن این قوم چه خبر دارید ، هیچگاه عقیده شان درست نمی شود.

@YatemanMazary

@ytimanmazari

#برگی_از_تاریخ

بخش سوم
غصب و تصرف زمین های اقوام هزاره #اورزگان توسط کوچی ها به فرمان #عبدالرحمان_بارکزی


"در19شوال1311هج ق امیرعبدالرحمان دستورداد که تمام مرغزار های هزارجات باید دراختیار دولت قراربگیرند وهزاره ها حق استفاده از آنها را ندارند پس از صدور این حکم ،حکام دولتی مرغزار های هزاره را به #افغانهای_کوچی واگذار کردند ،مالداری مردم هزاره روبه تنزل نهاد و باعث قلت لحوم و دسوم(مترادف چربی و گوشت/ در اینجا مراد کمبود وقحطی شدید ) گردید."9"
"عشایر #احمد_زای از هنگام گشایش نواحی شرقی مرکز افغانستان یعنی هزاره جات در پایان قرن گذشته، این منطقه را به صورت چراگاه تابستانی خود مورد استفاده قرار داده و در آن منطقه به فعالیت پرداختند."10
"اقای #رابرت_کنفلد دراین رابطه چنین نوشته کرده است : ((یکی از پیامدهای مهمی که این (جنگهای عبدالرحمن ) با هزاره ها درسالهای (1891) به بار آورد باز شدن راه کوچیها به هزارجات بود ، #کوچیها درتابستان ها برای چراندن رمه هایشان به این مناطق می امدند فروش فرآورده های باد کرده یی بازار هند و #قرض_سر_سود برای هزاره ازسوئی بازار اقتصادی این مردم راضعیف ساخته وازطرف دیگرتدریجا مالکیت بسیاری اززمینهای خویش راازدست دادند . هزاره ها درنتیجه این قرضهای سرسود ، دار ندار خودرا ازدست داده بودند ، جبرا به شهر ها بویژه غزنی ، کابل ومزارشریف مهاجرت کردند تا درآنجاهابعنوان کارگرروزمزد در زمستانها کارکرده، دربهار برای کشاورزی دوباره به سرزمینهای شان برگردند."11
"کوچیها افغان بتدریج ، اراضی کشت شده هزاره ها را به منطقه چراگاههای برای گله خویش تبدیل کردند( هم از سر جبر و هم از بی صاحبی و ترس هزارها از قتل عام و کشتار و تجاوز) وهمچنان علفچرها وچراگاههای #دایزنگی ، #بهسود ، #دایکندی ، #ناهور ، #مالستان ، #جاغوری را برای خود تخصیص دادند وهزاره رامجبور ساختند تا زندگی مشقت باروسخت راتعقیب نماید ."12
"این همه ظلمها سبب شد تا امور زراعتی وکشت درهزارجات سقوط کند . هزاره های رعیت نه قدرت کشت وکار زراعتی راداشتند و نه توان گله داری را ، آنها همیشه متحمل ضرر وشکست می شدند زراعت ومالداری بابحران شدیدی مواجه شد."13
"در17 ذی حجه1311ق امر شد که املاک علاقه #جات_ورث، #سر_خجوی و غیره را مساحت(متراژ/اندازه گیری) کرده درقید جریب آرند و از جمله املاک میران و کسانی که در محاربات به درک اسفل(کشته شده اند) رفته اند اکثر ایشان #سید، #زوار(مشهدی)، #کربلایی و #میر و #میر_زاده بوده... یا دستگیر شده اند، تمامت خالصه دولت دانسته داخل دفتر ضبطی کنند و کسانی را که بدون وارث باشند نیزضبط خالصه کنند...و از صدور این حکم، اکثر املاک هزاره ی سید و زوار وکربلایی و میر و میرزاده بودند ضبط دیوان سلطنت گشت ... املاک ...به مهاجرین و ناقلین افغان داده شده اند."14
"هم در این آوان جمعی شرفیاب حضور انور شده، خواهش زمین « #چوره » هزاره را کرده و حضرت ولا #ایشک_دوست_محمد خان را... امر کرد که اراضی و #عقار_چوره را که #مفتوح_العنوه می باشد، از رعیتی و ضبطی را به ایشان بدهد... و از صدور این حکم تمامت مردم...از کوچی و زمین دار، خواهان ملک و زمین شده و شروع به ملک گرفتن هزاره کردند...آخر الامر املاک مردم هزاره به مردم مهاجر و ناقل افغان داده شده و همه ای این وجوه داخل دفتر خیال ماند و کشتند و دریدند غارت کردند و مردم هزاره آواره و فرار ایران و هندوستان و ماوراء النهر شدند."15

#پیوست 1_قرض سر سود به قرض پولی گفته میشود که برای مدت مشخص پس از باز گرداندن اصل پول می بایست با سود و بهره مشخص پرداخت شود قرض سر سود همان ربا ویا نزول می باشد که در اسلام حرام می باشد
#پیوست 2_مفتوح العنوه: در فقه اراضی مواتی که با فتح و جهاد با کفار بوسیله مسلمانان  به دست آمده باشد، زمین مفتوح عنوه نامیده می‌شود،در بخشهای سابق گفته شد که عبدالرحمان با فتوی تکفیر اقوام هزاره ها و سایراقوام (بنگرید به قتل عام مردم نورستان و اقوام تاجیک) بوسیله ملاهای #دیوبندی اعلام جهاد مقدس نمود و با سرازیر شدن اقوام کوچی به بهانه جهاد مقدس ولی درواقع غصب و تصرف اراضی سایر اقوام در پی تحقق خاسته قبیلوی خود بود


منابع و ماخذ

9 - سراج التواریخ ص 986- 987
10 - «افغانستان اقوام- کوچ نشنی - ص 193» ، ترجمه: مجموعه مقالات به کوشش دکتر محمد حسین پاپلی یزدی، با همکاری انجمن ایرانشناسی فرانسه در تهران 1993- 1372
11 - نی نامه شماره پنجم سال سوم تاریخ حمل 1368 ص57 مقاله رابرت کنفلد ترجمه حسین رضوی چاپ اکسفورد 25/4/1987 م
12 - سراج التواریخ جلد 3 سالهای 1912- 1914
13 - سراج التواریخ جلذ 3 ص 855-925 – 926 – 978
14- سراج التواریخ جلد سوم /ص363
15- سراج التواریخ جلد سوم ص 414


🔴 قصردانش و فرهنگ خراسان

👉 @khurasan20

#دایزنگی

“دای "در بعضی منابع به معنی بزرگ و قوم بزرگ و پر قدرت ، دربعضی ازتفاسیر ولغت به مادر ،دای ،دائو ودایه تفسیر شده است(بنگرید به معنی ریشه #دایکندی)درمورد پسوند #زنگی معلوماتی یافت نشد (شایدازباب مثال همانند آل زنگی که از ترکان سلاجقه که دارای حکومت بودندزنگیان دودمانی از ترکمانان بودند که از سال ۵۰۶ تا ۶۳۸ جلالی بر سرزمین‌هایی فرمان راندند که امروز در شمال عراق و سوریه واقع است. پایتخت شان نخست حلب و از سال ۱۱۵۴م دمشق به توان ریشه زنگی را یافت کرد)بخشی از تاریخ نویسان زنگ را معرب شده از #ژنگ به معنای دارای جلال و شکوه معنی کرده اند. امروزه اسامی قریب 25 قوم پر جمعیت هزاره با کلمه " دای " شروع میشود که دای کلان، دای زنگی، دای چوپان، دای فولاد، دای میرک، دایه، دایمیرداد، دای کندی، دای دهقان، دای ملک، دای بیرکه، دای زنیات، دای کیو از مشهورترین آنها است .این نکته نیز قابل یاد آوریست که اسم های بعضی از اقوام هزاره با واژه " زی " نیز آغاز میشوند .مانند زی نظر ، زی شادی ، زی جانی، زی سوار، زی ولات، زی منی و غیره . البته واژ ی " زی " با " زای " که به معنی زاده است ،یک سان نیست . " زی " در اول نام طوایف هزاره به کار میرود و" زای " در اخر نام قبایل پشتون به کار رفته و ندرتن دراخیرنام بعضی از طوایف هزاره نیز دیده میشود. مانند خردک زایی، کلو زایی، لکزایی و غیره.ضرب المثل معروفی که:« هزاره ره دی، اوغو ره زی »دایزنگی یا دای زنگی از مناطق مسکونی قدیمی هزاره‌جات است که در مناطق مرکزی  افغانستان امروزی واقع شده است. #دایزنگی شامل مناطق لعل و سرجنگل،  پنجاب،  ورس و  یکاولنگ می شود و مرکز آن لعل میباشد. ساکنان دایرنگی را مردمان هزاره تشکیل داده و به زبان  فارسی گویش هزارگی سخن می‌گویند. عمده ترین طوایف دایزنگی شامل آبه، ایسمیل، انده، اسدالله بیگ، ارداد، بچه غلام، بیگل (بیگلی)، برفی، بهسودی، تانی، ترغی، قوم شدی، حیدربیگ، خوردگ زیی، خواجه داد، دلته مور، سبز علی، دولت، دارو، سه پای، شاهی، لاکو، لکزایی، محمود، غیب علی، ماموتو، میر بچه، میر هزار، محمد بیگ، نوروز بیگ، و غیره تشکیل می دهد.
میر علیخان، میر ناصر بیگ و میر عظیم بیگ در قرن نوزدهم میرهای دایزنگی بودند که نبرد نهایی هزاره‌ها را علیه عبدالرحمان در جنگ ارزگان رهبری می‌کردند. #میر_عظیم_بیگ به بخارا در ازبکستان کنونی تبعید شد و در آنجا خاطرات خود را تحت عنوان «یاد گذشته» نوشت. از زیر قبایل آنها می‌توان به بابلی، گدی، کامیابا، کوت داغی، خوشامادی، کیریگو، میرامور، قره قل داغی، سگده، سگجوی، سگپا، سه پای، تکانا و تاکاش اشاره کرد.


@YatemanMazary