تاریخ و فرهنگ دره شهر

گذری بر تاریخ استان ایلام

استان ایلام، بخشی از کشور عیلام باستان بوده که در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد به فرمان آشور بانی پال منقرض شد.
در کتیبه های بابلی، عیلام را " آلامتو" یا "آلام"خوانده اند. که به قولی به معنای کوهستان یا "کشور طلوع خورشید" است. مدتی پس از سقوط عیلام، حوزه فرمانروایی آنان به دو منطقه تحت نفوذ پارسها و مادها در غرب تقسیم شد. در دوره هخامنشی جزئی از امپراطوری هخامنشی بوده است. بعد از تسخیر ایران به وسیله اعراب مسلمان، احتمال دارد که این ناحیه جزئی از ایالت کوفه باشد. از اوایل قرن چهارم تا اوایل قرن ششم #خاندان_حسنویه بر لرستان و ایلام حکومت می کردند و از سال۵۷۰ تا ۱۰۰۶ #اتابکان بر لرستان و پشتکوه حکومت کرده اند. از سال ۱۳۰۹ شمسی در تقسیمات کشوری، ایلام جزو استان پنجم یعنی کرمانشاه گردید.

پس از تسلط اعراب مسلمان بر ایران، ایلام و لرستان و شهرهای دیگری را به نام ایالت « #جبال» نامیدند و چون حاکم این منطقه یعنی #ماسبذان و #مهرجانقذق، به حاکم کوفه مالیات و خراج می‌دادند؛ از این‌رو این منطقه را ماه کوفه می‌نامیدند.

بعد از پنج قرن از حکومت اعراب بر ایران، برای سهولت اداره آن ناحیه، منطقه مزبور به دو منطقه بختیاری و لرستان تقسیم گشت، که برای بازشناختن آن‌ها از یکدیگر، قسمت بختیاری امروز را لر بزرگ و لرستان امروزی را که منطقهٔ ایلام (ماسبذان و مهرجان قذق) نیز جزو آن محسوب می‌شد، لر کوچک می‌گفتند.در حدود سه قرن حکومت محلی منطقه در دست اتابکان بود. پس از سقوط اتابکان حکومت محلی منطقه به دست والیان افتاد، که بر تمام منطقه لرستان، از جمله ایلام، حکومت می‌کردند. در ابتدا مقر حکومت والیان در قلعهٔ « #فلک الافلاک» خرم آباد امروزی بود، اما در دوره قاجاریه به جهت تضعیف قدرت والیان و با توجه به اختلاف‌هایی که در امور مرزی، ایران و عثمانی بوجود آمده بود، حکومت ایلام از لرستان جدا و مقر والی، از قلعهٔ «فلک الافلاک» خرم آباد به «پشتکوه» که به ایلام اطلاق می‌شد، انتقال یافت و چون ایلام (پشتکوه) به خط مرزی ایران و عثمانی نزدیک تر بود، از تجاوز دولت عثمانی و تحریکات آنان جلوگیری به عمل می‌آوردند.

.
ادامه دارد ....

سامان شکرالهی
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

🔹#بخش_دوم🔹

🍃#و_اما_سخنی_با
#آقای_محسن_گوهری🍃

#محسن_گوهری مطلب مرا دربارە #میرنوروز و اینکە گفتە بودم احتمالا شعر" #ئی_دلە_سی_دیلرو..." از سرودەهای وی نباشد و منسوب بە اوست را در #کانال_وزین_فرهنگ_درەشهر نقد کردە است.
گفتم کە ایشان برای اثبات حرف‌ خود دو بیت از میر را جعل کردە بود کە در پست قبل هست و برای ادمین کانال وزین فرهنگ درەشهرارسال شد (#همچنان کە این مقالە هم ارسال خواهدشد، بە امید درج در آن #کانال_وزین)

#و_حال_ادامە_کلام:

#آقای_محسن_گوهری نوشتەاند کە شما منکر وجود میر هستید. باید بگویم چنین نیست .من خودم دیوان میرنوروز را تصحیح کردە ام کە انشاللە درآیندە بە چاپ خواهدرسید.
واماداستان منطقە راخوب می دانم و
همچنین داستان کمپانی دارسی و#عبدالحسین_جوادی_میر را می دانم کە سند بە ایشان دادند و چون عبدالحسین گفتە بود ما چندخانوادە لریم نام منطقە را دهلران نهادند. .. و می دانم #کایدخوردە از #مورموری و #کوردها از اطراف دهلران آمدند و روستای مذکور را آباد کردند و...و داستان گنج و اطلاعات و قبر#سید_شرف_الدین راهم می دانم..
ونەقبری دارد نە مقبرە ای و نە زائری.
و اما بیت سوم کە مثال زدە است:

بیا ریمو دیار دیلرو پیر
خرەتیشکو،مازگو،چشمە قیر

این بیت هم از اشعاری ست کە در نسخه دست نویس دیوان شاعرنیست و سینەبەسینە نقل شدە و احتمالا سرودە مردم آن مناطق باشد. البتە بە نظرم در کتاب استاد#علیرضایی این بیت آمدە است.
و اما نوشتە است کە دهلران چون روستا بودە درچهارصدسال پیش اسمش نیامدە است. و بعد نام مناطق #حسین آباد (#ایلام امروزی ) را بردە است. باید بگویم درهیچ نقشە و کتاب تاریخی ای نام دهلران نیامدە، اما #چنگولە، هزاردر و #بیات آمدە که اینها همە روستا بودند. جالب تر اینکە حسین آباد اسم جدیدی ست و قبلا دەولا بودە کە در تاریخ آمدە است. #حسین_قلی_خان_ابوقداره _والی وقت_چون بە #دەولاجلوس کرد اسم منطقە #حسین آبادشد..اسم قدیمی #حسین آباد،#ده ولا و #رذ و منطقە#ماسبذان بودە است کە درتاریخ مذکور است و گفته شده #قبر_مهدی_خلیفە_عباسی آنجا بودە است. این قبرتا قبل از انقلاب وجود داشت و پس از آن از بین رفت.
و اما گفتە است
"بە نظربندە شبهە و ادعای مطرح شدە بە وسیلە احمدزینی وند دو دلیل دارد، یا نادانستە بدون خواندن اشعارمیرصرفا باشنیدن این بیت کە بسیارهم معروف هست این شهبە را مطرح کردە یا با وجود مطالعە اشعارمیرنوروز و باوقوف بر اشاراتی کە دردیوان شاعروجود داردآگاهانەبامقاصدی کە بە دنبالش هست را طرح کردە ست"

آقای گوهری عزیز هردو دلیلت اشتباە محض است. نخست اینکە من میر را بهتراز شما می شناسم وتاکنون چندین مقالە دربارە ایشان نوشتە ام. نخستین آن بە سال1372برمی گردد کە در زمان دانشجویی و در مجله ای کەخودم سردبیرآن بودەام چاپ شد..و بعد مقالات دیگردر#مجلە_ئاوینە #و_رۆژ_و_پرشنگ..
واما در رد دلیل دوم شماهمین بس کە من چندین مقالە دربارە این شاعر نوشتە و ایشان را بە جامعە ادبی معرفی کردەام. مقالات #فارسی_و_کوردی من گواە حرف من است.
من فردی حقیقت گوهستم. میرنوروز را آنطورکە بودە و هست معرفی کردە ام. آگاهید کە برخی بە دروغ ‌او را #عارف نامیدەاند و برخی او را....
میر شاعری عاشق پیشە بودە است، همین و اشعاری بە #فارسی و #لری دارد
اما نە #عارف است نە #صوفی..
و اما گلە کردە اید کە چرا خیابان یا میدانی بە نام میر نیست. باید بگویم من نە شهردارم ،نە فرماندار و نە استاندار کە میدان یا خیابانی بنام ایشان کنم..


درود برحق و حقیقت

#احمد_زینی_وند_ایلامی(#تکا)

@CEYMARIAN

گذری بر تاریخ استان ایلام
@ceymarian
استان ایلام، بخشی از کشور عیلام باستان بوده که در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد به فرمان آشور بانی پال منقرض شد.
در کتیبه های بابلی، عیلام را " آلامتو" یا "آلام"خوانده اند. که به قولی به معنای کوهستان یا "کشور طلوع خورشید" است. مدتی پس از سقوط عیلام، حوزه فرمانروایی آنان به دو منطقه تحت نفوذ پارسها و مادها در غرب تقسیم شد. در دوره هخامنشی جزئی از امپراطوری هخامنشی بوده است. بعد از تسخیر ایران به وسیله اعراب مسلمان، احتمال دارد که این ناحیه جزئی از ایالت کوفه باشد. از اوایل قرن چهارم تا اوایل قرن ششم #خاندان_حسنویه بر لرستان و ایلام حکومت می کردند و از سال۵۷۰ تا ۱۰۰۶ #اتابکان بر لرستان و پشتکوه حکومت کرده اند. از سال ۱۳۰۹ شمسی در تقسیمات کشوری، ایلام جزو استان پنجم یعنی کرمانشاه گردید.

پس از تسلط اعراب مسلمان بر ایران، ایلام و لرستان و شهرهای دیگری را به نام ایالت « #جبال» نامیدند و چون حاکم این منطقه یعنی #ماسبذان و #مهرجانقذق، به حاکم کوفه مالیات و خراج می‌دادند؛ از این‌رو این منطقه را ماه کوفه می‌نامیدند.

بعد از پنج قرن از حکومت اعراب بر ایران، برای سهولت اداره آن ناحیه، منطقه مزبور به دو منطقه بختیاری و لرستان تقسیم گشت، که برای بازشناختن آن‌ها از یکدیگر، قسمت بختیاری امروز را لر بزرگ و لرستان امروزی را که منطقهٔ ایلام (ماسبذان و مهرجان قذق) نیز جزو آن محسوب می‌شد، لر کوچک می‌گفتند.در حدود سه قرن حکومت محلی منطقه در دست اتابکان بود. پس از سقوط اتابکان حکومت محلی منطقه به دست والیان افتاد، که بر تمام منطقه لرستان، از جمله ایلام، حکومت می‌کردند. در ابتدا مقر حکومت والیان در قلعهٔ « #فلک الافلاک» خرم آباد امروزی بود، اما در دوره قاجاریه به جهت تضعیف قدرت والیان و با توجه به اختلاف‌هایی که در امور مرزی، ایران و عثمانی بوجود آمده بود، حکومت ایلام از لرستان جدا و مقر والی، از قلعهٔ «فلک الافلاک» خرم آباد به «پشتکوه» که به ایلام اطلاق می‌شد، انتقال یافت و چون ایلام (پشتکوه) به خط مرزی ایران و عثمانی نزدیک تر بود، از تجاوز دولت عثمانی و تحریکات آنان جلوگیری به عمل می‌آوردند.

.
ادامه دارد ....
#ادمین
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

نظر #یعقوبی جغرافی دان و مورخ قرن سوم هجری درباره موقعیت سیمره مهرگان کده(دره شهر):
@ceymarian


اگر کسي بخواهد بر استانهاي ماسبذان و #مهرجانقذق و
.... بگذرد، هنگام عبور از پل نهروان به
طرف دست راست رهسپار گردد و شش منزل تا شهر ماسبذان سیر کند و ...
از شهر سیروان تا شهر صیمره
که شهرستاني است معروف به #مهرجانقذق، دو منزل راه است و شهر #صیمره در مرج افیح واقع است و در آن مرغزارها، چشمه ها و نهرهایی است که آبادی ها و مزرعه ها را مشروب می کند و اهل آن مردمی است بهم آمیخته از عرب و عجم و ....
#صیمره : شهرتاریخی، ویرانه های آن در جنب شهر امروزی دره شهر است
#ماسبذان: شهرستان سیروان در شمالشرقی شهر ایلام

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

گذری بر تاریخ #نام #دره_شهر
قسمت اول
@ceymarian

در مورد سیمره، شاید اکثر شما عزیزان گذشته، این منطقه تاریخی کشورمان را
کما بیش میدانيد. باید عرض کنم این پستوی کوچک از سرزمینمان،گذشته های تلخ و شیرینی داشته است و به درازای تاریخ قدمت دارد، شاید بیش از هفت هزار سال، از ابتدای حکومت عیلامیها و کاسیها و اشوریها، در بین النهرین دست بدست گشته و هر بار درکتابی ودر تحقیقی از ان به نامهای مختلف یاد شده است ،قدمت سیمره انقدر دور ودراز میباشد،حتی قبل از حکومت عیلامیها،به نقل از مورخین یونانی و روسی اذعان نموده اند .که ،خط، اولین بار بیش از
هشت هزار پیش از بین النهرین به این دیار وارد وتعمیم داده شد. همچنین ذکر نموده اند که اسب را اولین بار این مردم اهلی نموده اند.دیا کو نف محقق برجسته روسی مینویسد ،زمانی که اقوام اریایی از هند و ماورائ قفقاز به اینجا امدند با تمدن نسبتا خوبی مواجهه شدند،و زن و مرد باچوب خانه میساختند و با ابزار سنگی از خود دفاع میکردند حداقل مستندترین اسامی برای سیمره در طول تاریخ .میتوان #ماداکتو در زمان حکومت عیلامیها را نام برد که بر اساس مطالعات باستانشناسی که در دو قرن اخیر در شوش صورت گرفته ،به وسیله اخرین پادشاه اشور ،کاملا ویران گردیده و هیچگونه اثاری حتی به صورت مخروبه از ان شهر پیدا نشده.احتمالا در دوره هخامنشیان ،به عنوان #مهرگان شهر بر روی همین خرابه ها شهری ساختند. (البته مستندات تاریخ وباستانشناسی محکمی در این زمینه وجود ندارد)
در دوره اشکانیان بر اساس نوشته های یونانی و روسی از این شهر با حداقل به عنوان محلی ،برای اطراق کاروانهای تجاری واسکان موقت به نام #مهرجان_قذق
نام برده شده .گاهی هم از این منطقه به
عنوان #ماسبذان نام برده اند این نامها تا قرن چهارم ادامه داشت که در این قرن به علت حوادث طبیعی و انسانی هم این اسامی از بین میرود وهم شهر متروکه میشود تعدادی از نویسند گان ،عرب و ایرانی که صفحاتی از کتاب خود را به سیمره اختصاص داده اند ،نوشته اند که ایرانیها بعلت گرایش وطن پرستی حتی ان زمانهای که بر سیمره ،اسامی دیگری میگذاشتند باز ،اسم #سیمره را به نام این منطقه تلفظ میکردند چون انرا به زمان ساسانیان منتسب میدانستند از قرن چهارم ق تا امروز که بیش از هزار سال می گذرد این منطقه را عليرغم ،حاکمیت
حکومتهای مختلف همیشه سیمره دانسته اند گنبد مینای #چارطاق درهشهر و اثار شهر باستانی ان در چشم انداز زیبای کبیر کوه در طول این هزار سال جنگ و جدل ویورش قومهای وحشی هر گز فرو نریخته زیرا که این غرش توفان مردم با عظمت ای دیار بوده است هنر این مردم در پیشاپیش تک تک اثار میدرخشد، #آثاری که حاصل تلاش بی بدیل اقوام ساکن این شهر بوده،وقرنها جنگ و کشمکش و ویرانی را فریاد میزند و اما تاریخ نام #درهشهر خود حکایتيست جدا. بطور مشخص عرض کنم،که تاریخ دقیقی از ثبت یا مطرح شدن دره شهر نمیتوان ذکر کرد.البته این عبارت برای بسیاری،از شهر ها و روستا های حتی مراکز استانها نیز صادق است.بسیاری از شهرهای دیگر ایران تاریخ ندارد .حتی در تاریخ کلمه (ایران) هم تا سال
۱۳۱۰ نیز ابهاماتی بود که تصحیح شد
در مورد دره شهر با در نظر گرفتن تاریخ ان و بر اساس مدارک و شواهد مطالبی به شرح زیر خدمتتان عرض مینمایم:

بقیه مطلب در نوشتار بعدی
با احترام، علی اکبر هاشمي
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

شهر تاریخی سیروان از نظر تاریخی و قدمت، شبیه به سیمره
@CEYMARIAN
وجود آب فراوان و چشمه‌ها و رودخانه خروشان در سیروان یادآور همزادی توأم آب و آبادی در ایران و تلفیق معماری خاص و باشکوه با آب است.
این شهر در دوران شکوه و عظمت خود مرکز ایالت #ماسبذان از شهرهای مهم و آباد ایران در دوره ساسانی بوده و وجود پل‌ها، راه‌ها، محوطه‌ها، قلعه‌های فراوان و سکونتگاه‌های باستانی در این محوطه گویای اهمیت این شهر است.
سیروان شهری است کوچک که بناهای آن مانند شهرهای موصل و تکریت با سنگ و گچ ساخته شده است.

سبک بنا، نوع طاق و نوع مصالح ساختمان‌های باقی مانده از #سیمره مرکز ایالت مهرجان قذق با بناهای سیروان تقریباً یکی است. تمامی بناهای دره‌شهر (سیمره باستان) از قلوه‌سنگ ساییده ساخته شده است/گردشگری
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN