تاریخ و فرهنگ دره شهر

#گلونی میراث  سه هزار ساله

صعود به لیت انار
مورخ ۲۱اردبیهشت ۴۰۳
گروه کوهنوردی بوتک

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

#گلونی
🔸فیروز رضایی
آهنگساز #رضا_دربندی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

➖ #گلونی_اصالت

#صعود

بر فراز قله روته
#البرز_مرکزی

صعودی سخت و چالشی با همنوردان گروه کوهنوردی

#فرشتگان

#تهران
#شهناز_میرهاشمی

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

#روشا_ میر

#دختر_لر

با پوشش محلی لری

#گلونی

جایگاه گلونی در بین اقوام« لر»
انتقادی از برنامه سیمای ایلام
بخاطر پوشش گلونی دختر بچه ای که پریشب در برنامه مانگه شو با پوشش گلونی روی مغنعه سفید در سیمای ایلام حضور داشت، بر آن شدم که انتقادم را تلفنی ارائه کنم، اگر هدف اشاعه فرهنگ و آداب رسوم مردم این دیار هست و همچنین میخواهیم این آداب و رسوم به فراموشی سپرده نشوند ،بهتر است درست ارائه شوند
✍شهناز میر هاشمی
فعال فرهنگی و فعال محیط زیست

جایگاه گلونی به قلم پژوهشگر قوم لر:
امیر هوشنگ عارفیان (اندیمشک)
تقدیم به مخاطبان کانال وزین تاریخ و فرهنگ سیمره (دره شهر)
👇👇

اقدام فرهنگی تیم پالایش گاز ایلام
استفاده از طرح #گلونی در لباس های این تیم

🔹با شروع فصل جدید رقابت‌های لیگ برتر فوتبال بانوان کشور، از کیت اول تا سوم تیم فوتبال بانوان پالایش گاز ایلام رونمایی شد که در تمامی این کیت‌ها از طرح"گل‌ونی" استفاده شده است.

🔹تیم فوتبال بانوان پالایش گاز ایلام برای چندمین سال متوالی به عنوان نماینده استان در رقابت‌های لیگ برتر فوتبال حضور دارد.

🌹"تاریخ وفرهنگ صیمره"
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

#پرس_و_پو

در زمان های گذشته و در حال حاضر نیز هرگاه شخصی بمیرد ازهمان نخست گوسفند یا بزی را برایش قربانی می کنند و به آن " #شوشوم"می گویند.

شو شوم برابرواژه فارسی "شام شب "است .درجامعه سنتی داشتن دام ارزش فراوانی دارد و کسی که دام نداشت را بی شوشوم می دانستند ."بی شوشوم بمینی" نفرینی به انسان و" وَشوشوم بکشنیت " هم نفرینی به دام است.

به هر صورت شوشوم پاره‌ای از آیین‌ پرس و پو است که خود پرس و پو با آگاهی به شرایط زمانی و مکانی تغییر می کند.روزگاری رسم چمر و کتل درجای جای زاگرس اجرا می شد اما به علت هزینه سرشار و مقدمات زیادترآن امروزه و به ندرت فقط برای کسانی برجسته برگزار می‌شود.در یک قرن پیش همکاری بستگان یک طایفه در پرس و پو بسیار بیشتر از این زمان بوده است.بی‌گمان کم بودن جمعیت و شاید #طولانی_بودن_عمر_افراد هم بر روایی پرس و پو افزوده بود.در آن دوران صاحبان سوگ ،پخت و پزی انجام نمی دادند و این مردم بودند که هر خانواده یک دیگ آبگوشت می پخت و به همراه ظرف و مشکی پر ازآب برای برپایی این مراسم به خانه صاحب سوگواری می بردند.افراد دیگر به اندازه توان خود گاهی چای ، قند و به ندرت پول نقد پرداخت می کردند.این مراسم یک روزه بود و در شامگاه آن روز، هرکسی اثاثیه ای را با خود آورده بود آن را به منزل باز می گرداند.ولی رسم سیاه پوشی فراگیر بود و حتی با شنیدن مرگ عزیزی مقداری از یک تخته سیاه چادر را #بریده و به #کول خود وصل می گردند.

ازنام منطقه "دوار دِ مِل دینارکوه" متوجه خواهیم شد که این سنت در گذشته های بسیار دورهم وجود داشته است.بستگان نزدیک تا یک سال برای مرده جامه سیاه می پوشیدند.گاهی می شد که در این مدت فرد دیگری می مرد و #سیاهپوشی برای سال دیگریا سال های متمادی ادامه می یافت...
برخی افراد هم سوگند می خوردند تا پایان عمر برای شخص از دست رفته سیاهپوش شوند و به این کار " #شرط"می گفتند .در زمان های پیشین اخبار و آگهی‌ها به صورت سینه به سینه نقل می شود وبرای باخبر کردن افراد از مرگ دیگری کسانی را برای این کار به منازل آن ها می فرستادند.امروزه هم پرس و پو آرامش دهنده دردهای خانواده های داغدار است.

این سنت از چنان اهمیتی برخوردار است که دارندگان سوگواری در سخت‌ترین شرایط روحی آگاه خواهند بود که فلان کس به پرس و پوی مرده ایشان آمده یا نیامده است. حساسیت زنان در این باره بیشتر است وزنانی که هنوز از #کت و #گلونی استفاده می کنند قبل ازرسیدن به مراسم، گلونی خود را به‌پاس صاحب سوگ پایین می کشند که صاحبان عزا هم در همان ابتدای حضور آن ها ، گلونی ها را از سمت پیشانی بالاتر برده و یا با یک حرکت نمادین بر روی آن دست می کشند که این کار همانند نیمه برافراشتن پرچم کشورها در مرگ رهبر کشور دیگری است! به هر صورت بالاکشیدن گلونی شرکت کننده ها در مراسم خود یک نوع حضور و غیاب است و در صورت عدم حضور وی در این مراسم متعاقباٌ از وی گله مند خواهند شد

"غم دِ بار نوون".

جمشید حرمی/کد متن2304/24
انتشار با ذکر منبع بلامانع است
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#گلونی
تیام کوچولو و حفظ میراث بومی محلی
#مهرگان_کده
@CEYMARIAN

فرهنگ شفاهی

فرهنگ پرس و پو در مهرگان کده
@ceymarian
#جعفر_یوسفوند:
ارسال به کانال وزین تاریخ و فرهنگ دره شهر

همین اتحاد امروز را مااز نیاکان وگذشتگانمان به ارث برده ایم
هر انسانی که به رحمت خدا میرفت روح تمام گذشتگان شاد. آبادیهای هم جوار مطلع میشدند و جهت خبر دور دستان یکنفر #دنک_کر یعنی اعلام کننده را به ابادیها ی دوردست میفرستادند که فلانی پسر و یا دختر فلانی برحمت خدارفته است و ازنظرعاطفه ان زمان همه غمگین ناراحت میشدند
جنازه را اگرنزدیک رودخانه ها مثل سیمره یاسیکان یادره شهر که رودخانه یاسراب ابی نزدیکشون بود جهت غسل و کفن به انجا میبردن بعد #ترم میبستن( همین تابوت امروزی ) و یک #هور(خورجین) را پر از کاه میکردند بر کول یاپشت اسب یا مادیان قرار می دادن واسب را با همین چهارقدهای زنان قدیم بنام #لجک و #گلونی قوز قزر #کتل میکردند
#کتل یعنی حیوان را راسته به رخت گل ونیولجک میکردن بعدجنازه رابرروی #هور که پشت اسب بود سوار میکردن با رسن یا طناب می بستند و اگر #پیا یعنی شخص نامی و یا خان یاکدخدا یاثروتمند بود سایر ابادیها هم اسب هایشون را همراه جنازه #کتل میکردند قریب ۱۰۰ تا 200سوار پشت سر جنازه می افتادند جنازه که غالبا در #فرهاداباد #مادرزلیخا یا #بویه_سفی معروف به ابراهیم درروستای ارمو یا #یاراباد فلکین یا #قورقمربگ با احترام خاصی دفن میشد
مثل امروز که باماشین پشت سرجنازه میافتیم بعضی عکس مرده را جلو شیشه ماشین میزنند عکس شهدا که شهید میشدن یا فرد نامی باشد...
انزمان هم بجای عکس #قلی_دوار یعنی #سیاه_چادرهای دامپروری به گرده حیوانی که سواربودن می انداختن این احترام به بازماندگان بود..
@ceymarian
بعداز دفن مرده بخانه وارثش پسریابرادر میامدند باصدای بلند #بونگ میزدند وبه سرصورت خودشون میزدن و حیف میگفتن چه دوردست ها چه ابادیهای نزدیک اگرصاحب مرده توان پختن غذاداشت برای نهار میماندن و رسم بر #آبگوشت_خالی بود البته با گوشت زیاد نه ابگوشت امروزه ...

البته بعداز چندین سال رسم آش همراه با گوشت هم بر پا شد هرچه گوسفند سرمیبریدند تمام #کله انها را درروز سوم میپختن بنام #شوشوم باز نزدیکان را دعوت میکردن بصرف شام البته همه کس توان کشتن گوسفند زیادی نداشت ..
هرکسی به اندازه ثروت خودش وجا و مقامش و وجه اجتمایی اش درمیان مردم بطورمثال مرحوم ابوی حقیر پدر حاج #صیدتقی وسایر پسران که چون هفت پسرداشته و ذکر اسامی دیگر مجال متن نیست ، من به سن بلوغ بودم به یاد دارم که حدودا ۵۰ تا ۶۰ گوسفند هزینه پرس پویش بود بزرگان بالای 60سال از ماژین تا بدره و حتی خارج از این محدوده اکثرا شیخه باوه بگ را ازنظر ثروت ومومنی میشناسند..
این را فی المثال عرض کردم افرادی دیگرهم بوده اندکه مراسم پرس پویشان شاید دو تا سه برابر ابوی ما بوده چه ازخوانین چه کدخدا چه ثروتمند سیمره زیاد داشته ازطوایف..
و اما رسم سیاه پوشیدن
که باید از برادر تا فرزند خواهر حتی داماد تا سالگرد #سیاه میپوشیدند که این رسم را کم کم بزرگان #منع_کردن

شب عید یک دیگ بزرگ #اب_در_گهر (در داخل محل پخت آب ریختن) یعنی جای پخت پز غذاشون میریختن اتش راخاموش میکردن میگفتن اب توگهر (یعنی تنور)

بعضی تادوسال عیدنداشتن وقت برداشتن لباس سیاه، بایدچندنفربزرگ، پیرمرد با آبرو برای #مکیس میرفتن یعنی احترام میگذاشتن انهم بعدازیکسال دوسال شایدروی انهارا زمین نیاندازند سیاه راازتن دربیارند

و اما درمورد احترام عزاداری شلیک گلوله به تفنگ ممنوع بود..
یعنی اگرکسی تفنگی داشت شب گرگ یاپلنگ به گوسفندهایش حمله می کرد همه را میدرید #حق_دفاع_نداشت البته خودابادی نه هم جوارها یاجوانی میخواست عروسی بکند اگر از بستگان نزدیک مرحوم بود یک الی دو سال دورتر شش ماه اجازه میدادن عروسی بکند البته این ازنااگاهی نیاکان مانبوده از عاطفه ومحبت های بیش ازحدبوده است..
احترام، تعصب ،خونگرمی نسبت به همدیگر...

ازامروز گله مندم شخصی
پسرعمویش و یا برادرزاده اش و یااقوام نزدیکتراز شاهرگش فوت میکند تا هفت روز هم نمی تواند احترام مرده را نگه دارد ...

یا نزدیکترین فامیلش در حال موت است شب باخانواده اش یعنی خونه خودش مشورت می کنند که حیله ای بکار ببرند برای مثال: فردا کارتهای عروسی را پخش کنید شایدفوت کردمردم میگو یند خداراخوش نمیاید این اقاکارت پخش کرده ...برنج ، روغن قرض کرده بایدعروسی بکند میگویند باشد مبارکه ..
عروس میگه تا ارگ و ساز و دهل درخونه ما نیاید من عروسی نمیکنم حتی همسایه که ازنزدیکترین فامیل وبرادر بیشتربایداحترامش داشت هم بدون رودرواسی ارگ میزند ... هرکاری قدیم ها ونیاکان ما برای مرده احترام قائل بودن...

ادامه دارد...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#گلونی
اجرا : #مهردادهاشمیان
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

پوشش (سربند) زنان این دیار در دهه سی
این نوع پوشش( طریقه بستن سربند #گلونی)، امروزه تغییر کرده است ...
عکس ارسالی از کامیاب
@CEYMARIAN

‍ #پوشش

#کَت و #گُلوَنی
@ceymarian
زنان لرو لک در زمان گذشته کت و گُلوَنی را باهم می‌پوشیدند به‌طوری‌که " کَت " را جدا زیر گُلوَنی می‌بستند تا موهای سر به‌خوبی پوشیده ومهارشوند.

اصل پوشش زنان لُرولک" کَت " بود و گُلوَنی به‌عنوان یک زینت و مکمل بر روی آن بسته می‌شد.
گُلوَنی" نقوش رنگی‌تری نسبت به کَت دارد وزنان لُرولک برای زیبایی همیشه آن را بلندتر از کَت می‌پوشیدند.
درگذشته مدل پوشیدن کَت ثابت بود و همه یک‌طور می‌بستند اما بستن گُلوَنی بر روی سر با توجه به مراسمات خاص متفاوت بود.
گُلوَنی آداب ویژه خودش را داشته و مدل بستن آن با توجه به نوع مراسمی بوده که زن لُر و لک به آن وارد می‌شده است.
بستن گُلوَنی زنان لرستان و همچنین در منطقه سیمره در مراسماتی مانند عروسی، عزاداری، کار و کدخدا منشی فرق داشته و هرکدام یک مدل روی سربسته می‌شد.
متفاوت بودن بستن گُلوَنی در مراسمت مختلف به خاطر نوع گره، نقوش، قاب کمتر یا بیشتر، کوتاه وبلندی سربند یا همان گُلوَنی در پشت سر بود.
در مراسمت شادی رنگ گُلوَنی شادبود و از پشت سربلندتر اما در مراسمت عزاداری گُلوَنی کوتاه، جمع‌تر و رنگ آن تیره‌تر بود.
در نوع شهری گُلوَنی جمع‌تر و کوتاه‌تر از زنان روستایی پوشیده می‌شد.
بستن همین گُلوَنی در بین طوایف مختلف لرستان و همچنین این دیارفرق می‌کرد
این مردم درگذشته ارتباط زیادی با نقوش هندسی داشتند؛ لرها ولک ها با شکل ستاره سروکار زیادی داشتند چون نعمت و برکت را از آسمان می‌دیدند و این نقوش هندسی برای آن‌ها پر از رمز و راز بود به همین خاطر در طرح‌های قالی، گلیم و گُلوَنی از شکل اشکال هندسی استفاده می‌کردند.
با آمدن صنعت پارچه‌بافی سازندگان پارچه به طبع از نقش‌های هنری و هنر زمان صفوی که نقوش لچک، ترنج، اسلیمی بود برای نقش‌های گُلوَنی استفاده کردند و از آن تاریخ تاکنون آن نقش‌ها بر روی سربند لری و لکی ماندگار شد.
بی‌شک گُلوَنی تاریخ چند هزارساله‌ای دارد اما سربند بستن زنان این دیار امروز شبیه گُلوَنی بستن زمان گذشته نیست.
گُلوَنی نشانه عزت و ایستادگی قوم لرولک بوده و حتی زمانی که پهلوی می خواست انقلاب سفید اجرا کند در لرستان نتوانست دست به این کار بزند
برگرفته از متن عطا حسن پور
ارسالی:ابوذر نجاتزاده
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIARIAN

" #گلوَنی( گُل بندی) "
@CEYMARIAN
گلونی، پارچه ای گلدار و حریر و نرم از جنس لطیف می باشد ، که بانخی بسیار باریک و طرح های گلداری، با شیوه ای زیبا در هم تنیده اند ، که از قدیم الایام زنان و دختران در زمان صلح و زندگی روز مره، و مردان در هنگام جنگ ، برسر می بستند و زمانی که زنان گلونی یا گلبندی بر سر می بستند ، آنها زیبا تر و جلوه ای،قشنگ در هستی و جامعه ی انسانی ایجاد می کنند.
گلونی یا #گلبندی و "کَت" و" تیه کاری" و " لچک " به اقتضای سن زنان و دختران جامعه لک ولر و کُرد، در بین ایلات و عشایر ملاحظه شده است.
گلبندی پوشان درطول حیات خود ، فراز و نشیبهای فراوان را در حافظه تاریخی خود دیده و شنیده و گاها" خوانده اند.
همانطور که در گذشته مردان لک و لر و کرد و به عبارت بهتر مردان غرب کشور، درجنگها قوز و قزح و گلونی بر سر ، ودورکلاه خویش، وبر روی شال و ستره می بستند ، وبا اسب و شمشیر و گرز و کوپال و بعدها تفنگ قیافه ای حماسی به خود می گرفتند، وگاه در هنگام جنگ و دفاع و عزا اسبها را نیز به گلونی و قوز و قزح به طرز خاصی آرایش می دادند. ولی گاه شال وکلاه وگلونی خاطرات تلخی رانیز به خود دیده است ؛ مثل ؛
فلان شخص کشیا ارسر اَ مَرزَه
شال بنی و کِرد وَه گلونی زرده
هنوز رسمه کسی که درحال جان کندن است وسخت جان می کَند و تحمل پوشیدن لحاف و پتو را ندارد از ملحفه و یا کَت و گلونی برروی او قرار میدهند و یا افرادی آن را می گیرند تا جان به جان آفرین تسلیم نماید .
گاهی روی جناره و مردگانی که کفن شده است ، ودر تابوت قرار دارد با گلونی یا گلبندی و یا چادر زنان آن را می پوشانند.
گلونی سربندی زیبا برای دختران و زنان ایل است، که زیبایی زنان را بیشتر می نماید و در عروسی ها به رقص زنان جلوه ای خاص می دهد . سربند زنان که با "کَت" و گلونی دیده می شود ، در قدیم آنها شب کلاهی ، برسر داشتند وسپس زنان بر روی آن گلبندی را با طرز زیبایی می بستند . رسمی زیبا برای پوشش سر زنها بود .
اقسام سروَن یا سربند زنانه:
سربند زنان لک و لر ( کت و گلونی)
سربند زنان کلهر
سربند زنان لک، که لچک بر سر می بستند.
سربندهایی که زنان کرد بر سر می گذارند.
و اقسام دیگری که زنان غرب کشور برسر می گذارند و نگارنده علم و اطِلاع کافی ندارد . اما حداقل می توان گفت استانهای ایلام و لرستان و کرمانشاه و همدان و کهکیلویه و بویر احمد و چهار محال بختیاری و شیراز، تغییراتی در فرم گلونی و انواع آن متناسب با سلیقه ی خویش اعمال کرده اند .
گلونی پوششی زیبا برای زنان است ، اگر به فراموشی سپرده نشود، و جوانان حداقل در جشن های ملی و محلی و عروسیها بپوشند ، به کشور بزرگمان ایران از لحاظ اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ، و تنوع رنگها و لباسها ی محلی کمک خواهد کرد و فرهنگ و آداب ایرانیان را توسعه خواهد بخشید. به امید روزی که به لباسهای بومی خود دیدگاه مثبتی داشته باشیم و برای تداوم شان مبادرت به نمود عملی آنها نماییم.

نگارنده : #احمد_لطفی، مدرس دانشگاه
ارتباط با ادمین👇
@Mehrgankadeh
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#گلونی
کلیپ: خانم محمدی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

مسابقه فرهنگی جهت معرفی پوشش سیمره شماره (۲)

شما عزیزان می توانید عکس فرزندان خود را با پوشش محلی ( #گلونی) برای این کانال بفرستید تا به نمایش گذاشته شوند و در مسابقه شرکت داده شوید
ادمین:
@mehrgankadeh

کانال
@ceymarian

#گلونی
لو و خنگت، چی گل قشنگه
جلیقه ورت مخمل فرنگه

بالاکت برزه، برز و بلنگه
گلونی سرت و هزار رنگه
#زهرا_نجات_زاده
https://telegram.me/joinchat/AAAAAD4zXAUe25wBWTUqtA