{{{ رهنامک یا نقشه های دریایی ناورانان ایران باستان }}}
#جغرافی_دان معروف قرن چهارم هجری، یعنی
#مقدسی میگوید که با کشتی سازان و دریانوردان خلیج فارس که ایرانی هستند، همنشین شدم و پرسش های بسیار کردم و نزد آنان دفتری دیدم که عربی نبود و می خواندند و در کشتی رانی به آن عمل میکردند....!!
این دفتری که
مقدسی نام میبرد همان کتاب راهنامک پهلوی است که به روزگار پرشکوه ساسانیان که ایرانیان در اوج و توانایی دریانوردی بودند، نوشته شده بود که بمرور نام فارسی آن، راهنامه و در زبان تازی، راهنامج گردید.
همچنین در ادبیات فارسی یکی از قدیمیترین اشعاری که کلمه رهنامه را عینا آورده، نظامی گنجوی در اسکندرنامه است که بسال ۵۸۷ هجری سروده شده:
نواحی شناسانِ آب آزمای
هراسنده گشتند از آن ژرف جای
ز رهنامه چون راه جستند باز
سویِ باز پس گشتن آمد نیاز
که این مرحله منزلی مشکل است
به رهنامه در پسين منزل است
در اوایل قرن دوم هجری، سه تن از دانشمندانِ ناو رانِ ایرانی بنام های:
شاذان - ابان - کهلان - به ترتیب رهنامه های بازمانده از دوره ساسانیان را کامل تر کرده و به فارسی دری برگرداندند که در قرن پانزدهم میلادی شخصی از اعراب بنام ابن ماجد که در کتابش، خود را شیر چهارم مینامید!! این رهنامه ها را به عربی برگرداند و همچنین شخصی از ترک های عثمانی در سال ۱۵۵۴ میلادی بنام سید علی سردار ترک، کتابی دریانوردی بنام المحیط نوشته است که در مقدمه کتاب اشاره به رونوشت برداری اش از ترجمه عربیِ رهنامه های پهلویِ شاذان و کهلان و ابان، میکند.
فهرست ره نامه های دریانوردی ایرانیان چنین است:
۱) ۲۸ برج نجومی ماه
۲) ستارگانی که منطبق بر ۳۲ خانه قطب نما بوده اند (اختراع ایرانیان)
۳) راه های دریایی اقیانوس هند
۴) معرفی بنادر اقیانوس هند و دریای چين، بهمراه عرض جغرافیایی
۵) علایم دریایی و راهنمایی کشتی ها (فانوس ها) و معرفی بنادر از روی مسیر پرواز پرندگان ساحلی
۶) محل هایی که میتوان به سواحل غربی هندوستان وارد شد.
۷) معرفی جزایر و سواحل معروف همچون:
کمر، ماداگاسکار، موگادیشو، مومباسا، زنگبار، سوماترا، الغوریا، سیلان، بحرین، سوکوتورا، جاوه، هرمز، گاوان و....
۸) شناسایی بادهای موسمی و تاریخ وزش باد بر اساس تقویم فارسی (خورشیدی)
۹) رساله دریای سرخ شامل لنگرگاهها و صخره ها و تپه های دریایی
۱۰) خاصیت عقربه های مغناطیسی و نحوه استفاده از آن و اسطرلاب
۱۱) افسانه های کشتیرانی و ناورانان
بن مایه: دریانوردی ایرانیان، جلد اول، بخش هفتم
تلخيص و نگارش: علی سجادی
@sazochakameoketab🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂#رهنامک #نقشه_های_دریایی #ناورانان_ایران_باستان