واژه‌ چین | فرناز بهادری

روایتی ساده

از در داروخانه که خارج شدیم، همزمان به هم نگاه کردیم. مرد که کارشناس دارویی بود، خیلی باحوصله سخن می‌گفت. به سوالات بی‌شمار ما با خوشرویی پاسخ می‌داد. همدلانه تلاش می‌کرد مشکل را حل کند. او راهنمایی می‌کرد چه باید بکنیم و کجا باید برویم. چه کارهایی باید انجام دهیم که از نظر مالی به مشکل برنخوریم و دارو را سریع دریافت کنیم.

هنگام مراجعه‌ی ما داروخانه خلوت بود. ولی مطمئنا از صبح مراجعین بی‌شماری داشت. داروخانه‌ی شبانه‌ روزی مرکز استان است و همواره برای گرفتن داروهای خاص و کمیاب، به آن‌جا مراجعه می‌کنند.

کارمان انجام نشد ولی برخوردِ خوبِ آن آقای محترم، اثر خوبی روی‌مان گذاشت. چرا وقتی می‌توانیم با خُلقی خوش، روز یکدیگر را بهتر کنیم، آن را دریغ می‌کنیم.

گاهی حس می‌کنم تعدای آدم هستیم که دور هم جمع شده‌ایم، و همه از هم طلب‌کاریم. مطمئنا هر کس برای رفتارش دلایل متعددی دارد و حتما هم خود را محق می‌داند. با اینهمه، هنوز هم هستند آدم‌های خوبی که در هر جایی که فعالیت می‌کنند، با رفتاری صحیح و در خور، حسی انسان‌دوستانه منتقل می‌کنند. همین رفتارهای کوچک و مهربانی‌های ساده می‌تواند، تاثیر عمیقی بگذارد.

گاهی وجود این آدم‌ها را فراموش می‌کنیم. الان که یادداشت را می‌نویسم حسرت می‌خورم چرا از او تشکر کافی نکردم. باید بداند رفتار سنجیده‌اش دیده می‌شود.


#یادداشت
@vazhechean

سکه


پیرمرد سکه را در دست گرفت. دستش را روی برجستگی‌ها و فرورفتگی‌هایش کشید. این آخرین سکه از کلکسیونش بود. اولین سکه‌ی ضرب رضاخان و اولین سکه‌ای که خریده بود. یادش می‌آید زنش چه قشقرقی به پا کرد.
اما پسرش نیاز داشت. می‌خواست ازدواج کند و برایش عروس فرنگی بیاورد. چرا باید او پولش را بدهد؟ مگر کم برایش هزینه کرده؟ از سکه‌هایش فقط همین مانده است.

پیرمرد چشمش را از سکه برداشت و به اطراف اتاق نگاه کرد. خاطرات گذشته در ذهنش موج می‌زد. روزهایی که زنش زنده بود و چقدر بر سر سکه‌ها بحث می‌کردند. می‌گفت هر چه داریم را برای سکه‌های عزیزت می‌دهی. کجاست که ببیند بچه‌‌هایش به همه‌ی آنها آتش زدند. این آخری را هم باید خرج عروس فرنگی کند. اصلا قدر می‌دانند؟ گمان نمی‌کرد. به زبان می‌گفتند. او هم دلش را خوش می‌کرد. لبخند تلخی بر لبانش نقش بست.

تصمیم گرفت تا شب نشده این کار را انجام دهد. پول را بگیرد و به صراف بدهد. احمدی هم حتما از خریدن و داشتن این سکه خیلی خوشحال می‌شد. همیشه چشمش دنبالش بود. حتما می‌خواهد سر قیمتش هم چانه بزند. به دسته‌ی مبل تکیه داد و به آرامی بلند شد. در پاهایش احساس ضعف داشت. اما ناچار بود، برود.
به طرف اتاق خواب رفت تا کتش را بردارد. جلوی درِ اتاق، پایش به لبه‌ی فرش که جمع شده‌ بود، گیر کرد. نتوانست خودش را کنترل کند. در حال پرت شدن سرش به لبه‌ی صندوقِ قدیمی خورد و زمین افتاد.
سکه از دستش قل خورد و روی خون‌هایی که از سرش ریخته‌ بود، جا گرفت. پیرمرد نگاهش به روی سکه خیره مانده بود.


#داستانک

@vazhechean

واکنش‌های ناخواسته


احتمالا شما هم این لحظات را تجربه کرده‌اید؛ در محیطی جدی مثلا در مراسم فاتحه، به خنده‌ای نابه‌جا دچار شده‌ باشید. شکمتان سر جلسه‌‌ی امتحان با صدای قار و قور اعلام حضور کرده باشد. در جلسه‌‌ای رسمی، شروع به بازی کردن با کلیدتان کرده‌‌ و با سنگینی نگاه اطرافیان به خود آمده‌اید.
در دوران کرونا هر کس سرفه می‌کرد همه‌ی سرها به سمتش می‌چرخید. معمولا هم فرد مورد نظر قسم و آیه می‌خورد که حساسیت دارد و بیمار نیست.
امروز به مطب دکتر رفته بودم. به خاطر آلودگی هوا و شیوع مجدد بیماری‌های تنفسی ماسک زدم. در همین موقع خانم مسنی شروع به گفتن از بیماری‌ها و ماسک کرد. خودش هم سرفه‌های بدی داشت ولی ماسک نزده بود. من هم سرفه‌ام گرفت. شروع به سرفه کردم. همه‌ی سرها به سمت من برگشت.
ما خانوادگی سرفه‌ای هستیم. زیاد سرفه می‌کنیم. حساسیت همیشگی از نوع سرفه داریم. من هم وقتی شروع می‌کنم تمامی ندارد. معمولا استرس ساکت کردنش هم بر شدتش می‌افزاید.

آیا خندیدن در موقعیت‌های نابه‌جا مکانیسم دفاعی است؟
فرهنگ‌ها چگونه به واکنش‌های غیرارادی پاسخ می‌دهند؟
آیا واکنش‌هایی مثل خندیدن نشان از وضعیت ذهنی می‌دهد؟
چرا واکنش‌های غیرارادی در موقعیت‌های نابه‌جا بروز می‌کنند؟
در هنگام این واکنش‌های غیر ارادی چه می‌کنیم؟
چگونه می‌توان آنها را مدیریت کرد؟



#یادداشت
@vazhechean

استخوان لای زخم


چرا گاهی ترجیح می‌دهیم در همان حالت درد و رنج بمانیم؟
چرا به زجر کشیدن ادامه می‌دهیم؟
چرا ترجیح می‌دهیم استخوان را لای زخم نگه داریم؟
چرا تصمیم نمی‌گیریم؟
چرا با آن‌که می‌دانیم راه به جایی نمی‌بریم، در غلطِ خود دست و پا می‌زنیم؟
چرا اشتباه‌مان را رها نمی‌کنیم؟

از تغییر می‌ترسیم. از ناشناخته‌‌ها گریزانیم. جراتش را نداریم. اتفاقات بعد نگران‌مان می‌کند. همین دردِ آشنا را، ارج می‌نهیم. وضعیتِ نامطلوبِ آشنا را می‌چسبیم.
نامعلومی آینده، هراسان‌مان می‌کند.

گاهی اوقات، زخم‌های قدیمی را باز نگه‌ می‌داریم، چون نمی‌دانیم بدون آنها چگونه زندگی کنیم. دردِ آشنا، هرچند تلخ برای‌مان قابل پیش‌بینی است. شاید در دلِ همین درد، نوعی آرامش نهفته باشد؛ آرامشی که از آشنایی با آن به دست می‌آید.



#یادداشت
@vazhechean

پنجره


پرویز شاپور می‌گوید: «من توی بی‌جان‌ها سنجاق قفلی را از همه بیشتر دوست دارم و در جانداران به ماهی و گربه و موش خیلی عشق می‌ورزم.»
یکی از بی‌جان‌های مورد علاقه‌ام پنجره است. پنجره‌ها همیشه توجه‌ام را جلب می‌کنند. از دنیای دیگر می‌گویند. اجازه‌‌ی تصویر سازی می‌دهند.

امروز پنجره برایم از زنی گفت. زنی جوان که شومیزی چهارخانه با شلواری جین آبی به تن دارد. شال مشکی‌ از سرش افتاده و به نمایان شدن موهای تیره‌اش که پشت سر بسته شده‌اند، اهمیتی نمی‌دهد. زنی که کیسه‌های خرید در دست دارد و با عجله می‌رود. چه چیزی ممکن است او را اجبار به شتاب، کرده باشد؟

شاید باید سریع برود تا ناهار آماده کند.
شاید احساس می‌کند زیر قابلمه را خاموش نکرده است.
شاید بچه‌ها از مدرسه می‌آیند.
شاید شب مهمانی پاگشای برادرش را دارد.
شاید باید ظهر سر کار برود.
شاید بچه‌ی کوچکش را که خواب است پیش بچه‌ی بزرگتر گذاشته است.
شاید مرد کلید ندارد و حالا پشت در مانده است و می‌خواهد کارت ملی‌اش را بردارد.
شاید پستچی زنگ زده. گفته بسته‌اش رسیده و اگر زود نیاید می‌رود.
شاید پرستارِ پیرمردی است و او تنها مانده.
شاید ماشینش را بد جا پارک کرده است.

داستان ‌سرایی یکی از دلایلی است که پنجره را دوست دارم. ذهنت را به کند و کاو وا می‌دارد.


#یادداشت
@vazhechean

مرگ کارمند چخوف


کارمندی دون پایه در حین دیدن نمایش عطسه‌ای می‌کند. بعد متوجه می‌شود، آب دهانش روی ژنرالی پاشیده است. برآشفته و نگران می‌شود. برای عذرخواهی و اینکه عمدی نبوده و همچین جسارتی نمی‌کند، نزد ژنرال می‌رود. ژنرال که در حال دیدن نمایش است با بی‌تفاوتی جواب می‌دهد. کارمند گنلن می‌کند ژنرال رنحیده است. سپس چند بار دیگر هم سراغ ژنرال می‌رود. در نهایت ژنرال عصبانی می‌شود و با پرخاش با او رفتار می‌کند. کارمند هم پریشان و درمانده به خانه می‌رود و می‌میرد.

چخوف اتفاقی ساده و طبیعی را دست‌مایه‌ی داستان کرده است. از حماقت کارمند می‌گوید. از اینکه خود را تا این اندازه حقیر می‌شمارد. کارمند خود را لایق خشم و غضب ژنرال می‌داند و آن را در چشمانش می‌خواند. او می‌خواهد به ژنرال بفهماند کارمند جایگاه خود را می‌شناسد و هیچگاه افراد رده بالا را مسخره نمی‌کند. «مگر بنده جسارت می‌کنم که مسخره بازی در آورم؟ اگر بنا باشد افرادی در حد بنده، لودگی کنند، هیچگونه احترامی برای شخصیت‌ها باقی نمی‌…»
طنزی که در داستان وجود دارد تلخ و گزنده است. چخوف مشکلات و دردهای جامعه را بسیار استادانه به خواننده نشان می‌دهد. او برای قهرمان داستانش دلسوزی نمی‌کند و متاسف نیست.
چخوف نام کارمند را چرویاکوف گذاشته است. در زبان روسی چرویاک به معنای کرم است. او برای نام قهرمان داستان نیز هوشمندانه عمل کرده است.


#کتاب
@vazhechean

مرد همسایه


پیرمرد را می‌شناسم. از بیمارستان و مراجعاتش. حتما برایتان پیش آمده، بعضی چهره‌ها در ذهن می‌مانند.
در یکی از واحدهای آپارتمان روبه‌رو زندگی می‌کند. پیرمردی آرام و محترم است. کت و شلوار می‌پوشد و همیشه ظاهری آراسته دارد. چند روز است همسرش فوت کرده است. آمده بود و اجازه می‌خواست تعدادی از اعلامیه‌های وفات را روی دیوار آپارتمان ما نصب کند. با صدایی گرفته حرف می‌زد. احتمالا هیچگاه به این فکر نمی‌کرده روزی برای چنین کاری از همسایه‌ها درخواستی داشته باشد.

روز بعد در خیابان دیدمش. کنارش تاج گل بزرگی از گل‌های سفید دیده می‌شد. برای مشایعات مهمانان ایستاده بود، سرش را کج کرده، و دستهایش را روی هم گذاشته بود. گاهی سر بلند می‌کرد و حرفی می‌زد. خمیده‌تر شدنش را می‌شد حس کرد. صدای زمزمه‌ی تسلیت دیگران به گوش می‌رسید و غم پیرمرد در دل هر کسی که نگاهش می‌کرد، سنگین‌تر می‌شد.
غم عجیبی در چهره‌اش بود. غمی همراه با ترس. ترس از تنهایی. ترس از بی‌همدمی.



#یادداشت
@vazhechean

برف چیز دیگری‌ست❄️


در جنوب زندگی می‌کنم. خوزستانِ گرم و آتشین.
این روزها همه از برف می‌گویند و می‌نویسند.
از چه می‌گویند؟
از خاطرات کودکی‌شان که با برف عجین شده.
هویج و کلاه برای آدم برفی که ساخته‌اند و دوستی که گلوله‌ی برفی پرتاب می‌کند. نگاه از پنجره به خیابان سفید شده از برف. درختان خشک و لخت حیاط که لباس برفی پوشیده‌اند. شال‌ گردن‌ و دستکش و ژاکت‌هایی که مادران و مادربزرگ‌ها بافته‌اند. لیز بودن زمین و با احتیاط راه رفتن‌ها و یک عالمه خاطره.
در این میان از زمین خوردن‌ها و پر آب شدن کفش‌ها و یخ کردن دماغ‌شان هم صحبت می‌کنند.

دوست ندارم این‌ یادداشت‌ها را بخوانم و بشنوم. حسادت می‌کنم؟ صد در صد. صادقانه می‌گویم. چرا کتمان کنم. حالا هم دوباره برف. فیلم می‌گیرند از رقص و شادی و بارش دانه‌های برف. سعی می‌کنم زیاد توجه نشان ندهم. نه اینکه خدای ناکرده نخواهم شاد باشند. شاد باشند و پایکوبی کنند و بخندند. همه سزاوار شادی هستند.
فقط… خب… چه بگویم.
شرمنده از این احساسات متناقض هستم.
عذر تقصیر. از بعضی نعمت‌ها بهره‌مند نبوده‌ام. تجربیاتی را هرگز نداشته‌ام. می‌دانم مجوزی برای حسادت نیست. ولی امیدوارم این حسد بر من بخشیده شود.

پ ن :نمی‌خواهم فکر کنم این احساسات بچه‌گانه است و خیلی‌ها اینگونه‌اند، و تجربه‌های زیادی است که من و امثال من کسب نکرده‌ایم. نمی‌خواهم به این فکر کنم، برف نبینم که نمی‌میرم. خاطرات دیگر که دارم.
می‌خواهم بگویم برف چیز دیگری‌ست.


#یادداشت
@vazhechean

آفتاب

باید به مدرسه دخترم می‌رفتم. ساعت چهار عصر بود. آفتاب مستقیم و خیره کننده به چشمانم می‌تابید. عینک آفتابی زدم و آفتاب‌گیرِ ماشین را پایین دادم. خودم را کمی بالا کشیدم، تا دید بهتری داشته باشم. رانندگی خیلی سخت بود. خیابان‌ها هم تنگ و پر رفت و آمد و ماشین‌ها در دو طرف پارک بودند. نمی‌توانستم مسیرم را تغییر دهم.
باید با چشمانی نیمه باز ادامه می‌دادم.

هدف‌های‌مان هم همین‌طور هستند. برای رسیدن به آنها گاهی موانعی سخت وجود دارد. با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شویم. می‌توانیم کارهایی برای آسان‌تر کردن مسیر انجام دهیم؛ اما قسمتی‌هایی دیگر، باید دشواری را بپذیریم و پیش برویم.
آرام و هوشیار. هر چند سنگلاخ باشد.


#یادداشت
@vazhechean

پذیرش


دوستی از پذیرش می‌گفت. معتقد بود بیش از حد پذیرفته است. شرایط موجود تمام و کمال به همه‌ی وجودش نفوذ کرده بود.
بر خلاف او من در این امر مهم و حیاتی بسیار مشکل دارم. خیلی از اوقات گمان نمی‌کنم این من هستم.
گویی کتابی یا فیلمی از ماجرای زندگی یک زنم.
زنی که من نیستم. زنی که منِ فرناز جایش را گرفته‌ام. روزی خبرش می‌کنند یا خودش‌ می‌فهمد که دیگر کافی‌ست. نگرانی‌ها پایان گرفته. تمام شد. می‌توانی به خانه‌‌ات بروی.

مانند فیلم “Free Guy” که مرد در دنیای یک بازی زندگی می‌کند و خودش نمی‌داند. هر روز همان کارهای همیشگی را انجام می‌دهد، تا اینکه با اتفاقی متوجه غیر طبیعی بودن شرایط می‌گردد.
دنیا را چه دیدید، شاید من هم در کتابی زندگی می‌کنم. اگر در کتاب هم هستم، امیدوارم نویسنده‌ای به نام زندگی من را نگاشته باشد.


#یادداشت
@vazhechean

آینده

آینده ترسناک است. نمی‌شود به آن فکر کرد و نلرزید. آینده همیشه با عدم قطعیت همراه است و همین امر ترسناک‌ترش می‌کند.

از آینده چه می‌خواهم؟ چه انتظاری دارم؟
چه می‌خواهم ببینم؟
می‌توانم تاثیری بر آینده‌ام داشته باشم؟
من که در اکنون مانده‌ام، چگونه آینده بسازم؟
آینده ساختنی‌ست؟
باید بگذاریم تا خودش بیاید؟

کلمه‌ی آینده سردرگمم می‌کند. آشفته می‌شوم. بالا رفتن سن واهمه‌اش را تشدیدش می‌کند.
می‌توانم کنترلی بر آن داشته باشم؟
کنترل بر رویدادها و پیش‌آمدها؟

پذیرش این واقعیت که آینده ناشناخته و پر از احتمالات است، می‌تواند کمک کننده باشد؟
می‌توان کارهایی کرد، ولی تضمینی نیست. همین نگران کننده‌ترش می‌کند.
گویا تلاش بر اکنون بودن بهترین کار است؛ زیرا تنها لحظه‌ای که کامل در دسترس ماست، همین لحظه‌ی حال است.


#یادداشت
@vazhechean

انگیزه‌های درونی


چند ماه است نمی‌دانم جه بلایی سرم آمده. بی‌انگیزه، بی‌روحیه، بی‌انرژی؛ هر چه صفت که با «بی» شروع می‌شود شامل حالم است.
قبل‌تر گاهی دچارش می‌شدم ولی این بار خیلی طولانی‌تر شده. هر چه تلاش می‌کنم، جواب نمی‌دهد.
دوستی از انگیزه‌های درونی می‌گفت؛ که همیشه جواب‌گو نیست. گاهی فشارهای بیرونی هم لازم است. حالا این اجبار بیرونی را باید برای خودم ایجاد کنم. اما موضوع این است که حتی این اجبار بیرونی را هم نمی‌توانم مهیا کنم.
احساس می‌کنم مانند خط صافی هستم؛ نه بالا می‌روم و نه پایین می‌آیم. هر چند پایین آمدن گاهی پیش می‌آید ولی به خط زمینه چسبیده‌ام. این حالت فِلَت به درازا کشیده شده است.
تمرین‌های نوشتن، خواندن، ورزش و ارتباطات همگی مختل شده‌اند. دست و پایی می‌زنم و مثل مردابی شده که هر چه بیشتر فرو می‌روم.
به گمانم باید دوباره قدم‌های کوچک بردارم. پله‌ها را یکی یکی بالا بروم.
به امید رسیدن به آنچه می‌خواهم.


#یادداشت
@vazhechean

نوای اسرار آمیز


ابل زنورکو نویسنده‌ی به نام و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل است. او سال‌ها به تنهایی در جزیره‌ای در دریای نروژ زندگی می‌کند. خبرنگاری به نام اریک لارسن برای مصاحبه نزد او می‌آید. در ابتدا زنورکو به سمت لارنس شلیک می‌کند. گویا قراری که با خبرنگار داشته را فراموش کرده است.
برخورد آن دو از همان ابتدا با کشمکش شروع می‌شود. لارسن در مورد آخرین کتاب زنورکو به نام «عشق ناگفته» می‌پرسد. این کتاب بیست و یکمین و تنها اثر نویسنده در مورد عشق است. نامه‌های مرد و زنِ عاشقی است که به پیشنهاد مرد رابطه‌شان را قطع می‌کنند؛ و پانزده سال‌ با نامه‌ نگاری با یکدیگر در ارتباط هستند.
لارسن می‌گوید که کتاب از تجربه شخصی زنورکو است و آن‌کسی که کتاب به او تقدیم شده را می‌شناسد. در ابتدا زنورکو منکر می‌شود و می‌گوید منظور ناشرش است. لارسن با آوردن دلایل مختلف حرف‌های او را دروغ می‌خواند.


داستان ماجرای سه نفر است. دو مرد و یک زن. زنی که وجود ندارد. ولی اتفاقات حول و حوش او می‌گردد. عشقی که هر کدام به نوعی ابراز کرده‌اند.
عشقی همراه با دروغ و فریبی که مردان خورده‌اند.
داستان مرتب ما را غافلگیر می‌کند. گفت و گوی میان زنورکو و لارسن از ابتدا با خشونت آغاز می‌شود. بعد زنورکو با استهزای لارسن ادامه می‌دهد. لارسن سپس زنورکو را با بیان حقیقت از پا در می‌آورد. هر چند زنورکو خود را باز می‌یابد ولی خط بطلانی بر سال‌ها زندگی‌اش کشیده می‌شود.
هر کدام عشق را به گونه‌ای تفسیر می‌کنند و دو دیدگاه را در مقابل هم می‌گذارند.
عشق را می‌توان سال‌ها با مکاتبه زنده نگه داشت؟ در عشق بعد جسمانی لازم نیست؟ می‌توان آن را حذف کرد؟ رسیدن به معشوق از منزلت عشق می‌کاهد؟ لذت و عشق متفاوتند؟ روزمرگی‌هاست که عشق را می‌کُشد؟

داستان تا لحظه آخر شما را متحیر نگه می‌دارد. با بهت لذت می‌برید. روایتی روان با شخصیت پردازی‌های عمیق که خواننده را به دنبال خود می‌کشاند. از فلسفه‌ی عشق و حقیقت و ادبیات بدون گزافه‌گویی می‌گوید. ابعاد مختلف زندگی و روابط انسانی را ساده و شیوا، به میان می‌آورد. نویسنده شگفت‌زده‌تان می‌کند.

یکی از اشکالات کتاب که نمی‌دانم مشکل از نویسنده بوده یا مترجم، در مورد نامه‌ی آخر زنورکو است. در داستان دوبار ذکر شد که نامه را به لارسن داده است.

اگر کتابی می‌خواهید که هم سرگرم‌تان کند و دیدگاه‌تان در مورد عشق و زندگی را به چالش بکشد، حتما «نوای اسرارآمیز» را بخوانید. مطمئنا شما را مجذوب خود می‌کند.

«لارسن: از کجا بدونم راست می‌گید؟
زنورکو: از بی‌قوارگیش. دروغ ظرافت داره، هنرمندانه است. اون چیزی رو بیان می‌کنه که باید می‌بود، در حالیکه حقیقت محدود می‌شه به چیزی که هست.»

زنورکو از تواضع این تعریف را دارد: «فکر نمی‌کنم چیزی به اسم تواضع وجود داشته باشد. به یک آدم متواضع نگاه کنید. سرخ و سفید شدن‌های صورتش و دستپاچگیش، همه‌ی این اداها و اصول‌ها دلیل عدم تواضعشه واسه اینه که به خودش وجهه‌ی بیشتری بده.»

از نفرت هم می‌گوید: «ریشه‌ی نفرت، هیچ‌وقت خود نفرت نیست، چیز دیگه‌ای رو بیان می‌کنه… رنج، ناکامی، حسادت، اضطراب…»


نویسنده: اریک امانوئل اشمیت
مترجم: شهلا حائری


#کتاب
@vazhechean

حالا چه


هر بار بحث استعداد به میان می‌آید، دوباره شک سر و کله‌اش پیدا می‌شود. وقتی از سال‌ها تمرینِ نوشتاری و خواندنِِ خوب صحبت می‌شود، کم‌بودهایم پررنگ می‌شوند. ولی یادآوری سخن استاد کلانتری همیشه برایم تلنگری است. در جواب دوستانی که می‌گفتند می‌ترسیم بد نوشته باشیم، با صراحت می‌گفتند: «فرض کن بد می‌نویسی، حالا چه؟»

من نیز به خود می‌گویم: «اصلا تو استعداد نداری. تازه شروع به نوشتن کردی. سال‌ها به کار دیگری اشتغال داشتی. کتاب‌هایی که خوانده‌ای بدون دقت و تمرکز کافی بوده. بد می‌نویسی. حالا چه؟ چه می‌خواهی؟ فرناز، با توام؟ می‌خواهی کنار بکشی؟ رهایش کنی؟ مگر لذت نمی‌بردی؟ چرا هر چند وقت یکبار دوباره فیلت یاد هندوستان می‌کند؟ مگر آرام نمی‌شوی؟ مگر نوشتن دوست و همراهی رازدار برایت نیست؟ برایت کم گذاشته؟ دوباره استعداد را به میان آوردی؟ تمامش کن.»

این جملات گاهی اثر می‌گذارد و گاهی هم قدرت همیشگی را ندارند.
چاره چیست؟ باید آستین‌ها را بالا زد.
باید بنویسی. حتی اگر بد باشد. هر کلمه که می‌نویسی قدمی برای بهتر نوشتن بر می‌داری.



#یادداشت
@vazhechean

آلارم بیداری


در مورد راحت بیدار شدن چند نکته وجود دارد. مسلما خواب صحیح و سبک زندگی سالم تاثیر مهمی دارد و تنظیم دمای اتاق و نور طبیعی نیز حائز اهمیت هستند. از آن‌جایی که امروزه اغلب از گوشی همراه برای بسیاری از کارهایمان استفاده می‌کنیم، این نکته‌ها در مورد آلارم گوشی است:
•آلارم گوشی‌تان را، چند مدت یکبار تغییر دهید. زیرا به آن عادت می‌کنید. و دیگر واکنش سریع نشان نمی‌دهید.
•گوشی را نزدیک خودتان نگذارید؛ جایی باشد که مجبور به برخاستن شوید.
•از آلارم گذاشتن به فاصله چند دقیقه خودداری کنید. فقط یک زمان را انتخاب کنید.
•به ضمیر ناخودآگاهتان اعتماد کنید. از شب قبل به زمان بیدار شدن فکر کنید.

خب، من راه آخر را آزمودم. نتیجه اعتماد به جناب ضمیر ناخودآگاه چه شد؟ خواب ماندن.
از شب قبل به ساعت شش و سی دقیقه فکر کردم. چند بار تکرارش کردم. تصورش کردم. ساعت شش و سی دقیقه را به صورت دیجیتال و با عقربه تجسم کردم. اما جواب نداد. اگر دختر جان به امید من بود، به سرویس مدرسه نمی‌رسید. به خیر گذشت.
پس بهتر است اولین بار در روز تعطیل امتحان کنید. خطرش کمتر است.
بیدار شدن راحت، نیاز به تمرین دارد. هر شخص با تجربه‌ی شخصی خود می‌تواند راهکار مناسب را بیابد.


#یادداشت
@vazhechean

مُهر اعتماد

*دوستی می‌گفت کسی که گربه دارد، دیگر موردِ اعتمادِ گربه‌های دیگر است. علامتی دارد. گربه‌ی خودش، علامت‌گذاری‌اش کرده است.

کاش ما آدم‌ها هم چنین بودیم. مهر اعتمادی بود که بر همدیگر می‌نشاندیم. کسی که مُهر را داشت، برای دوستی و نزدیکی برمی‌گزیدیم.
نمی‌دانم چگونه و چطور؛ اما اگر باشد، خیلی خوب است. تکلیف‌مان با همدیگر روشن است. چه را به که بگویی و نگویی. چه انتظاری از هر رابطه‌ای داشته باشی.
کاش ما هم مُهر اعتماد می‌زدیم.

*آیدا سید حسینی


#یادداشت
@vazhechean

مترسک


مترسک را در مزرعه گذاشتند
روی سینه‌اش در سمت چپ
تکه پارچه‌ای بود
قرمز رنگ
دختر مزرعه‌دار عاشق شده بود

پسرک عرق می‌ریخت
زیر آفتاب سوزان
کلاهی را حس کرد
روی سرش گذاشتند
مترسک دلش سوخته بود

دخترک مهمان کرد
مترسک را به عصرانه
چای ریخت برایش
کنارش نشست
مترسک خندید

با هم حرف می‌زدند
او شنونده‌ی خوبی بود
همیشه رازهایش را به او می‌گفت
مترسک رازبانی‌اش را
ثابت کرده بود

باد با شتاب خود را
به او رساند
مترسک همواره با آغوش باز
در انتظارش بود


#یادداشت
@vazhechean

دسترسی های روانی


در میان سخنان استادی شنیدم که می گفت دسترسی خانواده ها به روان ما بسیار گسترده است. به شب گذشته ی خودم فکر کردم. در مورد ماجرایی مناظر واکنش مادرم بودم. به نظر نمی رسید ولی بعد که به گفتگوی میانمان اندیشیدم به آن پی بردم. به صورت ناخودآگاه از جملاتی خاص استفاده می‌کردم. تایید او را می‌خواستم. دختر کوچکی بودم که می‌خواستم مادرم حق را به من بدهد.

گفت‌وگوی ما در مورد موضوعی جزئی بود، اما در عمق وجودم می‌دانستم نگران کلمه‌های شکوه آمیز هستم. هر کلمه‌ای که می‌‌گفتم، هر جمله‌ای که به زبان می‌آوردم، همه و همه برای گرفتن تایید او بود. چشمانم به لب‌هایش دوخته شده بود که ببینم آیا لبخند می‌زند و سر تکان می‌دهد یا نه. در این سن هنوز تایید و حمایت مادرم در من باقی مانده است. رضایت او برایم مهم است.

اینجا به معنای عمیق‌تر سخنان استاد پی بردم. خانواده‌ها می‌توانند به نحوی به روان ما دسترسی داشته باشند که حتی خودمان هم از آن آگاه نباشیم. آنها می‌توانند تاثیر عمیق و پایدار بر احساسات و افکار ما بگذارند.
این تجربه به من یادآوری کرد که چگونه باید به رابطه‌هایمان با خانواده‌ها توجه کنیم.

همه‌ی ما به نوعی به تایید دیگران نیاز داریم، این بخشی از طبیعت انسانی است. نکته کلیدی این است که بین نیاز به تایید و ارزش قائل شدن برای خود تعادل برقرار کنیم. به دنبال تایید بودن یکی از جنبه‌های مهرطلبی است.
باید متوجه بود که مهرطلبی بیش از حد مشکلاتی برای فرد به وجود می‌آورد.

درک تاثیر خانواده بر روان ما و ایجاد تعادل بین نیاز به تایید و ارزش قائل شدن برای خود، می‌تواند به سلامت روانی و رشد فردی کمک کند.



#یادداشت
@vazhechean

کت تن کیست


«دست به مهره حرکته»
حتما در بازی‌های مختلف شنیده‌اید. در شطرنج که قضیه خیلی جدی‌ست. به هر مهره‌ای دست بزنید باید حرکتش دهید. امروز در حال نوشتن بودم. می‌خواستم تمرینی را که دوستی پیشنهاد داده بود، انجام دهم. تا حدودی به خاطر داشتم ولی دقیق نه.

جرات نداشتم به گوشی دست بزنم. دست زدن به گوشی همان و درگیر شدن همان. قانون دست به مهره برای گوشی خود به خود پیش می‌آید. با گوشی بایدی در کار نیست. خودت ناخودآگاه حرکت می‌کنی. جاذبه‌های فضای مجازی می‌کشاندت. چک‌ کردن پیام‌ها، دیدن پست‌های جدید. می‌توانی هزاران دلیل و برهان، برای کمتر کردن عذاب وجدانت بیابی.

دلیل کافی برای چک کردن گوشی وجود داشت. ولی اعتراف می‌کنم به خودم اعتماد نداشتم. از اینکه نمی‌توانم جلوی خود را بگیرم و به گوشی دست نزنم ؛ و اینکه اراده‌ام تا این حد پایین است، ناراحت و شرمسارم. هیچگاه در مقابل چیزی این حجم از ناتوانی را حس نکرده بودم. این حس ناتوانی آزاردهنده است.

دو حالت دارد. به گوشی دست می‌زنم و تمرین را متوجه می‌شوم یا به گوشی دست می‌زنم و در دامش می‌افتم. در هر دو صورت سرنوشت کت مشخص می‌شود. ولی بهتر می‌بینم‌ ریسک نکنم. پس فعلا به انجام تمرین دیگری می‌پردازم، تا بعد تکلیف کت را مشخص کنم.
به راستی کت تن کیست؟



#یادداشت
@vazhechean

کرگدن


داستان در شهر کوچکی از فرانسه رخ می‌دهد. در یک روز به ظاهر معمولی که زندگی در حریان است. عبور کرگدنی توجه همگان را جلب می‌کند.
مردم در ابتدا شک می‌کنند. به دنبال علت و دلیل می‌گردند. بعد می‌پذیرند. مردم به کرگدن تبدیل می‌شوند. کرگد‌نها به اکثریت می‌‌رسند.
برانژه جوانی که الکل می‌نوشد و کمی گیج به نظر می‌رسد مقاومت می‌کند. همه‌ی افرادی که دم از انسانیت می‌زدند و برانژه را نصیحت می‌کردند، تبدیل به کرگدن می‌شوند. برانژه از کرگدن شدن می‌ترسد. نمی‌خواهد شرایط را بپذیرد. نمی‌خواهد همرنگ دیگران شود. «من همانی که هستم می‌مانم. من آدمیزادم.» اما بعد ز اینکه مانند دیگران نیست متاسف و وریشان است. خودش را هیولا می‌نامد.«باید به موقع از اونها تبعیت می‌کردم. حالا دیگه خیلی دیر شده.» اما دوباره در انتها می‌خواهد مبارزه کند. «من هیچوقت تسلیم نمی‌شم.»


نویسنده از اتفاق، دکرگونی و یا تفکری در جامعه می‌گوید. به تدریج رشد می‌‌کند. همه به سمتش می‌روند. غیر از این راه، ناپسند محسوب می‌شود. هر چه این ماجرای جدید نکوهیده باشد باز هم جدا ماندن از قافله تک روی محسوب می‌شود.
جامعه‌ای که به نمایش در می‌آید به سمت زندگی تکراری و ارزش‌های اخلاقی پایین رفته است.
کرگدن حیوانی منزوی است. سرش را پایین می‌اندازد و به جلو می‌رود. در نمایش‌نامه هم می‌خوانیم در حال خراب کردن و ویرانی هستند. و مرتب از بالا به پایین خیابان می‌دوند. مانند آدمهایی که فقط به هدف‌شان می‌اندیشند.

«ژان به برانژه: شما نیستید، عزیز من. برای اینکه نمی‌اندیشید. بیندیشید. آن وقت خواهید بود.»


نویسنده: اوژن یونسکو
مترجم: سحر داوری


#یادداشت
@vazhechean