کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

#عارف_م_ماسال:
دوستن سلام
ایله سوال داریم، البته پیشتر نی دفرسما بما کسی جوابݖش ندوئه. واتݖمه چون ام گورو عوضۏن ۏیشترینه دفرسݖم هنی.

هیکس دا اسه ام کلیمه مسه؟
"موجور/مونجور"

#علی_حیدری_عنبران:
درود بزرگواران
مۊنجۊر/مۊجۊر/مۊنجۊل:هر سه واژه در معادل فارسی بسیار کوچک و ریز بکار میرود.
جزعی کوچک از یک مجموعه کل.
مثال: مۊنجۊله آنگٚشته/انگشت کوچک
ای مۊنجۊر اوتش: یک تکه (جرقه)اتش

والو کارده/vâlu kârde: پخش کردن،ولو کردن ، پراکنده کردن

لووه کارده/ luva kârde : التماس کردن

لوونییه/luvvunie : تکان دادن ، با پیشوند‌هایی(اَ،دَ،پِ، او،سَ)

توضیح: نظر شخصی من این است که واژه الوه که بزرگوارانی در معادل گِل مالیدن به دیوار وگل‌اندود کردن بکار برده‌اند ریشه ترکی از /ال/ به مفهوم دست باشد.مالیدن گل با دست.

معادل گل مالیدن(اندودن) در تالشی شمالی:
آندۊییه/ândüie
آندۊ کارده/ ândü kârde: گل اندود کردن

ویله‌وون/ویه‌وون:
انکه سر نخ رو گم کرده باشد،
ویله در مفهوم نخ بکار میرود،
انکه سرگشته و حیران است.

#عارف_م_ماسال
سلام برا
خیلی ممنون

آلوئه احتمالا فارسی آلودن‌ی نه هم‌ریشه‌یه.


#ضیا_طرقدار_آستارا
موُنجوُل mūnjūl : نوعی کِرم ریز

#میلاد_بردبار_اسالم :

خوراک سحری [در ماه رمضان] : سوکَخونَه sukaxuna / پَشَسور pašasʲür (با "س" نرم)

خوراک میان وعده : چاشتَه čāšta

صبحانه : غَیلَناهار qaylʲanāhār (با "ل" نرم)

ناهار : ناهار nāhār

شام : سور sʲür (با "س" نرم)

* تالشی مرکزی اسالم *

خوراک سحری [در ماه رمضان] : چَسُنَه časona

صبحانه : چَسُنَه časona / نَفُه nafo

ناهار : چُشتَه čošta / نیمَیژَه nimayža

شام : شانگُنَه šangona

* تالشی شمالی لنکران *


#علیرضا_پناهی_عنبران :

چَسِنَه časena : خوراک سحری
نَهو nahu : صبحانه
بارزَه نَهو،بارزَه نَفو bârza nahu,bârza nafu : چاشت
چوشتَه čušta :ناهار
سۊ sü: عصرانه،افطار
شانگونَه šânguna :شام
زبان تالشی/نمین_عنبران


#سارا_روحانی_پره‌سر :

درود

قلَه نار یا قیله نهار یعنی صبحانه
qala nār /qayla nəhär

سُور : sur : شام

پَشه سور : paša sur : سحری

اَگم : agam : اگر

مگم : magam : مگر

بَر کم : barkam : شاید

اَته بواجی: ata bəvāji :
آنجور که می‌گویی

اَته شون واته : atašun vāta
آنجور که گفتند


#ضیا_طرقدار_آستارا :

واژه، چاشت ، چاشتَه ، در بیشتر زبان ها و گویش های ایرانی به معنای خوراک ظهر است ..
ولی در برخی زبان ها و گویش های ایرانی مشاهده می شود که به معنای خوراک نیم روز و یا خوراک عصرانه است ....!!

در گویش شمالی زبان تالشی به خود زمان ظهر هم ، چُشتَه ، می گویند و به خوراک همان زمان هم ، چُشتَه ، می گویند...

چُشتَدَه بُی : ظهر بیا .

چُشتَه هاردامِه : خوراک ظهر ( ناهار ) خورده ام..

#علیرضا_پناهی_عنبران :

هَن هۊن hanhün :تصمیم گرفتن،تصمیم یا اراده برای انجام عملی
باکام bâkâm :به گمانم،فکر کنم
گاسی gâsi :شاید
دٚمۊت dəmüt :فکر
هَزو هَلبَت hazu halbat : یقینا،مطمنا
اَژو ažu :وابستگی شدید،نیاز شدید
نِتِه nete :اندیشه،عقیده
زبان تالشی/نمین_عنبران


#ضیا_طرقدار_آستارا :

زبان تالشی - گویش آستارا

آگام âgâm : اگر

باگام bâgâm : شاید

بامُینِه bâmoyne : به گمانم ، فکر کنم


#میلاد_بردبار_اسالم :

اَگَم agam : اگر

مَگَم magam : مگر

بَگَم bagam : پسند ، تایید

بَرکَم barkam : شاید / بلکه

اْنتَرَباجی əntarabāji / اْنتَباجی əntabāji / اْنتَرَکی əntaraki : انگار / گویی / احتمالا / اینگونه به نظر میرسد که

* تالشی مرکزی اسالم *

اَگَم agam : اگر

مَگَم magam : مگر

بَگَم bagam : مگر / پسند ، تایید

مَووژی mavuži : شاید / انگار / گویی / احتمالا / اینگونه به نظر میرسد که
[ معانی دیگری نیز دارد ]

* تالشی شمالی لنکران *

#ضیا_طرقدار_آستارا:

درود بر همه دوستان...

این جمله ها را در گویش خود بنویسید..
سپاس بیکران..


در خانه خاله اینا هستم .


خاله اینا آمدند.
خاله اینا هم آمدند .


امروز ساعت شش اینا بیا .

#میلاد_بردبار_اسالم:

درود
Xala-tanun kakām.
در خانه خاله اینا هستم.
Xala-tane āmin.
خاله اینا آمدند.
Xala-taneni āmin.
خاله اینا هم آمدند.
Əmruz sāat šaš-fəlānirā be.
Əmruj soat šaš-fəlānirā be.
امروز ساعت شش اینا بیا.

* تالشی اسالم *

این یک نوع جمع در زبان تالشی بوده که با اسامی و عناوین اشخاص به کار رفته و به اطرافیانشان دلالت میکند که در فارسی گفتاری به شکل "اینا" وجود دارد.
تَنِ tane (فاعلی) و تَنون tanun (غیرفاعلی) مختص گویش مرکزی اسالم است چون به شخصه در هیچ جای دیگری نشنیدم.
در بقیه گویش ها اکثرا به صورت مِ me (فاعلی) و مون mun (غیرفاعلی) شنیدم و البته کلمات دیگری هم میتوانند وجود داشته باشند.

چند نمونه جمله از این حالت جمع در گویش اسالم :

احمد اینا را دیدم.
Amad-tanunəm vinda.
با احمد اینا بیا.
Amad-tanunna be.

احمد اینا می آیند (خواهند آمد).
Amad-tane buman.
Amad-tanen bum. *
* در این حالت ارگتیو، تاکید بر روی "احمد اینا" است؛ مثلا اگر بپرسند که چه کسانی می آیند (خواهند آمد)؟ و یا اگر بپرسند که "علی اینا" قرار است بیایند یا "احمد اینا"؟ و یا اگر بپرسند کدام یک [از بین چند نفر] می آیند؟

احمد اینا با علی اینا رفتند.
Amad-tane Ali-tanunna šin.
احمد اینا و علی اینا رفتند.
Amad-taneu Ali-tane šin.
احمد اینا و علی اینا با هم رفتند.
Amad-taneu Ali-tane yandəna šin.

#عارف_محمدقلی‌پور_ماسال:

سلام

ماسالی (اون‌چه من می‌دونم):

Māši-mun ka (dəre/ku) mandima.

Māši-men umina.
Māši-men ni umina.


#ضیا_طرقدار_آستارا :

زبان تالشی - گویش آستارا

خالا چون کادایم xâlâ čun kâdâym : در خانه خاله اینا هستم.

خالا چی اوماین xâlâ či umâyn : خاله اینا آمدند .

خالا چی نی اوماین xâlâ či ni umâyn : خاله اینا هم آمدند.

امروج سوآت شاش مالُن بُی
əmruj suât šâš mâlon boy
امروز ساعت شش اینا بیا.

#ارشیت_رودساز_سیاه‌مزگی :

در خانه خاله اینا هستم
Māşəli munu ka mandima

خاله اینا آمدند
Māşəl mənen umina

خاله اینا هم آمدند
Māşəl mənen ni umina

امروز ساعت شش اینا بیا

Uri sāat şüş həntara beri

تالشی گویش سیاهمزگی

#حجت_دامن_کش_سیاهمزگی :

سلام
ماشلی مونون که مندیمونه
Măšli munun ka mandimuna

ماشل منِن اومینه
Măšl mənen umina

ماشل منِنَم اومینه
Măšl mənenam umina
ماشل منِن نی اومینه
Māšl mənen ni umina

اوری سَهَت/ساعت شیش هنته بِری
Uri sahat/săat šiš hənta bəri
اوری سَهَت/ساعت شیش هم پَرپا بری
Uri sahat/săat šiš həm parəpă beri

*تالشی گویش سیاهمزگی*

[۸/۵،‏ ۱۶:۳۲] #ضیا_طرقدار: این جمله ها را نیز دوستان اگر دوست داشتند بنویسند تا بررسی شود :

این گُل زیبا خیلی دیدنی است .

این خوراک خیلی خوردنی است.

خوردنی هر چه بود خوردند.

گفتنی هر چه بود گفتم.
[۸/۵،‏ ۱۶:۴۷] #علیرضا_پناهی_عنبران:

Ən xusa vəl lāp vindanine
ən xurak vei hārdanine
Hārdanin hār çi hest bə hārdəšüne
Vutanin hār çi bı vutəme
[۸/۵،‏ ۱۶:۵۱] #دکتر_فرزاد_بختیاری:

1. əm xās-a gul-a-tā viyar taməšāyi-ya.

2. əm xās-a gul-a-tā viyar-a taməšā dārə.

3. əm xās-a vəl-a-tā viyar Vindanina.

*این گل زیبا خیلی دیدنی است.*

#ضیا_طرقدار_آستارا:
زبان تالشی - گویش آستارا

۱. ام خُسَه ول وِه ویندَنینِه
əm xosâ vəl ve vindânine
این گُل زیبا خیلی دیدنی است .


۲. ام خوراک وِه هاردَنینِه
əm xurâk ve hârdânine
این خوراک خیلی خوردنی است.


۳. هاردَنین هار چی هِست بِه باردشونِه
hârdânin hâr či hest be bârdəšune
خوردنی هر چه بود خوردند.


۴. هُتَنین هار چی هِست بِه بُتمِه
hotânin hâr či hest be botəme
گفتنی هر چه بود گفتم.


۵. شِه دَه ده گلَه نون نی بستانامون
še dâ də gəlâ nun ni bəstânâmun
رفتنی ( هنگام رفتن ) دو تا نان هم بخریم .


۶. چَتینَه نُخَشیشِه هِست ، آ نی شه آ نینِه
čatina noxâšiše hest , â ni šəânine
بیماری شدیدی دارد و او نیز رفتنی است . ( یعنی فوت شدن ).

[۸/۵،‏ ۱۴:۳۸] #علیرضا_پناهی_عنبران: درود🌹🙏🙏
دۊز düz:درست(در زبان کردی و لکی کاربرد دارد)
روست rust:راست
پو pu:پا
لٚنگ ləng:لنگ
داست dāst:داست
سَه sa:سر
کَللَه kalla:کلّه
آم ām:دوش(دۊش هم کاربرد دارد)
گۊش güş:گوش
میشور mişur : اره(البته اره چند نوع است)
ژیئمون žiemun:زندگی
بَژی baži:زنده
توژَه tuža:تازه
نوئَه nua:نو
زبان تالشی/نمین_عنبران

#ضیا_طرقدار_آستارا:
زبان تالشی - گویش آستارا

داست dâst : دست ، کل دست انسان
بُل bol : بازو
لنگ ləng : پا ، کل پای انسان
پو po : پا ، اشاره به پایین و کف پا
ژیی ži : زنده
ژیی یِه žiye : زندگی ، زیست ، زیستن ، زندگی کردن
بژی bəži : زنده باد
خونای xunây : خاطرِ ، دلیلِ ، به خاطرِ ، به دلیلِ
رو ro : برای ، ( مانند : برای تو )