🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

#قبرستان_ظهیرالدوله
تابستان ۱۴۰۲

این سنگ قبر درهم شکسته،
سنگ مزار #سیدحسن_تقی_زاده سیاستمدارو اندیشمند ایرانیست.

بی شک تقی زاده هم مثل همه انسانها در زندگی سیاسی اش خطاهاو فراز و نشیب هایی داشت.
ولی اینکه سنگ قبرش توسط عده ای نادان کینه توز تخریب شود ،چیزی جز ترس و فرومایگی این جماعت نیست.

👈 آقایان ؛ هیچ خطری از ناحیه مرده تقی زاده ودیگر درگذشتگان، شما را تهدید نمی کند، شما خود خطری جدی برای موجودیت خویش هستید.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

روشنفکری که در تاریخ معاصر بیشترین فحش ها را خورده...!


#سیدحسن_تقی_زاده یکی از کسانی است که بیشترین سهم را در نوسازی ایران و دریافت مفاهیم مدرن غربی داشته، رجلی سیاسی با زندگی طوفانی که بارها در پستهای مهم سفارت، وکالت مجلس، وزارت...از مشروطه تا زمان مرگ بوده همچنین، دستی در ادبیات داشته و دست کم به شش زبان تسلط داشته...اما با اینهمه، کمتر رجل سیاسی و روشنفکری و منورالفکری به اندازه اودشنام شنیده...!

گروههای مختلف حتی متضاد به تقی زاده دشنام و لعنت فرستاده اند:
هم علما و طرفداران شیخ فضل الله به او لعنت فرستاده اند، هم تمامی گروههای چپ و حزب توده، هم امثال جلال آل احمدها و علی شریعتی ها و هم در زمان ما همشهریان ترکِ هویت طلب ما...

دکتر علی شریعتی می گفت من از دو تا «ت» بدم می آید: یکی تاریخ و دومی تقی زاده...طفللکی تقی زاده، که نام خانوادگی اش با «ت» شروع می شد...!

علما و طرفداران #شیخ_فضل_الله نوری حق دارند به تقی زاده حمله کنند چون تقی زاده به همراه دو نماینده دیگر تبریز در مقابل شیخ فضل الله و خواستهای او ایستاد !
تقی زاده، اولین خطر را در مجلس اول مشروطه در مصاف با شیخ فضل الله نوری کرد یعنی در جریان درخواست شیخ مبنی بر اصل دوم متمم قانون اساسی و گنجاندنِ نظارت پنج تن از علما بر قوانین مجلس برای همیشه.
در آن زمان، تقی زاده ۲۷ سال بیشتر نداشت و از تبریز نماینده بود. او به همراه دو نماینده دیگر تبریز یعنی فرشی و صادق مستشارالدوله، خطر مخالفت را بجان خریدند و در حالیکه کل مجلس، مرعوب گشته و هیچکس جرات ابراز مخالفت نداشت، تنها این سه تن با درخواست شیخ فضل الله، مخالفت کرده و رای مخالف دادند.
در مورد خطر این مخالفت،

مستشارالدوله در نامه ای به مرحوم ثقه الاسلام تبریزی می نویسد:
«...دانستیم که ۶۰ نفر طلبه مسلح را آقا شیخ فضل الله در حیات مجلس نگه داشته که در صورت لزوم به قوت بازوی آنها مقصود خود را پیش ببرد».
(نامه مستشارالدوله به ثقه الاسلام تبریزی: زندگینامه شهید نیکنام ثقه الاسلام تبریزی...ص۱۷۲ )

👈اصل «نظارت مجتهدین بر مصوبات مجلس» هر چند با اکثریت آرا مجلس اول تصویب شد اما تنها سه تن یعنی #تقی_زاده، #فرشی و #مستشارالدوله با آن مخالفت کرده و از سوی شیخ، تکفیر شدند و در آن زمان به #سه_تفنگدار معروف شدند. آنها برای حفظ جانشان مجبور می شدند شبها در مجلس بخوابند...!

در سالهای اخیر، دوستان تُرک(موسوم به هویت طلب) ما، از مخالفان سرسخت تقی زاده به شما می آیند. اینها بدون در نظر گرفتن فضای سیاسی تقی زاده، تنها به دو یا سه عنوان کلی بسنده می کنند: مثلا تقی زاده فراماسون، دشمن قاجاریه و بدنبال «استبداد منور» یعنی رضاشاه و یا طرفدار زبان واحد بوده...
که البته فراموش می کنند که تقی ‌زاده، جزوِ پنج نفری بوده که در هنگام تصویب ماده واحده در ۱۳۰۴ ش در مجلس پنجم، جانشان را بر کف دستشان گرفتند و با تبدیل رضاخان به رضاشاه مخالفت کردند چون بدرستی آنرا خلاف مشروطیت می دانستند.
ما می دانیم که قرارداد نفتی ۱۹۳۳ م بین تقی زاده از ايران و سر جان كدمن و ويليام فريزر از طرف شركت نفت انگليس و ايران در زمان رضاشاه امضا شد و سهم ایران از ۱۶به ۲۰ درصد رسید، اما این قراداد ۳۲ ساله تا سال۱۳۷۲ تمدید شد.
به نظرم تمدید قرارداد به نفع ایران نبود، چرا که اگر به نفع ایران میبود در آنصورت، تقی زاده نقش خود را بعدها در انعقاد قرار انکار نمی کرد و در مجلس شانزدهم نمی گفت که من آلت فعل رضاشاه بودم. این کلمه «آلت فعل» بعدا اسباب خنده شد...!

♦️در زمان امضای قرارداد نفت، تقی زاده وزیر دارایی بود، هر چند امضای قرارداد نفتی از سوی تقی زاده به نفع ایران نبود اما هیچ دکل نفتی گم نشد...!
تقی زاده یک عمر در مسندهای مهم دولتی بوده، بارها نماینده مجلس، سفیر، رئیس مجلس سنا و چند بار وزیر ...شد اما هیچ چیز در زندگی نداشت و حتی در پیرانه ‌سری، برای مداوای بیماریش، مجبور شد کتابخانه‌ شخصی اش را بفروشد!.
👈ساواک در گزارش خود از تقی زاده، می نویسد که «تقی زاده تقریبا هیچ چیز ندارد».
وچنین پاکدامنی در کشوری چون ایران واقعا جزو نوادر است...!

#علی_مرادی_مراغه_ای

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

یادی از استاد
#سیدحسن_تقی‌زاده


▪️تقی‌زاده به ظاهر یک رجل سیاسی است اما در عرصه‌هایی پیشاهنگ است. مقالات تقی‌زاده در مورد فردوسی در مجلهٔ کاوه پس از نود سال و مقدمهٔ او بر دیوان ناصرخسرو پس از هشتاد سال بی‌نظیر و عالی است. نیز گاه‌شماری در ایران هنوز در روی کرهٔ زمین بهترین اثری است که در این مورد نوشته شده است.
تقی‌زاده مقام علمی بسیار بالایی دارد.


✍ #محمدرضاشفیعی_کدکنی
📘این کیمیای هستی، جلد ۳، تهران: ۱۳۹۶، صفحهٔ ۳۹۸

تصویر: 🔻
از راست: 
👈محمود افشار، جبیب یغمایی، مجتبی مینوی، #سیدحسن_تقی_زاده و عطیه تقی زاده، خرداد ۱۳۴۸

🔻🔻🔻

‌هشتم بهمن‌ماه، سالروز درگذشت
فرزند تأثیرگذار ایران؛
زنده‌یاد استاد سید حسن تقی‌زاده


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تاهنگامی که ماضعیف بمانیم دوستان ما،دشمنان ما خواهندشد. آنهامارا ازچنگال گرگ رها خواهندکرد تاطعمه شکاری برای خودآنها شویم.


#سیدحسن_تقی_زاده
( 👈زاده ۵ مهر۱۲۵۷ در تبریز 👉 درگذشته ۸ بهمن ۱۳۴۸ در تهران)



t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تاهنگامی که ماضعیف بمانیم دوستان ما،دشمنان ما خواهندشد. آنهامارا ازچنگال گرگ رها خواهندکرد تاطعمه شکاری برای خود آنها شویم.


#سیدحسن_تقی_زاده
ص۲۸۲

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

#جمالزاده (درباره #سیدحسن _تقی_زاده) می گوید:
"هرشب گروهی از مریدانش به #مسجدسیدنصرالدین می آمدندوپشت سرش نماز می خواندند.دوره ای بودکه کسی به اعتبارسیاسی او(چه رسدکه سیدعمامه به سری هم باشد)در سلسله قدیسین ونظرکردگان بحساب می رفت وبیشک می توانست در فرصت کوتاهی مال بزرگی گِردآورد.
شبی پس از نمازتاجری پیش اوآمدوپس ازعرض ارادت بسیار،قالیچه نفیسی به تقی زاده تقدیم کرد.او تشکرکرد وگفت هدیه نمی پذیرد. !!! چون اصرارزیاد اثری نداشت بالاخره آن تاجر گفت بهای قالیچه ۲۰ تومان است وخواهش می کنم آن رابخرید.
تقی زاده پذیرفت وبه تاجرگفت که شب بعدپول قالیچه را به اوخواهدداد. فرداشب پس از نمازتقی زاده به تاجرگفت من امروز در بازاراین قالیچه راقیمت کردم معلوم شد۶۰ تومان است ومن این مقدار پول ندارم که بپردازم.آن تاجر هرقدر التماس کرد که ۲۰ تومان بدهد قبول نکرد."

✍ #محمودتربتی_سنجابی
📘مشروطیت از زبان تقی زاده/ص۲۱۱


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ یکی از ویژگیهای مشترک زمامداران نالایق وناتوان ،خرافه گرایی وباور به دخالت دادن توهمات بی پایه واساس خود در اداره امور کشور است.

محمدعلیشاه قاجار از این دست سلاطین است که در همه تصمیم گیری هابه تفال و استخاره متوسل می شد.وی حتی قبل از آنکه دستور به توپ بستن مجلس اول شورا را صادر کند، استخاره کرد.اومدتی به سفارت روس در زرگنده پناه برده بود.دبیر آن سفارت (بارانوفسکی) می گوید وی از صبح تا شام مشغول استخاره بود.
چنین حکامی همواره از مردم وحرکتهای اعتراضی آنها هراسناکند.
#سیدحسن_تقی_زاده که از وکلای نخستین مجلس شورای پس از مشروطه بود، می گوید:

مرحوم #مجیدالملک_تبریزی که از نزدیکان محمدعلیشاه در دوران ولایتعهدیش بودنقل می کردکه روزی در باغ شمال تبریز کنار استخردایره وارایستاده بودیم ولیعهدصحبت از آرزوهای اشخاص کرد وگفت بزرگترین آرزوی اوآن است که حاکم #کرمان شود.این حرف توهینی به آذربایجان تلقی شد وبه ما برخورد وگفتیم قربان این چه فرمایشی است،آذربایجان همیشه مقام بزرگی درایران داشت وولیعهد نشین بوده است،چرا کرمان راترجیح می دهید.در پاسخ گفت: سفیه مباش اگردر کرمان پوست مردم را بکنندصدایی درنمی آیداما اهالی این ولایت پر شروشور هستند وغوغا می کنند.

صص ۹۶و۹۷

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ ‍ #منوچهرسعیدوزیری از سردبیران روزنامه اطلاعات در کتاب خاطراتش تحت عنوان #جستجودرگذشته به پرسش خود از #سیدحسن_تقی_زاده درباره ارتباطش با انگلیسیهاو حرف وحدیثهایی از وابستگی وی به دولت انگلیس اشاره می کند، تقی زاده در پاسخ می گوید:

"اولا این توطئه خارجیهاست که خدمتگزاران این مملکت رابا این قبیل شایعات بدنام کنندونگذارندمردم به خادمین خوداعتمادداشته باشند.ثانیامساله من برمی گرددبه پناه بردن من به سفارت انگلیس در موقع کودتای محمدعلی میرزاکه مجلس را به توپ بست وآنهمه فجایع ببار آورد.خوب هرکس را که گرفت کشت.مگر میرزا #جهانگیرخان مظلوم را نکشت؟مگر #ملک_المتکلمین را نکشت؟ اوبا من بیش از همه اینهاخصومت داشت.خب اگر به سفارت انگلیس پناه نبرده بودم مرا هم کشته بود.مگر من کار غلطی کردم که خودم رااز دست آن ظالم نجات دادم.؟ پس آن همه آدم که آمدنددر سفارت متحصن شدندوبالاخره مشروطه گرفتند همه نوکر انگلیس بودند؟..
من خودم می دانم که نوکرهیچکس نیستم وفقط #نوکرایرانم واین کافیست."

سعید وزیری در باره مرگ تقی زاده می نویسد:
"بهنگام مرگ تقی زاده از رجال مملکت حتی کسانی که اظهار ارادت به وی می کردندهیچکدام جز دوسه نفرجنازه اورا تا سرقبرمشایعت نکردند.من با تعجب ازتیمسار #پاکروان که یکی از آن دوسه نفر بودندپرسیدم پس این مریدهای سیاسی وغیرسیاسی این مرد کجا هستند؟ آهسته گفت:
📍ازترس #شاه نیامده اند،چون شاه از تقی زاده خوشش نمی آمد."


📙مشروطیت از زبان تقی زاده
محمودتربتی سنجابی
صص ۳۴ و۳۵


t.center/tarikhdartarazoo 🏛