『رشد عاملیتِ خود (self-agency)از نوزادی شروع می شود و دارای مراحل زیر است』 ➊عاملیت بدنی (تولد تا ۶ماهگی): نوزاد می فهمد که با بدنش می تواند روی وسایل تاثیر بگذارد مثلا می فهمد که اگر به توپ دست بزند توپ به حرکت در می آید یا اعضای بدنش را لمس می کند یا با هل دادن، بدنش را حرکت می دهد.در واقع نوزاد در این مرحله به این می رسد که حرکات بدنش روی محیط تاثیر می گذارد. ➋عاملیت اجتماعی(۳تا۹ماهگی): نوزاد می فهمد که حرکات و حالتهای چهره و صداهای او در دیگران پاسخ هارمونیک تولید می کند .مثلا لبخند اجتماعی مادر را پاسخ می دهد. ➌عاملیت هدفمندی(۹تا۲۴ماهگی): در این مرحله فقط معنای کاری را درک می کند که با خودش انجام داده ایم و نمی تواند نیت عمل را از خود عمل جدا کند.هنوز هر عملی نیتی پشتش را دارد نمی فهمد در واقع مثل کسی که همدردی می تواند بکند ولی همدلی نمی تواند بکند اگر چیزی را خودش تجربه کرده باشد معنا و هدفش را می فهمد .مثلا وقتی دارد شکلات می خورد یک بچه دیگر هم روبرویش نشسته و به او می گوییم :« به نی نی هم بده ، ببین نی نی هم شکلات دوست داره ، باشه ، آفرین»یا به عروسکش غذا می دهد چون تجربه داشته که به خودش غذا داده ایم یا سر عروسکش را می شويد. ➍عاملیت نیتمندی(۲تا۳سالگی): می فهمد که پشت هر کاری نیتی نهفته است ( نظریه ی ذهن ) . مثلا اگر مامان به سمت آشپزخانه برود حدس می زند ممکن است مامان سراغ یخچال برود یا گاز یا ...؟؟همچنین در این مرحله نوزاد می تواند اعمال و نیتها را بهم مرتبط کند و بین آنها در ابتدا رابطه خطی و بعد علیت حلقوی برقرار کند.مثلا در مرحله ۳ کودک نمی تواند ارتباط بین اعمال و نیات را برقرار کند ، اگر جغجغه را جلوی چشم نوزاد بگیرید و بعد آن را قایم کنید و بگویید جغجغه نیست و گم شد ، در مرحله ۳ نوزاد شما را متهم نمی کند که « این تو بودی که جغجغه رو قایم کردی » در واقع وقتی افعال مجهول بکار می برید، در این مرحله نوزاد بدنبال فاعل آن فعل نمی گردد و اصطلاحا زود باور می کند که جغجغه خودش گم شد .اما در مرحله چهار کودک شما را مقصر می داند و می فهمد که این شما هستید که جغجغه را قایم کرده اید و حتی ممکن است با شما بد برخورد کند و یا با شما قهر کند. ➎عاملیت بازنمایی(۳تا۴سالگی): در این مرحله کودک بازیهای با قاعده انجام می دهد مثلا عروسک بازی می کند و به عروسکها نقش می دهد ، در بازی او ، مامان غذا می پزد ، بابا سرکار می رود و مامان بچه ی کوچولو را می خواباند.در این مرحله نوزاد می تواند در ذهنش ارتباط بعضی وقایع را پیدا کرده و آنها را بهم ربط دهد مثلا اگر به او بگویید « عروسکت خیلی کار کرده و خسته شده و باید بره بخوابه ، یا بگویید ببین شب شده و هوا تاریک شده پس نی نی ( عروسکت) باید بخوابه ، باشه ؟»در این مرحله کودک با جملات شما قانع شده و قبول می کند عروسکس باید بخوابد. ➏عاملیت خود زندگینامه ای(۴سالگی به بعد):در این مرحله طرحواره های کودک حول محور زندگی خودش متمرکز می شود و به خاطراتش انسجام و معنا می دهد ، حالا او می داند که هویت مستقلی دارد و هویتش را به رسمیت می شناسد ، مثلا وقتی مادرش به او می گوید « تو دیگه ماشااله بزرگ شدی ،خانم شدی و سال دیگه مدرسه میری و برای خودت یک عالمه دوست پیدا می کنی » بچه می داند که وجودش توسط دیگران بعنوان یک موجود مستقل با خاطرات و زندگینامه و هویت مستقل به رسمیت شناخته شده است. ❒نکته قابل توجه این است که شکست در هر کدام از مراحل رشد عاملیت خود ، یک وقفه ی رشدی محسوب شده و باعث اختلال در حوزه های خاصی از عملکرد بدنی- عاطفی- شناختی در آینده خواهد شد.مثلا تحقیقات نشان داده که شخصیتهای مرزی تقریبا در اکثر مراحل رشد عاملیت خود در نوزادی مشکل داشته اند ، آنها نقص عاملیت بدنی ، هیجانی ، نیت خوانی و بخصوص در قسمت خاطرات خودزندگینامه ای خیلی مشکل دارند و انگار بخشی از هویت آنها گم شده و مبهم است.با رشد روند درمان این مراجعان بخشهای مبهم خاطرات خود را یادآوری و پردازش مجدد می کنند. ✍ ملیسا پز 🏅 ارتباط با مدیر و موسس ASEFT و IFEFT و دیگر مجامع بین المللی روانشناسی ، استاد محمد جواد باغشینی 🎖 : 👑 https://instagram.com/mohammad.javad.baghshany ⚜ 👥 گفتمان #روانشناسی در انجمن بین المللی درمان #متمرکز_بر_هیجان (I.F.E.F.T) : 🦋 @International_EFT_Forum ❤️‍🔥 🏫 آموزش کامل #EFT در جامعه ی درمانگران #هیجان_مدار آسیایی (A.S.E.F.T) : 🦋 @SocietyForEmotionFocusedTherapy ☄ .