متهم اصلی آتشسوزی
#سینما_رکس_آبادانبیست و هشتم مردادماه سال ۱۳۵۷،
#سینما_رکس آبادان به دست افرادی به آتش کشیده شد. اتفاقی که همه را غافلگیر کرد. ساعت ۱۰ شب بیش از ۷۰۰ نفر اعم از زن و مرد و کودک در حال تماشای فیلم
#گوزنها بوند، که متوجه شدند سالن سینما به آتش کشیده شده است و درهای خروجی بسته است. علیرغم کمکهای مأموران آتش نشانی و شرکت ملی نفت ایران ۳۷۷ نفر در این واقعه کشته شدند. شدت آتش سوزی به حدی بود که جسد بسیاری از قربانیان قابل شناسایی نبود. در نهایت ساعت ۲ بامداد آتش مهار شد و اجساد افرادی که زنده زنده در آتش سوخته بودند بیرون آورده شد.
انقلابیون نظام پهلوی را عامل این فاجعه دانستند و مسئولین سلطنتی انقلابیون را مسئول این کار قلمداد میکردند. اخیرا
#ایرج_مصداقی -پژوهشگر برجسته تاریخ معاصر- در مقالاتی سعی کرده است نشان دهد که چگونه روحانیت انقلابی و افرادی مانند «نوری همدانی» و «موسوی تبریزی» در آن دوره از مسئول و عوامل اصلی این فاجعه بودهاند. از این رو در ادامه این گزارش با وی نیز مصاحبهای انجام دادهایم.
چگونگی واقعه
آخرین سانس سینما ساعت ۹ بود. آتش سوزی حدود ساعت ۱۰ شروع شد. عدهای با هماهنگی سرایدار سینما وارد سینما میشوند و سینما را با مواد آتشزا به آتش میکشند و درها را میبندند و فرار میکنند و تماشاچیان در شعلههای آتش گرفتار میشوند.
ابتدا در رابطه با چگونگی به آتش کشیده شدن سینما رکس ابهامات زیادی وجود داشت، افراد مخالف رژیم آن را به ساواک و نظام حاکم نسبت میدادند و نظام پهلوی نیز آن را به مارکسیسستهای اسلامی نسبت میداد. آیتالله
#خمینی که آن روزها در نجف به سر میبرد، دراینباره گفت: «من گمان نمىکنم هیچ مسلمانى بلکه انسانى دست به چنین فاجعهاى بزند. قرائن نیز نشان مىدهد دست جنایتکار دستگاه ظالم در کار باشد که نهضت اسلامى ملت را در دنیا بد منعکس کند.»
از ایرج مصداقی پرسیدیم چرا وقتی سینما رکس آتش زده شد، نظام پهلوی به صورت جدی اقدامی برای مجازات عاملان این قضیه انجام نداد و اصلا چه تلاشهایی در این زمینه صورت گرفت؟ چون به هرحال نظام پهلوی اصرار داشت که این آتش سوزی کار مخالفانش است و حتی
#داریوش_همایون که در آن زمان سخنگوی دولت بود، آن را نشانگر «وحشت بزرگ» دانست. مصداقی در ابتدا به غافلگیرشدن مسئولان نظام سلطنتی در برابر این فاجعه اشاره میکند و میگوید:
«مسئولان نظام سلطنتی در برابر فاجعهای که رخ داده بود غافلگیر شدند و در حالی که میدانستند این آتشسوزی توسط نزدیکان خمینی صورت گرفته اما برخورد فعالی با آن نکردند. متأسفانه گاه عمق فاجعه آنقدر بزرگ و باورنکردنی است که آمادگی لازم برای شنیدن حقیقت نیست. از یک طرف حجم عظیم تبلیغات مخالفان رژیم سلطنتی و شایعاتی که آگاهانه از سوی آنها پراکنده شده بود و از طرف دیگر زمینههای روانی موجود مانع اقدامات اساسی رژیم سلطنتی برای برخورد با این فاجعه شد. علاوه بر آن در کمتر از شش ماه، نظام سلطنتی که با بحرانهای عظیمی روبرو بود سقوط کرد. در این فاصله چهار دولت
#آموزگار،
#شریفامامی،
#ازهاری و
#بختیار هر یک با مشکلات عظیمی روبرو بودند و دست آنها برای برخورد با عاملان این فاجعه بسته بود.»
به گفته مصداقی مسئولین قضایی نظام پهلوی اطلاعات نسبتاً دقیقی راجع به موضوع داشتند. متهم اصلی دستگیر شده و به جرائم خود اعتراف کرده بود؛ از ارتباط عوامل آتشسوزی با جریانهای مذهبی شهر باخبر بودند و چنانچه ارادهای برای پیگیری قضایی بود، کشف حقیقت امکانپذیر بود. اما سیر حوادث و سرعت فعل و انفعالات چنین امکانی را به وجود نیاورد. بنا به ادعای وی، ساواک نیز در آن شرایط بحرانی با پیگیری پرونده مخالفت میکرد و سپهبد
#مقدم رئیس
#ساواک با انتشار اسنادی که از شرکت مخالفان مذهبی در این جنایت بدست آمده بود، مخالف بود و البته این عدم پیگیری پرونده محدود به ساواک نبود.
دولت «آشتی ملی» شریفامامی نیز میکوشید روحانیت را از خود نرنجاند و با منتشر کردن اطلاعات بدست آمده مخالفت میکرد. آنها معتقد بودند برگرداندن اتهام به سمت روحانیت اوضاع را بدتر میکند. چرا که مردم باور نمیکردند که روحانیت دستور آتش زدن صدها بیگناه را داده باشد.
بیشتر بخوانید:
https://goo.gl/vHe67L#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan