《افسانه فولکلور و ادبیات حماسی》

💢عنوان اثر : "کتاب شناسی فردوسی"
(فهرست آثار و تحقیقات درباره فردوسی و شاهنامه)
#pdf
🖋تدوین و گردآوری : ایرج افشار
🖨ناشر : انتشارات انجمن آثار ملی

#کتاب_شناسی
#شاهنامه_پژوهی

⚜@legendFolKepIc⚜

💢عنوان اثر : "مازهای راز"
جستارهایی در شاهنامه
#pdf
🖋مولف : میر جلال الدین کزازی

#شاهنامه_پژوهی

⚜@legendfolkepic⚜

💢فهرست شماره هشتاد و پنجم 85
《آثار دکتر ابوالفضل خطیبی》


▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
🔻پژوهشی عالمانه در ساختار شاهنامه / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23736
🔻هویت ایرانی در شاهنامه / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23733
🔻کهن ترین تصاویر رستم در پنجکت / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23746
🔻نقد و بررسی یادنامه دکتر احمد تفضلی / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23744
🔻فرامرزنامه بزرگ / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/17443
🔻سرقت ادبی از سه منظومه پهلوانی / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14170
🔻داستان بهرامگور و آزاده / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23743
🔻یکی نامه بود از گه باستان / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23742
🔻اگر تندبادی برآید ز کنج / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23734
🔻جهش واژه ای ناشناخته در شاهنامه / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23741
🔻باز هم ماجرای ضحاک ماردوش / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23740
🔻وارونه خویی ضحاک / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/2884
🔻جدل های جدید درباره شاهنامه / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23739
🔻تفسیری دیگر از بیت های بحث انگیز شاهنامه / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23738
🔻پیشنهادی برای نام اصلی نویسنده مینوی خرد / ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23737
🔻دهقان / احمد تفضلی / برگردان به فارسی ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/23730
🔻 شب یلدا / گفتگو با دکتر ابوالفضل خطیبی
❇️https://t.me/legendfolkepic/24537
▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
#ادببات_حماسی
#شاهنامه_پژوهی

⚜@legendfolkepic⚜

💢فهرست صد و سی و چهارم 134
《مقالاتی در باب شاهنامه فردوسی طوسی》

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
🔻مقاله نبرد اندیشه ها در شاهنامه ،رستم و اسفندیار / عزیز الله جوینی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14255
🔻داستان داستان ها رستم و اسفندیار /اسلامی ندوشن
❇️https://t.me/legendfolkepic/14237
🔻بررسی عشق در دنیای حماسی با نگاهی به شاهنامه
❇️https://t.me/legendfolkepic/14261
🔻حماسه داد / بحث در محتوای سیاسی شاهنامه / فرج میزانی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14258
🔻بنیاد های اساطیری و حماسی / ماجرای دیوان مازندارن در شاهنامه / آرش اکبری مفاخر
❇️https://t.me/legendfolkepic/14259
🔻فردوسی اسطوره و رءالیسم
❇️https://t.me/legendfolkepic/22435
🔻پیوند خرد و اسطوره در شاهنامه
❇️https://t.me/legendfolkepic/19834
🔻طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار بهمراه مباحثی از ایین مهر / سیروس شمیسا
❇️https://t.me/legendfolkepic/24177
🔻از کیومرث تا جمشید پژوهشی در باب شاهنامه
❇️https://t.me/legendfolkepic/3125
🔻ضحاک از اسطوره تا واقعیت / حمزه حسین زاده
❇️https://t.me/legendfolkepic/14243
🔻ضحاک /غلامحسین ساعدی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14241
🔻ضحاک ماردوش / سعیدی سیرجانی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14245
🔻اسطوره زال / محمد مختاری
❇️https://t.me/legendfolkepic/14253
🔻مقاله زروان زال و شخصیت های میانه در شاهنامه فردوسی / ابراهیم محمدی
❇️https://t.me/legendfolkepic/14252
🔻رستم در شاهنامه دفتر یکم زایش / وحیدی
❇️https://t.me/legendfolkepic/3141
🔻اسطوره کاووس در گذر زمان
❇️https://t.me/legendfolkepic/20915
🔻ضحاک از اسطوره تا واقعیت
❇️https://t.me/legendfolkepic/20803
🔻واکاوی اسطوره کیومرث
❇️https://t.me/legendfolkepic/20721
🔻خواستگاه اسطوره ای به نام سیاوش
❇️https://t.me/legendfolkepic/6549
🔻همانندی اسطوره ای ادبیات حماسی ایران و ادبیات نمایشی ایرلند
❇️https://t.me/legendfolkepic/6538
🔻همسنجی روایت جم در اسطوره و حماسه
❇️https://t.me/legendfolkepic/6527
🔻مرداس نیکمرد امخوار
❇️https://t.me/legendfolkepic/18400
🔻آمیزش اسطوره و حماسه در بانوگشسب نامه
❇️https://t.me/legendfolkepic/6526
🔻تحلیل اسطوره شناختی ساختار آیینی داستان جم
❇️https://t.me/legendfolkepic/6521
🔻زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه /اسلامی ندوشن
❇️https://t.me/legendfolkepic/14232
🔻شاهنامه از اسطوره تا حماسه مهرداد بهار
❇️https://t.me/legendfolkepic/14260

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
#پژوهش_آئینی #پژوهش_ادبی
#شاهنامه_پژوهی
⚜@legendfolkepic⚜

#دستانزد_های_شاهنامه شماره چهارم
(نمک بر سوخته پراگندن = نمک بر زخم پاشیدن) 👇

در داستان سیاوش طبق چاپ مسکو، گرسیوز که از سیاوش کین به دل گرفته است درصدد دل چرکین کردن افراسیاب نسبت به سیاوش است...

پس از گفتگوی بسیاری که میان افراسیاب و گرسیوز انجام شد، افراسیاب می گوید که سیاوش را به ایران نزد پدر خواهد فرستاد اما گرسیوز بدنشان این کار را نمی پسندد و می گوید که اگر سیاوش زنده بماند بر و بوم ویران خواهد شد ....
و ادامه می دهد : هرگاه بیگانه ای با تو خویشاوند شد همه راز های تو را خواهد دانست پس زمانی که او را از خود برانی چون دشمنی که برای خود اندوخته ای بر تو آسیب می رساند و نمک بر زخمت می پاشد :

(یکی دشمنی باشد اندوخته
نمک را پراگنده بر سوخته)

نمک پراگندن بر سوخته صورت دیگری از همان دستانزد معروف (نمک بر زخم پاشیدن) است که در ادبیات ما بسیار پر کاربرد است.
زخم یا سوخته خود به خود می سوزد و درد دارد و اگر نمک بر روی آن بپاشید درد آن دو چندان شده و حتی منجر به بدتر شدن آن می شود.

زخم یا سوخته در اینجا نماد یا استعاره از نقطه ضعف است و اگر کسی که با شما دشمنی دارد و در صدد آسیب رساندن یه شماست ، از آن زخم یا سوخته یا نقطه ضعف اطلاع داشته باشد آن را به روی شما می آورد و از نقطه ضعف شما سو استفاده می کند و نمک بر روی آن می پاشد....

پس مفهوم دستانزد این چنین است : آسیب رساندن و سو استفاده از راز ها و نقطه ضعف های دیگری .

در آثار دیگر شاعران نیز دیده شده است :
درخت خرمی را شاخ مشکن
نمک بر سوخته کمتر پراکن
(فخرالدین اسعد گرگانی)

خلقی به تیغ غمزه ٔ خون خوار و لعل لب
مجروح می کنی و نمک می پراکنی
(سعدی)

ریش فرهاد بهترک بودی
گر نه شیرین نمک پراکندی
(سعدی)

این چه نمک بود به داغم زدی
(وحید)

نگار من چو در آید به خنده نمکین
نمک زیاده کند بر جراحت ریشان
(سعدی)

مرد محب را آتش شوق زیادت گردید، آتش بر آتش ریختند و نمک بر سوختگی بیختند دل سوخته و گرینده و نالنده آمد تا به سر کوی. ..
(احمد جام)

نعره زنان چون نمک بر آتشم ایرا
غم نمکم بر دل نگار بر افکند
(خاقانی)

و.....


نیره حسین زاده
کارشناس ارشد ادبیات

#شاهنامه
#دستانزد
#شاهنامه_پژوهی


⚜@legendfolkepic⚜

#دستانزد_های_شاهنامه شماره سوم (نوشدارو پس از مرگ سهراب)👇👇

در داستان زیبا و دلنشین رستم و سهراب و پایان داستان چنین خواندیم که پس از ضربت خوردن سهراب توسط رستم، رستم که پسرش را شناخته، گودرز را نزد کاوس می فرستد تا نوشدارو برای زخم سهراب بیاورد اما کاووس سر باز می زند و نوشدارو به سهراب نمی رسد اصلا، پس چگونه این دستانزد نوشدارو بعد مرگ سهراب رواج پیدا کرده است؟

دکتر خطیبی (که عمرش دراز باد) در مقاله ای با عنوان: منشا ضرب المثل نوش دارو بعد مرگ سهراب، به این موضوع پرداخته است و معتقد است این دستانزد چون همان دستانزد معروف : شاهنامه آخرش خوش است ، برگرفته از روایات مردمی و نقالان است که سینه به سینه نقل شده و به ما رسیده است، در این روایات که برخی از آنان در کتاب : مردم و شاهنامه اثر زنده یاد انجوی شیرازی گردآوری شده، آمده است : رستم خود به کاخ کاووس رفته و با نوشدارو باز می گردد اما وقتی به بالین سهراب می رسد او مرده است. ....

اما این دستانزد کاربردش کجاست؟
نوشدارو دیر رسیده و بعد از مرگ سهراب فایده ای ندارد .
پس کاربرد این دستانزد نیز چنین است که کمک و چاره ای که دیر برسد و فایده و کاربرد نداشته باشد.
این دستانزد برای کار ها و اعمال مسئولین امروز کشور نیز بسیار کاربرد دارد ، بعد از سیل و زلزله به بازدید می روند و در پی چاره اند ، پس از حرفی که زده اند اظهار پشیمانی و عذر خواهی میکنند ، پس از کشته شدن نخبگان تسلیت می گویند و همدردی می کنند و ......
همه این کار ها مصداق همین دستانزد نوشدارو بعد مرگ سهراب است .

شاهنامه تاثیر بسیاری بر ادبیات فارسی و به ویژه ادبیات عامه نهاده و این تاثیر در اشعار بسیاری از شاعران و نویسندگان دیده می شود که معروف ترین آن بیت معروف استاد شهریار است :

آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا
بی وفا حالا که من افتاده ام از پا چرا
نوشدارویی و بعد مرگ سهراب آمدی
سنگدل این زودتر می خواستی حالا چرا

البته در اشعار شاعران دیگر نیز دیده می‌شود از جمله :

اگر چـه روستم را دل بپژمـرد
چه سود از نوشدارو چون پسر مرد
(عطار)

وقـت هر چیز نگـه دار که نافع نبود
نوشدارو که پس از مرگ به سهراب دهی
(طوطی نامه، ثغری)

نوشدارو چه سود خواهد داشت
چون شد از ملک زندگی سهراب
(ابن یمین فریومدی)

بعد ازین لطف تو با ما به چه ماند دانی؟
نوشدارو که پس از مرگ به سهراب دهند
(منسوب به انوری)

نیره حسین زاده
کارشناس ارشد ادبیات

#شاهنامه
#دستانزد
#شاهنامه_پژوهی


⚜@legendfolkepic⚜

#دستانزد_های_شاهنامه شماره دو : (حرف حق تلخ است)

در داستان خسرو پرویز، زمانی که بهرام بر ساوه شاه پیروز می‌شود دچار غرور و آز می گردد و در صدد دست یابی به تاج پادشاهی است که همین امر موجب اختلاف شدید بین بهرام و خسرو می گردد ...

پس از یک گفتگوی طولانی و تند بین خسرو و بهرام، که بهرام خسرو را بی نژاد شاهی می خواند و می گوید فراموش کرده ای که پدران من تو را قدرت بخشیدند آیا با این آگاهی باز به دنبال پادشاهی هستی ؟ و سپس هر دو طرف بدون نتیجه ای از گفتگو راهی لشکرگاه خود می شوند ....

گردیه از آمدن برادر خود با خبر می شود و به نزد وی می رود و لب به پند و اندرز وی می گشاید ....

اما بهرام گوش نمی دهد و می گوید دانش و فضیلت از نژاد بالاتر است در دست یافتن به پادشاهی ...

پس گردیه گفت : من هرچه می گویم تو نمی پذیری
نگاه کن که دانای بلخ چه گفته :

نگر تا چه گوید سخن گوی بلخ
که باشد سخن گفتن راست تلخ

حرف حق تلخ است اما بدان دوست تو کسی است که عیب های تو را بگوید ....

بسیاری از حرفهای درست و به حق ، واقعیتی تلخ و غیر قابل انکار را بیان می کنند و ممکن است به ضرر بعضی تمام شود ، این دستانزد و بیت برای چنین مواردی به کار می رود...

این دستانزد در شعر دیگر شاعران نیز کاربرد دارد :

در منظرِ شب، کلامِ روشن تلخ است
بر بادکنک، بوسه ی سوزن تلخ است
شیرین کاریم، دوستان! مصلحت است
از حق، حتی دو حرف گفتن تلخ است
(امید مهدی نژاد)


دانی که خداوند نفرمود به جز حق
حق گوی و حق اندیش و حق آغاز و حق آور
(ناصر خسرو)


بس که حرف حق کسی در دهر نتواند شنید
گیرد اول در اذان گفتن ،موذن گوش را
(فیض کاشانی)

حرف حق تلخ است اما ما باید طاقت شنیدن حرف های حق هر چند تلخ را داشته باشیم

نیره حسین زاده
کارشناس ارشد ادبیات

#شاهنامه
#دستانزد
#شاهنامه_پژوهی


⚜@legendfolkepic⚜

#دستانزد_های_شاهنامه شماره یک (مو را از خمیر بیرون آوردن)


بیتی که امشب به آن می پردازیم از داستان ضحاک است، آنجا که ضحاک در کشور حضور ندارد و وزیرش به نام کندرو به کار ها رسیدگی می کند.
در این هنگام فریدون به کاخ ضحاک نفوذ کرده و شهرناز و اَرنواز مطیع او گشته اند ...
کندرو که از این جریان با خبر می شود بامداد سوار بر اسب به سوی ضحاک می تازد و ماجرا را برایش شرح می دهد، ضحاک پریشان از ترس از دست دادن پادشاهی، نمی تواند بپذیرد می گوید شاید مهمان باشد ...

کندرو می گوید مهمان به خود جسارت نشست و برخاست با دختران جمشید را نمی دهد و در کنارشان به می گساری نمی پردازد ...
ضحاک به شدت عصبانی گشته و به کندرو می گوید که دیگر در بارگاه من جایی نخواهی داشت ...
کندرو که کار را تمام می داند و می فهمد که ضحاک دیگر جایی در کشور ندارد می گوید چگونه وقتی پادشاهی از دستت رفته به من دستور می دهی ؟
تو اگر می توانی برای کار خودت چاره اندیشی کن:
چرا تو نسازی همی کار خویش
که هرگز نیامدت ازین کار پیش

《ز تاج بزرگی چو موی از خمیر
برون آمدی مهترا چاره گیر》

روی سخن ما با بیت دوم است از زبان کندرو : تو اگر چاره اندیشی در مورد کار خودت چاره اندیشی کن که چون موی از خمیر که یکباره و به آسانی با زیرکی بیرون می آید، از تختت بیرون آمدی و پادشاهی را از دست دادی.

به نظر می‌رسد که موی را از ماست بیرون کشیدن صورت دیگری از همین دستانزد باشد که زمانی به کار می رود که کسی زیرکانه و پنهانی متوجه نقض در کاری یا آگاه شدن از مساله ای که دیگران سعی در پنهان نمودن آن دارند، شود و آن را به آسانی آشکار کند
چو موی از خمیر بیرون آمدن در این داستان نیز همین مفهوم را دارد که فریدون زیرکانه و به یکباره به آسانی پادشاهی را از ضحاک باز ستاند .

اما چرا به آسانی ؟
شاید این تصور به وجود آید که مو بیرون کشیدن از خمیر و ماست بسیار مشکل است...
دقت کنید که مو سیاه است و ماست و خمیر سفید، بنابراین به آسانی دیده می شود ....

این دستانزد در اشعار دیگر شاعران نیز دیده شده :

ز آب رویت پخته شد نان وجودت، لاجرم
صانع از خاکش برون آورد چون موی از خمیر
(انوری)

تا دی مثل او مثل موزه و گل بود
اکنون مثل او مثل موی و خمیر است
(انوری)

این دو دستانزد بارها در مواردی به کار می رود که مناسب آن نیست زیرا به کار برنده به باریکی و ظرافت مو توجه داشته نه تضاد رنگ بین مو و ماست و خمیر.

نیره حسین زاده
کارشناس ارشد ادبیات

#شاهنامه
#دستانزد
#شاهنامه_پژوهی


⚜@legendfolkepic⚜

💢یادآوری یک فریب‌کاری بزرگ در عرصه فردوسی پژوهی
وحید حسینی ایرانی
بخش سوم

❇️سطحی انگارانِ ناآگاه از تاریخ سیاسی و اجتماعی، ستایش فردوسی از سلطان محمود را حجت می‌آورند و درنمی یابند یا به روی خود نمی‌آورند که در شرایطی که حکومت غزنوی گوی سبقت را از رقیبان ربوده است، پاسداری از میوه رنج سی وچندساله حکیم فردوسی و برکنار ماندنش از آسیب زمانه ترکتازی ها و فرهنگ سوزی‌ها، حمایت حاکمان تازه به دوران رسیده غزنوی را می‌طلبد.
دیگر اینکه دهقان خردمند توسی چگونه باید از گزند سلطان کین توزی چون محمود در امان می‌ماند، هنگامی که ده‌ها هزار بیت در ستایش ایران و ایرانیانی سروده است که دشمن اساطیری‌اش تورانیانِ هم تبار غزنویان بودند؟
نگارنده این نوشته یادآور می‌شود که بزرگان تاریخ تمدنْ تنها وابسته زادگاه و میهن خود نیستند و از آنِ همه انسان‌های فرهنگ دوست گیتی شمرده می‌شوند. با این همه دیگرگون نمایاندن حقیقت جز به
گُر گرفتن آتشِ دودستگی و دشمنی ۲ ملت هم ریشه نخواهد انجامید. زابلِ شاهنامه شاید زابلِ کشور همسایه باشد و سمنگان و کابل و جز این‌ها نیز در کتاب سترگ فردوسی بارها نمود داشته‌اند اما چه کسی می‌تواند انکار کند نام برجسته و پررنگ «ایران» ی را که صدها بار -به روایتی ۸۰۰ بار و با لحاظ کردن واژه‌های درپیوند با ایران تا حدود دوبرابر این رقم- در شاهنامه آمده است؟
از آن سو، نام کدام کشور در شاهکاری که برخی -ولو اندک کسانی- به حکومت غزنوی منتسبش می‌کنند، چنین نمودی در شاهنامه داشته است؟
پژوهشگری از همان شمارِ اندک نوشته بود که ایرانی که فردوسی در برابر چشم داشته، خراسانِ بزرگِ زمان خودش را دربر می‌گرفته است که بخشی از ایران امروزی را هم شامل می‌شده است!
این پژوهشگر شاید فراموش کرده است که شاهنامه به جز بخش‌های اساطیری و پهلوانی، بخش تاریخی هم دارد که در آن از نبرد شاهنشاهی ساسانیان و مسلمانان یاد می‌شود و رخ دادن این نبرد در مرزهای باختری انکارپذیر نیست.
از دیگر سو، نام جاهایی چون ری و دماوند و تیسفون و اروند و ... بارها در شاهنامه فردوسی آمده است و این خود گواه دیگری است بر اینکه اثر گران سنگ حکیم توسی که بارها از ایران یاد می‌کند، جغرافیای ایران کنونی را به همراه ازدست رفته‌های روزگار ما دربر می‌گیرد؛ ازدست رفته‌هایی که برخی سرزمین‌های همسایه کنونی باشند و بی گمان هم وندی‌های مردمانش با ما بیش از دیگرسانی هاست و این ملت‌ها که ماییم و آن‌ها مفاخر یگانه‌ای داریم که از آن ما و آن‌هاست و بااین حال نباید حقیقتش را حاشا کرد، ایدون باد!

#فردوسی_شناسی
#شاهنامه_پژوهی
#تحلیل_انتقادی_تاریخ_ادبیات

⚜@legendfolkepic⚜

💢یادآوری یک فریب‌کاری بزرگ در عرصه فردوسی پژوهی
وحید حسینی ایرانی
بخش دوم

❇️اما چرا هنوز هم چنین مسائلی مطرح می‌شود؟ دور نیست زمانی که در نشستی فرهنگی در پایتخت ایران، چند تن از ادیبان کشور همسایه شاهنامه را «متأثر از فرهنگ و تمدن غالب غزنی» خواندند!
این رخداد شگفت انگیز که اوایل سال ۱۳۹۱ رقم خورد، احتمالاً ریشه در برخی عوامل سیاسی-اجتماعی کشور همسایه دارد.
بدیهی است که بسیارند نخبگانِ شهروند همسایه ما که مخالفند با دمیدن بر آتش جداپنداری مردم ما و هم‌میهنانشان؛ چه آن‌ها نیک می‌دانند ۲ ملت شاخه‌هایی هستند که رُستن گاهشان تنه یک درختِ مادر به نام «ایران بزرگ فرهنگی»
است. اینکه بزرگان تاریخ تمدن بشر افزون بر هویتی که به آن منتسب می‌شوند، به همه بشریت تعلق دارند و فردوسیِ ایرانی نیز اگرچه سوته دلانه به زنده‌کردن داشته‌های نیاکان آستین بالا زد و جوانی و دارایی بر سر آن گذاشت، مخاطب سخن ژرف و زیبایش کرانه پذیر نیست و همه فرزندان آدم می‌توانند از آن
بهره گیرند. اما تفرقه افکنان آسوده ننشسته‌اند و از تعصبات هیزمی می‌سازند و در مصادره داشته‌های دیگری می‌کوشند. آن‌ها تاریخ نخوانده‌اند یا خوانده‌اند و نادیده‌اش می‌انگارند؛ اینکه سُرایش شاهنامه در عصر حکومت سامانیان که دلبسته فرهنگ ایرانی بودند آغاز شد و در برابرشان غزنویان بودند که با ایشان دشمنی کردند؛ غزنویانی که اگرچه زیر نفوذ زبان فارسی و فرهنگ ایرانی حکومت می‌کردند، از تبار بیابان گردانی بیگانه بودند که به زبانی دیگر سخن می‌گفتند.
به این‌ها بیفزایید اتحاد گجسته‌شان با دستگاه خلافت بغداد به زیان ایران و فرهنگ ایرانی و اختلاف مذهبی آن‌ها را با فردوسیِ شیعه مذهب که گویا در رنجاندن شاعر آزاده طوسی مؤثر واقع شده است.

#فردوسی_شناسی
#شاهنامه_پژوهی
#تحلیل_انتقادی_تاریخ_ادبیات

⚜@legendfolkepic⚜

💢یادآوری یک فریب‌کاری بزرگ در عرصه فردوسی پژوهی
وحید حسینی ایرانی
بخش نخست

❇️درباره فردوسی و حکومت غزنویان سخن بسیار رانده شده است. شاید مشهورترین موضوع بی مایه و بی پایه در این باره سرودن شاهنامه به دستور سلطان محمود غزنوی باشد.
ماجرای حضور فردوسی در حلقه شاعران دربار غزنوی زبانزد است که حکیم توان ادبی و نیز آگاهی‌اش از داستان‌های ایران باستان را به رخ آن‌ها می‌کشد.

بر پایه افسانه‌ای که در تذکره الشعرای دولتشاه سمرقندی آورده شده‌است، در جریان دیدار ۳ شاعر درباری و فردوسی، آن ۳ تن هر یک مصرعی از یک رباعی را می گویند و فردوسی آن را تکمیل می‌کند:

چون عارض تو ماه نباشد روشن (عنصری)/
مانند رخت گل نبود در گلشن (فرخی)/
مژگانت همی گذر کند از جوشن (عسجدی)/
مانند سنان گیو در جنگ پشن (فردوسی).

در ادامه این افسانه می‌خوانیم که فردوسی به دربار سلطان محمود غزنوی راه می‌یابد و سلطان سرودن تاریخ ملوک عجم را به او می‌سپارد!

در جعلی بودن داستان، چنان که پژوهشگران ادب فارسی هم گوشزد کرده‌اند، همین بس که فردوسی نگارش نخست شاهنامه را در سال ۳۸۴ قمری به پایان می‌برد، یعنی ۳ سال پیش از به تخت نشستن محمود! همچنین محتوای منبعی چون تذکره دولتشاه که کمابیش ۵ سده پس از سرایش شاهنامه و در زمانه انحطاط ادبی نوشته شده است، درباره شاعران پیش از دولتشاه، اعتبار چندانی ندارد.

اینکه سرودن شاهنامه به فرمان سلطان غزنوی رخ نداده است، سخن تازه‌ای نیست و پیچیدگی ویژه‌ای هم ندارد! بسنده است نگاهی گذرا انداختن به تاریخ و اعداد گویای سال‌های سرایش شاهنامه و سلطنت شاه غزنوی!

#فردوسی_شناسی
#شاهنامه_پژوهی
#تحلیل_انتقادی_تاریخ_ادبیات

⚜@legendfolkepic⚜