Iranian Relief Association
انجمن امداد ایرانیان
سازمان مردم نهاد با مجوز وزارت کشور در سطح ملی
بهداشت وسلامت، امور بشردوستانه، ایمنی ومدیریت شرایط اضطراری و آسیبهای اجتماعی
09021456215
@iranreliefngo
09123399564
@HesamNaraghi
۱۶:۵۳ امروز، هشت سال از وقوع #زمین_لرزه_ارسباران یا #ورزقان سپری خواهد شد. شاید بگوئیم چقدر زود گذشت ولی باید از ساکنان جوامع آسیبدیده باشی و یا با این جوامع محلی کار کرده باشی که قدر فرصتهای #آمادگی و #پیشگیری و #کاهش_مخاطرات را بدانیم. هنوز ساعتهای اولیه این رویداد، رفتارها و پیامها #فضای_مجازی آن وقت #فیسبوک و یا ۱۴روز زندگی در #مرکز_کنترل_و_هماهنگی_عملیات#EOC#جمعیت_هلال_احمر استان #آذربایجان_شرقی در ماه رمضان را فراموش نکردهام. تفکر و درنگی که امروز میخواهم یادآوری کنم #مستندسازی و #درس_آموزی از #سوانح در کشور است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته میشود. چند روز قبل در قبال سوال و نظرات یک کارشناس پیشکسوت در یک گروه مجازی یکی از مدیران گفته بود ما کارهایمان و #گزارش ها را به #سازمان_مدیریت_بحران_کشور و شخص رئیس آن تحویل دادیم. در قبال این پاسخ، آن استاد به آرامی از گروه خارج و آن مدیر هم خوشحال که مستندسازی کرده است و... ای کاش این سوابق و #اطلاعات و #تجربیات اندوخته و زیسته شده با رویکرد #مدیریت_دانش و کاربردیسازی نگاه شود.
امسال نیز #روزجهانی_کاهش_اثرات_بلایای_طبیعی گذشت و هفته ملی آن به پایان خود رسیده و یک حسرت بزرگ برای من و ما که هنوز در کشور عزیزمان ایران #گزارش_ملی سوانح و رخدادهای خسارتبار انسانی و طبیعی نداریم. همیشه وقتی گزارشات سالانه جهانی بلایا یا همان #worlddisasterreport را میبینم دلم میسوزد که چرا ما به صورت داخلی چنین چیزی نداریم و حتم دارم اطلاعات ایران در گزارشات خارجی هم مستند و دقیق نیست. در #سازمان_امدادونجات#جمعیت_هلال_احمر زیرساخت گردآوری اطلاعات عملیاتهای کشور را از سال ۱۳۸۸ با درایت و هدایت مدیران وقت بخصوص #دکتراحمداسفندیاری و در #مدیریت_کنترل_و_هماهنگی_عملیات یا همان #EOC ایجاد و حداقل ۹ سال اطلاعات وجود دارد ولی میدانم جز گزارشات داخل سازمانی و کتاب درباره #سوانح_ترافیکی تاکنون از آنها بهرهبرداری لازم و کافی نشده است. این روزها به این بهرهبرداری #داده_کاوی میگویند که پایه #آینده_پژوهی کاربردی و پایه برنامهریزیهای کلان ملی و سازمانی است. ای کاش مقامات مسئول و متولیان #مدیریت_شرایط_اضطراری و #مدیریت_بحران نسیت به #مدیریت_اطلاعات کاربردی و قابل دسترس برای متخصصین و فعالین این حوزه اهتمام و تلاش لازم را معمول کنند. لازم است اشاره کنم که به همت استاد گرانقدر #دکترعلی_اردلان و #دکترعباس_استاد_تقی_زاده و تیم همکار چند سال قبل یک گزارش سوانح و بلایا ۴۰ ساله از ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۰ با استفاده از بانکهای اطلاعات خارجی و منابع گردآوری شده داخلی در پروژه مشترک دولت و سازمان ملل که طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ در قالب #desinventar اجرا شده بود تولید و ارایه شد که تنها گزارش تحلیلی کشور است ولی به روز نشده دیگر. همچنین در وب سایت #سازمان_مدیریت_بحران_کشور تعدادی نقشه درباره چند #مخاطره و #سوانح سال ۱۳۹۷ هست ولی بیش از این منابع و اطلاعات معتبر برای پژوهش و تحلیل و برنامهریزی یافت نشده است.
امید آنکه از گذشته به درستی درس بگیریم و برای آینده آماده باشیم. ایدون باد
براساس استانداردهای مدیریتی و به منظور اجرای بهینه #مدیریت_عملیات_امدادونجات ساختارها و اصول متعددی طراحی شده و استقرار و پیادهسازی این زیرساختها برای مدیران #شرایط_اضطراری امروزه کاربردی و الزامی است. یکی از این زیرساختها #مرکز_کنترل_و_هماهنگی_عملیات یا #EOC است. البته منظور تنها فضای فیزیکی آن نبوده بلکه #فرآیندها و #دستورالعمل_های_استاندارد و نیروهای آموزش دیده و از همه مهمتر ارتباط و تعامل این مراکز با سایر مراکز مشابه در سایر سازمانهای مسئول، همکار و پشتیبان است. در شرایط فعلی پس از #سیلاب و #آبگرفتگی حادث شده در استانهای مختلف خلاء بیتوجهی به این ساختار در همه سطوح مدیریت #پاسخ به #شرایط_اضطراری و #بحران مشهود بود و هنوز هم هست و برای شش ماه آینده هم شدیداً احساس میشود. مهمترین پیامد ضعف این ساختار را میتوان در #موازی_کاری و صرف ناهماهنگ #کمکهای_مردمی و سازمانی در مناطق آسیبدیده مشاهده کرد. ای کاش مدیران #سازمان_مدیریت_بحران_کشور به هشدارها و پیشنهادات و درخواستهای مطرح شده توسط ما در سالهای قبل برای تقویت سازوکارهای #پاسخ و #هماهنگی#سازمانهای_مردم_نهاد و #موسسات_خیریه و #گروه_های_خودجوش_مردمی در قالب کارگروه تخصصی آن گوش داده میشد که امروز اینقدر تاسف نمیخوردیم. امیدوارم گوش شنوا و دل دلسوزی پیدا شود.
#زمین_لرزه_بم را میتوان یکی از رویدادهای تاثیرگذار در توسعه دانش و تغییر نگرش در حوزه #مدیریت_شرایط_اضطراری و #مدیریت_بحران در ایران برشمرد. نباید در غم بم ماند و باید از این رویداد تلخ درس آموخت و در مسیر بهبود زیرساخت و توسعه دانش آحاد جامعه گام برداشت.
قبل از زمین لرزه بم #طرح_جامع_امدادونجات مصوب شده بود و در سال ۸۲ تب #سامانه_فرماندهی_حوادث یا #ICS همه را گرفته بود. هرجا میرفتیم یه چارت قشنگ روی دیدار بود و کلی همایش و سخنرانی و کارگاه آموزشی برای آن برپا شده بود. وقوع #زمین_لرزه_بم و حضور همه دستگاهها اعم از لشگری، کشوری، مردمی، عمومی بینالمللی و دولتی باعث شده بود همه باهم کار بکنند. البته موازیکاری و مشابهکاری هم جای خود داشت. ولی شاید تنها فرصتی بود که واقعا این سامانه و تدریسهای آن به آزمون گذاشته بشود. گذشت و شرایط بم از مرحله #امدادرسانی و #پاسخ به #بازسازی و #بازیابی و #بازتوانی وارد شد و تجربهای گران برجای گذاشت. هنوز بعد از ۱۵ سال شاهد کلاسها و جلسات آموزشی #سامانه_فرماندهی_حوادث هستیم و شاید تفاوت آن دوران و امروز در افزوده شدن یک واژه دیگر از این سامانهها یعنی #مرکز_عملیات_اضطراری یا #EOC باشد. متاسفانه مدرسین و ترویج کنندگان #ICS به تفاوت رویکردی سازمانهای ایرانی و غیرایرانی در استقرار این سامانه توجه نمیکنند. رویکرد اصلی این سامانه که #تشریک_مساعی و #همکاری و #هماهنگی بین همه دستاندرکاران است که با ایجاد #زبان_مشترک عملیاتی میشود. ترویج مفهوم #EOC در ایران با استقرار کامل آن در #سازمان_امدادونجات و ستاد استانهای کشور #جمعیت_هلال_احمر از سال ۸۸ و تشکیل ستادهای فرماندهی عملیات اضطراری در سایر دستگاههای امدادی مانند #اورژانس و #آتش_نشانی و تشکیل #سازمان_مدیریت_بحران_کشور از سال ۸۷ به عنوان ساختاری و رسمیت بخشی به ارتباطات و تعیین گلوگاههای ارتباط درون و بین سازمانی را میتوان یکی از اموختهها و دستاوردهای پس از #زمین_لرزه_بم برشمرد.
به رغم وجود سالها تجربه بروز و مدیریت حوادث در کشور، فرصت، دانش کلاسی و آگاهی از اهمیت موضوع و اجرای هزاران ساعت آموزشی متاسفانه در عملیات #امدادرسانی پس از #زمین_لرزه_ازگله آنچه کمتر میدیدیم #هماهنگی بین سازمانهای دستاندرکار اعم از دولتی، غیردولتی و گروهکهای خودجوش مردمی در منطقه حادثه دیده بود. دلیل اصلی این ناهماهنگی شاید بیشتر از همه عدم ایفای نقش توسط سازمانهای مسئول و متولی در طول مدت عملیات امدادی و بیشتر از آن قبل از بروز حوادث است. اگر #دستورالعمل و #استاندارد و #آموزش و #تمرین قبل از سوانح را جدی میگرفتند شاید شرایط بهتر بود. در کنار این کاستیها لزوم ایفای نقش فعالتر #مراکز_کنترل_و_هماهنگی_عملیات_اضطراری یا #EOC در ستاد سازمانهای دخیل در عملیات و پیادهسازی #سامانه_فرماندهی_حوادث#ICS میتوانست باعث افزایش هماهنگی میشد که نبود و نشد. یادمان باشد #هماهنگی در زمان #پاسخ_به_سوانح بدون #گفتگو و #شناخت قبلی و تقسیم نقش قبلی خیلی سخت و شاید نشدنی باشد و لازم است برای ایجاد هماهنگی اول #زبان_مشترک و پس از آن نیاز به #استراتژی و برنامه دقیق عملیاتی ورود، حضور و خروج از عملیات شرایط اضطراری است.