Azatlıq Radiosı

Чаллыда 20 гыйнвар көнне татар милли хәрәкәте ветераны 73 яшьлек Зиннур Әһлиуллинга карата чираттагы мәхкәмә утырышы узган.

Бәйсез Татарстан хөкүмәте Telegram каналы язуынча, Әһлиуллин утырышның татарча узуын сорап мөрәҗәгать иткән, хөкемдар бу үтенечне канәгатьләндергән.

Ләкин утырышта аудио яздыру һәм видеога төшерү рөхсәт ителмәгән.

Киләсе утырыш 5 февральгә билгеләнгән.

Зиннур Әһлиуллинның нәрсәдә гаепләнүен 👉монда укыгыз.

@azatliqradiosi

Татарстан мөфтие Камил Сәмигуллин җитәкчелегендә республика мөселманнары диния нәзарәтенең дин әһелләре һуманитар ярдәм итү өчен Украинадагы сугышка барган.

Сәмигуллин сугыш барган урында базда төзелгән мәчет ачылышында да катнашкан. "Без сезне Аллаһка ышанып тапшырабыз! Ин шәә Аллаһ, сез явызлыкны җиңәрсез!", дигән мөфти сугышчыларга.

Мәчет мәйданы 18 дүрткел метр, аны "Нургали" дип атаганнар.

Украинаның элекке мөфтие, Донецки татары Сәид Исмәгыйлев Камил Сәмигуллинның Украинаның басып алынган җирләренә килүен шәригать һәм халыкара нормаларга да сыймый дип сөйләгән иде.

— Ул (Камил Сәмигуллин) монда баскын буларак килде. Ни өчен дисезме, чөнки ул хәрбиләр өчен дини лидер — имам-капеллан буларак чыгыш ясый. Аның Украинага килергә һәм баскын сугышчылар белән очрашырга, шулай ук вакытлыча басып алынган Донбасс җирләрендәге аларның төзелешенә бернинди өлеш кертмәгән мәчетләрдә булырга хакы юк.

Оккупантларны якларга килгән һәр дини рухани да Украина өчен оккупант һәм һөҗүм өчен һәдәф булып тора. Мөфтиме, имаммы — мин уйлап тормыйча аңа ут ача алам. Шәригать ягыннан мин хаклы булачакмын, чөнки бу — минем туган җирем, ватаным, минем монда гаиләм яши һәм мин аны сакларга тиеш. Татарстан мөфтиенең монда берние юк — җире дә, ватаны да, беркеме дә. Ул — Кремльнең җинаятьчел боерыгын үтәүче генә, — диде Исмәгыйлев.

Тулырак 👉монда укыгыз.

@azatliqradiosi

Русия рәсмиләре 2024 елда бәясе кыйбатланган тауарлар һәм хезмәтләр турында мәгълүмат чыгарган.

Нинди азык-төлеккә бәя нык арткан?

Бәрәңге – 91,9%
Суган – 48,2%
Кәбестә – 44,7%
Сөләйман балыгы уылдыгы – 37,7%
Атланмай – 32,6%
Чөгендер – 32,1%
Кыяр – 28,5%

Шул ук вакытта, Росстат мәгълүматынча, узган ел карабодайга һәм йомыркага бәя төшкән (6,4% һәм 11,2%). Бу рәсми саннар, алар чын вазгыятьтән аерылырга мөмкин.

@azatliqradiosi

Русия Украинага каршы башлаган сугыш 1064 көн дәвам итә. Әлмәт мәктәпләре һәм балалар бакчаларында һава кисәтүенә әзерлекләр узачак

Балаларны яшеренү урыннарына барырга, һава кисәтүе булганда нишләргә кирәгенә өйрәтәчәкләр.

14 гыйнварда Татарстанга пилотсыз очкычлар зур һөҗүм ясады. Бер ай эчендә бу шундый икенче һөҗүм булды. Шуның нәтиҗәсендә Казанның сыекландырылган газ саклагычындагы газ мичкәсенә ут капты.

Украина хәрби белгече Олег Жданов әгәр украин ягы җимереклекләр җитәрлек булмады дип тапса, "Алабуга" икътисади зонасына һөҗүмнәр дәвам итәчәк, дип белдерде. "Татарстанда республиканың объектлары Украина өчен канунлы һәдәф булуы турында уйлана башларлар", ди ул.

Бу хакта 👉 монда укыгыз.

#Татарстан #сугыш

"Кыр батыры булды, Сабантуй батыры булды."

Мамадыш районында Украинадагы сугышка китеп һәлак булган 64-яшьлек Раиф Насыйбуллинны җирләделәр. Ул да — күп кенә башка татарлар кебек — Мәскәү башлаган шушы сугышка үзе теләп киткән булган.

Сүз уңаеннан, Мамадыш районында әлеге сугышта үтерелгән ирләр саны — кимендә 75. Татарстанның авыл районнары арасында бу — иң зур күрсәткеч.

#Татарстан #татарлар

Видео ошаса, лайк куй 👍
@tatarchavideolar

Башкортстанда активист Буранбай Әскәровка ун ай элек WhatsApp-та куйган статусы өчен беркетмә төзегәннәр

Полиция аңа беркетмәне "мәгълүмат ирегеннән явызларча файдаланган" өчен төзегән

"Бу спектакль мин Баймактагы канлы провокацияләр мәсьәләсе белән Мәскәүгә барыр алдыннан булды. Башкалага бу проблемнар белән бармавым әйбәтрәк булачагына ишарә итүләре", дип язган Әскәров социаль челтәрләрдә.

Былтыр яз көне экоактивист Буранбай Әскәров Русия тикшерү комитеты рәисе Александр Бастрыкиннан Баймактагы провокаторларга җинаять эше ачуны сораган иде.

"Полиция хезмәткәрләре канун таләпләрен бозып киңкүләм тәртипсезлекләр чыгарды, аларның максаты — бик көчле эшчәнлек алып баруларының рәвешен китерү иде һәм алар кешеләрне ялгыштырды — мегафоннан 17 гыйнварда көндезге сәгать өчтә Алсыновка хөкем карары яңадан каралачак дип әйттеләр һәм халыкка таралышырга юл куймадылар", диде активист.

Тулырак 👉Азатлык Радиосында укыгыз.

"Бер кешегә 40-50 мең сум кирәк". Казан туристлар өчен кыйммәтләнгән

Татарстан туризм дәүләт комитеты рәисе Сергей Иванов еллык утырышта әйтүенчә, бүген Казанга өч көнлек туристик юлламасың бәясе уртача 40-50 мең сум тәшкил итә. Гаилә өчен чыгымнар 100 меңнән 200 мең сумга кадәр җитә.

Hotel Advisors мәгълүматынча, былтыр Казанда 3-4 йолдызлы кунахканәдә куну өчен 9 мең сум тирәсе кирәк булган. Бер елда бу бәя 27% арткан. Мәскәү генә кыйммәтрәк.

Бу кышкы каникулларда Мәскәү-Казан поездында купе билеты 10-12 мең сумга җиткән.

Кунакханәләр кыйбат булу сәбәпле, туристлар күбрәк фатирлар һәм апартаментларда кунарга тырыша.

Туристлар көненә уртача 3 мең сум тота.

Татарстанга ешайган дроннар һөҗүме, иминлек саклау сәбәбе белән һава аланнарын ябып тору туризмга никадәр йогынты ясавы турында Иванов бер сүз дә әйтмәде.

Тулырак 👉монда укыгыз.

Трамп: Путин тынычлыкка ирешергә тырышмавы белән "Русияне җимерә"

Трамп сүзләренчә, сугышта Русиянең бер миллион, Украинаның 700 мең хәрбие һәлак булган.

"Русиянең зур проблемнары булыр дип уйлыйм. Күп кеше бу сугышны бер атнадан бетәчәк дип уйлады. Бу сугышны бетерсә, аның өчен бик яхшы булыр иде, дип уйлыйм", — диде Трамп. Ул бу сүзләрен 20 гыйнварда булган инаугурациядән соң, Овал офиста журналистлар каршында чыгыш ясаганда әйтте.

Трамп Путин белән сөйләшүләргә әзерлек баруын әйтте.

"Путин белән бик яхшы аңлаша идек. Бу килешүне төзергә теләр дип өметләнәм", диде Трамп.

Аның әйтүенчә, Украина президенты Владимир Зеленский да низагка нокта кую өчен сөйләшүләр үткәрү яклы.

Сайлау алды кампаниясе барган чакта Дональд Трамп, президент итеп сайланча, 24 сәгатьтә сугышны бетерергә вәгъдә итте. Сайланганнан соң төгәл вакытларны телгә алмый гына якын арада Русия-Украина низагын җайга салуга ирешәчәген әйтте.

Дональд Трампны АКШ президенты вазифасына рәсми керешүе белән котлап, Владимир Путин сугышны җайга салу мәсьәләсендә Русия Американың яңа хакимияте белән диалогка әзер, диде.

Тулырак Азатлык Радиосы сайтында укыгыз. Сылтама VPN-сыз ачыла.

Башкортстанның Кинҗәкәй авылында аракы сатуны тыярга тәкъдим итәләр

"Халык белән авылыбызда исерткеч эчемлекләрне бөтенләй тыярга булдык. Эчә торган ирләр бар. Гаиләләре җәфалана. Кемнәрдер хәтта өйләнми дә. Оят. Мондый хәл булуын теләмибез. Авыл үлә, милләт үлә".

Бу - Башкортстанның Ишембай районы Кинҗәкәй авылының клуб мөдире Вәлимә Йомаголованың сүзләре. Ул авылда исерткеч эчемлекләрне биш ел сатмаска кирәк дип тәкъдим ясаган.

Рәсми белешмәләргә күрә, Кинҗәкәйдә 276 кеше яши, әмма авылдагылар үзләре йөзләп кенә кеше калуын әйтә.

Бу хакта тулырак укыйсызгыз киләме? 👉 Монда басыгыз.

Теләкләрен тормышка ашырырлармы бу авыл кешеләре? Ничек уйлыйсыз?

Хәмер сатмаучы авылларны беләсезме?

#башкорстан

@azatliqradiosi

🏗2024 елның икенче ярты елында Татарстанда торак сату 63%-ка төшкән.

Моннан тыш, былтыр ипотекалар 33 процентка кимегән.

Моңа ташламалы ипотека програмы тәмамлануы, процент ставкалары югары булуы сәбәпче.

Шул ук вакытта Татарстанның төзелеш тармагына эшчеләр җитми.  Хәзер 13 меңнән артык кадрга кытлык бар. Аларның төп өлешен эшче көчләр тәшкил итә.

Тулырак 👉Азатлык Радиосы сәхифәсендә укыгыз.

@azatliqradiosi

Су анасы өчен 10 мең сум акча таләп итәләр

Исегездәме, Казанда эшләүче "Национальные игрушки" ширкәте Татарстанның "Әкият" курчак театрына дәгъва белдергән иде?

Театрдан әкият каһарманнары исемнәрен кулланган өчен 500 мең сум акча сорадылар. Сәбәбе - татар әкият каһарманнарына "Роспатент"тан патентның алынуы.

"Әкият" түләмибез, мәхкәмәләшәбез диде. "Национальные игрушки" ширкәте башлыгы Искәндәр Әсәнов канунны бозмыйбыз дип аңлатты.

Эш мәхкәмәгә кадәр җиткән. Ул Татарстанның Арбитраж мәхкәмәсенә каралачак дип яза "Татар-информ". "Национальные игрушки" театрдан Су анасы образын кулланганга 10 мең сум күләмдә компенсацияне түләүне сорый.

Моңа кадәр "Национальные игрушки" ширкәте "Казанские подарки" ширкәтен мәхкәмәгә бирде һәм җиңде. Татарстан Арбитраж мәхкәмәсе Әсәновка 200 мең сумлык компенсация түләү һәм Шүрәле сыннарын юк итү турында хөкем карарын чыгарды.

Татарстанның мәдәният министры Ирада Әюпова "Национальные игрушки" ширкәте белән бернинди килешүләр булмаячак дигән иде. Юристлар "Әкият" курчак театры хокукларын якларга әзер диелде.

Әмма дәүләт булмаган оешмаларны кем яклар?

Азатлыкка сөйләгән белгечләр аерым мәхкәмәләрдә тарткалашып йөрү файдасыз, матди булмаган милек турында канунга үзгәрешләр кертергә кирәк дип сөйләде.

Бу хакта 👉 монда яздык.

Көн язмасы: "Авыллардан 5 мең кеше читкә барып эшли"

Мамадыш — Украина сугышында Татарстанның иң күп егете үлгән район. Ни өчен монда Украинадан күп мәетләр кайта? Ничек яши бу район?

Мамадыш районы Татарстанның авыл тормышы белән яшәүче районнар арасында Украинадагы сугышта үлгән хәрбиләр саны белән алдынгы урыннарда тора. 40 мең кеше яшәгән җирлектә инде 75 егет һәлак ( бу - Азатлык Радиосының статистикасы, ачык чыганаклардан ачыкланган саннар, 👉 моннан карый аласыз). Мәсәлән, күрше Кукмара районында, халык саны 11 меңгә күбрәк булуга карамастан, үлемнәр саны азрак.  Ник болай чыга?

Белгечләр Украина сугышында иң күп үлемнәр 2024 елга туры килде дип саный. 2024 ел башында Мамадыш районы башлыгы исә Украина сугышында 22 кеше үлүен әйткән булган. Ул вакытта районнан 300 ир-егет сугышка киткән дигән. 2024 елда вазгыять ничек — рәсми саннар юк. Сугышта иң күп үлемнәр (23 кеше) 35-44 яшь төркеменә карый.

45 яшьтән өлкәнрәкләр һәм 25-34 яшьлекләр арасында 15шәр үлем теркәлгән. Күпме хәрбинең мобилизациягә эләгеп, яки контракт төзеп үлүе турында мәгълүмат яшерелеп килә. Әлегә 75 үлемнең 6сы гына мобилизациягә эләккән егетләр булуын төгәл әйтеп була. Үлемнәрнең зур өлешен контрактчылар алып торуы ихтимал.

Кыскача әйткәндә, Мамадыш районының бүгенге хәле мондыйрак: авылларда эш юк, эшче көчләрнең чиреге читкә китеп эшли, авылларның өчтән бере юкка чыгарга тора, санкцияләр дә, сугыш пропагандасы үз эшен эшли.

Азатлык башка сәбәпләрне дә ачыклады. Алар да тәэсир итми калмый.

👉 Төп сәхифә
👉 Көзге сәхифә

#Татарстан

@azatliqradiosi

Хәерле иртә, дуслар! Дөньяда ниләр бар - шулар хакында кыскача.

🔸 Бүген иртән Казан, Сембернең һава аланнары ябылып торды. Очкычлар ни кабул ителмәде, ни очып китмәде. Хәзер аэропортлар эшли.

🔸 Кичә АКШ президенты буларак эшли башлаган Доналд Трамп Русияне телгә алып, Украина белән килешү төземичә "Путин Русияне җимерә" дип белдерде. АКШның Ак йорты белдерүенчә, Украина килешергә әзер.

🔸 Смоленскидагы торак йортка дрон эләккән, янгын чыккан. Төбәк җитәкчелеге корбаннар юк дип ышандыра. Дрон эләккән йорт авиазаводка якын.

🔸 Русия гаскәрләре Харьков, Луһанск, Донецк өлкәләрендә бераз алга уза алган, дип яза DeepState проекты.

🔸 2024 елда Русиянең бюджет дефициты 3,49 трлн сумны тәшкил иткән. Бу - иң зур сан. The Moscow Times язуынча, ел азагында планлаштырылмаган 800 млрд сум акча тотылган.

🔸 Русиянең Юстиция министрлыгы чит ил кешеләренең милеген конфискацияләү процедурасын булдырган. Бу - Көнбатышның Русия Үзәк банкының активларын конфискацияләнергә мөмкинлегенә җавап.

🔸 Барнаулда бер егет тоткарланган, аны военкоматка ут төртүдә гаеплиләр.

🔸 Доналд Трамп Капитолиягә һөҗүм итүдә катнашкан 1,5 мең кешене ярлыкаган.

🔸 Башкортстанның Туймазы районында Махачкала - Уфа маршруты белән М5 юлы буйлап барган автобус янып беткән. Автобуста 12 кеше булган, алар чыгып өлгергән, корбаннар юк.

🔸 Татарстанда көндез -12 градуска кадәр суытачак.

Азатлык сезгә имин, уңышлы көн тели. Безнең белән булыгыз, бездә туган телдә оператив хәбәрләр.

@azatliqradiosi