تاریخ و فرهنگ دره شهر

#ارسالی
با احترام به دیدگاه دوستان
هنوز در هیچ منبع وکاوش باستانی اثبات نشده است که شهرتاریخی ماداکتو، دره شهر کنونی مابوده است اما مهرگان شهر
نام دوره ساسانیان و پیش از دوره ساسانیان دره شهر بوده است
#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN

پیرو نوشته های دوستان واساتید درباره
نام دره شهر در گذر تاریخ
چند سال پیش نگارنده این متن ازشما ادمین محترم کانال تاریخ وفرهنگ دره شهر درخواست کردم که از نماینده محترم مجلس شورای اسلامی بعنوان یک خواست همگانی درخواست شود
به سبب تاریخ پرشکوه این دیار
نام دره شهر به مهرگان شهر یا مهرگان کده (نگارنده مهرگان شهر بهتر می دانم) نامیده شود وحتی برپایه شواهد تاریخی واسناد ومداراک سیمره صیمره ابادی یادهی کوچک در دوره باستان( ساسانیان) بوده است ...

#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN

سلام این یک سطل روباز است که از اغازبارندگی شب وصبح جمعه در فضای ازاد گذاشته شده است همانگونه که در نمایه دیده می شود بیش از130 میلی متراست( تفاوت قطر دهانه ظرف در بالا وته سطل یکسان است)
میزان بارندگی شهر دره شهر با انچه که اداره هواشناسی در کانالهای گوناگون اعلام شده است تفاوت دارد
شایان یاداوری است چون برخی وقتها باران رگباری ونقطه ای بوده است
شاید تقاوت میزان بارش ناشی ازان باشد..
#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN

اگر دوستان و کارشناسان در مورد این آفت درختان بلوط اطلاعی دارند
ارائه دهند
شاید آفت نیز نباشد ولی وجود ان بر روی برگ درختان بلوط قابل تامل و بررسی است
#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN

کلاه نمدی و فرهنگ بکارگیری

#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN
در پرتو رشد ودگر گونیهای اجتماعی وصنعتی و اقتصادی جهان امروز واثر گذاری ان بر مردم نواحی مختلف سبب شده است که دو نسل گاه نه تنها زبان بلکه زبان ایما واشارات یکدیگر نفهمند
برای بازخوانی گذشته واداب ورسوم نیاکانمان نیازباشد واژه ها واصطلاحات
جنبه های گوناگون زندگی را بشناسیم
اگرچه تنها سودمندی ان در حوزه پژوهش باشد همانند کلاه نمدی در میان مردم لک ولرتبار نه تنها بخشی از تن پوش ولباس نبوده است بلکه یک نماد گویا وسرشار راز ورمز است
که کارکردهای مفهومی و اجتماعی مهمی دارد کلاه نمدی یا کلاه خسروان
همان گونه که ازنامش هویدا است
طرحش ازکلاه خسروان وپادشاهان است که این خود نشان دهنده پیشینه تاریخی
وحرمت وقداست وارزش ان است
این کلاه که در سنگ نگاره های تخت جمشید به فراوانی دیده می شود واین می تواند نشانه این باشد که اقوام لک ولر بازمانده هخامنشیان باشند
چون بسیاری ازنمادهای تاریخی ونشانه های اداب ورسوم گذشتگان از راه لباس و موسیقی وایین های شادی وسوگواری
برغم همه ی دشواریها وتهاجمات ملل وفرهنگهای گوناگون به نسلهای پسین واینده تا حدودی دست نخورده به ارث رسیده است
شیوه قرار گیری کلاه نمدی برسر
خود یک حکایت وداستان است
اگر کلاه در جلوی سر و روی #پیشانی قرارمی گرفت نشانه #عصبانیت وخشم
ویا #سوگواری بود با من حرف نزن، ازمن دور شو، ساکت باش ، من میل گفتگو ندارم، هوشیارباش . ...
اگر کلاه به شکل #کج برسرنهاده می شد
نشانه #بزرگی و خان زاده وبزرگی بود
ونشانه تمایز بادیگران بود
همین کلاه کج در میان نظامیان وارتشیان زبده ترین سربازان برسر می نهند دلاور ترین وشجاع ترین انان واموزش دیده ترین انان وبی باک تربن انان وگاه کلاه کج نشانه تازه داماد بودن ونشانه شعف وشادی وسرور وبازشدن غنچه زندگی بودن است واجتماع انروز این حق رابه تازه دامادها می داد که کلاهشان کج برسر بنهند...
بجز موارد بالا اگر کسی کلاه کج برسر می نهاد نشانه بی خردی وسبک سری بود
و آن شعر لکی:
خوشحال وکری دیری دسگیرون
کلاو کج منیا روی وه حسیرون

وحتی شیوه خواستگاری وازدواج مردم لک و لر تبار انچه در کتاب شاهنامه فردوسی وکتاب خسرو وشیرین اثر نظانی گنجوی درباره عروسی خسرو پرویز با معشوقه اش شیرین با شیوه خواستگاری امروزین مردم لک و لر تبار یکسان است


شاعران بزرگی در مورد کلاه خسروی شعر سروده اند که چند بیت از آنها را مرور میکنیم.

ﺣﺎﻓﻆ:
ﺍﯼ ﻗﺒﺎﯼ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﺎﻻﯼ ﺗﻮ ﺯﯾﻨﺖ ﺗﺎﺝ ﻭ ﻧﮕﯿﻦ ﺍﺯ ﮔﻮﻫﺮ ﻭﺍﻻﯼ ﺗﻮ

ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻓﺘﺢ ﺭﺍ ﻫﺮ ﺩﻡ ﻃﻠﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﺍﺯ ﮐﻼﻩ ﺧﺴﺮﻭﯼ ﺭﺧﺴﺎﺭ ﻣﻪ ﺳﯿﻤﺎﯼ ﺗﻮ

ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ:
ﭼﻮ ﻣﻦ ﺯﯾﻦ ﺯﺭﯾﻦ ﻧﻬﻢ ﺑﺮ ﺳﯿﺎﻩ
ﺑﺴﺮ ﺑﺮ ﻧﻬﻢ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﯽ ﮐﻼﻩ

ﻧﻈﺎﻣﯽ :
ﺑﻪ ﺧﺴﺮﻭﺯﺍﺩﮔﺎﻥ ﭘﺸﺘﺖ ﻗﻮﯼ ﺑﺎﺩ
ﺳﺮﺕ ﺯﯾﺮ ﮐﻼﻩ ﺧﺴﺮﻭﯼ ﺑﺎﺩ
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

چهل سرود و فلسفه آن
@ceymarian
در گذشته های دور مردم می خواستند برایند تصمیمات وکارهای که درپیش داشتند زودتر باخبر شوند( زیبای این سنت زیبا چنان درتاروپود مردم وجود دارد که کمترکسی ازان بیخبر است)
واز فرجام ان پیشتر باخبرشوند ازفال چهل سرود استفاده می کردند چهل سرود که هربیت ان امواج زیبای ازشوق وامید واحساسی شورانگیزی دارد
هربیت ازاین سرودها پیامی از امید وبردباری وشادی کامیابی وناکامی داشت
مردان وزنان بزرگ وبیشتر شایسته تسبیحی در دست می گرفت و یا ذکر نام ویاد خدا وصلوات برمحمدص
چهل دانه جدا می کرد و خود یک یاچند سرود در دل بدون اینکه افرادد پیرامون اگاه شوند می خواند
سپس رو به حاضرین می کرد می گفت چهل سرود اغاز شد به نوبت یک سرود بگویید
پیام آخرین سرود برایند فال می شد
زیرا هربیت فلسفه ای و پیامی دارد
اگر امیدوارکننده بود فال گیرنده نیروی دوچندان می گرفت چند نمونه بیان می شود

1- وی ریه نچو یه کلونته
دلدار وبی دل کل حیرونته
به این راه نرو خوب نیست همه تورا دوست دارند نتیجه خوب نیست
2-اربوشن یهات دوس دیرینم
پیش کشی مکم گیون شیرینم
میانه است اما اگردارد پایانی خوش اما راه دوری دارد
3-هامه سر ریان پرسه حاوالی
وه سره مچو سات وه سالی
برسر راه راه نشسته ام تا ازتو خبری بگیرم هرساعت چون یکسال برمن می گذرد
خوب نیست دشواراست

4-هردسی نچو وه گردن دوس
ئه دسه بشگی خرخوم بوژه پوس
ان دست که برای مهرومحبت بسوی تودراز نشود بشکند ودر پوست بماند
میانه است
5-شو مونگ چنی خوه سایه ام دیاره
ولای دوس مچم جاپام دیاره

شب مهتاب است وسایه ام پیدا
بسوی دوس می روم رد پایم پیدا
خوب وخوش است
6-چقه #تیلا هات وخت مینگه نوار
نوا ایلل یهات وتلمیت سوار
صدای کوبیدن چوبک پای چیت می اید
جلودار ایل برکجاوه یا تلمیت سواره
ازراه رسید
خوب است خبرخوش وزیبا درراه هست
6- بی تو اربکیشنم هناسی
ار بنن روی سینه ام گله قناسی
بی توناشدنی است نفس کشیدن
بی توبسرنمی شود
اگرچه برسینه ام گلوله تفنگ بگذارند
بداست وفای یک طرفه است
7-ارخدا باری راس بای ئی کارت
کل هفت سالی بووه شکارت
اگرخدا بخواهد ناممکن ممکن خواهدشد
میانه است اگرواما دارد
8-می می توپیری دمت قپیایه
مل بینک طلا وتوبی جاییه
عمه خاله توپیرشدی دهانت فرورفته
دیگه زمان برازنده کردن توبرای ازدواج دوباره سرامده است
بی نتیجه تنها برای خندیدن شنوندگان
وسرحال امدن انها است
9- #کوئیرگن گن بای بوبنه هماری
ولای دوس بچم وسرسواری
کبیرکوه صاف وهموارشوی تا به اسانی به منزل یاربرسم
میانه است راه دشواری درپیش است
10-بوری تا بکبم دس مو وگردن
شاید یک نوینیم تاروژ مردن
بیا اشتی کنیم ودس چون هلال ماه نو درگردن شاید اخرین شانس دیدارباشد
درد هجران ابدی
@ceymarian
11- #سیکون، #سیمره یکا گیربینن
نوا ایلو بردتا چین وماچین
سیمره وسیکان به هم رسیدند
ودل ماراتا افق های دست نیافتنی برد
بد است خبر دردجدای دور ودرازی می دهد
12-دوسم بارکردی چی وه دره شهر
وژم منه م ایلاخ کفتمه در ودر
دوستم به دره شهرکوچ کرد
خودم ماندگاردرایلاخ سرد تنها واواره
بداست جدائ جان سوزی است
13-عطر گل یهات ومشامه وه
زنی زنگانی کرده کامه وه
بوی گل امد به مشام
زندگانی شد به کام
بسیارنیکو همه چیزبه #کام_وصال درراه است
14-خدا خدام وهاربوینم
بافه بافه گل ژه نوبچینم
ازخدا خواستم بهار برسد
دسته دسته گل بچینم
خوب است.دوران هجران سرمی رسد
چون بهاران زیبا ودل انگیز
15-دو دیده دیری چوی دیده ی یاران
چون کوگ دری وروی نئساران
دوچشم زیبا ودلربا چون دو چشم کبک دری دارد
خوب است ووصف زیبای
16-سوزه سیلم که لوی بکه زرد
حکیمم تویی مه کی دیرم درد
توبه من نگاه کن لبخندبزن
همین درمان من است درد ودرمان توی
درد من دوری توست #میانه است
18-ازبلنگی کوئیر وژم کردمه گل
اراتویله دت گلونی ارمل
ازبلندای کبیرکوه خودم را پایبن انداختم
تا روی زییا وافسونگرت ببینم
#خوب است باید باتمام وجود به پیش رفت
19-شوگار وه بختم مونگه شوناره
هرجای مه مچم سایه م دیاره
شب اراقبال من مهتاب است وسایه ام پیدا
#میانه است گرچه شب مهتابی وزیباست
20-خدات وه بی ده دو دوس ورو ور
یکی شله مونگ یکی لیسک هور
خدا عنایت کند دو هدیه
یکی نور وشعله ماه ویکی گرما وروشنای خورشید خورشید وماه توی تو
#میانه است
21-سوزه خوش هتی نویر وپاته وه
داری درده کم هاوه لاته وه
سبز رخ ودلربا خوش امدی باخود نوراوردی وداروی درد من
خوب است #خوش یمن
22-گل دسه دسه فره بو دیری
گل باغی دوسم فره کودیری
گل دسته دسته بوی خوش دارند
گل باغی های دوستم انبوه وزیادند
#بسیارنیکو
24-خیرپیت باواری چوی ولگ دار
بوونیکی بکی ایمسال چوی پارسال
خیر وبرکت بیشمار چون برگ درختان برتوببارد نیکی کن چون سال گذشته
خوب است

تقدیم به دوستان کانال ارزشمند تاریخ وفرهنگ دره شهر
سال نو مبارک
#نورتقی_میرزایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMRIAN

نورمحمدخان کولیوند در آیینه تاریخ
#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN

کبیرکوه، زمین لغزش، خاطره نیاکان

#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN
کبیرکوه، نام این رشته کوه عربی شده است
در اساس کاو کوه که ازدور آبی مانند دیده میشود یا کور کوه.. این کوه دو قسمت است یک بخش اصلی
وبخش دوم که دراصطلاح جغرافیای نظامی ورزرین یا در اصطلاح محلی ورزرده خوانده می شود
در طی #دوران_سوم_زمین شناسی
دراثر حرکت پلیت یا ورقه با صحفه
عربستان به سمت ایران دچار تاخوردگی با چین خوردگی می شود
واصطلاحا کوهزایی شده است جنس ومواد تشکیل دهنده رشته کوه کبیرکوه
از رسوبات بستردریای بوده است که شاید خلیج فارس بازمانده ان باشد
شواهد فسیل وسنگواره موجودات دریازی برای هر گردشگری در بسیاری ازجاهای کبیرکوه اشکاراست
پیش ازاین پدیده مکان کنونی دره شهر و.. یک دریاچه گرم وکم ژرفا وشاید نسبتا شور بوده است
در برآیند این پدیده کوهزای رشته کوه زاگرس وکبیرکوه که یکی ازرشته کوههای زاگرس است بوجود امده است کبیرکوه
در اغاز بسیاربلند بوده است
اما در پیامد بارش باران زیاد ووجود لایه های رسی درمیان توده های رسوبی
کبیرکوه دچار زمین لغزه می شود
که از خاور دره شهر درجنوب بخش ماژین اغاز وتا نزدیکی ایلام ادامه داشته است هرجا درپایین کبیرکوه کوهای گچی که رسوبات تبخیری می گویند
وجود داشته است مانع از پرتاب ان همه توده های سنگی شده است مانند جنوب دره شهر وجنوب روستاهای پایکوهی دره شهر کوه باختر ارمو توده ای بزرگ ازکبیرکوه است و در بدره تا بخش چشمه شیرین شدت پرتاب بحدی بوده که کل بستر شهر کنونی بدره و پیرامون رادر برکرفته است چون در نواحی بدره وپیرامون ان ژرفای دریاچه کم بوده است
تپه های رسوبات تبخیری زیاد واین تپه های گچی به رشته کوه نخستین کبیرکوه نزدیک بوده است شهربدره در دهها متر در زیر ان رسوبات تبخبری گچی وجود دارد حفرهرنوع چاه اب دراین نواحی شور مانند خواهد بود اما درناحیه روستای مرادآباد خاور شهرستان دره شهر تا ماژین تپه های گچی کم ارتفاع واندک بوده است در برایند ان منطقه شاخ با چل در جاده دره شهر وپلدختر بوجود اورده است و همانند سدی جلوی اب رودخانه سیمره گرفته وتشکیل بزرگترین دریاچه آب شیرین فلات ایران در دوران سوم زمین شناسی دوره #ترسیز با #ترشیاری می دهد وتشکیل بزرگترین زمین لغزه روی کره زمین داده است در برخی دانشگاهای جهان چند واحد ازاین پدیده زمین شناس تدریس می شود
این رشته کوه از دم شاه درخاور استان
ایلام و شهرستان دره شهر و بخش ماژین اغار می شود تا جنوب شهرایلام ادامه دارد( در بخش شمالی کبیرکوه درجنوب دره شهر) سرچشمه رودخانه سراب دره دره شهر ودرباختر دره شهر سرچشمه رودخانه های سیکان کلم واب سد ایلام است
کبیرکوه کوهی مقدس است ازیک سو شاهزاده احمد در آن است و از سوی خاطره تمام نیاکمان رادردل دارد منبع آب اشامیدنی تمام استان ایلام است این کوه نقش مهمی در فولکور و تاریخ لرستان دارد و الهام بخش شعر شاعران بوده است، بگونه ای بین کبیرکوه وکوه گرین الشتر یک قرابت تاریخی دارد زیرا بیشتر ساکنان پیشین وحتی اکنون دره شهر وحتا بدره از الشتر وسلسله بوده است
چمه سر گرین کوئیر دیاربی
نشونه کوئیر لیت انار بی
و حتی چهل سرود لکی هم ابیاتی ازان نام کبیرکوه دیده می شود

کوئیر گن گن بای بوینه هماری
ولا دوس مچم وسرسواری

اربلنگی کوئیر وژم کردمه گل
ارا تو دت گلونی عه مل

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

مدیر محترم کانال مردمی " تاریخ و فرهنگ دره شهر"

خواستم بدین وسیله تشکری کرده باشم از همه ی فرهیختگان و عزیزانی که با تحقیق و مطالعه در خصوص شناساندن و معرفی زوایای کمتر معرفی شده "فرهنگ و تاریخ غرب کشور" به طور عام و "سیمره" به طور خاص قلم می زنند. به ویژه از آقایان #دکتر_نجم_الدین_گیلانی ، #احمد_لطفی ، #نورتقی_میرزایی ، #علی_اکبر_هاشمی، #رشیدآزادبخش، #علی_آقایی و سایر عزیزانی که با صرف وقت و حوصله در امر پژوهش به این مهم مبادرت می ورزند.
امیدوارم فضا و بستری فراهم شود تا این عزیزان و سایر عزیزان علاقه مند به "فرهنگ و تاریخ دره شهر" با هم اندیشی و تبادل کتاب، اطلاعات علمی، اسناد مکتوب و شفاهی قدم های سترگ و قابل توجهی را در این خصوص بردارند.
حقیر هم به عنوان کمترین عضو علمی این دیار فرهیخته تا حد توان، بضاعت و وسع علمی در #ترجمه نهایی آثار و معرفی آن به جهانیان در خدمت این عزیزان خواهم بود.

با احترام
یاسر لطفی
مترجم، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه
@CEYMARIAN

#چالگه یا انبار غله، یادگاری باستانی که از بین رفت

نورتقی میرزایی

عباس آباد منطقه ای است که از دیرباز محل سکونت بشر بوده است، آثار و بازمانده 4 حلقه قنات در این روستا حکایت ابادانی و سکونت بشر به درازای تاریخی ناروشن می رساند سنگ نوشته های در مظهر قنات اصلی روستا تاریخ انرا به دوره ساسانی و دوره رونق و گسترش شهر مهرگان شهر یا مهرگان کده دره شهر کنونی می رسد این روستا در درازای تاریخ یک ویژگی منحصر بفرد در ناحیه دره شهر داشته است وان تمایزی سیستم اجتماعی واقتصادی ان با پیرامون خود وانهم ناشی از نبوغ وهوش وذکاوت مردمانی بوده است که قرنها پیش دراین روستا زندگی و وجبات اجتماعی شکوهمندی داشته اند و برای نیاکان و مردم عباس اباد میراثی تاریخی است که به انها به ارث رسیده است..
به نظر میرسد تنها روستا در ناحیه ایلام بوده است که جایی ومکانی ویژه برای انبار گندم واذوقه داشته است که محل انبار گندم وجو عدس ونخود بوده..
از دوره ای که مردم اززبان نیاکان خود بیاد دارند محل انبار مشترک مردم کولیوند عباس اباد و فرخشاهی که در انسوی رودخانه سیمره سکونت داشتند بود (البته تا پیش از حکومت احمد شاه قاجار) مردم این روستا که ظاهرا از مردم کرمشاهی هستند با برادران فرخشاهی خود یک انبار مشترک غله و یک قبرستان مشترک داشتند قبرستان مشترک در شرق روستای رماوند است که چند صد سال پیشینه دارد و مزار بسیاری از نیاکان مردم عباس اباد وفرخشاهی های الشتر ودره شهر درانجا دیده میشود وهنوز تاریخ قبور قابل خواندن هستند چند هزار مزار در آن دیده می شد که ان هم در نهایت تاسف توسط کشاورزان همجوار روستای رماوند (تابع شهرستان کوهدشت) سال به سال ازمساحت ان کاسته می شود..
به هر روی تاریخ روستای عباس اباد یک تاریخی ارزشمند است انبار غلات که بیش از چند صد چاله تا دومتر گود ودر برخی جاها دو متر و نیم ژرفا وپهنای سه متر در عمق و در دهانه یک ونیم متر بود ودایره مانند... آن هم در ناحیه ای که خاک آن در برابر ریزش وموریانه و سیلاب مقاوم و در امنیت بود..
همیشه یک فرد بنام چاله بان یا چالاون داشت به گفته بزرگانی که نگارنده با انها در گفتگو کردم زمان ساخت آن معماری شکوهمند به دوره ساسانی ویا حد کم به تاریخی نا روشن می رسد اما پرسش اساسی و آنچه کنجکاوی نگارنده را برانگیخت این است ایا این انبار بزرگ غله انبار غله مهرگان کده یا دره شهر کنونی ویا صاحب منصبان نظامی بوده یا متعلق به ساکنان دور این دیار بوده است
هنوز پاسخی قانع کننده برای خود نیافته ام ان چاله ها که درمحیط مدور در جنوب غرب روستا پیش از وضعیت وگسترش کنونی بود انچنان نظم هندسی ودقتی داشتند که بی مانند بود و شباهت به کندوی عسل داشت و یک شاهکار هنرمندانه بود ...
نگارنده خود این انبارغله را مشاهده کرده است اما به دلیل نااگاهی مردم روستا ودست اندازی برخی از همجواران انبار غله (چالگه) وبی تدبیری مدیران شهری و میراث فرهنگی آن دوران در دهها سال پیش آنرا از بین بردند ودبیرستان پسرانه کنونی بر روی ان ساختند و یک دنیا تاریخ وشکوه این روستا به اسانی ازبین بردند برای نگارنده
رموز و شکوه ان انبار غله یک شاهکار تاریخی بود با وجود مسافرت در لرستان وایلام وکرمانشاه چنین شاهکاری بندرت یافت میشود
ساختار مهندسی آن به گونه ای بود که همانند کندوی عسل چاله ها درکنار هم دارای یک نظم هندسی زیبا بود راههای ارتباطی بین انها مهندسی دقیق و نقشه ای منحصر بفرد داشت که اکنون از حافظه تاریخ ومیراث فرهنگی این دیار پاک وناپیدا شده است...
ادامه دارد
برگرفته از کتاب در حال گرد آودی
#نورتقی_میرزایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

معرفی روستای عباس آباد
قسمت دوم
#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN
🔼آثارتاریخی وباستانی عباس آباد

#قلعه قیران با قلاع قیران
#غار دو درب
#قناتها
#منطقه باستانی بررت
#دول_دول
#چیاسوز
اطراف فاضل آباد کنونی تا سال 1307و چند سالی بیشتر ویا کمتر تحت مالکیت عباس اباد بود و اکنون چیا سبز مابین روستای وحدت اباد و فاصل اباد است ودول دول هم درجنوب مابین روستای عباس اباد وفاضل اباد
#قلعه قیران در جنوب روستا ناحیه ی میانی کوهستان مشهور به تخت دربلندای قله ای بنام کلو(تپه) سرخه یا کلوه سوره...
این قلعه، تاریخی ناشناخته دارد بگونه ای که آثار را وبقایای ان تنها با کنجکاوی زیادی دیده می شود این قلعه باقلعه سکه سون یا سکه ساز وقلعه فلعه تسمه
در حقیقت یک شکل هندسی سه گوش تشکیل داده اند
که خود جای کنجکاوی موشکافی زیادی دارددر ضلع غربی این قلعه اثارباستانی زیادی وجود داشت
که از صدها سال پیش تاکنون دست کاری شده است به باور نگارنده قلعه ای نظامی نگهبانی وهشداردهنده برای سکه ساز با سکه سون بوده است احتمالا از پایه مساحت زیادی داشته است هرچه بربلندای افزوده شده است کوچکتر شده است
#غار_دودرب
این غار در جنوب روستا در میان دره روبه شرق دیده میشود ، یک گنج بزرگ در ان وجود داشت ودارای نسخه گنج های ایران بود که دردوره سالهای پیش از 1340 توسط #گروه_باستانشناسی_امریکاییها که با یک بالگرد در بالای چیا سبز (در کشور ما به تپه های باستانی چیا با چغا خوانده می شده اند) فرود آمده بود وخاطرات شاهدان عینی در این باره شنیدنی است
البته برخی نقل وقول ازشاهدانی دیگراست براساس نشانیهای پیدا به یغما برده شد
#قناتها
سه حلقه قنات در این روستا وجود داشت : دوتا در گوش خاوری ان که در سالهای 1300 تا سالهای 1340 ازبین رفتند..
وجای انها به زیرساخت ساز رفت، اما قنات بزرگ واصلی روستا که درجنوب ان بود اب فراوانی داشت حتی جهت آشامیدن در مواقع ضرور استفاده می شد ودر مواقع خاص نیز مورد استفاده قرار گرفته است که ذکر آن در اینجا مجال نیست
در ابیاری زمین های کشاورزی ودر اموربهداشتی و سیراب کردن دامها استفاده می شد....
تاریخ ساخت این قناتها به دوره ساسانی می رسید و در نخستین چاه قنات درجنوب روستا سنگ نوشته ای وجود دارد هنوز در مظهر چاه قنات در دل زمین مدفون است که تاریخ ساخت ان برروی ان نوشته شده است به نقل مرحوم شادروان علی مراد نامخدای متاسفانه در دو و سه دهه ی گذشته توسط مردمانی مهاجر قنات اصلی پر شد واکنون اب ان مسیری نو پیدا کرده است وارد رودخانه فصلی میانی درجنوب روستا می شود... خود نگارنده بیا د دارد زمانیکه با اب این قنات زمین کشاورزی ابیاری می شد نظر نگارنده این است که مردم عباس اباد برای جلب توریست ازاداره میراث فرهنگی بخواهند انرا بازسازی کنند و بخشی ازتاریخ این روستا را زنده کنند
ونیازمند همکاری و از خودگذشتگی مردم است
#ناحیه ی باستانی بررت در شمال شرقی روستا در میان زمین کشاورزی دارای کوزه های سفالی گرد مانند در برخی جاها به بلندی دومتر وقطر بیش ازیک متر
که درسالهای پی درپی کشاورزی ویران شده اند .. البته در ژرفای ان ناحیه همچنان کوزه های بزرگ سفالی و سالم همچنان وجود دارد
به گفته برخی گاه کوزه ای بزرگ برروی کوزه ای دیگر بود، گوی انبار بزرگ مواد خوراکی نظیر گندم وجو ودیگر... بوده است
#دول_دول که دو گور سنگی مربوط به دوره باستان می باشند که قرنها با ساروج پلمپ شده بود که در تاریخی ناروشن گشوده شده اند تلاشها وکوشش های نگارنده حتی درمیان راویان شفاهی هم نتواست چیزی بیش از این درباره ان
نوشت اما بی شک وتردید از گورهای سنگی برروی کوه به ارتفاع بیش از 4 تا5 متر بزرگان و شاید شاهزادگان دوره ساسانی اسکانی وهخامنشی است(نیاز به منبع، ادمین)
البته سکه سون مکانی بوده است که خسرو پرویز شیرین رابرای دوری ازچشم فرهاد مدت زمانی ساکن کرده بود(نیاز به منبع، ادمین)
دراین باره روایت های گوناگونی درمیان مردم هست که درکتاب در حال نگارش بیشتر توضیح داده خواهد شد
به هر روی در پای بزرگترین گور سنگی شبیه به گورهای کنار تخت جمشید است(نیاز به منبع ، ادمین) و این اهمیت وشکوه تاریخ شهرمان رانشان می دهد در پای پله های ان در سمت جنوب ان گنج یابان بارها وبارها انرا کاویده بودند
#چیاسبز یا #چغاسبز درجنوب روستای فاضل اباد مرز میانی روستای فاضل اباد ووحدت اباد یکی از شاهکارهای باستانی مهرگانکده دره شهرکنونی است
که آب اشامیدنی موردنیاز ان بوسیله لوله های سفالی از چشمه دول دول
به درازی بیش ازدو کیلومتر کشیده شده بود نگارنده در زمان نگارش پایان نامه ی دانشگاهیم در سال 1369 رد و نشان عبور لوله های سفالی مشاهده کردم ودرپایان نامه ی خویش به ان اشاره کرده ام اما چون دوربین عکس برداری نداشتم، نتوانستم عکس های آنرا برای ایندگان به یادگار بگذارم.
ادامه دارد ..
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

تاریخچه روستای #عباس_آباد
بخش نخست
#نورتقی_میرزایی
این روستا در بخش باختری شهرستان دره شهر قرار گرفته است یکی از دو روستای بزرگ شهرستان دره شهر است
در غرب این روستا دره رودخانه زرانگوش مرز دو روستا و مرز شهرستان دره شهر وشهرستان بدره می باشد
مردم این روستا لک زبان شیعه دوازده امامی و از نگاه تباری مردم این روستا ازایل قلی وند(کلی وند کولیوند کلیوند) می باشند از سه تیره می باشند
1 کرمشاهی(هواس)
2فرخشاهی(خیرالله یا قهرمانی) و هابیل
3 اسماعیل
که اکثریت با تیره هواس کرمشاهی است
البته از آغاز شکل گیری روستا چند خانوار از مردم زید خیربراری و یک خانواده از رماوند در این روستا اسکان داشته اند ..
اکنون بافت جمعیتی روستا دگرگون شده است اما اکثریت مطلق با قلی وندها است شایان توجه است همه مردم این روستا ازدیگر طوایف چنان باهم آمیخته شده اند که هیچ گونه جدای بین مردم این روستا وجود ندارد و از چنان وحدت و انسجامی برادرانه برخودارند مردمی صلح جو وکوشا وانسان دوست دریک کلمه نمونه ی کم مانند ازخوی ومنش ایرانی دارا هستند که هر بیگانه ای که دراین روستا ساکن شده است ازگذشته وتاکنون مورد احترام بوده است ودر غم وشادیها جزیی ازخود دانسته اند و در اختلافات درهنگام داوری بزرگانش جانب عدل وداد می گرفته اند حتی اگر یکسوی این داوری برادرشان هم می بود
مردم این روستا همانند دیگر مردم کولیوند از دوره صفویه به دره شهر امده بودند اما نزدیک به 200 تا 230 سال بین الشتر ودهلران وابدانان ودره شهر ییلاخ وگرمسیر ییلاق وقشلاق در رفت امد بودند تا اینکه درزمان فتحعلی شاه قاجار در سال و آغاز جدایی والی ایلام ازلرستان ومحدود شدن قلمرو حسن خان والی به ایلام کنونی وبا فوت حسن خان والی در سال1255ه قمری دولت قاجار والی گری ایلام را به سه فرزند او بنام های حیدرقلی علی قلی
واحمدقلی داد بین این سه برادر درگیری واختلاف ایجاد شد به این دلیل بخش زیادی ازمردم کولیوند در دره شهر به الشتر وخاوه برگشتند
وبخش زیاد دیگری در دره شهر ومهران
تاکنون ماندگارشدند...
با روی کارامدن رضا شاه پهلوی
مردم این روستا که در زرانگوش و فاضل آباد چادرنشین بودند در سالهای 1310 وشاید سال 1308 مامورین نظانی دولت بنام امنییه یا به گویش مردم امن یه
با خنجر چادر های مردم راپاره می کردتا بکجا نشین شود به همین دلیل دولت وقت درمکان مسجد وخانه بهداشت ومخابرات کنونی با گرفتن دوریال ازمردم یک نقشه باضافه کشید مردم را مجبوربه خانه سازی کرد
ویک مدرسه سواد اموزی هم درکنار روستا ساخت تا اینکه جنگ دوم جهانی اغازشد مردم چون دامداربودند وفشار نیروی دولتی برانها نبود به مکانی بنام زمگه رفتند ودرانجا دوباره خانه سازی کردند
ویک مدرسه با معلمی بنام مدیر کوتاه یا کوله سواداموزی مردم روستا اغازشد
ونخستین پاسگاه ژاندارمری در دره شهر دراین روستا اغاربکارکرد
تا اینکه درسال 1345 تا 46 در مکان کنونی روستا ایجاد شد.
ادامه دارد
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#زمین_لغزه نه زمین لرزه

پس از زمین لغزه بزرگ سیمره (نه زمین لرزه و زلزله) مسیر رودخانه سیمره مدتها بسته می شود و دره شهر تا سد سیمره یک دریاچه بزرگ بوجود می آورد سپس بر اثر ازدیاد آب و سرریز شدن آب سیمره راهی بسوی جلگه خوزستان یافته و سرازیر می شود ...
از مراداباد تا کوههای ماژین چون تپه های گچی دیده نمیشود سبب ایجاد چل یا شاخ(سنگلاخهای وسیع جاده دره شهر پلدختر) شده است وهمین سبب بستن جلوی دو رود سیمره وکشکان بسوی خوزستان شده بود و ایجاد دریاچه بزرگ سیمره از پل گاومیشان تا سد سیمره.
@ceymarian
از شواهد زمین شناسی آن دریاچه بزرگ می توان موارد زیر را نام برد:
۱_ وجود رسوبات ابرفتی در محل بهم پیوستن دو رود کشکان و سیمره در ارتفاع بالا
۲_ وجود تراس ها (پله پله های کنارسیمره) ابرفتی در کناره سیمره
که حتی یک روزی جای خود دره شهر کنونی درزیر آب بوده است...
@ceymarian
و توضیحاتی در مورد درباره بزرگترین زمین لغزه دنیا:

نخست اینکه عامل ایجاد آن زلزله نبوده است ..
دوم اینکه در منطقه سیمره پیش ازاین رویداد یک درچاچه گرم وکم عمق وجود داشته است و رسوبات تبخیری (گچ وتپه های گچی) موجودر این منطقه شواهد وجود آن هستند.
سوم اینکه براثر فشار وحرکت پلیت با ورقه عربستان رسوبات بخشی از بستر دریای بزرگی که بازمانده آن خلیج فارس است، دچار حرکت و ایجاد پدیده کوهزایی شده است و رسوبات بستر ان دریا بر روی رسوبات تبخیری(گچی) رشته کوه بزرگ زاگرس که کبیرکوه یکی از رشته کوهای منظم ان است را بوجود آورده است...
بر اثر بلندی زیاد کبیرکوه در اغاز شکل گیری دچار لغزش سراسری می شود
شواهد آن وجود رشته کوه ورزین مابین دره شهر و کبیرکوه است که در زیر کبیرکوه سراسر ان رسوبات تبخیری
(گچی) دیده می شود...

اما در مورد عوامل آن زمین لغزه می توان موارد زیر را نام برد :
۱_ارتفاع زیاد کبیرکوه
۲_وجود یک لایه رسی بین لایه های چین خورده کبیرکوه که درهنگام خیس شدن ان لایه رسی سبب زمین لغزه بزرگ جهان شده است اما هرجا که تپه های گچی در پایین دست کبیرکوه وجود نداشته است
ریزش لایه های سنگی کبیرکوه به نقاط دورتر در سراسر کبیرکوه می توان مشاهده کرد
ضمنا رشته کوه ورزین بین دره شهر و کبیرکوه حاصل آن زمین لغزه بزرگ بوده است.
#نورتقی_میرزایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian

ادامه معرفی طایفه کولیوند سیمره👆👆
@ceymarian
و به صورت پراکنده در بیشتر روستاهای دره شهر تا مهتابی...
در آبدانان پراکنش جمعیتی دارند..
از سرشناس ترین افراد این تیره کولیوند می توان بهرام بساطی معروف به بهره
نام برد از روستای عباس اباد، برانازار نظری که باسوادترین فرد این تیره بوده است که در آن زمان شخصیتی سیاسی نیز بوده است..
افراد زیر همه مشرف به حج شده اند:
@ceymarian
شریف بساطی
الله نور اله نوری
احمدعلی بابلی
محمدحسن پناهی
لطیف شکری
بدالله یاری
بساط بساطی
حاتم ولی زاده
عباس کرمشاهی
شیخ طهماس رحمتی

#عبدل شه یا عوله شه:
بیشتر در الشتر ساکن هستند
اما برحسب ادعای یکی ازهمکاران فرهنگی ساکن در الشتر
یادگاریهای قلعه تسمه
وبخشی ازمردم گل زرد
از این تیره هستند
بنظر نگارنده این متن
مردمان کله مهدی یا کله مرد که در روستاهای وزیراباد، دشت آباد، جمشید اباد، هومان و هواسعلی جز این تیره باشند..
برادران غلامی در روستای قلعه تسمه جز کله مردها یا کله مهدی هستند
ضمنا مردم هواسعلی خود را با هواس عباس اباد نزدیک می دانند
برخی ازمردم این تیره خود را کردی یا همان کله مرد می دانند
یکی از شاعران این تیره ملا علی کولیوند ازاین تیره
می باشند
#بمارشه یا بمارشاه
کسانیکه فامیلی کوچکی دارند
وکارخانه ای ها و دانیاری ها
وبخشی از مردم گل زرد جز این طایفه هستند
#ایمارشاه و یا ایمارشه
@ceymarian
#کرمعلی
در دهستان خاوه شمالی به مرکزیت روستای قلعه کفراج سکنی دارند و به تیره های زیر تقسیم می شود
سلطان حسین
حسین خان
عبدالحسین
دودمان تشمال
مهر علی
کرم الله
علی حسن و غلامحسین
از افراد مشهور این تیره سلطان حسین خان کرمعلی که توشمال ایل کولیوند بوده را می توان نام برد ...
البته علی خان کرمعلی نیز فردی جنگاور و نامی بوده و حدودا دوازده پسر داشته است ...
شاعر سرشناس حجت اله مهدوی در لرستان از این طایفه است ..

@ceymarian
#فلک_الدین
در دهستان خاوه جنوبی به مرکزیت برخوردار از افراد نامی این طایفه شادروان کاظم خان خاوری را نام برد ...
این طایفه به دو تیره خان خا یا خان آقا و میکال تقسیم می شود و مردان نامی انسان دوست و سخاوتمند زیادی داشته اند ...


#ایرانشاهی ها
ایرانشاهی ها پراکنده هستند درخاوه الشتر در گاماسیاب روستاهای بالا وپایین
50 خانوار در محموداباد اصفهان
در شیراز
در درود وازنا والیگودرز
در خرم اباد
یکی از افراد با مروت وبا انصاف این طایفه
سبزعلی قربانی
بوده است
چندده خانوار در میدان مادر ایلام
چند خانوار در دره شهر
در دینه ور کرمانشاه هم صدها خانوار پراکنش دارند

#قلای
@ceymarian
در غرب الشتر در مکانی به همین نام سکنی و روستاهای رشت، قنبرعلی، گلستان، سرنجه و چشمه طلا..
مردم این تیره گویش لری دارند و کرمی فلاحی( یاغی) از مادر به این طایفه می رسد...
ضمنا
در باره بعضی از اهالی عباس آباد بنام اسماعیلی ها
که درست این مردم سه مال دای وند هستند اما ریشه ی آنها با توجه به تحقیقات میدانی که در استانهای کرمانشاه ولرستان وایلام انجام داده ام جز ایل کولیوند هستند
نیمی ازآنها در دره شهر (عباس اباد) و نیمی دیگر در صحنه کرمانشاه
از افراد سرشناس انها حاج جهان برفی وبابا حسن خدادادی را می توان نام برد
شامل خانواده های برفی، خدادادی، قادری و اسماعیلی هستند

البته مرز بندی بین سه تیره عولشه وایمارشه یا ایموشه
وبمارشه برای نگارنده سخت بود برای درک درستر واقعیت
باید تحقیقات میدانی انجام شود..

در ضمن هرگونه نقد، پیشنهاد وارد بر این متن
با کمال خرسندی می پذیریم برای نگارنده
بیان واقعیات مهم است...

#نورتقی_میرزایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian