تاریخ و فرهنگ دره شهر

... در میان فصل های دفتر کاهی نمور خاطرات قدیم ، فصلی است شبیه #پاییزی ؛ که رفتی ! ...
و #بهاری که امدی !
می آوردی ؛ بابونه های خوش بو را به دشت و دمن !...
ما که در زیر خروارها طاغوت بی رحم تنهایی و فقر ، فصل ها را از هم #تمیز نمی‌دادیم ، تا #تو ...
که رها کرده بودی در میان باد موهای آت را ، تا بسوزانی من و دودمانم را ...
ما که از بلوغ و استقلال ؛ یک #جلاقه نصیب مان شده بود ، برای صید گنجشکی بر روی شاخه ای از درخت همسایه ...
باد تکان می داد درخت را ؛ تیر با دقت تمام از #جلاقه ام رها شد بر تنه ی درخت خلید ، گنجشک پرید و تو خندیدی ...
ای لعنت به باد ؛ می لرزاند #قلب من ؛ #موهای تو ... و شاخه های درخت را !! ...
#صید شدیم ؛ برای #صید #گنجشکی ...
و تو بر قلب ما آن همه سال ؛
#خدایی میکردی ؛ #خدایی ...
#حسین_غلامی✍

( #جلاقه = تیرکمان )

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

با سلام و درود به ادمین و مخاطبان محترم کانال وزین فرهنگ وتاریخ سیمرە

در جواب آقای #بابائیان کە فرمودە اند#ایل_کرد و#صفحە_کرد نامی جدید است و با ظهور تلگرام بوجود آمدە است، باید گفت دوست عزیز و محترم! اسم ایل کرد و صفحە کرد نە تنها امروزی نیست بلکە قرن‌ها قدمت دارد.
حسن خان والی بعد از استقرار در ایلام ( 1225ه.ق) منطقە را بە سە تن از فرزندان خود واگذار کرد کە یکی از این بخش‌ها #صفحە_کرد و #ایل_کورد بودە کە بە #علی‌_خان رسیدەاست. من سندهای زیادی دراین بارە در دست دارم کە در صورت لزوم، ارائە می‌دهم.
اماجناب بابائیان را بە یک سند ازخوانین درە شهر ‌ارجاع می‌دهم و بە همین یک سند اکتفا می‌کنم.

#سند
هم من وهم شما بی‌شک
#صید_محمد_خان_میرمعروف بە
#اشرف_العشایر را می‌شناسیم و همە می‌دانیم درزمان والی #غلامرضا_خان بخش‌هایی از آبدانان دراجارە
#میر_و_زینی_وند بود، درهمان سال‌ها برادران صیدمحمدخان درآبدانان(عباس ومیرزا) بودند. گویا صیدمحمدخان دلتنگ برادران می‌شود و برایشان نامە‌ای ارسال می‌کند، وقتی نامە بە دست برادران می‌رسد آن‌ها نیز بە رسم ادب جواب نامە را می‌دهند. دراین نامە برادران میر صراحتا بە #صفحە_کرد اشاره می‌کنند کە در زیر، متن هر دو نامە خواهد آمد.

نامە صیدمحمدخان اشرف العشایر بە برادرانش عباس ومیرزا(اواخرقاجاریە)👇👇👇👇


قاصدا برخیز رو راهت همینه
شیخ مکان را ترک کن ازراه پینه

درسرکوه، سیدصلاح دین، را نگاه کن
از سلام و سجده‌اش ما را دعا کن

لیز کن اندر نشیب، بی خور و خاو
دم قلعه، ملک چوراو ، توت زوراو

چونکه دارم اندر آن جا دو برادر
سلبی و بطنی ز باب و هم ز مادر

مثل پیکی با ادب، آنجا جلوس کن
هردو را ازجای من، تودیده بوس کن

بو عزیزان، سروران ، حالم غریبه
همچو می‌دانم، که مردن عنقریبه

من شما را ، از زمین بالا کشاندم
دشمنان رایک به یک، پائین نشاندم

لطف حق یاری و زحمت‌ها کشیدم
تا به صد زحمت، به این جاها رسیدم

بس شدم منصوب ازسلطان ایران
تا شدم محسوب ، درسلک وزیران

با وجود اقربا و ، قوم و خویشم
داپیره مویه کنان ، آید به پیشم

وقت مردن برمکی ، تلقین بگوید
یارحسین غسلم دهد اعضام شورد

قاسم کل کل ، برد خاکم سپارد
چند روزی هم ، عزایم را بدارد

نورمحمد را امانت یار باشید
خود ز هرنیک و بدش هشیارباشید


واما جوابیه برادران میر به برادرشان:

قبل ازاین خبررسید که میرسواره
عنقریب از ره رسد خیلش دیاره

فرش وظرف و هیزمی آماده کردیم
چند روز در خدمتش فایض به گردیم

قاصد بدخبرت ، که غارتی بود
بداسم و بدخبر و بد اخم ری بود

هوش گوش مان را به غارت ، غارتی برد
نیمه جان افتا ده‌ایم در #صفحەی_کرد

گر تو خواهی سر نهیم بر آستانت
مال وجان را کل کنیم قربان جانت

قاصدخوش خبرت ، از در در آید
نیمه جان رفته مان رجعت نماید

والسلام
#احمد_زینی_وند
@CEYMARIAN

قسمت پایانی مقاله باباسیف الدین(ع)

احمد لطفی، مدرس دانشگاه
@CEYMARIAN
او مجاهدی فی سبیل الله بود که برای دفاع از #امام_هشتم (ع) در یک نبرد نابرابر به شهادت رسید و مثل جدش امام حسین (ع) سر از بدنش جدا کردند و جنازه ش را بر درختان ون به دار آویختند، تا دیگران جرئت دفاع از ائمه اطهار (ع) را نداشته باشند. از آن زمانی که جنازه اش را در حاشیه کبیرکوه به خاک سپردند، شیعیان #مخفیانه او را زیارت می کردند ولی از زمانی که حکومت شیعی آل بویه شکل گرفت، این سلسله که خود از نسل ساسانیان بودند و به نوعی جزو دایی های امام سجاد (ع) به شمار می آمدند. عزاداری برای ابا عبدالله (ع) و اعوان و انصار و اعقابش را آزاد و مرسوم نمودند، بنابراین مردم شیعه آزادانه به زیارتش می رفتند دور قبرش با سنگ دیوارچینی کردند و زن های بزرگوار ایلیاتی در نظافت آن محل کوشش می کردند و مردان درخت در اطرافش غرس می کردند و چشمه های اطراف آنرا لای روبی می کردند. بعدها ایل حسنوند در خدمتگزاری به امامزاده کمر همت به خدمت بستند البته ایلات و عشایر منطقه هم تشریک مساعی می کردند کم کم جماعتی امامزاده را چون نگینی در بر گرفتند، اگر کسی از آن ها عمرش به آخر می رسید با چشمه های اطراف مرقد امامزاده آنرا غسل می دادند و قبرستانی شکل گرفت و افراد آرزو می کردند در حاشیه ی مرقد امامزاده آن ها را به خاک بسپارند.
خادمان و جارو کاران امامزاده باباسیف الدین(ع)، افرادی از ایل حسنوند خصوصاً تیره سرکنی این کار را انجام می دادند، و از دهه بیست شمسی بانویی به نام #عنبر_عموزاده، خادمی به تمام معنا را انجام می داد در زمانی که برق وجود نداشت کربلایی #ترابعلی_عموزاده از دوران نوجوانی حتی گاه از پلدختر نفت برای روشن بودن چراغ امامزاده تهیه می کرد و الان به همراه چند نفر از اهالی ارمو، هیئت امنای امامزاده هستند وخیلی از افراد برای تمیز کردن داخل صحن و محوطه امامزاده ثبت نام می کنند، و امر نظافت را به جا می آورند، گروهی نیز به طور خود جوش در امر جارو کردن و سامان دادن به امامزاده تلاش و کوشش می نمایند.
مرحومه بانو عنبر عموزاده که از سالهای ۱۳۲۰ شمسی به اینطرف تا زمانی که جان به جان آفرین تسلیم نمود با روی گشاده از زوار پذیرایی می کرد و با حداقل امکاناتی که داشت به رفع مشکل زوار عنایت ویژه داشت. این خانم که در قرن چهاردهم شمسی زندگی میکرد، بانویی متدین، متقی و احتمالاً مادرش از سادات سید صلاح الدین محمد (ع) آبدانان بوده است. عنبر عموزاده بانویی با وقار و متین بودند که نورانیت را میتوان از چهره اش ملاحظه کرد .
بعد از بانو عنبر دختر صید عزیز که جزو طایفه سوره میری بوده است، پسرش #صید_یحیی به همراه تنی چند از اهالی ارمو به انضمام افرادی متفرقه، به عنوان خادمان افتخاری در خدمت امامزاده باباسیف الدین(ع) هستند و الان با مدیریت حاج ترابعلی عموزاده، امامزاده به صورت یک پایگاه زیارتی و فرهنگی از رونق قابل قبولی برخوردار است .
در مصاحبه ای که با صید یحیی پسر مرحومه بانو عنبر عموزاده داشتم، ایشان گفت مادرم از سالهای قبل از تبعید هم متولی امامزاده بودند و نام مادر صید هادی است.

امامزاده باباسیف الدین تکیه گاهی مطمئن
@CEYMARIAN
نگارنده وقتی انسانهای دردمند را می بیند، که چگونه با امامزاده سخن می گویند، و دلداده و دوستدارش هستند، و هر زائری به نوعی مسئله و مشکل خود را بیان می کنند. آنها مخصوصا" زنها گاه در کنار مرقد مطهر و ضریح امامزاده نشسته اند و با قبر نجواهایی عرضه می شود در آن لحظات امید و آرامش و اطمینان را از وجود آنها می شود تشخیص داد .
تبلیغات برای معرفی امام زاده بابا سیف الدین(ع) ضعیف است، این امامزاده ی شهید در راه خدا وشمشیر زن کم نظیر، نوه ی واقعی امام موسی الکاظم (ع) و برادر زاده امام رضا (ع) میباشد. این بقعه و بارگاه مقدس نیاز به توجه مسئولین دارد. البته گامهای بلندی برداشته شده است، اما از لحاظ فرهنگی کراماتی که امامزاده داشته است، کسی تاکنون آنها را گرد آوری نکرده و این یک نیاز تاریخی ـ اجتماعی است...
ادامه در پست بعد ...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian

در زمان حکومت احمدشاه قاجار بین #صید_محمد_خان و والی پشت کوه اختلافی بروز می کند که باعث می شود اینان با نظر علی خان غضنفری در #طرحان و خاووه عهد اتحاد ببندند و برای محکم کردن اتحادشان اینان سه جلد قرآن را با هم مهر و امضاء می کنند ...
ظاهرا میانه آنان شکر آب می شود و وقتی #میرزا_محمد_خان و تنی چند از برادرانش مهمان
دار و دسته امرایی می شوند وی آنان را زندانی می کند..
امرایی به زندان بان هایش می گوید که چون مردم سیمره مردم زرنگی هستند از ایشان مواظبت ویژه به عمل آورند ...
ضمن همه مواظبتی که از ایشان می شود آنان از زندان می گریزند.‌...
@ceymarian
پس از بازگشت، صید محمد خان در جواب این عهدشکنی نظر علی خان اشرف امرایی، با اشاره به پایبندی مردم سیمره به عهد وپیمان، این شعر را برای ایشان به نظم در آورده و و برایشان می فرستند، ضمنا بعدها آنان نیز این شعر را با شعر دیگر پاسخ می دهند ...


@ceymarian
رییس خاوه سالار سلطان رییس خاوه
محبوسی میرزا، ای چه حسویه

پنج کتو دیریم ژ انبیای جلیل
ارا هر مذهب، راهنما و دلیل

فرقان و تورات، زبور و انجیل
پنجمین صحف، میراث خلیل

اکرم ضیف ذکرن، وی پنج کتووه
مهمان لحت کردن و بزرگ باووه

یی ساله بنده، چوی گیون نثارم
ویم اژ سرداران ، امیر مشمارم
@ceymarian
حبیبه مرم، کرونه مارم
اسب تقدیمی و شوق سوارم

سه قرآن مهمور بیسه ای خاووه
مهمون لحت کردن و بزرگ باووه

پی خیر خواهی امیر مکوشم
خرقه ی بندگی مکم ار دوشم

واهمه طرحون امسال نموشم
آواز بدنومیت جمعا ار دوشم

هشیاری فراش وی می شکاووه
مهمون لحت کردن و بزرگ باووه
@ceymarian
له کین ول کنیم و لفظ لری
صحبت و شوخی قدری همکری

اطمینون تو ونم ده گری
رتم تا جایی که پی دم بری

شیطو نمونیه، خان ده افتاووه
مهمون لخت کردن و بزرگ باووه

قول و اطمینون قومی ها ‌و زن
حسین حویسیره صی می زبن
@ceymarian
... ... ... رنگ ده رویش پرنی
جومه خلاطیش ده ورش درنی

.... ده خوف هه ها ده پاوه
مهمو لخت کردن و بزرگ باووه

یوسف خون عرضی کرد د حضوری
نیکی ای دنیا بدی مشوری

قرآن امیر وصلت سالار
عهد امرایی بکین پایدار
@ceymarian
ارا سر رشتت جیرم کواوه
مهمون لحت کردن و بزرگ بووه

بدی خانکه ی گراون مه شور
قاتل بی و قتل مهمونیل جسور

نوم نیک خویه نه که صد کرور
بدی من و جا خانه کی ای گور
@ceymarian
ای مذهب تو قراو چی آووه
مهمو لحت کردن و بزرگ بووه

خلیل بیزاره هر ئه کار تو
و چه اطمینو بای و مال تو

ده کسی چطور نوش که نون تو
نون عشایر تاوه خون تو
@ceymarian
هر که مهمو بو مالی چه پاو وه
مهمو لحت کردن و بزرگ باووه

خوانین بزرگ با قول بو خاصه
کسی وی دنیا قولی و راسه

غلام رضا خان خداشناسه
قولش و لفظه، لفظه اسکناسه

امیر جنگ مشهور و روی دنیاووه
مهمو لحت کردن و بزرگ بووه

هر گاه مردی هس ای شان میرن
والی والا شان میر کبیرن

فهم و ادراک پر دانا و دبیرن
عهد قول مشکن و بی نظیرن

نیام ار تخته بزانی داووه
مهمو لحت کردن و بزرگ بووه
@ceymarian
هر کسی بنه حق امت نبی بو
گویا قصاوت ولیش قبیح بو

می زبون جلاد مهمو زبیح بو
مشگل ای کاره رضایت نبی بو

حق ئه معجزات وی میشکاوه
مهمو لحت کردن و بزرگ باووه

وی طوره بیه رضای خداوون
قرآنی مهمور طوقش ده گردن

بی اجازه ی تو رها بین ئه بن
یه من ژ تاریخ تا روژ مردن

سه قرآوو مهمور بیه ئه خاوه
مهمو لحت کردن و بزرگ باووه

قلیل عرضی تره جایش خالین
کسیل بزرگ ونش حمالین

هم خلی پیش جنگ شقاو لالین
امچخ(ترکی) و تاراچ و اسالی ین

تلافی قاوه دس و کلاوه
مهمو لحت کردن و بزرگ باووه
@ceymarian
فقره ی و جهون امون و حداد
دوسی چن سالی میرت دا وباد

نه اژ خارتم چی کت ئه کیفت
نه امون الله بی و رفیقت

و قول کریم هر چی مامووه
دست ... امونت کووه

ارسالی از #علی_اصغر *جوان* #هاشمی

ضمنا میرهای دره شهر از نظر اصل و تبار خود را از اعقاب شاهوردی خان به حساب می آورند و طایفه ی امرایی در الشتر و خاووه و طرحان نیز خود را از اعقاب شاهوردی خان به حساب می آورند ...

لینک عضویت در کانال:
https://telegram.me/ceymarian