انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران

#مرگ‌خدا
Channel
Logo of the Telegram channel انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران
@iranian_antitheistsPromote
853
subscribers
1.4K
photos
283
videos
1.64K
links
بر چرخ پادشاهی‌عالم کسی نبود انسان که سجده‌کرد، خدا آفریده‌شد ☆ آرشیو @UnbelieversLectures ☆ کتابخانه‌انجمن @ir_antitheists_Library ☆ ربات انجمن @anti_theistsBot ☆ گروه انجمن @iranian_antitheists_group ☆ وبلاگ رسمی انجمن tiny.cc/anti-theists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران

✫ نگاهی به اندیشه‌های #فریدریش‌نیچه در نقد دین (۱۱)


#نهلیسم چیست؟ (۱)

نقد #نیچه از متافیزیک هنگامی به اوج می‌رسد که او #مرگ‌خدا را اعلام می‌کند. گفتنی‌ست که اندیشه #نیچه در این بافتار کمتر بر سر بی‌اعتبار ساختن متافیزیک یا تئولوژی، بلکه بیشتر بر سر رنگ باختن جهان‌بینی‌ای است که به ایده‌خدا باور دارد.

اصطلاح #مرگ‌خدا در نوشته‌های #نیچه تازگی ندارد. پیش از او #ژان‌پاول نویسنده‌ و #هگل فیلسوف‌آلمانی در آثار خود این اصطلاح را به کار برده بودند. تفاوت اساسی در آن است که #نیچه پیامدهای #نهلیستی مرگخدا را موضوعیت می‌بخشد. او فکت‌تاریخی اعلام مرگ خدا را در نوشته‌های خود به گونه‌ سایه‌ای توصیف می‌کند که سراسر اروپا را فراگرفته است. این سایه، #نهلیسم است. اما #نهلیسم چیست؟


#نهلیسم (هیچ‌انگاری)، آنگونه که #نیچه می‌گوید، به معنی نفی‌همه‌حقایق و ارزش‌های‌مطلق و باور به بی‌ارزشی، یعنی بی‌معنایی است
بر این پایه می‌توان گفت که #نهلیسم پیامد رفع باورهایی است که برای فلسفه‌ نظری و عملی عصر خردگرایی و روشنگری جایگاهی کانونی دارند. ولی #نهلیسم فقط بطور بی‌واسطه پیامد دست کشیدن از باور به نظمی عینی برای حقایق و ارزش‌هاست؛ #نهلیسم بطور باواسطه، معلول حاکم شدن ضعفی روانی و فیزیکی است که #نیچه آنرا تباهی یا انحطاط می‌نامد و به معنی سقوط و فروپاشی زندگی و اراده‌ برای زندگی، هم در فرد و هم در جامعه است. #نهلیسم آگاهی ناتوان برخاسته از انحطاط و تباهی است. رویکردی است که به زندگی و ارزش‌های مثبت آن باور ندارد. از دیدگاه روان‌شناختی، #نهلیسم پیامد شرایطی است که در آن جستجو در پی معنا بی‌نتیجه می‌ماند و آدمی درمی‌یابد که آن‌چه را جستجو می‌کرده، اصلا وجود ندارد. به دیگر سخن، هنگامیکه آدمی تلاش می‌کند واقعیت را با کمک مفاهیم #وحدت، #حقیقت و #هدفمندی بفهمد و سرانجام باید بپذیرد که وحدت، حقیقت و هدفی وجود ندارد؛ در چنین شرایطی است که اندیشه‌ی بی‌ارزشی و بی‌معنایی جهان ابطال‌ناپذیر می‌گردد

از دیدگاهی دیگر، #نهلیسم بیان فلج شدن اراد‌ه‌‌زندگی است و این حالت سرشت انحطاط را می‌سازد. خود #نیچه می‌گوید که جنبش #نهلیستی بیان یک تباهی ‌فیزیولوژیک است. ناتوان شدن نیروی اراده، خود را در نیازهای باور به متافیزیک و دین و نیز ترحم متجلی می‌سازد. زیرا ترحم نیروی زندگی را کاهش می‌دهد و به این معنا زندگی‌ستیز است.
#نیچه در #تبارشناسی‌اخلاق، اخلاق‌ترحم را ترسناک‌ترین عارضه‌فرهنگ اروپایی و بیان #نهلیسم می‌خواند

#ادامه‌دارد


Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


#نیچه و #مرگ‌خدا (۲)

چیزی که #نیچه می‌خواست بفهمد #نیهیلیسم بود.
او در آخرین کتابش #اراده‌قدرت به این سوال پاسخ می‌دهد،
#نیهلیسم چه معنایی دارد؟ هدفی وجود ندارد، چرا؟ پاسخی نمی‌یابد
#اراده‌قدرت، بخش ۲


اگر خدا مرده است پس همه‌چیز مجاز است.

#نیهیلیسم مشکلی بود که #نیچه سعی کرد در این اثر فلسفی خود به آن بپردازد. درپس تغییرات بی‌شماری که در قرن نوزدهم در حال رخ‌ دادن بودند، یک تحول عظیم فرهنگی قرار داشت که کمتر کسی به آن توجه کرده بود،
× فروپاشی ناگهانی نظام ‌ارزشی‌مسیحی

این رخداد ناچیزی نبود. در سراسر اروپا و جهان مردم تحت تأثیر آن بودند بدون اینکه آن را بفهمند. #فاشیسم، #آنارشیسم و بدبینی رو به رشد بود. #بی‌معنایی و #نیست‌انگاری در بین روشنفکران والا مورد استقبال قرار گرفته بود. اگر کاری صورت نمی‌پذیرفت سده بیستم می‌بایست شاهد هراس‌انگیزترین جنگ‌هایی باشد که جهان تا کنون بخود ندیده بوده است


جنگ‌ها رخ دادند و در واقع بسیار هولناک بودند. #نیچه در قرن نوزدهم درگذشت و هرگز ندید
چگونه متفکرین نازی فلسفه او را مخدوش کرده و ندید چگونه یک چکمه‌پوش (هیتلر) را جانشین ابر انسانارزش‌ساز او کردند.


جالب‌ترین چیز در مورد #نیچه، به‌عنوان فیلسوف دگرگون‌کردن، نحوه برخورد او به بحرانی بود که دراطراف او پدیدار می‌شد. او با تغییر جهت‌دادن بحران به سمت مثبت آن را دگرگون کرد.
#نیچه تلاش کرد #مرگ‌خدا را به‌صورت فرصتی بی‌نظیر نشان دهد. هر چند #مرگ‌خدا بنیاد ارزش‌های سنتی را متزلزل کرده بود، ولی به اعتقاد #نیچه، این امرضروری بود تا نظام ارزشی جدیدی جانشین آن‌ها شود


#پایان



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


#نیچه و #مرگ‌خدا (۱)

#فریدریش‌نیچه، متفکری که با عصر خویش در جنگ بود. برای درک دیدگاه نیچه در مورد #مرگ‌خدا و #اراده‌قدرت، ما احتیاج داریم جهانی را که او در آن می‌زیست بشناسیم.


قرن نوزدهم، عصر شکوفایی صنعت و تحولات اجتماعی بود. آلمان قدرت صنعتی عظیمی بود که تحت رهبری امپراطور #ویلهلم‌اول متحد شده بود. جامعه اروپا داشت از درون، توسط طبقه متوسطِ در حال رشد، تغییر شکل می‌داد.
طبقه کارگر از شرایط‌شان شاکی بودند و تحت تاثیر عقاید #مارکس رویای #انقلاب در سر می‌پروراندند.
همه ملهم از امکانات علم، دموکراسی، سوسیالیسم و پیشرفت، به آینده چشم دوخته بودند.


اما شامه #نیچه، بوی تعفن چیزی فاسد شده را در بن همه این تحولات حس کرد. او لفاف‌های محاورات رسمی و مودبانه را کنار زد تا حقیقت ساده‌ای را نمایان کند:
✓ دیگر جایی برای خدا در جهان نو و شجاع علم و پیشرفت نیست

در واقع اغلب انسان‌های پیشرو آن عصر نیازی نمی‌دیدند جایی برای خدا باز کنند، چون دیگر به آن ایمانی نداشتند. این بیانگر یک تحول‌عظیم‌اجتماعی بود


مسیحیت در تمام طول #قرون‌وسطا و #رنسانس از طریق نمایندگانش در کلیسا و دولت بر اروپا حکومت کرده بود. ایمان مذهبی به زندگی در تمام سطوح جامعه، از مراسم مختلف دربار شاه تا نظارت بر کارگران فقیر، شکلی و رنگی داده بود.

#خدا طی سده‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی به تدریج توسط #علم و #دولت‌های‌سکولار که کلیسا را تضعیف می‌کردند، کنار گذاشته شده بود. در زمان #نیچه، خدا، اگر نگوییم به #خرافه، ولی به امری خصوصی تبدیل شده بود.


خدا بیمار شد زمانی که اجازه داده شد هستی‌اش در محافل بزرگان زیر سوال رود

او از آن روزی که بنیاد علم گذاشته شد و علم راهنمای بهتری از ایمان برای جهان واقعی از کار درآمد، از #اریکه‌قدرت سقوط کرد

نیچه اعلام کرد:
خدا مرده است و همه ما قاتلان اوئیم
#حکمت‌شادان، بخش ۱۲۵


مردم اغلب فکر می‌کنند #نیچه از #مرگ‌خدا خوشحال بود. در واقع موضع #نیچه بسیار پیچیده‌تر و جذاب‌تر از این است.

#نیچه اعتقاد داشت #مرگ‌خدا امکانات بی‌نظیری را برای #اندیشه‌آزاد ایجاد می‌کند. او شادمانه می‌گوید:

✓ بالاخره دوباره افق به‌نظر باز می‌رسد
× دریا، دریای باز ما، دوباره آنجاست، شاید تاکنون هرگز چنین دریای بازی وجود نداشته است
#حکمت‌شادان، بخش ۳۴۳


#نیچه همچنین دید که #مرگ‌خدا جوامع اروپایی را با مشکلات اخلاقی روبرو می‌سازد.
طی قرون متمادی #ایده‌خدا بنیاد ارزش‌های اخلاقی بوده است و بدون این شالوده، ارزش‌های‌اخلاقی اکثریت جامعه سست و بی‌اعتبار می‌شود.

در زمان نیچه متفکرین پیشگام مبانی ارزشی که طی قرن‌ها نظم‌اجتماع را حفظ می‌کرده‌اند، زیر سوال برده بودند.
#داروین، #مارکس و #داستایوسکی مسائل اخلاقی را از دیدگاه‌های تکاملی، اقتصادی و هستی‌گرایانه به بحث گذاشتند و می‌رفت که به زودی آشکار شود:
✓ اخلاق در حقیقت اختراع بشر است


#ادامه‌دارد



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


#نیچه و #مرگ‌خدا



• بله؟
× بشر همانا یکی از خطاهای خداست؟
× یا خدا همانا یکی از خطاهای بشر؟



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


° چگونه #توسل‌به‌علم برای اثبات وجود خدا ناخواسته باعث بی‌معنائی وجود خدا، در نتیجه #مرگ‌خدا می‌شود

نوع ضعیف این اصل چنین بیان می‌کند که تنها در جهانی که قادر به این‌ست که بلاخره در آن موجودات هوشمندی بوجود آید این اتفاق می‌افتد که در آن این موجودات هوشمند بتوانند چنین پرسش‌هایی راجع به تنظیم دقیق ثابت‌های فیزیکی انجام دهند. در میان بسیاری از جهان‌های دیگری که ممکن است وجود داشته باشند ولی نتوانند شرایط لازم برای حیات را به علت نوع خاصی از ثابت‌های فیزیکی که دارند را داشته باشند حیات بوجود نخواهد آمد
در نوع ضعیف این اصل میلیاردها جهان دیگر هنگام مهبانگ می‌توانند بوجود آیند و در یکی از آنها یعنی جهان ما چنین شرایطی برای بروز حیات بوجود آمده است

ایراد منطقی به نوع قوی این اصل به مغالطه #گودال‌آب معروف است این مغالطه بدین ترتیب است که آن گودالی را که می‌بینید که درآن آب جمع شده، از پیش نوعی ساخته شده که بتواند آب را با آن شکل مخصوص در خود جای دهد. در حالیکه استدلال صحیح این است که این چاله نیست که خود را بشکل آب در آورده است، بلکه این آب است که خود را شبیه چاله در آورده است. تمامی این کوشش‌ها نشانی‌از شکست #اثبات‌علمی‌وجودخدا دارند و تمامی آنها باعث بی معنی شدن و لاجرم #مرگ‌خدا شده‌اند


و سخن آخر آنکه به فرض محال اگر وجود خداوند اثبات شود:
× آیا شخصی که بسیار متدین است و این اثبات را انجام داده، مرتکب گناهی بزرگ نشده است؟
× آیا او با اثبات وجود خدا ایمان را به سلاخ‌خانه نفرستاده است؟ (جایی که #اثبات و #یقین وارد شود ایمان از در دیگر خارج می‌شود.)
× آیا تمام کتب دینی دعوت به آوردن ایمان نکرده اند؟
× آیا شما ایمان دارید که دو بعلاوه دو می‌شود چهار و یا یقین دارید؟

چه می‌شد اگر نظر #ویگتنشتین را قبول می‌کردیم که، راجع به چیزی که نمی‌توان صحبت کرد، باید سکوت را انتخاب کرد. یا گفته #سورن‌کیرکاگارد را پذیرفت که، با داشتن ایمان ولی با چشمان بسته این پرش را از روی دره‌ای به آن طرف که نامعلوم است کجاست و نمی‌دانیم که چه چیزی در انتظار ماست را انجام دهیم.


× بقول خیام بزرگ:
من ظاهر نیستی و هستی دانم
من باطن هر فراز و پستی دانم

با این‌همه از دانش خود شَرْمَم باد
گر مرتبه‌ای وَرای مستی دانم

#پایان


Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران

° چگونه #توسل‌به‌علم برای اثبات وجود خدا ناخواسته باعث بی‌معنائی وجود خدا، در نتیجه #مرگ‌خدا می‌شود
(در این نوشتار علم معادل Science است)

سال ۱۸۰۲ کاخ الیزه در نزدیکی پاریس، گفتگو میان ناپلئون و پیر سیمون‌لاپلاس بعد از انتشار جلد دوم کتاب رساله‌ مکانیک‌ آسمانی توسط لاپلاس: ناپلئون: آقای لاپلاس شما در کتاب خود هنگام توضیح و پیش‌بینی حرکات سیارات منظومه‌خورشیدی نامی از خدا چنانکه نیوتن در کتابش برده بود، نبرده‌اید؟ لاپلاس: جناب امپراطور، برای توضیح و پیش‌بینی حرکات سیارات منظومه‌خورشیدی احتیاج به چنین فرضیه‌ای نداشتم

۱۳۰ سال قبل از این واقعه، نیوتن که بی‌شک نابغه‌ای در فیزیک و ریاضی بود چون قادر به توضیح و حل معادلات پیچیده اثرات متقابل نیروهای‌گرانش سیارات روی یک دیگر نشده بود و نیز باور به این داشت که این اثرات‌متقابل گرانشی باعث سقوط سیارات به داخل خورشید خواهد شد، #مشیت و #اراده خدا را به میان آورد و گفت که این خواست خداوند است که باعث ایجاد نظم در منظومه خورشیدی و عدم سقوط سیارات به داخل خورشید می‌شود.نیوتن که دینداری بسیار معتقد بود نمی‌دانست که ۱۳۰ سال بعد، این معادلات به وسیله روش‌های ریاضی حل می‌شوند و با اعلام #مشیت‌الهی در ایجاد نظم، ناخواسته باعث #مرگ‌خدا خواهد شد.

مثال ها از این نوع در تاریخ فراوان هستند. نسبت دادن تندر و آذرخش به خشم خدایان - نسبت دادن زمین لرزه و سیل و بلایای طبیعی به انتقام گرفتن خدایان از بشریتی که گناه کرده - نسبت دادن طاعون به اینکه بشر باعث مصلوب شدن عیسی گشته و .... تمامی این باورها که در زمان خود به نوعی عقلانی بودند در انتها چون به وسیله #علم توضیح داده شدند، نسبت دادن‌شان به خدا(یان)، باعث بیمورد شدن خدا(یان) و در نتیجه مرگ آنها شده‌اند. متاسفانه انسان‌ها از این وقایع تاریخی درسی نمی‌گیرند و همچنان چون قادر به توضیح و تبیین پدیده‌ای به علت #نارسائی‌علم در حال حاضر نیستند، پای خدا را به میان می‌آورند و خدا برای آنها تبدیل به خدای حفره‌ها (godOfTheGaps#) در علم شده است. چون علم نمی‌تواند این پدیده را توضیح دهد پس کار، کار خداست

از این موضوع در اثبات وجود خدا به علت موفقیت‌هایی نظریه مهبانگ نیز استفاده شده است. ژرژ لامتر که یک کشیش‌کاتولیک بلژیکی و دارنده دکترای‌ریاضی از دانشگاه آکسفورد بود، بصورت مستقل با داده‌های مشاهداتی #هابل در مورد انبساط جهان، حل معادلات میدان نسبیت‌عام انیشین و نیز دوسیتر، مدل مهبانگ را پیشنهاد داد. اینکه جهان از نقطه‌ای بینهایت کوچک و بی‌نهایت چگال در ۱۳.۷ میلیارد سال پیش در نتیجه انفجاری بوجود آمده است، و به خاطر این انفجار در حال انبساط است. لامتر به کلیسای کاتولیک این اخطار را داد که از این نظریه برداشت‌های تئولوژیکی و داگماتیسم، به این ترتیب که این عمل بوسیله خداوند انجام شده است را، نکنند چون این نظریه ممکن است در آینده از طرف کیهان‌شناسان ابطال شود. منتها کلیسا توجهی به این اخطار نکرد.

نمونه دیگر، تنظیم دقیق ثابت‌های فیزیکی و تناسب دقیق آنها به یکدیگر (Fine Tuned Universe) که به اصل‌ آنتروپیک (Anthropic Principle) نیز معروف است بیان شده است. این اصل اشاره به آن دارد که شرایطی که باعث بوجود آمدن حیات در جهان شده است فقط هنگامی میسر است که ثابت های فیزیکی (مانند ثابت گرانشی، ثابت پلانک، نسبت جرم الکترون به پروتن، بار الکتریکی الکترون ....) آن چنان دقیق باشند که امکان شکل‌گیری جهان به ترتیبی که آنرا مشاهده می‌کنیم وجود داشته باشد و اگر این ثابت ها هر کدام اندکی تغییر کنند امکان شکل‌گیری جهان به این شکل و لاجرم امکان بوجود آمدن حیات در آن امکان‌پذیر نیست. این اصل در دو نوع ضعیف Weak Anthropic Principle و نیز قوی Strong Anthropic Principle بیان شده است. نوع قوی این اصل به این ترتیب است که جهان اجبار به این را داشته است که در زمانی موجودات زنده را در خود به وجود آورد. این نوع از اصل مورد انتقادات زیادی قرار گرفته و طرفداران خود را از دست داده است. استنباط تئولوژیکی از نوع قوی این اصل این‌ست که این خداست که این ثابت‌ها را بدین گونه قرار داده است تا حیات بوجو آید

#ادامه‌دارد


Join Us ☞ @iranian_antitheists
انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


° چگونه #توسل‌به‌علم برای اثبات وجود خدا ناخواسته باعث بی‌معنائی وجود خدا، در نتیجه #مرگ‌خدا می‌شود؟




‏Join Us ☞ @iranian_antitheists