G'AYRAT MAJID IJODIY O'ZANI

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

Gazetaning ushbu sonida G‘ayrat Majidning "Mahmudxo‘ja Behbudiy" sheʼri eʼlon qilindi.

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

https://youtu.be/DhUBpt3Dft0?si=IRGW49KH1f26FGAn

TAVSIYA. VAQT TOPIB ESHITING!

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

Назмимиз Мирзосининг
шамъи Сирожи ўчмагай,
Дил китобдир токи бул,
кўнгул китобдир бул китоб.

Бу мисралар Ўзбекистон халқ шоири Сирожиддин Саййид томонидан Мирзо Кенжабекнинг “Ҳаёт садолари” китобига битилган ашъордан олинди.

Энди эса шоир Мирзо Кенжабек томонидан Сирожиддин Саййидга бағишланган каттагина шеърдан парча келтирамиз:

Энди омон бўлсин онангиз, Сирож,
Оталар бор эди – бошимизда тож,
Оталар, бир она кетди, не илож,
Иккимизга ёлғиз бир она қолди...

(Ушбу шеър эълон қилинганда бу икки улуғ шоирнинг бир оналари бор эди. Энди... Охиратлари обод бўлсин!)

Хуллас, ўтган куни ҳожи Сирожиддин Саййид акамизнинг ижоди ва фаолияти ҳақидаги мулоҳазаларимни бир кичик мақолача шаклида эълон қилган эдим. Изини совутмасдан у кишининг болаликдан бирга келаётган дўсти, Оқработчасига айтганда – узанги йўлдоши, шоир акамиз Мирзо Кенжабек ижоди ҳақидаги фикрларни ҳам эълон қилмоқчиман.

1992 йил. “Новза” масжидидан сал тепароқдаги “Еттитерак” маҳалласида, бир харобгина кулбада ижарада яшардик. Мен ҳали ўқишга ҳам кирмаган, хонадошларим эса журналистика факультетининг сиртқи бўлимида таҳсил оладиган, радио ва нуфузли газеталарда иш бошлаган устозларим эди. Ҳали боши икки қилинмаган, йигирмадан ошиб-ошмаган бу устозлар бўш қолди дегунча, шеърхонлик қилишарди. Энг кўп ўқиладиган (ёд айтиладиган) шеърлардан бири “Омонгул” эди:

Хонамга шаҳд билан киради дўстим,
Дейди: Ишқ тугади! Энди тамом йўл!
Вокзалга чиқайлик,
Сессия битди,
Омонгул кетади бугун, Омонгул!

Айтиб қўйишим мумкин, бу шеър кичкина эмас. Аммо юрагингизни жиз эттирган мисралаларни ёд олиш ҳеч қачон малол келмайди.

Эргашиб жўнаймиз бесўз, бетанбеҳ,
Вокзалга етамиз… Ҳаёт – мунглиғ най.
Бир юз саксонинчи –
“Тошкент – Душанбе”
Поезди турибди жўнамоққа шай.

Бир акамиз бу бандини айтиб тугатиши билан иккинчиси давом этади. Кейин – учинчиси. Мен анграйиб ўтираверардим. Ич-ичимдан аччиқ бир алам ўтардики, нега мен шу шеърни ёд олмаганман. Бу вақтда акаларимиз галма-гал давом этаётган бўлади:

Беомон экан-ку, кўзинг, Омонгул,
Исминг-ку ватанда оздир, Омонгул,
Ёмонгул экансан, ўзинг Омонгул,
Исмингга уйланса арзир, Омонгул.

Бўлди, у ёғини айтмайман. Демоқчи бўлганим, бу шеърият билан танишув шундай бошланган эди. Кейин аканинг анча-мунча китобларини ўқишга ҳаракат қилдим.

2010 йил бўлса керак, “Садо” газетасида ишлардим. Бир куни ҳамкасбимиз Ҳафиза Курдашева (Вафоева, Оллоҳ у кишини раҳмат қилсин) “Мирзо Кенжабек билан курсдош бўлганман”, деб қолди.
Шунда мен дарҳол шоирнинг иккигина мисрасини ёддан ўқидим:

Бу кунларни шеър қилинг, Мирзо
Қўшиқ қилиб айтайлик бизлар.

– Мен айтганман шу гапни, мен бу кунларнинг шеър қилинг, деганман, пахтада эдик, – деди жавобан Ҳафиза опамиз.

Мирзо акамизни бутун элга янада маълум-у машҳур қилган шеър эса анча кийин ёзилди - “Ибодат”.
Бу шеър жуда кўп давраларда айтилди. Тўйларда ижро этилиб, висол оқшомларига файз киритди, одамларга, бутун жамиятга ибодат не эканлигини ўргатди, бошқача айтганда, исломни элга яқинлаштирди.

Бутун борлиқ, наботат ҳам
Яратганга этар тасбиҳ,
Бобо деҳқон экиб юрса
зироат ҳам ибодатдир.

Энг зўр жойлари сал пастроқда келади:

Агар жуфти ҳалол бирла
кўнгилхушлик этар бўлсанг,
Фалак шоҳид, малак ҳозир,
бу суҳбат ҳам ибодатдир.

Хуллас, Сирожиддин Саййид ва Мирзо Кенжабек устозларимизнинг бақамти, бир-биридан баланд шеърияти бор-ки, ўқиган сайин маза қиласан, юрагингнинг аллақайси бурчакларидаги салқи тортган туйғуларинг уйғонади, қалбингда баҳор нафаси бошланади.

Холиёр Абдиев,
Чирчиқ, 07.01.2025

UMRIM...

Umrim – isyon, xatodir,
Kuyi mahzun satodir,
Bildim, holim, oqibat
Ikki quloch matodir.

Shivirlagan yel – yurak,
Shuvullagan sel – yurak,
Lovullagan dil – yurak,
Rabbim degan sadodir.

Yulduzga boq, yerga boq,
Dengizga boq – sirga boq,
Qalbing bilan birga boq,
Xudo – tanho, yaktodir.

Dunyo – shamol, o‘tar, bas,
To‘xtamaydi bir nafas,
Hamma hasham, hoy-havas,
Besh kundan so‘ng adodir.

Dilim, o‘ltir, fikr qil,
Tiling toymay zikr qil,
Ne’matlarga shukr qil,
Bari Haqdan atodir.

G‘ayrat MAJID
----
УМРИМ...

Умрим – исён, хатодир,
Куйи маҳзун сатодир,
Билдим, ҳолим, оқибат
Икки қулоч матодир.

Шивирлаган ел – юрак,
Шувуллаган сел – юрак,
Ловуллаган дил – юрак,
Раббим деган садодир.

Юлдузга боқ, ерга боқ,
Денгизга боқ – сирга боқ,
Қалбинг билан бирга боқ,
Худо – танҳо, яктодир.

Дунё – шамол, ўтар, бас,
Тўхтамайди бир нафас,
Ҳамма ҳашам, ҳой-ҳавас,
Беш кундан сўнг адодир.

Дилим, ўлтир, фикр қил,
Тилинг тоймай зикр қил,
Неъматларга шукр қил,
Бари Ҳақдан атодир.

Ғайрат МАЖИД

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

IQROR
Bu kunlarning tortig‘i jafo...
Xoliyor Abdiyev

Bu yolg‘on dunyoning tortig‘i jafo,
Bilmam, qay manzilda tentiydi safo.
Bahorim, bu g‘arib dunyolarida,
Sen ham bevafosan,
Men ham bevafo.

Yigitmi, g‘ururni, orni bilmasa,
Ko‘ngil deb atalgan sorni bilmasa,
Yor deb yig‘lamasa, yorni bilmasa...
Sen ham bevafosan,
Men ham bevafo.

Quchdim, gulchalaring gurillab yondi,
Nasimi dilimda hurillab yondi,
Yuragim zirqirab, zirillab yondi...
Sen ham bevafosan,
Men ham bevafo.

Aylanib-o‘rgilib kunga ketayman,
Qon qaqshagan yurak – xunga ketayman.
Oygamas, kungamas, chinga ketayman,
Sen ham bevafosan,
Men ham bevafo.

G‘AYRAT MAJID
-----
ИҚРОР
Бу кунларнинг тортиғи жафо...
                        Холиёр Абдиев

Бу ёлғон дунёнинг тортиғи жафо,
Билмам, қай манзилда тентийди сафо.
Баҳорим, бу ғариб дунёларида,
Сен ҳам бевафосан,
Мен ҳам бевафо.

Йигитми, ғурурни, орни билмаса,
Кўнгил деб аталган сорни билмаса,
Ёр деб йиғламаса, ёрни билмаса...
Сен ҳам бевафосан,
Мен ҳам бевафо.

Қучдим, гулчаларинг гуриллаб ёнди,
Насими дилимда ҳуриллаб ёнди,
Юрагим зирқираб, зириллаб ёнди...
Сен ҳам бевафосан,
Мен ҳам бевафо.

Айланиб-ўргилиб кунга кетайман,
Қон қақшаган юрак – хунга кетайман.
Ойгамас, кунгамас, чинга кетайман,
Сен ҳам бевафосан,
Мен ҳам бевафо.

ҒАЙРАТ МАЖИД

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

1994 йил бўлса керак, талаба эдик, ётоқхонада яшардик. Бир куни сабоқдош дўстим, вахшиворлик шоир Зариф Қурбоннинг хонасига кирсам, қалинлиги 12 вароқли дафтардеккина, ўлчамлари шу дафтарнинг тенг ярмича келадиган бир китобни ўқиб ўтирган экан. Мени кўриб жойидан сакраб турди, қўлидаги китобчани ҳаволатиб “Манавини қаранг, манавини”, дейди. Кўзлари ҳайратдан чақнаб кетган, ҳаяжони ичига сиғмайди. Нима экан, десам, қўлидаги Сирожиддин Саййиднинг “Куйдим” деган китоби экан. У ўзини ҳаяжонга солган сатрларни кўрсатди:

“Бир ҳўкизга хотин бўлдинг сен, Раъно”.

У шеърнинг сарлавҳаси ҳам бошқа сатрлари ҳам ҳозир эсимда йўқ. Лекин, шу сатрлари ҳалиям ёдимда!

“Бир ҳўкизга хотин бўлдинг сен, Раъно”.

Акалар, бу муҳаббатига эриша олмаган йигитнинг аччиқ ва аламли ҳайқириғи! Тамом бошқа сўзга ҳожат йўқ! Лекин шуни бу даражада аниқ айтиш ҳам унча-мунчасига насиб этмайди! Биз бекорга ҳаяжонланмаганмиз. Қалбимизда шунга ўхшаш туйғу бўладиган ёшда эдик-да. Демак, шоир биз кутган гапни шу шеърида айтган ва биз уни топганмиз!

(Бу сўз нафис шеърият учун бироз қўполлик қилади. Шунинг учун кейинчалик "бедардга", деб ўзгартирилибди. Ҳеч қиси йўқ, шакл ўзгаргани билан маъно ўша-ўша.)

Шерали Жўраев маромига етказиб куйлаган “Куйдим”ни ҳам биринчи марта шу кафтдеккина китобчада ўз кўзларим билан ўқиганман. Ўрни келганда айтиб қўяқоламан, Шер аканинг ушбу қўшиғини эшитиб, йиғлаган ўртоқларни биламан. Ўзиям даҳшатда. Ҳажм сал каттароқ, бу қўшиқ охирига етгунча бошқа қўшиқларнинг икки-учтаси тугаб кетади. Лекин, чўзилгани заррача билинмайди. Аксинча, қайта-қайта эшитасиз.

Айтмоқчи, “Куйдим” Сирожиддин Саййидни ҳазрат Навоий даражасига кўтарган. (Бу гап меники эмас, кўпчилик эшитган, “Навоийнинг шу ғазали бошқачада”, деганга ўхшаш гап айтган экан биттаси).
Аканинг ижодида бундай умрбоқий ашъорлар кўп. Ҳақиқий шеърлар бисёр. “Сингилжон, экавер райҳонларингни”га ўхшаган самимий сатрларни бу шеъриятнинг ҳар қадамида учратиш мумкин.

Кези келганда айтиб қўйишим керак, мен уюшмага аъзо эмасман. Ҳозирча ундай даъво ҳам йўқ. Радиода ишлаб юрган пайтларимда акадан бир-икки марта интервью олишга тўғри келган, аммо унда раис эмасди.

Хуллас, шахсан танишлик жойим йўқ. Ёлғон бўлмасин, бир ойлар олдин хизмат юзасидан телефон орқали (!) гаплашишга тўғри келди ва бу суҳбат менда ижобий кайфият уйғотди. Ҳаммаси оддий ва самимий эди. Мен ташкиллаштирган (съёмкасига ўзим бормаганман) интервьюси эфирга кетгач, телефон қилиб, бир оғиз раҳмат айтишни ҳам унутмади. “Сингилларим кўрди-да”, деди болаларча соддалик билан. Самимиятни қаранг, фалончи ака кўрди, деб эмас, сингилларим кўрди, менинг соғ-омон эканлигимни билди, деган хурсандчилик! Сингиллардан олисда яшовчи аканинг чексиз соғинчи бор эди бу сўзларда.

Энди гапнинг очиғини айтаман – аканинг даврида уюшма катта-катта натижаларга эришди. Билмайман, олдин бунақаси бўлганми, йўқми. Алоҳида бинога эга бўлди, кўплаб адибларга имтиёзли шартлар асосида уюшма яқинидан уй қуриб берилди, ижод уйлари кўпайди ва ҳоказо.

Энг асосийси, мен бу гапни олдин ҳам бир даврада айтган эдим, яна қайтараман:
– Сирожиддин Саййид раислиги даврида уюшма томонидан чоп этилган китобларни бутун адади бўйича биттама-битта, орасида очиқ жой қолдирмасдан териб чиқилса, Тошкентдан Кундажувозгача етади!
Бу катта гап.

Вали Ғофуровнинг мен 1988 йилда ўқиган “Вафодор” романигача қайта нашр этилди. Эсингизда бўлса керак, игна билан ёзилган бу роман. Вали Ғофуров урушда икки кўзидан айрилиб, қайтгандан кейин ёзган уни.
Яна қанча ёзувчи ва шоирларнинг сайланмалари чиқди. Ҳатто ўтиб кетган ёзувчилар ҳам эътибордан четда қолгани йўқ. Қанчадан-қанча ёшларнинг биринчи китобчаларини айтмайсизми... ва ҳоказо.
Шу-да ишлаш, шу-ку фидойилик.

Ким билади, дейсиз, балки уюшма кўмаги билан олинган уйлар ёки уюшмага қарашли ижод уйларида бугун давримизнинг энг дурдона асарлари яратилаётгандир. Уюшма томонидан нашр этилган китоблар шу кунларда миллат даҳоларини тарбиялаётгандир.

Бу ёғини энди вақт кўрсатади.


Холиёр Абдиев,
05.01.2025

1994 йил бўлса керак, талаба эдик, ётоқхонада яшардик. Бир куни сабоқдош дўстим, вахшиворлик шоир Зариф Қурбоннинг хонасига кирсам, қалинлиги 12 вароқли дафтардеккина, ўлчамлари шу дафтарнинг тенг ярмича келадиган бир китобни ўқиб ўтирган экан. Мени кўриб жойидан сакраб турди, қўлидаги китобчани ҳаволатиб “Манавини қаранг, манавини”, дейди. Кўзлари ҳайратдан чақнаб кетган, ҳаяжони ичига сиғмайди. Нима экан, десам, қўлидаги Сирожиддин Саййиднинг “Куйдим” деган китоби экан. У ўзини ҳаяжонга солган сатрларни кўрсатди:

“Бир ҳўкизга хотин бўлдинг сен, Раъно”.

У шеърнинг сарлавҳаси ҳам бошқа сатрлари ҳам ҳозир эсимда йўқ. Лекин, шу сатрлари ҳалиям ёдимда!

“Бир ҳўкизга хотин бўлдинг сен, Раъно”.

Акалар, бу муҳаббатига эриша олмаган йигитнинг аччиқ ва аламли ҳайқириғи! Тамом бошқа сўзга ҳожат йўқ! Лекин шуни бу даражада аниқ айтиш ҳам унча-мунчасига насиб этмайди! Биз бекорга ҳаяжонланмаганмиз. Қалбимизда шунга ўхшаш туйғу бўладиган ёшда эдик-да. Демак, шоир биз кутган гапни шу шеърида айтган ва биз уни топганмиз!

(Бу сўз нафис шеърият учун бироз қўполлик қилади. Шунинг учун кейинчалик "бедардга", деб ўзгартирилибди. Ҳеч қиси йўқ, шакл ўзгаргани билан маъно ўша-ўша.) 

Шерали Жўраев маромига етказиб куйлаган “Куйдим”ни ҳам биринчи марта шу кафтдеккина китобчада ўз кўзларим билан ўқиганман. Ўрни келганда айтиб қўяқоламан, Шер аканинг ушбу қўшиғини эшитиб, йиғлаган ўртоқларни биламан. Ўзиям даҳшатда. Ҳажм сал каттароқ, бу қўшиқ охирига етгунча бошқа қўшиқларнинг икки-учтаси тугаб кетади. Лекин, чўзилгани заррача билинмайди. Аксинча, қайта-қайта эшитасиз.

Айтмоқчи, “Куйдим” Сирожиддин Саййидни ҳазрат Навоий даражасига кўтарган. (Бу гап меники эмас, кўпчилик эшитган, “Навоийнинг шу ғазали бошқачада”, деганга ўхшаш гап айтган экан биттаси).
Аканинг ижодида бундай умрбоқий ашъорлар кўп. Ҳақиқий шеърлар бисёр. “Сингилжон, экавер райҳонларингни”га ўхшаган самимий сатрларни бу шеъриятнинг ҳар қадамида учратиш мумкин.

Кези келганда айтиб қўйишим керак, мен уюшмага аъзо эмасман. Ҳозирча ундай даъво ҳам йўқ. Радиода ишлаб юрган пайтларимда акадан бир-икки марта интервью олишга тўғри келган, аммо унда раис эмасди.

Хуллас, шахсан танишлик жойим йўқ. Ёлғон бўлмасин, бир ойлар олдин хизмат юзасидан телефон орқали (!) гаплашишга тўғри келди ва бу суҳбат менда ижобий кайфият уйғотди. Ҳаммаси оддий ва самимий эди. Мен ташкиллаштирган (съёмкасига ўзим бормаганман) интервьюси эфирга кетгач, телефон қилиб, бир оғиз раҳмат айтишни ҳам унутмади. “Сингилларим кўрди-да”, деди болаларча соддалик билан. Самимиятни қаранг, фалончи ака кўрди, деб эмас, сингилларим кўрди, менинг соғ-омон эканлигимни билди, деган хурсандчилик! Сингиллардан олисда яшовчи аканинг чексиз соғинчи бор эди бу сўзларда.

Энди гапнинг очиғини айтаман – аканинг даврида уюшма катта-катта натижаларга эришди. Билмайман, олдин бунақаси бўлганми, йўқми. Алоҳида бинога эга бўлди, кўплаб адибларга имтиёзли шартлар асосида уюшма яқинидан уй қуриб берилди, ижод уйлари кўпайди ва ҳоказо.

Энг асосийси, мен бу гапни олдин ҳам бир даврада айтган эдим, яна қайтараман:
–  Сирожиддин Саййид раислиги даврида уюшма томонидан чоп этилган китобларни бутун адади бўйича биттама-битта, орасида очиқ жой қолдирмасдан териб чиқилса, Тошкентдан Кундажувозгача етади!
Бу катта гап.

Вали Ғофуровнинг мен 1988 йилда ўқиган  “Вафодор” романигача қайта нашр этилди. Эсингизда бўлса керак, игна билан ёзилган бу роман. Вали Ғофуров урушда икки кўзидан айрилиб, қайтгандан кейин ёзган уни.
Яна қанча ёзувчи ва шоирларнинг сайланмалари чиқди. Ҳатто ўтиб кетган ёзувчилар ҳам эътибордан четда қолгани йўқ. Қанчадан-қанча ёшларнинг биринчи китобчаларини айтмайсизми... ва ҳоказо.
Шу-да ишлаш, шу-ку фидойилик.

Ким билади, дейсиз, балки уюшма кўмаги билан олинган уйлар ёки уюшмага қарашли ижод уйларида бугун давримизнинг энг дурдона асарлари яратилаётгандир. Уюшма томонидан нашр этилган китоблар шу кунларда миллат даҳоларини тарбиялаётгандир.

Бу ёғини энди вақт кўрсатади.

Холиёр Абдиев, 05.01.2025

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

* * *
Barcha shoirlarning ta’rifin yig‘sam,
Zarra yog‘duingga arzimaydi, Moh.
Sen husnu muhabbat mulkida shohsan,
Nuring ko‘kka sig‘mas tashlasang nigoh.

Bir dunyo quraman yurakkinamda,
Poydevori ishqu ustunlari dard.
Men hech kim bilmagan, sening haqingda
Eng go‘zal qo‘shiqni kuylamog‘im shart.

G‘ayrat Majid
-------
* * *
Барча шоирларнинг таърифин йиғсам,
Зарра ёғдуингга арзимайди, Моҳ.
Сен ҳусну муҳаббат мулкида шоҳсан,
Нуринг кўкка сиғмас ташласанг нигоҳ.

Бир дунё қураман юраккинамда,
Пойдевори ишқу устунлари дард.
Мен ҳеч ким билмаган, сенинг ҳақингда
Энг гўзал қўшиқни куйламоғим шарт.

Ғайрат Мажид

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

* * *
…faqat daraxtlarga oshino ko‘nglim,
faqat daraxtlarga oshiqadirman…
…Mirtemir talpingan mahzun majnuntol —
Mashrabning patila sochlarimikan?..

…faqat daraxtlardan izladim kalom,
bir haqning kalomin, hur erk kalomin…
…zaminga sanchilgan patsimon terak —
Navoiy ushlagan o‘tlig‘ qalammi?..

…yig‘lasa yoshini yutadi daraxt,
na yerga, na ko‘kka bo‘zlar dodini…
…manov kallaklangan ozurda shotut —
birorta bechora shoir zotimi?..

…elga ham, yerga ham erkalik qilar,
samimiy tushunar aldoqlarini…
…daraxtlar tushunmas modernizmni,
ko‘z-ko‘z qilaverar barmoqlarini…

…daraxtday tobora ko‘karayapman,
jonimga ozuqa baxsh etar tuproq…
…qo‘llarimni ko‘kka ko‘tarayapman,
havoda silkinar sap-sariq yaproq…

Muhiddin Abdusamad
~
* * *
…фақат дарахтларга ошино кўнглим,
фақат дарахтларга ошиқадирман…
…Миртемир талпинган маҳзун мажнунтол —
Машрабнинг патила сочларимикан?..

…фақат дарахтлардан изладим калом,
бир ҳақнинг каломин, ҳур эрк каломин…
…заминга санчилган патсимон терак —
Навоий ушлаган ўтлиғ қаламми?..

…йиғласа ёшини ютади дарахт,
на ерга, на кўкка бўзлар додини…
…манов каллакланган озурда шотут —
бирорта бечора шоир зотими?..

…элга ҳам, ерга ҳам эркалик қилар,
самимий тушунар алдоқларини…
…дарахтлар тушунмас модернизмни,
кўз-кўз қилаверар бармоқларини…

…дарахтдай тобора кўкараяпман,
жонимга озуқа бахш этар тупроқ…
…қўлларимни кўкка кўтараяпман,
ҳавода силкинар сап-сариқ япроқ…

Муҳиддин Абдусамад

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

* * *
Turnalar, siz bilan birga qaytaman,
Kindik qonim tomgan yerga qaytaman.

Sizning tasbehingiz – mening tashbehim,
Shoda-shoda tizib, she’rga qaytaman.

Yuz yilki, ichikib dog‘ bo‘ldi dilim,
Endi qizg‘aldoqzor qirga qaytaman.

Qahraton qahridan, zulmat bag‘ridan
Oftobga qaytaman, nurga qaytaman.

Axir, qachongacha giron, sarg‘arib,
Sog‘inganda – xavotirga qaytaman?..

Turnalar, siz bilan birga qaytaman…

G‘ulom Mirzo
--------
* * *
Турналар, сиз билан бирга қайтаман,
Киндик қоним томган ерга қайтаман.

Сизнинг тасбеҳингиз – менинг ташбеҳим,
Шода-шода тизиб, шеърга қайтаман.

Юз йилки, ичикиб доғ бўлди дилим,
Энди қизғалдоқзор қирга қайтаман.

Қаҳратон қаҳридан, зулмат бағридан
Офтобга қайтаман, нурга қайтаман.

Ахир, қачонгача гирён, сарғариб,
Соғинганда – хавотирга қайтаман?..

Турналар, сиз билан бирга қайтаман…

Ғулом Мирзо

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Туркистон жадидлик ҳаракатининг асосчиси, атоқли адиб ва жамоат арбоби, ношир ва педагог Маҳмудхўжа Беҳбудий таваллудининг 150 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида"ги қарори
—
Постановление Президента Республики Узбекистан "О широком праздновании 150-летия со дня рождения основателя джадидского движения в Туркестане, выдающегося писателя, общественного деятеля, издателя и педагога Махмудходжи Бехбуди"

Prezident.uz|Facebook|Instagram|YouTube|X

BIR LAHZA

Chin sevgiga mubtalo kim,
Devonadil oshiqi zor.
Bir lahzalik diydor uchun
Senga jonin aylar nisor.

Yigitni qilma intizor,
Nigohingni tutma darig‘.
Sochlari zar sochgan, ey yor,
Sen bir kulsang – ko‘ngil yorug‘.

Husning qamashtirdi ko‘zim,
Ne istarsan, murodga yet.
Telba oshig‘ingga bir zum,
Tiriklik zavqin tortiq et.

Umring asr bo‘larmidi,
Yillar shafqat qilarmidi...
Oylar, kunlar, hatto soat
Diydor qadrin bilarmidi?..

Bir ongina qilmay gina,
Kel, yoniga o‘ltirgin-a.
Yetar unga qilsang karam,
Bir soat ne, bir lahza ham.

Quvondiq SIDDIQ
~
БИР  ЛАҲЗА

Чин севгига мубтало ким,
Девонадил  ошиқи зор.
Бир лаҳзалик дийдор учун
Сенга жонин айлар нисор.

Йигитни қилма интизор,
Нигоҳингни тутма дариғ.
Сочлари зар сочган, эй ёр,
Сен бир кулсанг – кўнгил  ёруғ.

Ҳуснинг қамаштирди кўзим,
Не истарсан, муродга ет.
Телба ошиғингга бир зум,
Тириклик  завқин тортиқ эт.

Умринг аср бўлармиди,
Йиллар шафқат қилармиди...
Ойлар,  кунлар, ҳатто  соат
Дийдор  қадрин билармиди?..

Бир онгина қилмай гина,
Кел, ёнига ўлтиргин-а.  
Етар унга қилсанг карам,
Бир соат не, бир лаҳза ҳам. 

Қувондиқ  СИДДИҚ

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

***
Olis manzillarga termulaman zor,
Goho yorug‘ olam fikrimga tordir.
O‘ylayman: “Yulduzlar ortida ne bor?
Quyoshdan narida nimalar bordir?!”

Sening inoyating – mening yodim ham,
Shuurim qa’rida nurday yoriding.
Shamol ham yo‘q edi, yo‘q edi olam,
Oftob ham yo‘q edi… O‘zing bor eding.

Nechun seni izlab ko‘kka boqqaylar,
Axir, yerda ham – sen, suvlarda ham – sen.
Olovda ham borsen – o‘zni yoqqaylar,
Odamning ichinda ham mujassamsen.

Ko‘rdim – to‘rt tomonda o‘zing muhayyo,
Yomg‘irda – shafqating, poklikda – qorsan.
Biz o‘tib ketarmiz dunyodan, illo,
Dunyo turgunicha sen O‘zing borsan.

Munis bandalaring yig‘lab o‘turlar,
Yurakdan sizgan ul nuri jolasan…
Dunyo ham tugaydi, balkim, bir kuni,
Dunyodan keyin ham O‘zing qolarsan.

Karim Bahriyev
~
***
Олис манзилларга термуламан зор,
Гоҳо ёруғ олам фикримга тордир.
Ўйлайман: “Юлдузлар ортида не бор?
Қуёшдан нарида нималар бордир?!”

Сенинг иноятинг – менинг ёдим ҳам,
Шуурим қаърида нурдай ёридинг.
Шамол ҳам йўқ эди, йўқ эди олам,
Офтоб ҳам йўқ эди… Ўзинг бор эдинг.

Нечун сени излаб кўкка боққайлар,
Ахир, ерда ҳам – сен, сувларда ҳам – сен.
Оловда ҳам борсен – ўзни ёққайлар,
Одамнинг ичинда ҳам мужассамсен.

Кўрдим – тўрт томонда ўзинг муҳайё,
Ёмғирда – шафқатинг, покликда – қорсан.
Биз ўтиб кетармиз дунёдан, илло,
Дунё тургунича сен Ўзинг борсан.

Мунис бандаларинг йиғлаб ўтурлар,
Юракдан сизган ул нури жоласан…
Дунё ҳам тугайди, балким, бир куни,
Дунёдан кейин ҳам Ўзинг қоларсан.

Карим Баҳриев

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

***

Savodsiz yoki kitob o‘qi­may­digan odam shevada gapiradi, shevasiga moslab yozadi ham. Ziyoli odam esa adabiy tilda so‘zlashga harakat qiladi. To‘g‘ri, shevalar bilan adabiy til normalari orasida ancha-muncha tafovut bor. Shuning uchun, ba’zilar shevada so‘zlash tabiiyroq deb o‘ylashadi. Bunday emas. Sheva — elat tili, adabiy til esa — millat tili. Ayrimlar (ular hatto tilshunoslar orasida ham bor) shevalarni juda katta boylik, deb aytishadi. Bo‘lsa bordir. Ammo menga shevada gapirishga ruju qo‘yish (ayniqsa hozir) mahalliychilikni avj oldiradigan hodisa bo‘lib ko‘rinadi.
Maktab — bolalar savod chiqaradigan dastlabki maskan. Uning nutqi shu joyda shakllanadi, keyin ham bir umr u «maktab nutqi” muhitida bo‘ladi. O‘qituvchi esa davlatdan maosh olib ishlaydigan shaxs. Uning til haqidagi qonunni mensimay, adabiy til o‘rniga shevada sayrashi, mening nazarimda, mehnat qonunchiligini buzishga teng deb qaralishi kerak.

Zuhriddin Isomuddinov
--------
****

Саводсиз ёки китоб ўқи­май­диган одам шевада гапиради, шевасига мослаб ёзади ҳам. Зиёли одам эса адабий тилда сўзлашга ҳаракат қилади. Тўғри, шевалар билан адабий тил нормалари орасида анча-мунча тафовут бор. Шунинг учун, баъзилар шевада сўзлаш табиийроқ деб ўйлашади. Бундай эмас. Шева — элат тили, адабий тил эса — миллат тили. Айримлар (улар ҳатто тилшунослар орасида ҳам бор) шеваларни жуда катта бойлик, деб айтишади. Бўлса бордир. Аммо менга шевада гапиришга ружу қўйиш (айниқса ҳозир) маҳаллийчиликни авж олдирадиган ҳодиса бўлиб кўринади.

Мактаб — болалар савод чиқарадиган дастлабки маскан. Унинг нутқи шу жойда шаклланади, кейин ҳам бир умр у «мактаб нутқи» муҳитида бўлади. Ўқитувчи эса давлатдан маош олиб ишлайдиган шахс. Унинг тил ҳақидаги қонунни менсимай, адабий тил ўрнига шевада сайраши, менинг назаримда, меҳнат қонунчилигини бузишга тенг деб қаралиши керак.

Зуҳриддин Исомиддинов

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

Bu ma’lumotni Oyina portalidan o‘qigan edim. Sizga ham ilindim. Filologiya fanlari doktori, professor, adabiyotshunos Uzoq Jo‘raqulov “Har bir inson hayoti davomida o‘qishi shart bo‘lgan 10 kitob” tavsiya qiladi:

1. Yusuf Xos Hojib, “Qutadg‘u bilig” asari;
2. Alisher Navoiy, “Lison ut-tayr” asari;
3. Uilyam Shekspir, “Gamlet” pyesasi;
4. Migel de Servantos, “Don Kixot” romani;
5. Tomas Mann, “Doktor Faustus” asari;
6. Ekkerman, “Gote bilan suhbatlar” kitobi;
7. Gote, “Faust” asari;
8. Lev Tolstoy, “Avliyo Sergey” qissasi;
9. Dostoyevskiy, “Iblislar” romani;
10. Abdulla Qodiriy, “O‘tkan kunlar” romani.
____
Бу маълумотни Ойина порталидан ўқиган эдим. Сизга ҳам илиндим. Филология фанлари доктори, профессор, адабиётшунос Узоқ Жўрақулов “Ҳар бир инсон ҳаёти давомида ўқиши шарт бўлган 10 китоб” тавсия қилади:
 
1. Юсуф Хос Ҳожиб, “Қутадғу билиг” асари;
2. Алишер Навоий, “Лисон ут-тайр” асари;
3. Уилям Шекспир, “Гамлет” пъесаси;
4. Мигел де Сервантос, “Дон Кихот” романи;
5. Томас Манн, “Доктор Фаустус” асари;
6. Эккерман, “Гёте билан суҳбатлар” китоби;
7. Гёте, “Фауст” асари;
8. Лев Толстой, “Авлиё Сергей” қиссаси;
9. Достоевский, “Иблислар” романи;
10. Абдулла Қодирий, “Ўткан кунлар” романи.

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

​​ҚАЙС НЕГА МАЖНУНГА АЙЛАНДИ?

“Хамса”даги ҳар беш достоннинг муқаддима қисми ҳамд, муножот ва наът бобларидан таркиб топган ва улар муаллиф ижодий ниятидан келиб чиқиб достон хусусиятига мос талқинлар билан бойитилган. Жумладан, “Лайли ва Мажнун” достонининг ҳамд бобида Ҳақ таоло қудратини англашда   ақлнинг нечоғлиқ ожиз экани мана бундай ифодаланади:

Эй сендин улус хужаста фаржом,
Оғозинга ақл топмай анжом.
Эй ақлға фоизи маоний,
Боқий Сену борча халқ фоний.

Бу орқали буюк шоир фақат ақлгагина таяниш эътиқод асосларига мувофиқ эмаслиги ҳақидаги ирфоний қарашларини ифодалайди. Ақл ва ишқ муносабатлари билан боғлиқ достон концепциясини ўқувчи шуурига босқичма-босқич сингдира боради. Аллоҳ таолонинг ҳуснни дилпазир (ёқимли), эл кўнглини унга асир қилганини таъкидлар экан, китобхон руҳиятини изчил мантиқ асосида Қайснинг Мажнунга айланишига тайёрлайди.
Қайснинг бу ёруғ дунёга келши воқеаси достоннинг Х бобида ифодаланган. Бош қаҳрамон исми тўрт боб давомида Қайс деб юритилади. XV бобга келибгина у Мажнун деб атала бошлайди. Ўнинчи бобнинг сарлавҳасидаёқ унинг ишқ йўлида “хирад тариқин унутқони ва Мажнунлуққа шуҳрат тутқони”га урғу берилган. Ишқни деб ақлу хираддан кечгани учун ҳам шу ном билан машҳур бўлади: “Лайли, Лайли!” – дебон чекиб ун, Эл деб: “Мажнундур, ушбу Мажнун”.
Ҳазрат Навоий талқинига кўра, Ҳақ таоло ҳусни тажалли қилгани боис Лайли Унинг ишқига мазҳар бўлди. Лайлининг сифоти эса Мажнун қилмоқдир.

Эй оники Лайли айлаб отин,
Мажнун қилмоқ қилиб сифотин,
Эй Мажнунунг хираддин озод,
Оҳи  берибон хирадни  барбод,
Эй ақл Сенинг йўлунгда ғофил -
Ким, телба Сенинг йўлунгда оқил.

Ҳазрат Навоий “Лайли ва Мажнун” достони сюжети ва композициясини ана шу тарзда ўз ижод концепцияси заминига қуради. Асарнинг муқаддима бобларини асосий сюжет билан мустаҳкам боғлайди. Достондаги ҳар бир сўз ва образ, ҳар бир боб ва байт муаллиф ижодий нияти ифодасига хизмат эттирилади. Достоннинг ботиний-ирфоний моҳиятини буюк шоир ижод концепцияси асосида чуқур тадқиқ қилиш навоийшунослик олдида турган долзарб вазифалардандир.

Нурбой Жабборов

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

QAYS NEGA MAJNUNGA AYLANDI?

“Xamsa”dagi har besh dostonning muqaddima qismi hamd, munojot va na’t boblaridan tarkib topgan va ular muallif ijodiy niyatidan kelib chiqib doston xususiyatiga mos talqinlar bilan boyitilgan. Jumladan, “Layli va Majnun” dostonining hamd bobida Haq taolo qudratini anglashda aqlning nechog‘liq ojiz ekani mana bunday ifodalanadi:

Ey sendin ulus xujasta farjom,
Og‘ozinga aql topmay anjom.
Ey aqlg‘a foizi maoniy,
Boqiy Sen-u borcha xalq foniy.

Bu orqali buyuk shoir faqat aqlgagina tayanish e’tiqod asoslariga muvofiq emasligi haqidagi irfoniy qarashlarini ifodalaydi. Aql va ishq munosabatlari bilan bog‘liq doston konsepsiyasini o‘quvchi shuuriga bosqichma-bosqich singdira boradi. Alloh taoloning husnni dilpazir (yoqimli), el ko‘nglini unga asir qilganini ta’kidlar ekan, kitobxon ruhiyatini izchil mantiq asosida Qaysning Majnunga aylanishiga tayyorlaydi.
Qaysning bu yorug‘ dunyoga kelshi voqeasi dostonning X-bobida ifodalangan. Bosh qahramon ismi to‘rt bob davomida Qays deb yuritiladi. XV-bobga kelibgina u Majnun deb atala boshlaydi. O‘ninchi bobning sarlavhasidayoq uning ishq yo‘lida “xirad tariqin unutqoni va Majnunluqqa shuhrat tutqoni”ga urg‘u berilgan. Ishqni deb aql-u xiraddan kechgani uchun ham shu nom bilan mashhur bo‘ladi: “Layli, Layli!” – debon chekib un, El deb: “Majnundur, ushbu Majnun”.
Hazrat Navoiy talqiniga ko‘ra, Haq taolo husni tajalli qilgani bois Layli Uning ishqiga mazhar bo‘ldi. Laylining sifoti esa Majnun qilmoqdir.

Ey oniki Layli aylab otin,
Majnun qilmoq qilib sifotin,
Ey Majnunung xiraddin ozod,
Ohi beribon xiradni barbod,
Ey aql Sening yo‘lungda g‘ofil -
Kim, telba Sening yo‘lungda oqil.

Hazrat Navoiy “Layli va Majnun” dostoni syujeti va kompozitsiyasini ana shu tarzda o‘z ijod konsepsiyasi zaminiga quradi. Asarning muqaddima boblarini asosiy syujet bilan mustahkam bog‘laydi. Dostondagi har bir so‘z va obraz, har bir bob va bayt muallif ijodiy niyati ifodasiga xizmat ettiriladi. Dostonning botiniy-irfoniy mohiyatini buyuk shoir ijod konsepsiyasi asosida chuqur tadqiq qilish navoiyshunoslik oldida turgan dolzarb vazifalardandir.

Nurboy Jabborov

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

SEVGANLAR YIG‘LASIN

Endi u yig‘lasin, men yig‘lab bo‘ldim…
Mirtemir

Qachonkim, men aning chashmini ko‘rdim,
Ko‘zimning yoshini qo‘rig‘lab bo‘ldim,
Chehrangning gardi deb Ka’baga bordim,
Sevganlar yig‘lasin, men yig‘lab bo‘ldim!

Qalbim o‘z rangiga rang topib bo‘ldi,
Gulni firoq nishi oh, o‘pib bo‘ldi,
Chehram oynasini dard yopib bo‘ldi,
Sevganlar yig‘lasin, men yig‘lab bo‘ldim!

Sendan eshitganim zor bo‘lmasa bas,
Gulning bo‘yinbog‘i tor bo‘lmasa bas,
Labim qonatgan xor xor bo‘lmasa bas
Sevganlar yig‘lasin, men yig‘lab bo‘ldim!

Xudo menga oyday ko‘ngilni berdi,
Endi berkitmoqqa etak ham bersin!
Xudo menga Mungday singilni berdi,-
Poyiga sochmoqqa chechak ham bersin!

Muztarin holimga kulganlar emas,
Nastarin isidan o‘lganlar emas,
Mening kuylarimga kuyganlar emas,
Sevganlar yig‘lasin, men yig‘lab bo‘ldim!

Gulandom Tog‘ayeva
--------------
СЕВГАНЛАР ЙИҒЛАСИН

Энди у йиғласин, мен йиғлаб бўлдим…
Миртемир

Қачонким, мен анинг чашмини кўрдим,
Кўзимнинг ёшини қўриғлаб бўлдим,
Чеҳрангнинг гарди деб Каъбага бордим,
Севганлар йиғласин, мен йиғлаб бўлдим!

Қалбим ўз рангига ранг топиб бўлди,
Гулни фироқ ниши оҳ, ўпиб бўлди,
Чеҳрам ойнасини дард ёпиб бўлди,
Севганлар йиғласин, мен йиғлаб бўлдим!

Сендан эшитганим зор бўлмаса бас,
Гулнинг бўйинбоғи тор бўлмаса бас,
Лабим қонатган хор хор бўлмаса бас
Севганлар йиғласин, мен йиғлаб бўлдим!

Худо менга ойдай кўнгилни берди,
Энди беркитмоққа этак ҳам берсин!
Худо менга Мунгдай сингилни берди,-
Пойига сочмоққа чечак ҳам берсин!

Музтарин ҳолимга кулганлар эмас,
Настарин исидан ўлганлар эмас,
Менинг куйларимга куйганлар эмас,
Севганлар йиғласин, мен йиғлаб бўлдим!

Гуландом Тоғаева

•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•
Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️
https://t.center/gayratmajidijodiykanali
•┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон халқига Янги йил табриги
—
Новогоднее поздравление Президента Республики Узбекистан Шавката Мирзиёева народу Узбекистана

Prezident.uz|Facebook|Instagram|YouTube|X