*** Savodsiz yoki kitob o‘qi­may­digan odam shevada gapiradi, shevasiga moslab yozadi ham. Ziyoli odam esa adabiy tilda so‘zlashga harakat qiladi. To‘g‘ri, shevalar bilan adabiy til normalari orasida ancha-muncha tafovut bor. Shuning uchun, ba’zilar shevada so‘zlash tabiiyroq deb o‘ylashadi. Bunday emas. Sheva — elat tili, adabiy til esa — millat tili. Ayrimlar (ular hatto tilshunoslar orasida ham bor) shevalarni juda katta boylik, deb aytishadi. Bo‘lsa bordir. Ammo menga shevada gapirishga ruju qo‘yish (ayniqsa hozir) mahalliychilikni avj oldiradigan hodisa bo‘lib ko‘rinadi. Maktab — bolalar savod chiqaradigan dastlabki maskan. Uning nutqi shu joyda shakllanadi, keyin ham bir umr u «maktab nutqi” muhitida bo‘ladi. O‘qituvchi esa davlatdan maosh olib ishlaydigan shaxs. Uning til haqidagi qonunni mensimay, adabiy til o‘rniga shevada sayrashi, mening nazarimda, mehnat qonunchiligini buzishga teng deb qaralishi kerak. Zuhriddin Isomuddinov -------- **** Саводсиз ёки китоб ўқи­май­диган одам шевада гапиради, шевасига мослаб ёзади ҳам. Зиёли одам эса адабий тилда сўзлашга ҳаракат қилади. Тўғри, шевалар билан адабий тил нормалари орасида анча-мунча тафовут бор. Шунинг учун, баъзилар шевада сўзлаш табиийроқ деб ўйлашади. Бундай эмас. Шева — элат тили, адабий тил эса — миллат тили. Айримлар (улар ҳатто тилшунослар орасида ҳам бор) шеваларни жуда катта бойлик, деб айтишади. Бўлса бордир. Аммо менга шевада гапиришга ружу қўйиш (айниқса ҳозир) маҳаллийчиликни авж олдирадиган ҳодиса бўлиб кўринади. Мактаб — болалар савод чиқарадиган дастлабки маскан. Унинг нутқи шу жойда шаклланади, кейин ҳам бир умр у «мактаб нутқи» муҳитида бўлади. Ўқитувчи эса давлатдан маош олиб ишлайдиган шахс. Унинг тил ҳақидаги қонунни менсимай, адабий тил ўрнига шевада сайраши, менинг назаримда, меҳнат қонунчилигини бузишга тенг деб қаралиши керак. Зуҳриддин Исомиддинов •┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈• Kanalimizga a'zo bo‘ling va do‘stlaringizga ulashing. ⬇️⬇️⬇️ https://t.center/gayratmajidijodiykanali •┈┈• ❀ 🇺🇿📚🇺🇿 ❀ •┈┈•