Critic channel

زیبایی‌شناسی به‌عنوان زندگی در وایتهد-نیچه

ریچارد ام.میلارد، شش «مقولهٔ مهم» از فلسفهٔ فرآیندگرایانهٔ وایتهد را به‌عنوان «شیوه‌های تکمیل زیبایی‌شناختی» شناسایی کرده‌است:
(1) فردیت هماهنگ،
(2) پایداری،
(3) تازگی،
(4) رویارویی،
(5) ژرفا،
(6) آشکارگی یا تنجش‌گری.

به‌نظر می‌رسد که این شش مقوله نشان‌دهندهٔ مدلی از یک معرفت‌شناسی زیبایی‌شناختی است که برای (درک) فلسفهٔ نیچه اساسی است. از نظر وایتهد، این دسته‌بندی‌ها با تصور او از موجودات‌ کنش‌مند که پیوسته برای تنجش‌گری (بیشتر) و جورسازی متقابل تلاش می‌کنند، مطابقت دارد. این موجودات فرآیندی، از استقامت خاصی برخوردارند اما هیچ مادهٔ ابدی‌ای (کنش‌مندی) در این سیستم فکری وجود ندارد. در واقع از اهمیّت محوری مقولهٔ تازگی است که شایش‌های آفرینش‌گرانهٔ فرآیندهای کنش‌مند بازتابیده می‌شود. به‌طور خلاصه، مقوله‌های اهمیّت وایتهد از تجربه انضمامی یا موجودات کنش‌مند، شرایط تنجش‌گری هماهنگ، یعنی شرایط تنجش‌گری (برای همیشه) فردیّت زیبایی‌شناختی است که مبنای واقعی و موجه همه فرآیندها و فعالیت‌های جهان است. علاوه‌ بر این، فلسفه و معرفت‌شناسی وایتهد از ابتدا زیبایی‌شناختی-هستی‌شناختی است، زیرا شش مقولهٔ اهمیّت او، پایه‌های معرفت‌شناسی واقع‌گرای زیبایی‌شناسی‌ای هستند که از پدیده‌های شهودی شروع می‌شوند، و اساساً با معرفت‌شناسی‌ای که براساس قضاوت‌های مفهومی بنا می‌شود متفاوت است:
آموزه متافیزیکی، که در این‌جا توضیح داده شد، پایه‌های جهان را در تجربه زیبایی‌شناختی می‌یابد، نه - مانند کانت - در تجربه شناختی و مفهومی. همهٔ نظم صرفا جنبه‌های معینی از نظم زیباشناختی است و نظم اخلاقی صرفا جنبه‌های خاصی از نظم زیبایی‌شناختی است. جهان واقعی نتیجه نظم زیبایی‌شناختی است.¹ 
به دلایل زیر، به استثنای مورد اوّل، فردیّت هماهنگ، مقوله‌های مهم زیبایی‌شناختی فوق‌الذکر را می‌توان به نیچه نیز نسبت داد. اول‌ از همه، این مقولات عناصر اساسی معرفت‌شناختی هستند که به‌لحاظ عمل‌گرایانه اجتناب‌ناپذیرند: مثلاً، هر معرفت‌شناسی برای مقابله با جهانِ شَوِش باید تصوری از پایداری در زمان و رویارویی در دریای هرج‌و‌مرج اتخاذ کند. مفاهیم تازگی، ژرفا و تنجش‌گری نیز برای تمام نوشته‌های نیچه اساسی هستند و در سراسر نوشته‌های نیچه وجود دارند - مفاهیمی مانند «خواستِ نیرو»، «ژرفا» و «غلبه بر خود». در نهایّت، حتّی «فردیّتِ هماهنگ» را می‌توان به نیچه نسبت داد، اگرچه او ممکن بود در برابر مفهوم واقعی هارمونی مقاومت کند؛ اما بدون شک مفهوم افراد ساختاریافته و ملموس یا فردیّت زیبایی‌شناختی برای نیچه اساسی است، مثلاً وقتی او درک خود از یک شخص مستقل را توضیح می‌دهد؛ قطعا به چنین موضوعی می‌اندیشد. آموزهٔ تقدم مقولات زیبایی‌شناختی، و به‌ویژه تسلط زیبایی در نظام ارزش‌ها، عناصر اساسی فلسفه نیچه و وایتهد هستند. در تعریف وایتهد از زیبایی یک بیان بسیار انتزاعی آمده‌است که چنین است: «زیبایی، جورسازی متقابلِ عوامل متعدد در موقعیتی از تجربه است». وایتهد در بسیاری از مواقع در نوشته‌های خود به‌وضوح بیان می‌کند که زیربنای این بیانیه مفهومی از هماهنگی، یا حدّاقل، بهینه‌بودن جورسازی متقابل است. در نگاه اوّل، چنین فرضی برای نیچه غیر قابل‌‌ قبول به نظر می‌رسد، زیرا او این ایدهٔ هراکلیتی را پذیرفته‌ است که جنگ، درگیری یا نزاع «پدر همه‌چیز» است. با این‌حال، با بررسی دقیق‌تر، تفاوت بین این دو نویسنده چندان سترگ نیست: از یک‌طرف، وایتهد، در فلسفه فرآیندی خود، هارمونی را به عنوان روند مداوم جورسازی متقابل از رویدادهای کنش‌مند (به جای توصیف یک حالت ایستا) درک می‌کند. ...

برای مطالعهٔ متن کامل کلیک کنید یا Instant View را در پایین پست لمس کنید.

﹏﹏✎ #شهاب‌الدین_قناطیر
#فردریش_نیچه، #آلفرد_نورث_وایتهد، #زیبایی‌شناسی، #فلسفه_فرآیند، #هستی‌شناسی_زیبایی‌شناختی
Taamoq | تَعَمُّق

سخرانی بنده با عنوان:
خوانش تحلیلی سیر اندیشه‌ی ژیل دلوز
چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۹/۱۴ ساعت ۱۲تا۱۴ در آمفی تئاتر دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده هنرهای تجسمی برگزار خواهد شد.

در خدمت دوستاران فلسفه در دانشگاه هنر اصفهان خواهم بود.

لینک دانلود برنامه‌ها در سایت دانشگاه هنر اصفهان:
https://B2n.ir/u16571

#هنر_اصفهان #دانشگاه_هنر_اصفهان #فلسفه #فلسفه_قاره_ای #ژیل_دلوز #هنر_تجسمی #شهاب_الدین_قناطیر
@CRITICCHANNEL

ادنا سنت وینسنت میلی
برگردان: تارا حسینی
.
مرا با اندوه خویشاوندیست آیا؟
کین گونه پیاپی بر در خانه‌ام می‌کوبد
نه رسا و نه آهسته
چنان‌چون دستانش بدان خو گرفته باشد.
گل‌های داوودی تابیده به گرد پلکان،
و رزماری‌ها قامت افراخته‌اند
که اندوه از راه می‌رسد
اما اندوه را به رزماری‌ها و داوودی‌ها التفاتی نیست.
مرا با اندوه خویشاوندیست آیا؟
مگر با یکدگر خویشاوندیم ما؟
که پیاپی بر درگاه من می‌ایستد....
آه به اندرون آی

«بازگشت ابدی همچون ضامن آثار دلوز»
مصاحبه با پروفسور ناثان ویدر
مصاحبه کننده: شهاب الدین قناطیر

لینک دانلود و خواندن مصاحبه:
https://sheddat.com/nathan-widder/

#ناثان_ویدر #فلسفه_تفاوت #ژیل_دلوز #ددکیند #ریمان #برگسون #مصاحبه #شهاب_الدین_قناطیر
@CRITICCHANNEL

‍ ‌‌🔻 وب‌سایت فولدرا به‌روز شد.

بخش زمین‌تاریخ:

چه کسی ماده‌روباه سیاه را به چنگ آورد؟ | داستانی از نرت‌نامه‌ی اُسِتی | ترجمه‌ی پویا غلامی
آلان‌شاه نزد فردوسی | آگوستو المنی | ترجمه‌ی پویا غلامی
چامه‌های گنوسی: چند پاره شعرِ مانوی و مندایی | ترجمه‌ی کوهستان بهزاد
دیدگاه‌های زرتشتی درباره‌ی رنج و مرگ‌ | الموت هینتزه | ترجمه‌ی پویا غلامی
سی‌ودو گلابی دیگر برای اووه | آدریانو و. رُسی | ترجمه‌ی آلکین گوکلان
«ششلن در دیار گوم» و «ششلن و مردی از گوم» (دو داستان از نرت‌نامه‌ی آسی) | ترجمه‌ی پویا غلامی
سن‌مورو [سیمرغ] در هنر ایرانی | متئو کمپارتی | ترجمه‌ی پویا غلامی
قطعاتی درباره‌ی مسئله‌ی درونماندگاری [حلول] در بستر زمین‌تاریخِ ایران | پاتریشیا کرُن | ترجمه‌ی پروشات اژغ زاول‌زهی و ارژنگ بمپور براهویی
وَرخَگ و پسرانش (پاره‌ی یکم از نَرت‌نامه‌ی اُسِتی) | ترجمه‌ی پویا غلامی
نگاهی به کارِ تازه‌ی رهامِ اشه بر «سرودِ مروارید» | بزرگمهر لقمان
معماری نیایشگاهی در جهان ایرانی پیش از غلبه‌ی مقدونی‌ها | مایکل شِنکار | ترجمه‌ی آری سرازش، رامین اعلایی

بخش نظریه:

آنسوی تخیل: دلوز و امر مجازی واقعی | سیلویا کاپودیواکا | ترجمه‌ی شهام شریفی
برخوردهای نزدیک (درآمد کتاب) | جیسون رضا جرجانی | ترجمه‌ی ارژنگ ذات
آزادی و فرمان | امانوئل لویناس | ترجمه‌ی هوشنگ سیامی
هشت گفتار | آلفرد کورزیبسکی | ترجمه‌ی رزیتا کامرانی
باورهایم | آلفرد کورزیبسکی | ترجمه‌ی رزیتا کامرانی

[ Website / Telegram ]
[ Instagram / YouTube ]

.
«برمی‌خیزم ز رؤیایت»
سروده‌: پرسی بیش شلی
برگردان: تارا حسینی
---------------------------------------
برمی‌خیزم ز رؤیایت
ز نوشین-خوابِ زودهنگامِ شب،
بدان‌گاه که نرمینه-باد می‌دمد،
و پُرسو-ستارگان می‌درخشند
بر‌می‌خیزم ز رؤیایت،
شورِجان می‌راند این پا _که می‌داند چه‌سان؟_
سوی دریچه‌‌ات خوابگاه، چه دل‌انگیز!

برآشفته بادها ز پا فتاده
در سیاهی، خاموشی زوزه می‌کشد،--
شمیم گل‌های چامپاک¹ می‌ریزد در هوا
چنان‌چون ریزش اوهامِ خوش در رؤیا،
بر دل می‌میردش،
فسرده غَرنگش‌های² بلبل،
چنان‌چون من، بر دل تو،
ای نازنین نگار!

های، بَرَم‌خیزان ز چمنزار!
می‌میرم، می‌تِفسم³، فرو می‌افتم!
بگذار تو رای عشق با بوسه‌ها فروریزد،
بر پریده‌رنگ لب‌ها و پلک‌هایم
شیرگون گشته رخسارم خشک و سرد، افسوس!
مرای دل که می‌تپد تند و رسا
های، بازش فشار به خود
آنجا که در هم شکند، انجام!

۱. Champak: درختی معطر و همیشه سبز که نزد بوداییان مقدس است
۲. Complaint/ غرنگش به معنای چهچهه و آواز
۳. faint: به‌معنای مدهوش شدن، از حال رفتن

@CRITICCHANNEL

با عَطف توجه به خط سیری دیگر، نفی محض در نزدِ شوپنهاور - که در حملات خود علیه دین بسیار صریح و بی پروا است - نوعی نزدیکی عجیب با عرفان را پیشنهاد می‌دهد:

"اما تا مادامی که خودمان اراده ای برای زندگی داشته باشیم، این امر نهایی، یعنی هیچ به مثابه ای آنچه وجود دارد، به واسطه ای ما می‌تواند تنها به نحوی منفی شناخته و بیان گردد... با این حال، اگر اصرار شود که به نوعی می بایست دانش مثبتی از آنچه فلسفه تنها می‌تواند به نحوی منفی، آنهم به عنوان نفی اراده بیان دارد، کسب شود، در این صورت چیزی جز اشاره به آن حالتی باقی نمی ماند که توسط همه ی آن کسانی که به نفی کامل اراده دست یافته‌اند تجربه شده است و با نام‌هایی همچون شوریدگی(وجد)[ecstasy]، مسحور شدگی(شور)[rapture]، اِشراق(تَنویر)[illumination]، هم پیوندی و همسازی با خدا و قس الی هذا.. نشان داده می شود."

نفی مطلق تنها به محدودیت‌های زبان در توصیف تجربه اشاره ندارد، بلکه اساساً افق اندیشه را نیز به سمت آن جایی هدایت می‌کند که اندیشه قادر به درک آن نیست؛ جایی که انسان در جهد و تکاپو است تا آنچه را که فراتر از بشر و ساحت بشری است درک کند. با این حال، همانگونه که شوپنهاور اشاره می کند، "چنین وضعیتی را دیگر نمی‌توان معرفت[knowledge] نامید، چرا که دیگر با شکلِ سوژه و شیء سروکار نداریم؛ و علاوه بر این، تنها از طریق تجربه شخصی قابل دسترسی است و نمی‌توان بیش از این بدان مرتبط شد.
با توجه به این تمایز (نفی محض و نفی محرومیت) و پیامدهای آن برای درک جهان به مثابه ای جهانی غیرانسانی است که با یک مخمصه[dilemma] (همچون برهان ذوالحدین.م) روبرو می‌شویم. یعنی، یک اهریمن‌شناسی از نوعی که در حال بررسی آن هستیم، که می بایست خود را از چارچوب اخلاقی، حقوقی و کیهانی اهریمن‌شناسی مسیحی[Christian demonology] ( یعنی قانون اخلاقی، فتنه و وسوسه، تَخطی و عِصیان، فِسق و گناه، کیفر و رستگاری و غیره) متمایز کند. و در اینجا، اهریمن‌شناسی با یکی از بزرگترین چالش‌های اندیشه امروز مواجه می‌شود، و این چالش، به بسیاری از جهات، نیچه‌ای است - چگونه می‌توان جهان را به عنوان امر نااندیشیده[unthinkable] بازاندیشید؟ - یعنی، در غیاب دیدگاه انسان‌محور و بدون تکیه بیش از حد بر متافیزیک هستی؟
باز هم، با موانع زیادی روبرو می‌شویم، بخشی به این دلیل است که یک اهریمن‌شناسی فلسفی وجود ندارد - یا دست کم هنوز وجود ندارد. آیا می بایستی با استناد به پیشینیان این نوع بدبینی کیهانی[Cosmic Pessimism]، نوعی دودمان یا تبار از این پیشینیان به رسمیت درآورد؟ حال آنکه امّا در اینجا بازی بی‌پایانی از شمولیت(پیراگیری)[inclusion] و محرومیت(حذف سازی)[exclusion] آغاز می‌گردد. آیا باید فیلسوفان کلاسیکی همانند هراکلیتوس را نیز شامل گردد؟ آیا باید آثاری را در سنتِ رازورزی تاریک [darkness mysticism] یا الهیات منفی [negative theology] در نظر گرفت؟ و سپس چه می‌شود اگر از آثار بزرگ بحران های معنوی و فلسفی، از کی‌یرکگور تا امیل سیوران و سیمون وی را در نظر آوریم؟ ما پیشتر به شوپنهاور و نیچه اشاره کرده‌ایم، اما آیا ما ملزم به در نظر گرفتن وارثان قرن بیستم آن‌ها،‌ کسانی مانند باتای، کلوسوفسکی یا لف شُستوف نیز هستیم؟ آیا باز نیز مشکل اساسی من بابِ طرح اندازی یا امید به وجود یک میدان اختصاص یافته به نفی و نیستی، نمی باشد؟ آیا ممکن است کسی مدعی آن شود که اهریمن‌شناسی وجود دارد، بی آنکه در تئاتر بی‌انتهای پوچی گرفتار شود؟ شاید تنها چیزی که قطعی است این باشد که اگر چیزی مشابه به اهریمن‌شناسی نیز وجود داشته باشد، اساساً به دلیل وجودش محترم‌تر نخواهد شد - زیرا هیچ چیز(در نزدِ بشر) به معنایی دقیق، بیشتر از هیچ چیز مورد غفلت[frowned upon] واقع نمی گردد.

🔻اَندر غبارِ این سیاره | یوجین تکر | ترجمه ی شهام شریفی

🔺️In The Dust of This Planet | Eugene Thacker

اهریمن‌شناسی[demonology] پدیده‌ای الهیاتی است که به مباحث تاریخی درباره ماهیت شر و سیاست‌های مرتبط با شکار جادوگران گره خورده است. البته، اهریمن‌شناسی یک پدیده فرهنگی نیز است، همانطور که نمونه‌های ادبی، سینمایی و بازی‌های ویدیویی نشان می‌دهند. امّا اگر اهریمن‌شناسی را صرفاً به مثابه ای یک موضوعیت تاریخی یا صرفاً یک داستان تخیلی در نظر بگیریم، جذابیت خود را از دست می‌دهد.
اگر قرار بر این باشد که اهریمن‌شناسی در سطح فلسفی اندیشیده شود، آنگاه می بایست به مثابه ای نوعی "قاموس فلسفی"[philosopheme] کارکرد یابد که خوشه‌ای از ایده‌ها را گرد هم می آورد که برای مدتی، به عنوان حوزه‌های مسئله ساز برای خود فلسفه عمل کرده اند، به عبارتی: نفی، نیستی و امر غیرانسانی[the non-human]. چنین رویکردی به اهریمن‌شناسی چگونه رویکردی خواهد بود؟ در آغاز، اهریمن‌شناسی می بایست از انسان‌شناسی متمایز شود، جایی که در آن، اهریمن/دیو صرفاً جایگزینی برای بودِش انسان است و تأملاتی در مورد ماهیت شر، اساساً در ساحتِ انسان نشخوار می شود[ruminations]. اهریمن‌شناسی همچنین می بایست از متافیزیک محض[pure metaphysics] متمایز شود، جایی که اهریمن/دیو [demon] به مثابه ای جایگزینی(نیابتی) از برای جفتِ هستی/نا_هستی کارکرد می یابد.
انکار دیدگاه انسان‌محور[anthropological view] به معنای در نظر گرفتن جهان نه تنها فقط به عنوان جهانی-برای-ما یا جهانی-در-خود، بلکه به عنوان جهانی-بدون-ما[world-without_us] است. به همین ترتیب، انکار دیدگاه متافیزیکی به معنای در نظر گرفتنِ عدم اطمینان من بابِ اصل دلیل کافی[principle of sufficient reason] برای اندیشیدن به جهان است (نه دلیل کافی، بلکه یک نوع نامأنوسی، رازگونگی [uncanny] و نابسندگی[insufficiency] عقل در میان است).
بنابراین، یک اهریمن‌شناسی فلسفی می بایست "علیه" سطوتِ انسانی بپاخیزد - هم بخش "انسانی" و هم بخش "هستومندی"[being] آن را در ژرفای رازگون خود ببلعد. شاید بتوانیم اصطلاح جدیدی برای این شیوه بیابیم، یعنی تفکر- اهریمن‌شناسانه.
اگر انسان‌شناسی بر مبنای تقسیم میان امر شخصی و امر غیرشخصی ("انسان" و "کیهان") بنا شده است، پس یک اهریمن‌شناسی(رادیکال)، آن‌ها را به جفت‌های پارادوکسیکال (تأثیرات غیرشخصی و رنجِ کیهانی[cosmic suffering]) فرو می‌کشاند[collapses]. اگر هستی‌شناسی به رابطه ای حداقلی میانِ هستی/نا_هستی می پردازد، پس اهریمن‌شناسی میبایستی اندیشه ای نیستی[nothingness] (تعریف سلبی)[a negative definition] را به ثمر نشاند و رسالت آن را بر گردن نَهَد[undertake]، امّا نیستی که صرفاً مترادف با "نبودن" یا "نا_هستی"[non-being] نیست (تعریف محرومیت). شوپنهاور توضیحی ارائه می‌دهد و تفاوت میانِ این دو نوع نفی را بازگو می‌کند:

"ابتدا باید توجه داشته باشم که مفهوم هیچ (Nichts) اساساً نسبی است و همیشه به چیزی مشخص اشاره دارد که آن را نفی می‌کند. این خاصیت به ویژه توسط کانت به نفی محرومیت (nihil privativum) نسبت داده شده است که در مقابلِ (+) نشان داده می‌شود. این علامت منفی (-) از نقطه نظر مقابل امّا ممکن است به (+) تبدیل شود و در مقابل این نفی محرومیت، نفی محض (nihil negativum) مطرح شده است که از هر نظر "هیچ" خواهد بود... اما با بررسی دقیق‌تر، یک هیچ مطلق، یک نفی محض واقعی، حتی قابل تصور نیز نیست، بلکه هر چیزی از این دست، از دیدگاه بالاتر یا تحت مفهوم گسترده‌تری، همیشه تنها فقط یک "نفی محرومیت" است. برای شوپنهاور، نفی محرومیتِ جهان همان‌گونه که برای ما ظاهر می‌گردد، جهانی-برای-ما، جهانی به مثابه ای صحنه "نمایش"[ Representation/ Vorstellung] است، در حالی که نفی محض، جهان-در-خود یا جهان به مثابه ای "اراده" است - یا بهتر است بگوییم، جهان-در-خود همانگونه که دسترس‌ناپذیری و کیفیت‌های مرموز[occult qualities] و غریب خود را برای ما آشکار می‌ سازد. همانطور که شوپنهاور اشاره می‌کند: "آنچه به طور کلی به مثابه ای مثبت فرض می‌شود، چیزی است که ما آن را وجود (Seiende) می‌نامیم، که نفی آن با مفهوم هیچ (Nichts) در عام ترین معنای آن بیان می‌شود، و این دقیقاً جهان به مثابه ی نمایش است، یا جهان به مثابه ی تصور یا بازنمایی.
👇👇

💡 انجمن علمی زبان آلمانی دانشگاه تهران با افتخار برگزار می‌کند:

🔶 «نشست آشنایی با زبان‌شناسی تاریخی»

📍سخنران:
شهاب‌الدین قناطیر
پژوهشگر فلسفه و زبان

🗓 تاریخ: ۳ آذر ۱۴۰۳
⏰ ساعت: ۱۱:۴۵ تا ۱۳:۳۰

📱 نشست به‌صورت حضوری و آنلاین هم‌زمان برگزار می‌گردد.

🔗 لینک جلسه متعاقباً در کانال فاخ‌شافت قرار خواهد گرفت.

🔸 امکان حضور علاقه‌مندان خارج از دانشگاه وجود دارد. جهت هماهنگی برای ورود با آیدی انجمن در ارتباط باشید.

🆔 @FSDUT
🇩🇪 @deutsch_ut

نیچه و ایرانیان

نیچه توجّهِ خاصّى به تاریخِ ایرانِ دوره‌یِ اسلامی نشان نمی‌دهد، ‏اگرچه گاهى نامى از مسلمانان می‌برد و دستِ کم یک بار از حشّاشون با ستایش یاد می‌کند.‏ ‏ در یادداشت‌هایِ او ‏یک‌بار نامى از سعدی دیده می‌شود با نقلِ نکته‌پردازی‌اى از او؛ امّا نامِ حافظ را چندین بار می‌برد و در باره‌یِ شعر ‏و ذهنیتِ او سخن می‌گوید.‏

در مجموعه‌یِ نوشته‌هایِ نیچه دو بار از ایران (‏Persien‏) نام برده می‌شود و چندین بار از ایرانی (‏persisch‏) و ‏یکبار هم از پیش‌ایرانی (‏vorpersisch‏)،‎ ‎ ‎ ‎که اشاره‌هایى هستند به روابطِ دولت‌شهرهایِ یونانی با امپراتوریِ ایران ‏و گاه تحلیلى از آن. توجّهِ او، پیش از هر چیز، به پی‌آمد‌هایِ جنگ‌هایِ ایران و یونان ‏ و اثرِ ژرفِ آن بر دنیایِ ‏یونانی ست، که به ’جنگِ پلوپونزی‘ میانِ دولت‌شهرهایِ آتن و اسپارت، با شرکتِ دیگر دولت‌شهرها، می‌انجامد. ‏این جنگ تمامیِ یونان را به مدّتِ پنجاه سال درگیر می‌کند و ویرانیِ بسیار به بار می‌آورد.‏ ‏ افزون بر این‌ها، ‏بیست و هشت بار از ایرانیان (‏die Perser‏) نام می‌برد و در برخى از پاره‌نوشته‌هایِ (‏Fragmente‏) او می‌توان ‏نگره‌یِ او را نسبت به ایرانیانِ باستان و فرهنگِ‌شان به‌روشنی یافت. وی، به‌ویژه، ستایشگرِ چیرگی‌ ایرانیان در ‏تیراندازی و سوارکاری و جنگاوری و نیز حالتِ سروری‌ و قدرت‌خواهی‌شان است؛ و نیز پافشاری‌شان بر فضیلتِ ‏راستگویی.‏ ‏ این‌ها کردارها و ارزش‌هایى ست که وی شایسته‌یِ زندگانیِ والامنشانه‌یِ انسانی می‌داند. امّا، ‏بالاترین درجه‌یِ توجّهِ خود به ایرانیان و بزرگداشتِ آنان را آن جا نشان می‌دهد که از زمان‌باوریِ ایرانیان سخن ‏می‌گوید؛ باورى که به دیدگاهِ او نسبت به زمان و ’بازگشتِ جاودانه‘‌یِ آن همانند است. این دیدگاه در برابرِ آن ‏دیدِ متافیزیکیِ یونانی قرار می‌گیرد که با افلاطون هستیِ زَبَرزمانیِ ’حقیقی‘ را در برابرِ هستیِ ’مجازیِ‘ گذرا یا ‏زمانمند قرار می‌دهد: ’من می‌باید به یک ایرانی، به زرتشت، ادایِ احترام کنم. ایرانیان نخستین کسانى بودند که ‏به تاریخ در تمامیتِ آن اندیشیدند.‘ در دنبالِ آن نیچه در این پاره‌نوشته به هزاره‌ها‌ در باورهایِ‌ دینیِ ایرانیِ ‏باستان اشاره دارد و می‌افزاید، ’[ایرانیان تاریخ را] همچون زنجیره‌اى از فرایندها [اندیشیدند]، هر حلقه به دستِ ‏پیامبرى. هر پیامبر هزاره (‏hazar‏)یِ خود را دارد؛ پادشاهیِ هزارساله‌یِ خود را.‘‏ ‏ در چنین گفت زرتشت از ‌‏’هزاره‌یِ بزرگِ (‏grosser Hazar‏) پادشاهیِ زرتشت‘ سخن می‌گوید، ’پادشاهیِ بزرگِ دوردستِ انسان، پادشاهیِ ‏هزارساله‌یِ زرتشت.‘‏ ‏ ‏…

برای مطالعه متن کامل کلیک کنید یا Instant View را در پایین پست لمس کنید.

﹏﹏✎ #داریوش_آشوری
#فردریش_نیچه، #زرتشت، #حافظ، #ادبیات
Taamoq | تَعَمُّق

🔘 شرح دوره:
ریاضیات در فلسفه‌ی دلوزی نقشی بسیار پررنگ و تعیین‌کننده‌ داشته‌ است. دلوز، از نخست، فلسفه‌ی خود را بر ریاضیات دیفرانسیلی‌ی لایب‌نیتس بنا کرده و آن را با تدقیق بیشتر در هندسه و فیزیک مدرن پیگیری کرده‌ است.
دلوز که همواره هستی‌شناسی شُدَن را به جای بودن پی می‌گرفته و از دوران باستان تا اکنون را به دنبال شدن‌گرایان بوده‌ است، هیچ فرصتی برای گرایش بیشتر به هستی‌شناسی شدن را از دست نمی‌دهد. او نیز برای درون‌ماندگارکردن هندسه‎‌ی دیفرانسیل و پسینی‌کردن مفهوم فضا-زمان دست به دامان افراد بسیاری می‌شود که در این دوره سعی در شناخت آن افراد و رویکرد خود دلوز خواهیم‌ داشت.
برای مثال: او با کاوش‌کردن در ایده‌ی انحراف اَتُم به دنبال درون‌ماندگارکردنِ «دیگری شدن» بر پایه‌ی بنیادین‌ترین عضو هستی که [اتم] باشد، است. او با بنا کردن ایده‌ی زمان در فلسفه‌ی خود بر دیرند و شهود که آن را از برگسون گرفته ایده برگسونی را با ریمان و دِدِکیند و نیچه و اسپینوزا ترکیب می‌کند تا بتواند به فهمی ناب‌تر از «شدن و زمان» برسد. او راه حل سیاسی خود در دنیای معاصر را نیز از دل هندسه دیفرانسیل بیرون می‌کشد.
دلوز سراسر فلسفه شَوِشمَند خود را بر پایه‌ی ماهیت ذره-موجی موناد‌های باز وایتهدی برعکس مونادهای بسته‌ی لایب‌نیتسی بنا می‌کند که واحدهایی به‌طور درون‌ماندگار بس‌گانه‌اند که پیوستار یک چیز را نه بر پایه‌ی کامل‌بودگیِ هر موناد، بلکه بر پایه‌ی نقص هر موناد در یک آشوب از کنش‌ها و برهم‌کنش‌‌ها درک می‌کند.
در این دوره سعی خواهیم کرد ابعاد فلسفه‌ی دلوزی را با درک جامعی از هندسه دیفرانسیل پیش ببریم تا بتوانیم پیوند مفاهیم هنری، سیاسی، هستی‌شناختی، رشدشناسی هستی‌شناختی و ... را با مفهوم دیفرانسیل او مشخص کنیم.

✔️@Philosophy_Society_98

✔️ انجمن علمی فلسفۀ غرب دانشگاه اصفهان برگزار می‌کند:

🔘 دورهٔ «دلوز و هندسۀ شدن»

🔘 مدرس: شهاب‌‌الدین قناطیر؛ دانشجوی دکتری هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان

🔘 شنبه‌ها ساعت ۱۸ تا ۲۰

🔘 شروع دوره: ۱۲ آبان ۱۴۰۳

🔘جلسه مجازی و با ظرفیت محدود است.

🔘 جهت ثبت نام به آیدی تلگرام @N_R202 پیام دهید.

✔️@Philosophy_Society_98