بریده‌ها و براده‌ها

‍ 🔹وزارت آ پ چهاردهم و بازگشت به نظامیه‌ی بغداد

🖋عباس آخوندی، مرداد ماه 1403
🔻وزیر پیشنهادی مصوبات #شورای_انقلاب_فرهنگی را سرلوحه برنامه خود قرار داده‌است. شورایی که با الگو قراردادن مدرسه‌های نظامیه در قرن پنجم هجری خورشیدی بر پایه کلام اشعری و ایجاد مانع بر خردورزی آزاد، نهاد آموزش و پرورش را به‌طور عام و دانشگاه را به‌طور ویژه دچار ایستایی در اندیشه‌ورزی کرده و آن را از توسعه‎‌ی نیروی انسانی، زایش دانشی، صورت‌بندی مساله‌ی ایران در روزگار معاصر و رشد و بالندگی ملت ایران بازداشته‌است.

🔻هدف‌گذاری کنترل اداری اندیشه‌ورزی در محیط مدارس تحت عنوان آن‌که آموزش و پرورش امر حاکمیتی است به‌منظور تولید انبوه پیروان مطیع و القای دستوری سبک زندگی حکومت‌پسند به جوانان ایران در این جهان شبکه‌ای و به‌هم پیوسته نشان از میزان کج‌فهمی و درک وارونه و ناسازگار این شورا با تحول‌های جهانی دارد. مگر می‌شود که نظام آموزش‌و‌پرورش را با نادیده گرفتن حقوق انسانی کودکان و نوجوانان و انکار تفاوت‌ها به کارخانۀ یکسان‌سازی و تولید انبوه پیروان مطیع تبدیل کرد؟

🔻آموزش و پرورش امر حاکمیتی نیست. حق اجتماعی شهروندان است. گویا در باره‌ی اصول نیز مناقشه کرد. مردم حق دارند که از دولت درخواست #عدالت_آموزشی داشته باشند و از دولت بخواهند که اجازه دهد تا فرزندانشان آزاد و آزاده بار بیایند و فرزند زمان خویشتن باشند.

🔻برنامه‌ی ارائه شده توسط وزیر محترم پیشنهادی را خواندم. متاسفانه جز یک سری عبارات کلی خوش‌خوان ولی میهم و غیرقابل سنجش سخن ارجمندی ندارد. عناوینی کلی و غیر قابل اندازه گیری چون حیات طیبه، عدالت تربیتی و یا عدالت کیفی ناظر بر چه وضعیتی هستند؟ برنامه را بخوانید و ببینید چه چیزی دستگیرتان می‌شود؟

🔻چندی پیش در برنامه بزرگداشت استاد حسن انوری استاد بزرگ زبان فارسی شرکت کرده بودم. او که از تدوین کنندگان درس زبان فارسی برای دوره‌ی ابتدایی است می‌گفت که یکی از وجهه‌ی همت‌های او افزون بر آشناسازی فرزندان ایران با زبان و ادبیات فارسی، پرورش روح ایران‌دوستی و وطن‌خواهی در میان آنان بوده‌است. دریغ از جایگاه شایسته ایران و #زبان_فارسی در این برنامه.

🔻در ضمن این برنامه به دو نکته تاکید شده که بسیار مبهم هستند. یکی ایجاد بانک جامع سوابق فرهنگی، تحصیلی، آموزشی، ورزشی و مهارتی برای دانش آموزان در قالب پرونده الکترونیکی آموزشی - رشدی – تربیتی بر اساس بند ت ماده 89 برنامه هفتم. این بانک اطلاعات به چه کار می‌آید؟ اگر معلمان و اولیا چیزی از این دو بند متوجه شدند بگویند تا دیگران نیز متوجه شوند.

🔻بر اساس برنامه پیشنهادی و به تبعیت از سند تحول، سیاست‌گذاری، نظارت و ارزیابی در سطح کلان سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان و نیز ارزیابی و نظارت راهبردی فرایند تحول بنیادین نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد. حال آن‌که تاسیس این نهاد بدون مصوبه قانونی مجلس شورای اسلامی ‌‌است. در حالی‌که شورای عالی آموزش و پرورش بر اساس قانون، عالی‌ترین مرجع سیاست‌گذاری در امر آموزش و پرورش است، در شرایط کنونی حتی در حد کارگروه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز مورد اعتنا نیست. حدود صلاحیتی که این شورا برای خود قائل است، آشکارا دولت را از فرایند حکمرانی و تصدی مسئولیت امر آموزش و پرورش و آموزش عالی بیرون گذاشته و آن را به نهادی مجری اوامر و تصمیمات خود فروکاسته‌است. طرفه آن‌که پذیرش این وضعیت عینا در برنامه وزیر آپ آمده‌است.

🔻همانی که آقای رییس جمهور بر آن مرتب تاکید می‌کند: در حقيقت ‏خدا حال قومى را تغيير نمى‏ دهد تا آنان حال خود را تغيير دهند.
#ایده‌‌ی_ایران
#یک_ملت_یک_دولت

💎 مینوی خرد (به یاد دکتر احمد تفضّلی)

روزها و ماه‌هاست که حال و روزِ خوشی ندارم و دریغا دریغ از بازیگوشی این گربۀ بازیگوش که از هرسو نااهلان سنگ به سویش می‌پرانند، پایش را شکسته‌اند و قلبش را و سر و دستش را. دریغا دریغ از یک خبر خوش از ایرانم که سال‌ها و سال‌ها نام نامی او را زمزمه کرده و می‌کنم. امروز، سر در گریبان، در خود فرورفته‌ بودم که فریبا از فرهنگستان برگشت. در را که به رویش گشودم، بغضم ترکید، بسته‌ای به دستم داد و من از لابه‌لای بخارِ اشک‌هایی که بر مژه‌ها معلّق مانده بودند و بنا نداشتند فرو بریزند، خواندم، دوست عزیزی در این وانفسا که فرهنگِ کتاب و کتابخوانی و پژوهش‌های تاریخی و ادبی جز برای ارتقای شغلی مفهوم خود را از دست داده است، به یادِ من بوده و ترجمۀ تازه‌اش را برایم فرستاده بود: مینوی خرد، مجموعه مقالاتی در یادبود احمد تفضلی، به کوشش تورج دریایی و محمود امیدسالار، ترجمۀ مهناز بابایی انتشارات مروارید۱۴۰۱. بیش از ۲۵ سال گذشت، از زمانی که استاد ما را تنها گذاشت و ناگهان رخت به سرای دگر کشید. گویی همین دیروز بود، با آن هیکل لاغر و کت و شلوار تمیز و اتوکشیده و کراوات رنگی زیبا، از پلّه‌های فرهنگستان بالا می‌‌رفت و چنان با شتاب می‌رفت که انگار گام‌هایش را روی هوا می‌گذاشت. اصلِ یادنامۀ انگلیسی استاد در همان سال‌ها پس از انتشار یادنامۀ فارسی او در تهران، به کوششِ دوستِ دیرینِ او، استاد دکتر #علی‌اشرف_صادقی (سخن ۱۳۷۹) به چاپ رسید (انتشارات مزدا ۲۰۰۴). تا ایران و ایرانی ماندگار است که هست، نام و آثارِ تفضلی بر تارکِ آن می‌درخشد. مترجم کتاب، بانو دکتر مهناز بابایی از مترجمان توانا و کوشای کشور است و کارنامۀ پرباری به ویژه در ترجمۀ آثار مربوط به فرهنگ و تاریخ ایرانِ پیش از اسلام دارد. قلمش هماره نویسا باد! ایدون باد!

سال‌ها پیش به مناسبتی دو خاطرۀ جالب از زنده‌یاد تفضلی را در همین صفحه نقل کرده بودم که برای دوستان جدیدی که آن را نخوانده‌اند، در اینجا هم می‌آورم:

دکتر تفضّلی که مدتی مدیر بخش دانشجویان خارجی دانشگاه تهران بود، تعریف می‌کرد، یکی از استادان چینی زبان فارسی می‌کوشید برخی از اصطلاحات عامیانۀ فارسی را یاد بگیرد و به کار برد:
۱. استاد چینی ما را به پکن دعوت کرد و همراه با او به دنبال هتلی برای اقامت بودیم. نزدیک هتل، استاد از خودرو پیاده شد و به من گفت: شما اینجا یک کم سماق بمکید تا من بروم ببینم اطاق خالی دارند یا نه!
۲. استاد به افتخار ما کباب مفصلی در پکن تدارک دید. بعد از صرف کباب، ضمن تشکر از حضور ما، گفت: امیدوارم از این کباب که به نافتان بستیم خوشتان آمده باشد!
این دو خاطره را مستقیماً از دکتر تفضّلی نشنیدم و گمان کنم دکتر صادقی برایم تعریف کردند.
البته در یادگیری زبان دوم، اصطلاحات عامیانه یا کوچه و بازار دیرتر و سخت‌تر فراگرفته می‌شود و ما ایرانیها هم چه بسا در سخن گفتن به زبانهای خارجی هر روزه سوتی‌های بدتر از این را به آب می‌دهیم!

✍🏻 #ابوالفضل_خطیبی
در ستایش #احمد_تفضلی
خردادماه ۱۴۰۱ خورشیدی
🔗 منبع: فیسبوک نویسنده
#ایران‌دوستی #کتاب #زبان
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

❌ #امیر_هاشمی_مقدم پژوهشگر فرهنگ، چندی پیش طی یادداشتی در کانال مقدمه به نکته جالب و مهمی اشاره کرده بود:
«چند سالی است که ... مجریان صدا و سیما پافشاری عجیبی دارند برای به کار نبردن نام برخی از جشن‌های ملی و ایرانی؛ و به جای آن، از نام‌های نامأنوس و ناآشنای دیگری که خود ابداع کرده‌اند، استفاده می‌کنند. خودداری از به کار بردن نام «سیزده به در» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «روز طبیعت»، همچون خودداری از به کار بردن نام «چهارشنبه‌سوری» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «چهارشنبه آخر سال» از مهمترین نمونه‌های آن است. این در حالی است که در این چند سال، هیچ یک از این نام‌ها در میان مردم کمترین کاربردی نیافته و همچنان نام‌های قدیمی و درست آن به کار گرفته می‌شود. برای نمونه هرگز شما نمی‌توانید ایرانی‌ای را پیدا کنید که از شما بپرسد: «روز طبیعت کجا می‌روی؟»؛ یا هیچ کودکی را نمی‌توانید بیابید که به دوستانش بگوید: «برای چهارشنبه آخر سال از کجا ترقه پیدا کنیم؟».

او در پایان متن به درستی هشدار داده است که سیاست کمرنگ کردن سنت‌های ایرانی و خدشه وارد کردن به ارزش‌های ملی و میراث فرهنگی کشور، چه نتایج سوئی خواهد داشت.

🔺در مورد جشن شب #یلدا و #چله نیز دیده‌ایم که گاهی در صدا و سیما از تعبیر «جشن بلندترین شب سال» استفاده می‌شود. این رویکرد نوعی ستیز با تاریخ و پیشینه این جشن‌ها و آیین‌هاست و اثری جز گسست فرهنگی و تخریب پایه‌های هویتی مردم نخواهد داشت. در بسیاری از مواقع ستیز با بعضی امور از ستیز با نام آن‌ها آغاز شده یا پشت آن پنهان شده است.

البته واقعیت این است که این تعابیر جعلی، در گفتار روزمره جایگزین نام اصلی این مناسبت‌ها نشده است. اما بر اثر تکرار در این سال‌ها، گاهی شاهدیم که در نوشتار از این ترکیب‌های ابداعی استفاده می‌شود؛ گاه حتی با نیت سازنده، مثلاً برای ذکر اهمیت مراقبت از طبیعت، «سیزده به در» روز طبیعت نامیده می‌شود. این فرایند در طولانی‌مدت ممکن است باعث کم‌رنگ شدن نا‌م اصلی این آیین‌ها و قطع ارتباط با ریشه‌های فرهنگی یا دست کم نوعی تشتت در نام‌های آیینی شود.

❗️توجه همه ما به این نکته و استفاده از نام‌های اصیل و تاریخی می‌تواند نوعی #مراقبت_از_فرهنگ و #میراث_فرهنگی #ایران باشد.

🌀 اگر شما هم با دغدغه این متن همدل‌اید آن‌را برای دیگران ارسال کنید.
#چهارشنبه‌سوری #سیزده‌به‌در
#پاس_فرهنگ #جشن_ایرانی #زبان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

📃 (۶) تاریخ‌

👈 «تاریخ نه تنها باید ما را از تأثیر ناروای زمان‌های دیگر نجات دهد، بلکه باید ما را از تأثیر ناروای خودمان، از ظلمِ محیطِ اطراف و فشارِ هوایی که تنفس می‌کنیم، رهایی بخشد».

گفتارهایی درباره تاریخ مدرن (۱۹۰۶) ۱۹۵۲: ۳۳.

🖋 جان اَکتون ۱۸۳۴-۱۹۰۲
مورخ انگلیسی

J. E. E. D. Acton 1834-1902
British historian

History must be our deliverer not only from the undue influence of other times, but from the undue influence of our own, from the tyranny of environment and the pressure of the air we breathe.

Lectures on Modern History (1906) 1952:33.
———————————-
این گزین‌گویه‌ها (Quotations)، بر اساس جلد نوزدهم دانشنامه بین‌المللی علوم اجتماعی، توسط پیمان اسحاقی، انتخاب، ترجمه و منتشر می‌شوند. هدف از ارائه آنها، ارائه همزمان چکیده‌ای از مهم‌ترین دیدگاه‌ها در علوم انسانی جهان و کمک به بهبودِ زبانِ انگلیسیِ دانشگاهیِ هم‌زبانان و هم‌وطنان است. امید است که مورد استفاده قرار بگیرد.

#گزینه_گویه‌های_علوم_اجتماعی
#زبان_علوم_انسانی

کانال جامعه و فرهنگ l پیمان اسحاقی
https://t.center/peymaneshaghi110

🗞 درگذشت ایران شناس برجسته فرانکلین لویس

👈 در هفته های گذشته، جهان #ایران_شناسی ، خصوصاً ادبیات و #زبان_فارسی ، یکی از مهم ترین چهره های فعال در آکادمیای غیر ایرانی خود را از دست داد. فرانکلین لویس، دانشیار زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه شیکاگوی آمریکا و یکی از مترجمان زبردست آثار مهم فارسی به زبان انگلیسی درگذشت.

👈 من یکبار فرانکلین لویس را دیده بودم. به این صورت که وی اداره یکی از نشست های کنفرانسی در زمینه خاورمیانه شناسی در دانشگاه شیکاگو را بر عهده داشت که من هم در آن ارائه ای داشتم. در گفتگوهای کوتاه قبل و بعد از کنفرانس، شناخت وسیع او از نه تنها زبان و ادبیات فارسی، بلکه فرهنگ و تاریخ ایرانی برایم آشکار شد.

👈 برای شناخت بهتر از فعالیتهای علمی فرانکلین لویس در عرصه ایران شناسی، کافی است به رزومه بیست و چهار صفحه ای او (در این لینک) نظری بیندازیم.

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.center/peymaneshaghi110

❌ امیر هاشمی‌مقدم، پٰژوهشگر فرهنگ، چندی پیش طی یادداشتی در کانال مقدمه به نکته جالب و مهمی اشاره کرده بود:
«چند سالی است که ... مجریان صدا و سیما پافشاری عجیبی دارند برای به کار نبردن نام برخی از جشن‌های ملی و ایرانی؛ و به جای آن، از نام‌های نامأنوس و ناآشنای دیگری که خود ابداع کرده‌اند، استفاده می‌کنند. خودداری از به کار بردن نام «سیزده به در» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «روز طبیعت»، همچون خودداری از به کار بردن نام «چهارشنبه‌سوری» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «چهارشنبه آخر سال» از مهمترین نمونه‌های آن است. این در حالی است که در این چند سال، هیچ یک از این نام‌ها در میان مردم کمترین کاربردی نیافته و همچنان نام‌های قدیمی و درست آن به کار گرفته می‌شود. برای نمونه هرگز شما نمی‌توانید ایرانی‌ای را پیدا کنید که از شما بپرسد: «روز طبیعت کجا می‌روی؟»؛ یا هیچ کودکی را نمی‌توانید بیابید که به دوستانش بگوید: «برای چهارشنبه آخر سال از کجا ترقه پیدا کنیم؟».

او در پایان متن به درستی هشدار داده است که سیاست کمرنگ کردن سنت‌های ایرانی و خدشه وارد کردن به ارزش‌های ملی و میراث فرهنگی کشور، چه نتایج سوئی خواهد داشت.

🔺در مورد جشن شب #یلدا و #چله نیز دیده‌ایم که گاهی در صدا و سیما از تعبیر «جشن بلندترین شب سال» استفاده می‌شود. این رویکرد نوعی ستیز با تاریخ و پیشینه این جشن‌ها و آیین‌هاست و اثری جز گسست فرهنگی و تخریب پایه‌های هویتی مردم نخواهد داشت. در بسیاری از مواقع ستیز با بعضی امور از ستیز با نام آن‌ها آغاز شده یا پشت آن پنهان شده است.

البته واقعیت این است که این تعابیر جعلی، در گفتار روزمره جایگزین نام اصلی این مناسبت‌ها نشده است. اما بر اثر تکرار در این سال‌ها، گاهی شاهدیم که در نوشتار از این ترکیب‌های ابداعی استفاده می‌شود؛ گاه حتی با نیت سازنده، مثلاً برای ذکر اهمیت مراقبت از طبیعت، «سیزده به در» روز طبیعت نامیده می‌شود. این فرایند در طولانی‌مدت ممکن است باعث کم‌رنگ شدن نا‌م اصلی این آیین‌ها و قطع ارتباط با ریشه‌های فرهنگی یا دست کم نوعی تشتت در نام‌های آیینی شود.

❗️توجه همه ما به این نکته و استفاده از نام‌های اصیل و تاریخی می‌تواند نوعی #مراقبت_از_فرهنگ و #میراث_فرهنگی #ایران باشد.

🌀 اگر شما هم با دغدغه این متن همدل‌اید آن‌را برای دیگران ارسال کنید.
#چهارشنبه‌سوری #جشن_ایرانی #زبان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🗣 فیلیپ کراوتر، خبرنگار بریتانیایی-لوکزامبورگی-آلمانی آسوشیتدپرس در کی‌یف و پوشش اخبار اوکراین به شش زبان، به ترتیب:
انگلیسی، لوکزامبورگی، اسپانیایی، پرتغالی، فرانسوی و آلمانی

🔗منبع: توئیتر Philip Crowther
#زبان #رسانه
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

📚 مقدمه‌ای بر زبان اشارهٔ ایرانی (۱۴۰۰)

✍🏻 فرزانه سلیمان‌بیگی و دیگران

«زبان اشارهٔ ایرانی یکی از زبان‌های اشاره در جهان و یکی از زبان‌های ایرانی است که همچون همه زبان‌های طبیعی و انسانی، در اصل، برای رفع نیازهای ارتباطی روزمره افراد شکل گرفته است. این زبان در طول قرن‌ها و دوره‌های مختلف تاریخی در جامعه ناشنوای ایران حضور داشته، پیشرفت کرده و تغییر و تحول یافته است.

هدف از تهیه و تدوین این کتاب، آموزش مقدماتی زبان اشارهٔ ایران به علاقه‌مندانی است که می‌خواهند با جامعهٔ ناشنوای ایران کار کنند و تعامل اجتماعی داشته باشند. در این کتاب، کوشیده‌ایم تا رایج‌ترین اشاره‌ها و جملات گردآوری و آموزش داده شود. در پایان هر درس، تمرین‌ها و فعالیت‌هایی برای زبان‌آموزان طراحی شده است تا بتوانند آموخته‌های هر درس را بهتر و کاربردی‌تر بیاموزند.» (از: جلد پشت کتاب)

🔗 این کتاب را می‌توانید از مؤسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف تهیه یا از وبسایت دانشگاه آزاد اسلامی: واحد بین‌الملل فرشتگان دانلود کنید.

#⃣ #کتاب #ناشنوایان #زبان_اشاره

قرآن و روزه‌ی رمضان

۱- آیا قرآن گفته است تمام ماه #رمضان را روزه بگیرید؟ پاسخ مسلمانان امروز با اطمینان مثبت است. آیه‌ی ۱۸۵ سوره‌ی بقره به‌روشنی می‌گوید:«شَهرُ رَمَضان… فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَليَصُمْه». از این روشن‌تر نمی‌شود. با این وجود، در این یادداشت می‌کوشم نشان دهم این اطمینان تنها درون ذهن ماست نه در متن قرآن.

۲- در آیه‌ی پیش از آیه‌ی رمضان عبارتی بسیار عجیب وجود دارد. این آیه می‌گوید:«و عَلی الَّذينَ يُطيقُونَهُ فِديةٌ طَعامُ مِسكينٍ (۲:۱۸۴)». مترجمان معاصر قرآن با خیالی آسوده «یُطيقُونَهُ» را این‌گونه ترجمه کرده‌اند:«کسانی که توانایی آن را ندارند». یعنی دقیقا برعکس عبارت عربی! آیه به‌طرز عجیبی می‌گوید:«کسانی که توانایی‌اش را «دارند» اما روزه می‌گشایند باید به عنوان جایگزین به یک بی‌نوا غذا دهند». سپس می‌گوید«این نیکوکاری داوطلبانه بهتر است» و ادامه می‌دهد «و روزه بهتر است». یعنی «نیکوکاری داوطلبانه- تطوع خير» و روزه را هم‌پایه می‌سازد. هیچ کدام را بر دیگری برتری نمی‌دهد بلکه هر دو را هم‌زمان بهتر می‌داند!

۳- بر خلاف مترجمان معاصر که مثل آب خوردن این آیه را وارونه ترجمه کرده‌اند، اثری از این وارونگی در ترجمه‌های قرن ۵ و به طور مشخص طبری، تاج التراجم و کشف الأسرار وجود ندارد.

۴- آیه‌ی ۱۸۴ چنان چالش‌برانگیز و دش‌خوار بوده، که کلینی در ابتدای قرن ۴ حدیثی را نقل می‌کند و می‌گوید منظور از «يطيقونه» در واقع «كانوا يطيقونه» بوده است. یعنی کسانی که در گذشته می‌توانسته‌اند اما دیگر نمی‌توانند همچون پیران یا آسیب‌دیدگان [۱]. اما هرگز نمی‌تواند فرض کند معنای «يطيقونه»، «لا يطيقونه» بوده است!

۵- کوشش دیگری که در قرن ۴ برای خنثی کردن این آیه صورت می‌گیرد، ادعای رایج و ارزان آن دوران مبنی بر منسوخ شدن این آیه توسط آیه‌ی بعدی است. شیخ مفید بدون استناد به هیچ حدیثی در کتاب فقهی کانونی خود که در نسل بعد از او منجر به زایش کتاب تهذیب، یکی از کتب اربعه‌ی شیعه می‌شود، می‌گوید درست است که این آیه جواز افطار تعمدی است و در برخی ادوار در دوران پیامبر(ص) نیز به آن عمل می‌شده، اما بعدا منسوخ شده [۲]! چنین ادعای مبهمی در مورد ناسخ و منسوخ قرآن، آن هم بدون هیچ ارجاعی در سال ۴۰۰ هجری، مثل این می‌ماند که من امروز مدعی شوم جمله‌ی ۱۳۵۷ از فلان کتاب ملاصدرا که ۴۰۰ سال پیش می‌زیسته توسط جمله‌ی ۱۳۵۸ همان کتاب منسوخ شده است! و هیچ مرجعی نیز ارائه نکنم. با این حال جالب توجه آن است که تا آن سال هنوز معنای «يطيقونه» در ذهن مسلمانان، به ضد خودش تبدیل نشده بوده و امکان ساده گذشتن از آیه‌ی ۱۸۴ وجود نداشته.

۶- موضوع دیگر، مدت روزه است. آیا همین‌که عبارت «فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَليَصُمْه» را دیدیم یعنی باید سرتاسر رمضان را روزه بگیریم؟ درست ۱۲ آیه پس از آیه‌ی رمضان و در همین سوره می‌خوانیم:«الحَجُّ أشهُرٌ مَعلومات (۲:۱۹۷)». آیا حج چند ماه است؟ خیر. مناسک حج کم‌تر از یک ماه و تنها چند روز است ولی به آن نه در شکل مفرد و نه مثنی بلکه در شکل جمعی اشاره شده که برای بیش از ۳ به کار گرفته می‌شود. در واقع مناسک حج، در میان چهار ماه حرام صورت می‌گیرد که قرآن نام تمام آن‌ها را ماه‌های حج گذاشته است. بدین ترتیب «تنها» از متن قرآن نمی‌توانیم پی ببریم که سرتاسر رمضان را باید روزه گرفت یا چند روز از این ماه را. «الشَّهْرَ» در آیه‌ی رمضان نه بر مناسکی به طول ۱ ماه کامل بلکه بر ماهی دلالت می‌کند که قرار است در آن مناسکی صورت بگیرد که تعداد روزهایش برای ما روشن نیست.

۷- بدین ترتیب آن‌چه امروز گمانستان ما مسلمانان را در این باره می‌سازد «تنها» متن قرآن نیست بلکه فرآیندی تاریخی است. متن قرآن اولا به‌روشنی از امکان انتخاب میان نخوردن یا بخشیدن صحبت می‌کند و ثانیا درباره‌ی بازه‌ی روزه‌ی رمضانی ساکت است. چنین تنوعی درباره‌ی چیستی و طول دوره‌ی روزه، در احادیث بسیاری در کتب متقدم شیعه و سنی نیز به چشم می‌خورد که موضوع بحث و در دایره‌ی تخصص این کانال نیست. تنها چیزی که روشن است این است که همه‌چیز به آن اندازه که در گمانستان ما روشن به‌نظر می‌رسد، روشن نیست. شگفت آن است که بازسازی این گمانستان و این بازنگری‌ها و موشکافی‌ها از سوی دانش‌مندان صاحب‌اختیار در این حوزه رها شده تا آن‌که سقف این خانه به‌یک‌باره بر سر ساکنانش فرو بریزد…

#قرآن #pragmatics #سوره_بقره #فقه #شریعت #رمضان #صوم #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #دین #زبان_دین #ترجمه #حجیت_ظاهر #غلط_رایج_در_ترجمه

[۱] کلینی، الكافي، ج۴، ص١١۶، ح۵
[۲] مفید، المقنعة، ص ۲۹۴

https://t.me/quranicfragments/209

❗️احترام به حقوق زنان در عمل، با احترام در #زبان آغاز می‌شود.
بنابراین باید این برچسب‌های تحقیرآمیز جنسیتی را از گفتارها در عرصه‌های اجتماعی و حتی خصوصی زدود.
ما زنان و مردان، در کنار هم می‌توانیم بدون حمله و برچسب زدن به دیگران، با گفت‌وگو و ترویج آگاهی حساسیت جامعه را برای مقابله با اصطلاحات ضد زن و تعابیری که #زنان را جنس دوم و پایین‌تر از مردان می‌داند، افزایش دهیم.

#روز_جهانی_زنان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

تنگه #زبان_مار
'یکی از جاذبه‌هایی که انتظار دیدنش را در بیابان زیبا و عجیب #لوت نداری...'
vmalmir
#دشت_لوت #کویر
📡 @VahidOnline

❗️یک استاد علوم اجتماعی، دنیل الدریچ (Daniel Aldrich) تذکر داده که استفاده از تعبیر «دوری/فاصله اجتماعی» (Social distancing) به عنوان راه‌کاری برای مراقبت از سلامت افراد در برابر شیوع کرونا سازنده و درست نیست و بهتر است به‌جای آن از عبارت «دوری/فاصله فیزیکی» (Physical distancing) استفاده شود تا این مراقبت وجهی ضداجتماعی پیدا نکند.

سازمان بهداشت جهانی نیز خطای خود را در استفاده از تعبیر اشتباه پذیرفته و بیان داشته است که حتماً می‌خواهد که افراد در این ایام هم‌چنان با هم در ارتباط و متصل باشند و لذا از این به بعد در دستورالعمل‌های خود از عبارت «دوری/فاصله فیزیکی» استفاده خواهد کرد.

منبع: واشینگتن پست

#زبان و #كرونا
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

خب، قشری گراهای متحجر "زبان اشاره ناشنوایان" را هم حرکات موزون تعبیر کردند، قبلا هم که گفته بودند حرکات موزون باعث تحریک میشه.

https://twitter.com/hajjehforoosh/status/1000409119629758464

درباره منوی کافه‌های تهران، سالاد سزار یا سیزر | عرفان مجیب


روی سردر مجلل عمارت سنگی چندین طبقه، عبارت «کویین سنتر» با نور طلایی ملایمی اشرافیت را به زبانی دیگر به رخ مراجعان می‌کشد. اینجا لندن، پاریس یا نیویورک نیست، خیابان کم‌عرضی در شمال شهر تهران است، ملقب به نام فارسی گلی خوش‌بو. «کویین سنتر» انگار نمی‌خواهد تنها یک مرکز خرید لوکس خنثی در شمال تهران باشد. به گواه درگاه اینترنتی خودِ مجموعه، «کویین به شما سبک زندگی لذت‌بخش را پیشنهاد می‌دهد.» چند نُت از سمفونی شماره پنج بتهوون را که گوش بدهید، آسانسور شما را از پارکینگ می‌رساند به طبقه همکف ساختمان، جایی که کافه‌ای نورگیر و وسیع با گلدان‌های بزرگ خیزران‌های شرقی و هیاهوی موسیقی غربی انتظارتان را می‌کشد. با کمی چشم چرخاندن متوجه می‌شوم که صاحبان کافه نام «تی‌ گاردن» را برای خودشان برگزیده‌اند. نشان کافه که به شکل برگی در یک قوری چای طراحی شده اثری از خط فارسی در خود ندارد. غربت زبان فارسی در کافه‌ها پدیده تازه‌ای نیست. منتها همین کافه‌ها هم از حیث فارسی‌گریزی درجات مختلفی دارند: دسته اول آن‌هایی هستند که به فرض Caesar salad را با رعایت ساخت فارسی به «سالاد سزار» برمی‌گردانند، دسته دوم آن‌هایی هستند که در رهگذر ترجمه به قواعد آوایی زبان خارجی وفادارترند و از «سالاد سیزر» استفاده می‌کنند و دسته سوم آنها که به قول فرهنگستان ادب فارسی به نویسه‌گردانی یا حرف‌نویسی بسنده می‌کنند و «سیزر سالاد» دست مشتری‌هاشان می‌دهند. نگاه مختصری به صورت خوراکی‌های «تی‌ گاردن» نوید کافه‌ای از دسته سوم را می‌دهد: «پرتنار، جینجر لیموناد، هالیدی، کافکادیو، پشن‌بری اسموتی، تی‌گاردن دیش و ترکیش برانچ» تنها مشتی هستند نمونه خروار اسامی خارجی‌ای که از آشپزخانه «تی‌گاردن» بیرون می‌آیند.‌آش انگلیسی صورت غذا آنقدر شور است که حتی «آب» را هم «واتر» نوشته‌اند. مشغول انتخاب شامم هستم که پیش‌خدمت خوش‌پوش و خندان کافه با «تبلت» کوچکی در دست پیش می‌آید، کمی روی میز خم می‌شود، گوشش را هم‌سطح صورتم نگه می‌دارد و لای صدای جادویی فرانک سیناترا می‌پرسد: «اُردر می‌دین؟» مکثی می‌کنم و بعد از غلبه بر بهت اولیه‌ام، می‌پرسم «سفارش منظورتونه؟» نگاهم می‌کند و روی صورتش، شگفتی جای لبخند را می‌گیرد. جوری سر و پایم را برانداز می‌کند که انگار آدم عجیب و غریب ماجرا من هستم. کمی که دقیق‌تر اطرافم سر می‌چرخانم می‌بینم شاید هم حق با او باشد. مشتری‌های دیگر نه از این وضع تعجب می‌کنند و نه، دست کم در ظاهر، اعتراضی دارند. بالاخره از میان آن همه خوراکی‌ هوس‌برانگیز چیزی انتخاب می‌کنم. مرد جوان بعد از گرفتن سفارشم، صورت غذا را هم با خودش می‌برد. دیری نمی‌گذرد که پرت می‌شوم به‌ کلینیکی که صبحِ آن‌روز یک ساعتی میهمانش بودم. یادم می‌افتد که در تمام آن مدت منشی مؤدب و کاربلد، پشت تلفن، «تایم» بعضی بیماران را «کانفرم» می‌کرد و نام بعضی دیگر را در «ویتینگ لیست» می‌گذاشت. در همین عوالم هستم که ظرف بزرگ سالادم از راه می‌رسد. اینجا هم «پیکن‌»های بومی امریکای شمالی و «کرَن‌بری»‌های وارداتی گوی سبقت را از گردوها و کشمش‌های وطنی ربوده‌اند. هنگام خوردن سالاد با رفقایم راجع به وصلت ناجور و گاه ناگزیرِ واژگان فارسی و انگلیسی حرف می‌زنیم. به سرنوشت زبان فارسی فکر می‌کنم که در تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین از حمله اعراب و ایلغار مغول جان سالم به در برده، به پادشاهان غاصبی می‌اندیشم که شاعران پارسی‌گو را در دربارشان روی سر می‌گذاشتند، به طوطیان هند که از رفتن قند پارسی به بنگاله شکرشکن می‌شدند. در حال غلتاندن تکه‌های آووکادوی احتمالاً «ارگانیک» سالادم در حوض «بالزامیک» ته ظرف هستم که پیش‌خدمت خوش‌پوش دیگری با «هدفون» خلبانی‌‌اش سر میز می‌آید. در چهره‌اش خبری از لبخند همکارش نیست. شتابان چیزی را یادآوری می‌کند. در آن هیاهو حرفش برایمان واضح نیست. تکه‌های شنیده‌هامان را روی هم می‌گذاریم تا متوجه شویم جمله‌اش این بوده که «تایم لَست اُردر» فرا رسیده است. هاج و واج تشکر می‌کنیم و می‌خواهیم تا صورت‌حسابمان را بیاورد. در تمام مسیر خانه، پرسشی توی سرم چرخ می‌زند: آیا #زبان_فارسی از این ایلغار هم جان سالم به در می‌برد؟

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/item/240188

shah_shahi84: t.co/S9OTKLmndt
Nima Akbarpour:
#گوگل #قلم (#فونت)ی به نام #نوتو (#Noto) طراحی کرده که همه #زبان های دنیا را پشتیبانی می‌کند
google.com/get/noto

📡 @VahidOnline