بریده‌ها و براده‌ها

◻️خانهٔ منتسب به «شیخ اجل» در شیراز رو به تخریب کامل است

🔻خانهٔ سعدی مجال دوست نیست

✍️ستاره حجتی

🔷آنقدر اخبار تخریب بافت تاریخی شیراز طی سال‌های اخیر پررنگ بود و مجموعه این کالبدِ نجات‌یافته از حمله مغول در خطر نابودی قرار گرفت که بسیاری از تک‌بناهای شاخص آن به دست فراموشی سپرده شد. یکی از بناهای فراموش‌شدۀ این بافت «خانه مدحت» است.

🔷خانه‌ای که به نام «خانه منتسب به سعدی»، در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. با این حال ثبت ملی این اثر نیز مانند بسیاری آثار دیگر، نه ضامن حفاظت از آن شد و نه موجب مرمت و زنده‌سازی آن.

🔷خانه‌ای که گویی طی ۷۵۰ سال گذشته کاربری خود را حفظ کرده بود، اکنون تبدیل به ویرانه‌ای شده است که بخش‌های زیادی از آن یا فروریخته یا در آستانۀ آوار شدن قرار دارد. این خانه در وضعیتی تخریب می‌شود و با وجود ثبت به گورستان تاریخ می‌رود که براساس بررسی‌های «پیام‌ ما»، مستندات زیادی از وجوه غیرکالبدی بنا وجود ندارد.

🔷انگار حکایت قرار و حیات شاعر که تمام حدیث غربت و سفرش را برای ما روایت کرده، ناگفته باقی می‌ماند. خانه، نه دیگر «جای رَخت» شاعر است و نه دیگر «مجال دوست». آنجا که می‌گوید: «از دل برون شو ای غم دنیا و آخرت/یا خانه جای رخت بود یا مجال دوست»./#پیام_ما

#میراث_فرهنگی

@payamema

▫️تکیۀ «زاغرم» تفرش یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های ایران است

🔻«زاغرم»؛ تنها تکیۀ مسقف ایران

◇شهرستان تفرش در استان مرکزی از جمله کانون و مهدهای تعزیه و تعزیه‌خوانی در رثای مصائب اهل‌بیت (ع) و امام حسین (ع) است؛ به همین دلیل در این شهرستان تکیه‌های فراوانی با قدمت‌های زیاد وجود دارد که تکیۀ «زاغَرَم» یکی از آن‌هاست.

◇گفته می‌شود این تکیه بعد از تکیۀ «دولت»، قدیمی‌ترین تکیۀ کشور است، اما کتیبه‌های موجود در این بنا نشان می‌دهد این تکیه قدمتی فراتر از تکیۀ دولت دارد. این تکیه با پوشش چوبی به تاریخ ۱۳۷۸/۱/۹ به شمارۀ ۲۲۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.

#محرم #میراث_فرهنگی

@payamema

◻️سوزن‌دوزی راه خود را به بازارهای جهانی باز می‌کند

🔻نقش طبیعت روی ابریشم

✍️راحله عبدالحسینی

🔷ششمین اثر جهانی گلستان، یک زیبایی تمام‌عیار است؛ «سوزن‌دوزی ترکمن». هنری که آذرماه به ثبت جهانی رسید و در کنار پنج میراث جهانی دیگر استان قرار گرفت. حالا آوازۀ هنر «سوزن‌دوزی ترکمن» از کنج خانه‌های ترکمن‌ها به فرای مرزها رسیده است و هنرمندان که همان زنان ترکمن هستند، ایده‌های جدیدی برای گره‌زدن این هنر با زندگی روزمره دارند./#پیام_ما

#میراث_فرهنگی

@payamema

◻️خانهٔ منتسب به «شیخ اجل» در شیراز رو به تخریب کامل است

🔻خانهٔ سعدی مجال دوست نیست

✍️ستاره حجتی

🔷آنقدر اخبار تخریب بافت تاریخی شیراز طی سال‌های اخیر پررنگ بود و مجموعه این کالبدِ نجات‌یافته از حمله مغول در خطر نابودی قرار گرفت که بسیاری از تک‌بناهای شاخص آن به دست فراموشی سپرده شد. یکی از بناهای فراموش‌شدۀ این بافت «خانه مدحت» است.

🔷خانه‌ای که به نام «خانه منتسب به سعدی»، در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. با این حال ثبت ملی این اثر نیز مانند بسیاری آثار دیگر، نه ضامن حفاظت از آن شد و نه موجب مرمت و زنده‌سازی آن.

🔷خانه‌ای که گویی طی ۷۵۰ سال گذشته کاربری خود را حفظ کرده بود، اکنون تبدیل به ویرانه‌ای شده است که بخش‌های زیادی از آن یا فروریخته یا در آستانۀ آوار شدن قرار دارد. این خانه در وضعیتی تخریب می‌شود و با وجود ثبت به گورستان تاریخ می‌رود که براساس بررسی‌های «پیام‌ ما»، مستندات زیادی از وجوه غیرکالبدی بنا وجود ندارد.

🔷انگار حکایت قرار و حیات شاعر که تمام حدیث غربت و سفرش را برای ما روایت کرده، ناگفته باقی می‌ماند. خانه، نه دیگر «جای رَخت» شاعر است و نه دیگر «مجال دوست». آنجا که می‌گوید: «از دل برون شو ای غم دنیا و آخرت/یا خانه جای رخت بود یا مجال دوست»./#پیام_ما

#میراث_فرهنگی

@payamema

◻️در هفته بزرگداشت شیخ اجل

🔻مجسمه برنزی سعدی در تهران رونمایی شد

🔹مجسمه سعدی درحالی صبح امروز، دوشنبه۱۱ اردیبهشت در میدانگاه سعدی رونمایی شد که از آن به عنوان بزرگ ترین #مجسمه برنزی پایتخت یاد شده است.

🔹مراسم رونمایی از مجسمه سعدی که از سوی دهقان محدی ساخته شده است، با حضور «محمد مهدی اسماعیلی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، «غلامعلی حداد عادل»، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، «مهدی چمران»، رئیس شورای اسلامی شهر تهران و تعداد دیگری مسئولان شهری برگزار شد.

🔹این تندیس از برنز ساخته شده و ارتفاع آن ۳ متر و ۲۰ سانتی‌متر است که با احتساب پایه ۴متری ارتفاع آن از کف خیابان به ۷.۲ متر می‌رسد. برای طراحی و ساخت آن از روش ریخته‌گری مومی استفاده شده که حدود ۱.۵ سال زمان برده است./#پیام_ما

#میراث_فرهنگی

@payamema

*عکس: خبرگزاری ایرنا

❌ #امیر_هاشمی_مقدم پژوهشگر فرهنگ، چندی پیش طی یادداشتی در کانال مقدمه به نکته جالب و مهمی اشاره کرده بود:
«چند سالی است که ... مجریان صدا و سیما پافشاری عجیبی دارند برای به کار نبردن نام برخی از جشن‌های ملی و ایرانی؛ و به جای آن، از نام‌های نامأنوس و ناآشنای دیگری که خود ابداع کرده‌اند، استفاده می‌کنند. خودداری از به کار بردن نام «سیزده به در» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «روز طبیعت»، همچون خودداری از به کار بردن نام «چهارشنبه‌سوری» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «چهارشنبه آخر سال» از مهمترین نمونه‌های آن است. این در حالی است که در این چند سال، هیچ یک از این نام‌ها در میان مردم کمترین کاربردی نیافته و همچنان نام‌های قدیمی و درست آن به کار گرفته می‌شود. برای نمونه هرگز شما نمی‌توانید ایرانی‌ای را پیدا کنید که از شما بپرسد: «روز طبیعت کجا می‌روی؟»؛ یا هیچ کودکی را نمی‌توانید بیابید که به دوستانش بگوید: «برای چهارشنبه آخر سال از کجا ترقه پیدا کنیم؟».

او در پایان متن به درستی هشدار داده است که سیاست کمرنگ کردن سنت‌های ایرانی و خدشه وارد کردن به ارزش‌های ملی و میراث فرهنگی کشور، چه نتایج سوئی خواهد داشت.

🔺در مورد جشن شب #یلدا و #چله نیز دیده‌ایم که گاهی در صدا و سیما از تعبیر «جشن بلندترین شب سال» استفاده می‌شود. این رویکرد نوعی ستیز با تاریخ و پیشینه این جشن‌ها و آیین‌هاست و اثری جز گسست فرهنگی و تخریب پایه‌های هویتی مردم نخواهد داشت. در بسیاری از مواقع ستیز با بعضی امور از ستیز با نام آن‌ها آغاز شده یا پشت آن پنهان شده است.

البته واقعیت این است که این تعابیر جعلی، در گفتار روزمره جایگزین نام اصلی این مناسبت‌ها نشده است. اما بر اثر تکرار در این سال‌ها، گاهی شاهدیم که در نوشتار از این ترکیب‌های ابداعی استفاده می‌شود؛ گاه حتی با نیت سازنده، مثلاً برای ذکر اهمیت مراقبت از طبیعت، «سیزده به در» روز طبیعت نامیده می‌شود. این فرایند در طولانی‌مدت ممکن است باعث کم‌رنگ شدن نا‌م اصلی این آیین‌ها و قطع ارتباط با ریشه‌های فرهنگی یا دست کم نوعی تشتت در نام‌های آیینی شود.

❗️توجه همه ما به این نکته و استفاده از نام‌های اصیل و تاریخی می‌تواند نوعی #مراقبت_از_فرهنگ و #میراث_فرهنگی #ایران باشد.

🌀 اگر شما هم با دغدغه این متن همدل‌اید آن‌را برای دیگران ارسال کنید.
#چهارشنبه‌سوری #سیزده‌به‌در
#پاس_فرهنگ #جشن_ایرانی #زبان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🖋برای پیوستن به«کارزار ثبت بناهای ارزشمند در معرض تخریب بافت تاریخی شیراز» به پیوند زیر مراجعه کنید:

https://www.karzar.net/30629?fbclid=PAAaZEkERsv7xlTGo1G-ZOeVC0g8ZpRBCu-9RfTR83R2oDJCZ9n9HuD9Ax9q0

#پاس_میراث #میراث_فرهنگی
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

سرقت میراث فرهنگی ناملموس ایران؛
این بار فرهنگ پهلوانی، ورزش زورخانه‌ای و کشتی‌گیری

علیرضا افشاری
دبیر دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران
دبیرکل پیشین شبکه‌ی سمن‌های میراثی استان تهران

 
یکی از برنامه‌های یونسکو برای حفظ میراث فرهنگی بشریت، تلاش این سازمان برای ثبت، و بدین وسیله ماندگار کردن میراث ناملموس بشری است. این امر، از طریق امکان ثبت مشترک میراث فرهنگی، به ویژه در سطح منطقه‌ای، می‌تواند موجب هم‌گرایی دولت‌ها و فراتر از آن، ملت‌ها شود. لیکن، این امر به ظاهر مطلوب، نمی‌تواند از آسیب و سوءاستفاده مصون باشد. نقش پررنگی که دولت‌ها در فرایند ثبت این میراث دارند، در کنار نفوذپذیری سازمان‌های بین‌المللی سبب شده است که این امر گاه خود به جدالی سیاسی میان کشورها بینجامد و فراتر از اهداف فرهنگی این نهاد، برای دفاع از منافع کشوری خاص به کار بسته شود.

بر­ این پایه، کشورهای با نفوذتر و با برنامه‌تر، به صرف بهره‌مندی دو مؤلفه‌ی نام‌برده، می‌توانند میراث فرهنگی مشترک با همسایگانشان را به نام خود بزنند و از مزایای آن در زمینه‌ی تبلیغات بین‌المللی فرهنگی، جذب گردشگر و حتی توسعه‌ی صنعت از طریق ادعای مالکیت فکری بر بسیاری از فرآورده‌های ذهنی تاریخی بشری بهره ببرند. اختلافات از این دست میان چین و ژاپن و کره جنوبی یا روسیه و قزاقستان گزارش شده است و شوربختانه آن نهاد بین‌المللی هم فقط به شکل کار، که کشوری اعتراضی در دوره‌ی مقرر نکرده باشد، کار دارد.

ایران نیز به عنوان وارث مستقیم یکی از حوزه‌های تمدنی مطرح در عرصه‌ی جهانی، که با وجود فراز و فرودهای بسیار و به‌ویژه بی‌توجهی‌ها در این چند دهه ارتباط خود را با همه‌ی تاریخ طولانی‌اش حفظ کرده، می‌تواند از امکان ثبت میراث ناملموس خود، و به ویژه ظرفیت ایجادشده از طریق ثبت مشترک بهره‌ی فراوان ببرد. ثبت مشترک میراث فرهنگی میان ایران و کشورهای همسایه، می‌تواند برای هر دو طرف یادآور یگانگی­ در تاریخ و فرهنگی چند هزار ساله باشد که تا زمانی نه چندان دور، حتی در عرصه‌ی سیاسی، این یگانگی موجود بوده است و با چنین میراث مشترکی است که هدف دیگری از این حرکت که ترویج فرهنگ صلح باشد به دست می‌آید.

لیکن، چنان‌که توضیح داده شد، این امر می‌تواند مخاطرات خود را هم داشته باشد. کمتر کسی است که از اختلافات ایران و امارات درباره ثبت جهانی بادگیر، یا اختلافات ایران و جمهوری آذربایجان بر سر تار، چوگان و موارد دیگر آگاه نباشد. در بسیاری از این موارد، دولت ایران غافلگیر شده، یا با بی‌تفاوتی و انفعال خود قافله را به همسایگانش باخته است (مورد ثبت تار). اما در موارد دیگری نیز تن به گونه‌ای از ثبت مشترک - ولو دیرهنگام - داده که در نهایت منجر به لاپوشانی کردن ریشه‌های ایرانی یک سنت فرهنگی و ایجاد فضا برای جدال‌های آتی شده است. ثبت مشترک جهانی نوروز را می‌توان از این دست به شمار آورد که اینک زمینه‌ساز جعل‌های تاریخی و تحریف‌های قومگرایانه توسط برخی از کشورها شده است؛ امری که با نبود سازمانی در درون کشور برای رصد و اعتراض می‌رود که تبدیل به رویه‌ای در مورد همه‌ی آثار تاریخی ایران گردد.

اینک، در سال ۲۰۲۲ میلادی، آگاه شده‌ایم که دولت جمهوری آذربایجان، در اقدام سیاسی دیگری، در صدد است «فرهنگ پهلوانی، ورزش زورخانه‌ای و کشتی‌گیری» را به نام خود ثبت کند. این در حالی است که ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی آیین‌های مرتبط با «ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای» را به نام خود ثبت کرده است. جالب آن‌که کشور نام‌برده حتی پیوستن به پرونده‌ی پیشین را کسر شأن خود دانسته و به قصد انکار کردن ریشه‌های ایرانی این ورزش، به دنبال ثبت مستقل آن است. البته داستان به این جا خاتمه نیافته و جمهوری آذربایجان و ترکیه هم‌زمان به دنبال ثبت «فرهنگ چای‌خوری» (آیا چایخوری ما با مردمان این کشورها متفاوت است؟ آن‌هم در حالی که هر دو این کشورها دست‌کم مدعی یگانگی با بخشی از خاک ما هستند و حتا حرمت همین مردمان مورد ادعایشان را هم نگاه نمی‌دارند!) و «ملانصرالدین» نیز هستند.

گویا این بار نیز وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، با انجام ندادن کوچک‌ترین واکنشی در تمام مدتی که این موضوعات بر روی تارنمای یونسکو جهت اظهارنظر دیگر کشورها قرار گرفته بود، سکوتی معنادار پیشه کرده است تا بی‌تفاوتی و شاید فراتر از آن، احتمال وجود دست‌هایی پنهان برای پیش‌برد منافع کشورهای همسایه در این وزارتخانه ما را نگران سازد.

عصر ایران


#میراث_فرهنگی

@PersianPolitics

💠 دیار عاشقی‌هایم
ویدئویی از خشایار لهراسبی که گلچینی‌ست از شش سال تلاش بى‌وقفه او و بیش از هزار کیلومتر تصویربردارى هوایى

او نوشته است:
جاى استان‌هاى زیادى در این تصاویر خالی‌ست امیدوارم اگر عمرى بود به تدریج و در سفرهاى آتى این تصاویر را تکمیل کنم. در ضمن روستاى تاریخى ابیانه زیر مجموعه شهرستان زیباى نطنز است که متاسفانه به اشتباه کاشان نوشته شده است و بدینوسیله از مردم خونگرم و میهمان‌نواز شهرستان نطنز عذر می‌خواهم.

🎶 صدای همایون #شجریان
#موسیقی غلامرضا صادقی و اشعاری از زنده‌یاد اسحاق انور و بهمن محمدزاده
🔗 منبع
#ایران‌دوستی #میراث_فرهنگی #ایران_زیبا
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

❌ امیر هاشمی‌مقدم، پٰژوهشگر فرهنگ، چندی پیش طی یادداشتی در کانال مقدمه به نکته جالب و مهمی اشاره کرده بود:
«چند سالی است که ... مجریان صدا و سیما پافشاری عجیبی دارند برای به کار نبردن نام برخی از جشن‌های ملی و ایرانی؛ و به جای آن، از نام‌های نامأنوس و ناآشنای دیگری که خود ابداع کرده‌اند، استفاده می‌کنند. خودداری از به کار بردن نام «سیزده به در» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «روز طبیعت»، همچون خودداری از به کار بردن نام «چهارشنبه‌سوری» و به جای آن به کار بردن اصطلاح «چهارشنبه آخر سال» از مهمترین نمونه‌های آن است. این در حالی است که در این چند سال، هیچ یک از این نام‌ها در میان مردم کمترین کاربردی نیافته و همچنان نام‌های قدیمی و درست آن به کار گرفته می‌شود. برای نمونه هرگز شما نمی‌توانید ایرانی‌ای را پیدا کنید که از شما بپرسد: «روز طبیعت کجا می‌روی؟»؛ یا هیچ کودکی را نمی‌توانید بیابید که به دوستانش بگوید: «برای چهارشنبه آخر سال از کجا ترقه پیدا کنیم؟».

او در پایان متن به درستی هشدار داده است که سیاست کمرنگ کردن سنت‌های ایرانی و خدشه وارد کردن به ارزش‌های ملی و میراث فرهنگی کشور، چه نتایج سوئی خواهد داشت.

🔺در مورد جشن شب #یلدا و #چله نیز دیده‌ایم که گاهی در صدا و سیما از تعبیر «جشن بلندترین شب سال» استفاده می‌شود. این رویکرد نوعی ستیز با تاریخ و پیشینه این جشن‌ها و آیین‌هاست و اثری جز گسست فرهنگی و تخریب پایه‌های هویتی مردم نخواهد داشت. در بسیاری از مواقع ستیز با بعضی امور از ستیز با نام آن‌ها آغاز شده یا پشت آن پنهان شده است.

البته واقعیت این است که این تعابیر جعلی، در گفتار روزمره جایگزین نام اصلی این مناسبت‌ها نشده است. اما بر اثر تکرار در این سال‌ها، گاهی شاهدیم که در نوشتار از این ترکیب‌های ابداعی استفاده می‌شود؛ گاه حتی با نیت سازنده، مثلاً برای ذکر اهمیت مراقبت از طبیعت، «سیزده به در» روز طبیعت نامیده می‌شود. این فرایند در طولانی‌مدت ممکن است باعث کم‌رنگ شدن نا‌م اصلی این آیین‌ها و قطع ارتباط با ریشه‌های فرهنگی یا دست کم نوعی تشتت در نام‌های آیینی شود.

❗️توجه همه ما به این نکته و استفاده از نام‌های اصیل و تاریخی می‌تواند نوعی #مراقبت_از_فرهنگ و #میراث_فرهنگی #ایران باشد.

🌀 اگر شما هم با دغدغه این متن همدل‌اید آن‌را برای دیگران ارسال کنید.
#چهارشنبه‌سوری #جشن_ایرانی #زبان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

۲۷۸ قطعه، اثرِ تاریخی که مربوط به دوران هخامنشی است و مربوط به شهر کرمانشاه است، از قاچاقچیان و حفاران غیرقانونی #میراث_فرهنگی کشف شد ...

بیشتر این آثار، از طلایِ ناب می‌باشد.
https://twitter.com/Iranobegard/status/1311002605494165506

✔️شراب و حجاب مشکل گردشگران نیست، مشکل شنا نکردن مسوولان ایران است- حسین مرعشی

♦️حسین مرعشی، به خبر آنلاین گفته:

🔹شراب و حجاب مشکل گردشگران خارجی نیست. ایران برای‌شان جذاب است چون آن‌ها دنبال دیدن دنیای جدید و ارتباط با جوامع بشری هستند.

🔹مشکل اصلی این است که مسوولان ایران، ایران را نمی‌شناسند و نمی‌توانند لذت غوطه‌ور شدن در آب‌های #دریاچه_ارومیه یا رفتن زیر آب در کیش و قشم را درک کنند. خارجی‌ها اینها را خوب درک می‌کنند.

🔹 در دولت روحانی به‌دلیل فضای سیاسی و بین‌المللی موفق‌هایی در گردش‌گری داشتیم ولی سرمایه‌گذاری‌ها زیاد تقویت نشد.

👈مرعشی، رییس پیشین سازمان میراث فرهنگی در دولت خاتمی بوده که این حرف‌ها را به خبرآنلاین زده.
#میراث_فرهنگی
@roozArooz_news