توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 شایسته است اگر #انکی را عمده ترین و محبوب ترین خدایان برای فرهنگ و تمدن باستانی #سومر بدانیم‌. او یکی از خدایان والاتبار تثلیث #آنوناکی است و امروزه بیشترین اطلاعات باقی مانده برای ما از شرح شخصیتهای پانتئون سومری از خداوندگار والاتبار #انکی است.

انکی در اصل خدای پاترون شهر #اریدو است اما در بازه ای چند هزارساله پرستش او تمامی فرهنگهای #میانرودان را در نوردیده است. او را در پانتئون اکدی #ائا خوانده اند و این نام به معنای "کسی که خانه در آب دارد" تعبیر شده است. حال آنکی نام سومری یعنی انکی به معنای "پادشاه زمین" است.

انکی آفریدگار "انسان" و داناترین خدایان است. اما علیرغم قدرت بی حد و مرزش خویی آرام و‌مهربان و خیرخواه داشته است. در حماسه #انوما_الیش میخوانیم که او به چه کیفیت حمله پدرخدای ازلی آب شیرین و تاریک یعنی #آپسو را بی اثر کرد و از نابودی نسل خدایان آنوناکی با این عمل جلوگیری کرد. پس از این واقعه و شکست و نابودی آپسو، انکی و همسرش خدابانو #نینورشگ در قلمرو آپسو منزل گزیدند و انکی برای همیشه صاحب قدرت عنصر آب شد. بعدها او به استعانت همین قدرت اولین انسانها را آفرید.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 اعتقاد به مقام آسمانی "خورشید" به عنوان "ناظر مطلق" همواره مسئله ای فراگیر برای تمدنهای حوزه #میانرودان بوده است. برای بسیاری از ادیان مشتق شده از دین تمدن #سومر این موضوع اینگونه تلقی میشد که خورشید زندگی بخش همه روزه تمام پهنه آسمان را میپیماید. پس ناظر به تمام اعمال و فعالیتهای زمینیان است و خدای موکل بر خورشید معمولا به عنوان خداوندگار "داور" و "پاینده عهدها" پنداشته میشد.

#شمش (Shamash) یا سَمَس خدای خورشید از تمدن #اکد است که اعتقاد به او الگوبرداری واضحی از شخصیت #اوتو معادل سومری این خداست. اما به دلایل تاریخی اعتقاد به شمش از اوتو فراگیرتر بوده است و اغلب تمدنهای همسایه خدایان مشابه یا خود شمش را به تقلید می پرستیدند.

او در شجره ای کامل ارتباط خانوادگی محکمی با تمام خدایان با توکل آسمانی دارد. بدین صورت که پدرش #نانا (معادل #سین سومری) خدای "ماه" و همسرش #آیا خدابانوی "سپیده دم" است. همچنین او برادر دوقلوی بزرگترین خدابانوی پانتئون یعنی #ایشتار محسوب می شود.

شمش در اعتقادی کلاسیک هر روز با ارابه مخصوص خود که توسط شیرها کشیده میشود پهنه آسمان را می پیماید و بر اعمال بندگان نظارت دارد‌.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 #موسیقی اساطیری

آلبوم موسیقی "اومنی سوترا سومریا" از "گوین آمنئون" شامل قطعات موسیقی است که سعی دارند به راه و رسم تمدن #میانرودان باستان، مجددا با خدایان سخن گویند و آنان را ستایش کنند!

قطعه "طلوع دست #ایشتار" از این آلبوم یک ملودی بسیار گیرا و مسخ کننده را با ستایشی در مدح خدابانوی نور و آسمان به زبان باستانی تمدن #بابل همراه ساخته است. با هم به این قطعه زیبا گوش فرا می سپاریم.

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 #لیلیت دراساطیر کهن #میانرودان، خدای طوفان بوده و او را به بادها نسبت می‌داده‌اند.

چنین تصور می‌شد که وی حامل بیماری و مرگ است. نخستین بار چهره لیلیت در میان گروهی از خدایان بادها و طوفان‌های #سومر در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد به چشم می‌خورد که به لیلیتو موسوم بودند. بسیاری از صاحب نظران پیدایش نام لیلیت را در زمانی حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ارزیابی کرده‌اند.

لیلیت در اساطیر #یهود به عنوان یکی از خدایان شب و در ترجمه انگلیسی شاه جیمز کتاب #اشعیای_نبی به عنوان جغد ذکر شده‌است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 کانال "توره | اساطیر باستان" با افتخار تقدیم می نماید:

بررسی جایگاه اسطوره ای "مار" در گذر تاریخ تمدن.

مقاله کامل و مفصل چند قسمتی به قلم سردبیر! با هشتگ #مار با ما در این موضوع همراه باشید.

قسمت اول: "مار" در اساطیر #مصر و #میانرودان

▫️ @Torecilik

👁‍🗨موجودی بالدار با دمیی به سان دم عقرب، در اساطیر #اکدی و #میانرودان ، غولی مخوف و کهنسال و مخلوق #شمش ، خدای خورشید است

#خومبه_به یا #هومبه_به نگهبان جنگل سدر خدایان بود و به علت گناهان فراوان به دستور شمش و به دست #گیلگمش و #انکیدو کشته شد

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #ارشکیگال به اعتقاد دین باستانی مردم تمدن #سومر و #میانرودان، خدابانوی قهار جهان مردگان و صاحب و حکمران زمین است.

علیرغم وجود تاریک و پر جذبه اش، ارشکیگال برای فرهنگ سومری نمودی از زنانگی و ویژگی های تانیث دانسته شده است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #تاشمتوم برای مردم #میانرودان علی الخصوص تمدن #اکد خدابانوی مهربانی و برکت است.

دعا به درگاه همسر #نابو و عروس #مردوک کلیدی برای به دست آوردن رضایت این دو خداست.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در یک تعریف اجمالی شایسته است که #مردوک را شاه خدایان تمدن #بابل بدانیم. #مردوک، #اموروتو (به بابلی باستان) یا #موردکای (به آرامی) به نوعی خداوندگار اصیل محافظ شهر #بابل می باشد و در هیچ نقطه دیگری از تمدن #میانرودان به این اندازه تقدیس نشده است.

باید همواره این نکته را در نظر داشت که سر منشا میتولوژی تمامی قسمت های تمدن بین النهرین، تمدن اصیل و بسیار باستانی #سومر است. بنابراین مطمئنا شهرهای بزرگی همچون بابل و اکد، اصل و درونمایه اعتقادات سومری را پذیرفته بوده اند. تثلیث #آنوناکی یعنی #آنو، #ائا و #انلیل نزد تمام بابلی ها به اندازه قابل توجهی دارای وجهه تقدس بودند اما از دوران معروف تاریخی حاکمیت #هامورابی به دلایل سیاسی و اجتماعی، اعتقاد به مردوک به عنوان یک خدای پاترون تازه که پیش از این کمتر اهمیتی در دین اصلی مردم داشت، بیش از پیش رونق گرفت و در دوره کوتاهی این خدا تبدیل به حامی اصلی بابل شد.

مردوک طبق شجره خدایان میانرودان فرزند #ائا و #دمکینا و به عقیده بابلیان جانشین #آنو بزرگترین پدر خدای آسمان است. او همانند بسیاری از دیگر خدایان میانرودان شخصیتی مولتی پوتنت دارد و سمت هایی همچون "خدای جادو"، "خدای باروری"، "خالق انسان" و "شاه خدایان" به او نسبت داده شده است. باید بدانیم که سوای شخصیت آنو، ویژگی های وجودی دو خدای دیگر آنوناکی یعنی ائا و انلیل برای مردم بابل در مردوک جمع شده است.

اصلی ترین روایات مربوط به مقام مردوک در حماسه معروف #انوما_الیش گرد آمده. این حماسه شرح کاملی از جنگ عظیم خدایان را به تصویر کشیده است. انوما الیش نقل میکند که چگونه خدایان متاخرتر یعنی آنوناکی ها بر ضد کائنات خدایان اولیه شوریدند. در این حماسه مردوک خدایی جوان و جنگجو معرفی شده است که از سوی خدایان آنوناکی به نمایندگی برگزیده شد تا جنگ را رهبری کند و به بهای این کار مقام ریاست خدایان به وی وعده داده شد. در ادامه میخوانیم که چگونه مردوک مادرخدای ابتدایی تاریکی ازلی یعنی اژدهای عظیم #تیامات را با قدرت خود شکست می دهد و همچنین در برابر فرمانده سپاه تیامات یعنی #کینگو قد علم می کند و پس از کشتن او "کتیبه های سرنوشت" را از سینه اش خارج کرده و از آن خود می سازد.

پس از پایان جنگ عظیم، او بر تخت می نشیند و به کمک پدر خود ائا نسل بشر را می آفریند. همچنین از بدن تیامات شهرهای #اریدو و #بابل را پدید می آورد و آن دو را جایگاهی برای ستایش و پرستش خود قرار می دهد.

باید بدانیم که بابلیان باستان برای مردوک پنجاه لقب مقدس قائل بوده اند که بعضا دیده می شود که این پنجاه نام، برادران مردوک به همراه خود او و فرزندان مجزای ائا در نظر گرفته می شوند، اما مطلب درست تر این است که تمام این نام ها القاب مربوط به شخصیت خود مردوک هستند.

در دوران متاخر و با تاثیر پذیری از دیگر مناطق تمدن میانرودان، پرستش مردوک توسط دیگر خدایان بزرگی چون #بعل و یا #آشور تحت تاثیر قرار گرفت. تا جایی که #بعل خدایی ترکیب شده از شخصیت مردوک، انلیل و #تموز شناخته می شد و بیشترین پرستش کننده را در بین تمام پانتئون بابلی داشت. اما اریدو به عنوان اصلی ترین پایگاه تقدیس مردوک تا زمان سلطه #خشایارشا بر بابل و تخریب معابد خدایان بابلی همچنان پابرجا و ماندگار بود.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #مردوک را میتوان معروفترین خدای پاترون مدنیت #بابل و یکی از اصلی ترین خدایان تمدن #میانرودان دانست.

او از سوی مردم بابل به عنوان شاه خدایان، خدای باروری و خدای جادو پرستیده میشد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #مردوک در اعصار مدیدی خدای اصلی حامی شهر #بابل بوده است.

در هیچ کجای دیگر از تمدن #میانرودان به اندازه بابل معابد زییا و عظیم جهت پرستش مردوک وجود نداشته است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 باید پذیرفت که اساطیر #بابل و #میانرودان در پیچیدگی و گستردگی مقام سرامد اساطیر ملل را دارند. هر خدا و دیتی مصوب در #سومر، #بابل، #اکد و #آشور اسم و‌ تلفظ خاص خود را داراست و روایات در نقاط ریزی تفاوت پیدا می کنند که ثبت و حفظ تمام آنان کاری بس دشوار است.

یکی از خدایان مورد پذیرش تمام ملل بسیار باستانی میانرودان #نرگال است. #نرگال "شیر سر" خدای محلی شهر #کوت است و بازمانده های معابد معروف او در #تل_ابراهیم امروزی یکی از گنجینه های باستان شناسی به حساب می آیند.

نرگال در باور کلی و اولیه خدای جنگ است. تشابه عجیب شخصیت او با #آرس خدای جنگ یونانی علیرغم وجود فاصله جغرافیایی و تاریخی شایان بررسی است. نرگال به طور قطع همچون آرس خدایی موکل بر جنبه منفی جنگ است. قدرت خونریزی و ویرانی و همچنین طاعون و بیماریهای واگیردار و اپیدمیکال در دستان اوست.

او را فرزند #انلیل و #نینلیل دانسته اند. روایات در نقطه ای حکایت از این دارند که حکومت جهان زیرین مردگان توسط انلیل به نرگال واگذار شده است. بنابراین او در دوره ای به عنوان خدای مرگ و نابودی نیز پرستیده میشده است.

همسر و جفت خدایی نرگال #ارشکیگال است. در مقام رابطه زناشویی بین این دو دیتی نرگال به عنوان خدایی موکل بر قدرت مذکر و نرینگی ظاهر میشود. بنابراین جای تعجب نیست که سیاره #مریخ به عنوان یکی از قویترین نمادهای وی تظاهر یابد. (این جریان به عنوان یک قانون ثابت تاریخی در تمامی تمدنها و فرهنگهای پسین و پیشین نیز موجود است که سیاره مریخ به عنوان نمادی از قدرت جنس مذکر در نظر گرفته شود)

در یک تعریف دیگر نرگال به عنوان خدای صاحب قدرت "آتش" نمایانده شده. او "شاراپو" یا "سوزاننده" خوانده اند و در نقاطی شخصیت او با #گیبیل، خدای آتش منطبق شده است. او عذاب کننده جهنمی و سوزاننده ارواح پست و قربانیان است.

با این تفسیر او در یهودیت و اساطیر #تلمودی به عنوان یکی از خبیث ترین شیاطین جهنمی نمود می یابد. نرگال خزینه دار دوزخ و به عنوان جایگاه وزارت #بلزباب و دستیار او معرفی شده است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 شاید بتوان یکی از باستانی ترین مذاهب و دیانتهای تمدن بشری را اعتقادات اقوام #عرب ساکن #کنعان و #میانرودان دانست. بسیاری از باستان شناسان خدایان و بتهای مقدس میان اعراب را دارای خاستگاهی واقعی از جوامع باستانی انسانی دانسته اند. در این میان پنج خدای معروف قوم #نوح (ع) از بقیه دیتی ها شناخته شده ترند.

خدایان #ود (Wadd), #یعوق (Ya'ugkh), #یغوث (Yaghuth), #سواع ('Suwwa) و #نسر (Nasr) در دوران متاخر پیش از اسلام نزد قبایل #عرب شبه جزیره به عنوان خدایانی باستانی و قدرتمند و موکل بر مفاهیم عمده و مهم پرستیده میشدند. هر کدام از این خدایان به شکل مجزای خود طی قرنها پرداخته شده اند و شکل پر ابهت امروزی را به خود گرفته اند.

قرآن کریم، کتاب آسمانی دین اسلام از این پنج دیتی بزرگ نام برده و آنان را از یاران کنعانی #نوح نبی (ع) می داند. به این صورت که آنان پنج پادشاه محلی و یا به عبارتی پنج "خان" و ارباب فئودال بوده اند. این پنج ارباب بنا به تفاسیر و شواهد، انسانهایی درستکار و عادل و بخشنده و در عین حال ثروتمند و قدرتمند بوده اند که از نوح حمایت میکردند. با فوت این پنج شاه پس از سالها (و زنده ماندن نوح به خاطر عمر بلندش) مردم باقی مانده به یاد آنان تندیسهایی و بارگاههایی ساختند و این تندیسها را عزیز داشتند. نسلهای اولیه پس از شاهان آگاه بودند و بتها را نمیپرستیدند. اما پس از گذشت قرنها آگاهی از میان رفت و تقدیس تندیسها و بتها شکل افراطی به خود گرفت و تبدیل به پرستش شد. قدیسان پنجگانه به این شکل تبدیل به خدایان #کنعانی شدند و نصیحت و آگاهی رسانی نوح مبنی بر اصل و خاستگاه بتها نیز کارگر نیفتاد. (بدیهی است که نوح بدلیل عمر بسیار بلند خود تمام این دورانها را به چشم خود دید)

#ود نزد اعراب به عنوان یک دیتی موکل بر "ماه" پرستیده می شود. او به شکل شاهی جلوس نموده بر تخت شاهی و با عصای شاهی در دست نشان داده میشود. بعضا ماری به دور عصایش چنبره زده و حتی گاها خود او را مرتبط با مار یا به شکل افعی ترسیم کرده اند.

#یعوق خدایی با سر اسب است. وجود او موکل بر ثروت و مالکیت دانسته شده. این تفکر برخاسته از این موضوع است که نزد اعراب و کنعانیان داشتن اسبهای بیشتر طبعا مساوی با قدرت بیشتر و مکنت فراتر بوده است.

#یغوث خدای شیرسر جنگ است. او دندانهایی خون آلود دارد و شمشیری آخته و نورانی و نذر به درگاهش باعث پیروزی در جنگ است. غرش او هراس بر دل دشمنان می اندازد.

#سواع به شکل خدابانویی موکل بر مفهوم باروری و کشاورزی و برکت زمین پرستیده میشود. او را بعضا شهبانوی خدایان و همسر ود نیز دانسته اند. ویژگیهای او تطابق جالبی با "ایشتار" بابلی دارد.

#نسر خدای عقاب سر اعراب است و وکالت بر روشنایی روز و آفتاب دارد. شخصیت او به صورت واضحی الگوگیری شده از #رع خدای بزرگ آفریننده #مصر است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 اعتقاد به خدابانویی با نام #ایشتار پهنه ی بزرگی از تاریخ و تمدن را در فرهنگهای باستان فراگرفته است. #ایشتار ، #عشتر ، #استر ، #عشتروث و #آستارتا مشخصا نامهایی هستند که همگی اشاره به این الهه بزرگ دارند‌.

#میانرودان ، #آشور و #بابل شاید مهمترین پایگاههای پرستش #ایشتار بوده اند. با این حال او خاستگاهی از سامیان شمال غرب و بسیار باستانی تر دارد. همچنین تعدادی از صاحب نظران او را معادل خدابانو #اینانا از تمدن باستانی #سومر دانسته اند.

اصولا ایشتار خدابانویی مولتی پوتنت (چند قابلیتی) است. آشوریان جنگجو او را مرتبط با جنگ، سکس و حاصلخیزی دانسته اند. اما نزد بابلیان او خدابانویی آرام و با وقار و زیباست و موکل بر قدرت ماه یا خورشید (هر دو مورد با سندیت ذکر شده اند). ایشتار در بابل به عنوان خدابانوی حامی زنان و زنانگی شناخته میشده. او مروج فرهنگ روسپی گری نیز بوده است و کاهنه های خادم معابد او موظف بودند که خود را وقف زائران معبد کنند. با این وصف قابل انتظار است که از معروفترین نمادهای ایشتار سیاره "زهره" یا "ستاره شامگاهی" باشد. چرا که در بسیاری از فرهنگهای باستانی زهره را وجودی آسترال با قدرت زنانگی در نظر میگرفتند. این نماد به صورت ستاره هشت پر محصور در دایره ای نورانی نمایش داده میشد.

در تمامی اساطیر ایشتار علیرغم جایگاه والا و احترام خاص، الهه ای هوسران و گناهکار در نظر گرفته شده. در اساطیر سومری میخوانیم که #اینانا (ایشتار سومریها) برای تصرف قلمرو پادشاهی خواهر بزرگترش #ارشکیگال یعنی جهان مردگان به طمع می افتد و به این منظور به جهان زیرین رهسپار میشود. اما در آنجا توسط داوران دنیای مردگان مورد شماتت قرار میگیرد و گناهکار و فاحشه خوانده میشود و محکوم به حبس در جهان زیرین میشود. در ادامه شاهدیم که چگونه مجمع خدایان با مشقت تمام موفق میشوند بالاخره او را از جهان زیرین آزاد گردانند.

ایشتار را دختر #آنو (خدای خدایان سومر و بابل و ارباب آنوناکی) دانسته اند. در حماسه #گیلگمش میخوانیم که پس از پیروزی #گیلگمش بر #انکیدو ، شهوت همخوابگی با او در ذهن ایشتار شکل میگیرد و او با این نیت به تطمیع گیلگمش میپردازد. اما پهلوان با آگاهی از رسوایی های پیشین ایشتار درخواست او را نمیپذیرد و دست رد به سینه او میزند. الهه از این موضوع خشمگین شده و اعتراض نزد پدر خود میبرد و گاو آسمانی #لاموسا را از او عاریت میگیرد تا انتقام خود را از گیلگمش بستاند. اما گیلگمش با گاو بالدار سرشاخ شده و او را شکست داده و ذبح میکند و ران گاو را برای تحقیر ایشتار تقدیم به او میکند!

با تمام این اوصاف ایشتار بعدها پس از ورود به فرهنگ #عبری به عنوان یکی از شیاطین اعتقاد #یهودیت و یکی از فرماندهان هراسناک جهنمی معرفی شد و #آشتاروث نام گرفت. او دانای کل است و قدرت پیشگویی آینده و رایزنی با گذشته را دارد.

نمادهای ایشتار را میتوان حیواناتی چون #شیر و #فاخته و میوه #سیب و سیاره #ونوس دانست. مهمترین لندمارک باستانی مرتبط با او دروازه ی ایشتار یا دروازه شهر #اور است که دروازه لاجورد نیز نامیده شده (به خاطر رنگ خاصش) و امروز هر تکه باقی مانده از آن در موزه ای از یک گوشه جهان مدرن نگهداری میشود.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 به اعتقاد ادیان باستانی #میانرودان و تمدن #بابل او خدای دانش و خرد و خالق الفبا است.

#نابو را پسر #مردوک خوانده اند. او دانا به تمامی علم گذشته و حال و آینده است.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در خاستگاههای باستانی اساطیر #آریایی و #میانرودان باور به #گاو_بالدار به عنوان یک دیتی محافظ و پاینده موجود است.

مجسمه ها و نقوش #لاماسا پاینده ی کاخ عظیم #پرسه_پولیس هستند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨در اساطیر #میانرودان او را خدای تندر وآذرخش می‌دانند.
#ادد در هنگامه طوفان بزرگ، طوفانی بس عظیم می‌فرستد، تا #اوتنپیشتیم (نوح) کشتی خود را به آب اندازد.

▫️ @Torecilik

❇️ برای سهولت در دسترسی به مطالب مورد علاقه خود،میتوانید از کلید واژگان زیر استفاده کنید

#ترک
#فارس
#نورس
#مصر
#یونان
#مایا
#آزتک
#ژاپن
#چین
#کره
#هند
#عرب
#میانرودان
#یهود

🔱 @Torecilik

❇️ برای سهولت در دسترسی به مطالب مورد علاقه خود،میتوانید از کلید واژگان زیر استفاده کنید

#ترک
#فارس
#نورس
#مصر
#یونان
#مایا
#آزتک
#ژاپن
#چین
#کره
#هند
#عرب
#میانرودان
#یهود

🔱 @Torecilik