توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 اعتقاد به مقام آسمانی "خورشید" به عنوان "ناظر مطلق" همواره مسئله ای فراگیر برای تمدنهای حوزه #میانرودان بوده است. برای بسیاری از ادیان مشتق شده از دین تمدن #سومر این موضوع اینگونه تلقی میشد که خورشید زندگی بخش همه روزه تمام پهنه آسمان را میپیماید. پس ناظر به تمام اعمال و فعالیتهای زمینیان است و خدای موکل بر خورشید معمولا به عنوان خداوندگار "داور" و "پاینده عهدها" پنداشته میشد.

#شمش (Shamash) یا سَمَس خدای خورشید از تمدن #اکد است که اعتقاد به او الگوبرداری واضحی از شخصیت #اوتو معادل سومری این خداست. اما به دلایل تاریخی اعتقاد به شمش از اوتو فراگیرتر بوده است و اغلب تمدنهای همسایه خدایان مشابه یا خود شمش را به تقلید می پرستیدند.

او در شجره ای کامل ارتباط خانوادگی محکمی با تمام خدایان با توکل آسمانی دارد. بدین صورت که پدرش #نانا (معادل #سین سومری) خدای "ماه" و همسرش #آیا خدابانوی "سپیده دم" است. همچنین او برادر دوقلوی بزرگترین خدابانوی پانتئون یعنی #ایشتار محسوب می شود.

شمش در اعتقادی کلاسیک هر روز با ارابه مخصوص خود که توسط شیرها کشیده میشود پهنه آسمان را می پیماید و بر اعمال بندگان نظارت دارد‌.

◽️ @Torecilik

🔗 torecilik.ir

👁‍🗨 #عقرب_مرد یا #اسکورپ ها همواره در اعتقادات دینی و افسانه ای تمدن #بین_النهرین موجوداتی مشهور بوده اند. در باور تمدن #بابل، مردم عقربی نژادی متشکل از نیم تنه انسان و بدن عقرب بوده و در شهری آسمانی به خدمت و پرستش خدای بزرگ خورشید یعنی #شمش اشتغال داشتند.

تصور می شود تخیل خاص نژادی با عنوان اسکورپ از تدین بسیار باستانی فرهنگ #مصر به مردم میانرودان رسیده باشد. چرا که برای مردم مصر عقرب ها و خدایان عقرب شکل همواره شمایلی از تقدس داشتند و برای برخی مردم محلی محافظان خورشید انگاشته می شدند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 سرگذشت #انکیدو ی اساطیر #سومر را می توان از مناظر بسیاری به تماشا نشست. شاید بتوان حتی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به ایفای نقش وی در حماسه #گیلگمش در تمام عرصه اساطیر اهدا نمود!

#انکیدو پهلوان معروف و یار و همراه #گیلگمش در اساطیر #سومر و سپس #بابل است. نام او را می توان "آفریده ی #انکی" معنا نمود. چرا که او حقیقتا نیز به دستور #انکی خدای بزرگ #آنوناکی پا به عرصه وجود گذاشت.

در نگاهی دقیق تر انکیدو را باید یک #گولم دانست تا یک انسان. داستان از قسمتی از حماسه گیلگمش آغاز می شود که مردم شهر #اوروک از ظلم شاه قهارشان یعنی گیلگمش به درگاه معبد #انلیل شکایت بردند. در پاسخ به این درخواست خدایان تصمیم گرفتند یک ضد پهلوان خلق کنند تا غرور و گردن فرازی و ظلم بیش از حد گیلگمش را در هم بکوبند. بنابراین خالق آنوناکی والاتبار یعنی #انکی به خدابانو #ارورو دستور ساخت موجودی از خاک و آب را می دهد. اینگونه انکیدو به هیبت مردی قوی بنیه یا به توصیف برخی کتیبه ها، دیوی عظیم الجثه خلق می شود و توسط خدایان به زمین فرستاده می شود. وی در ابتدا به هیچ نحو قادر به برقراری ارتباط با محیط زمین خاکی‌ نشده و در جنگل ها سرگردان میشود. تا سالها انکیدو در دشت ها و جنگل ها همچون حیوانات زندگی کرده و همچون آنان شکار میکند و خود را زنده نگاه می دارد تا اینکه یک شکارچی از جنس انسان به نام #شامات با او آشنا شده و انکیدو که مجذوب رفتار انسان شده بود همچون یک حیوان خانگی رام همراه او به حومه شهر می رود. شامات که انکیدو را یک شبه انسان یافته بود کم کم به او راه و رسم ارتباط برقرار کردن و تکلم به شیوه انسانها و رفتار متمدنانه را می آموزد. پس از اینکه پهلوان کاملا به کسوت یک انسان در می آید وخشی از جانب #اینانا او را از وظیفه اصلی اش آگاه ساخته و به سمت اوروک گسیل می دارد.

انکیدو پس از ورود به شهر به رجزخوانی پرداخته و گیلگمش را به مبارزه می طلبد. گیلگمش دوئل را میپذیرد به این شرط که بازنده به عنوان قربانی در آتش معبد انلیل سوزانده شود. پس از این مطالبه ها مسابقه کشتی بین گیلگمش و انکیدو در بزرگترین میدان شهر برپا می شود که پس از گذشت روزها بدون هیچ برنده ای بی نتیجه باقی میماند. با حصول این نتیجه صلح بین طرفین دوئل برقرار می شود و شاه که تا آن روز هیچ وجودی در زمین را همچون انکیدو برابر با قدرت خود ندیده بود به او علاقه مند می شود و او را همچون یک برادر خیرخواه به سمت وزارت و مشاوره خود برمیگزیند. انکیدو نیز در مقابل وظیفه خدایی خود را به فراموشی سپرده و دل در گرو وفای به گیلگمش می نهد.

ادامه حماسه از رشادت های دوجانبه و شانه به شانه گیلگمش و انکیدو در کنار هم سخن می راند. نابود ساختن #هومبابا هیولای دهشتناک خدایان، از جا درآوردن کنده عظیم درخت سدر معبد انلیل که باعث زحمت مردم اوروک شده بود و شکار گاو بهشتی یعنی #گوگالانا در جواب اظهار عشق بی شرمانه #اینانا به گیلگمش از جمله این خوانهاست که انکیدو شانه به شانه گیلگمش در به سرانجام رساندن آنها نقش داشته است.

پس از این بی حرمتی ها به ساحت اینانا، او خدایان را بر ضد دو برادر پهلوان تهییج می کند تا آنان را به گونه ای تنبیه کنند که هیچ انسانی تا به آن روز آنگونه خوار و ذلیل نشده باشد. در میان تمام خدایان، #شمش خدای درخشان خورشید با تصمیم اقدام بر ضد پهلوانان مخالفت نمود، اما قدرت وی در حدی بود که فقط بتواند گیلگمش را از نفرین سهمگین زهر باستانی #تیامات برهاند. در نتیجه انکیدو به بیماری ای بسیار سخت مبتلا شد و در میان اشک و اه و ناباوری گیلگمش ذره ذره و به شکل دردناکی جان باخت.

گیلگمش که از این اقدام خدایان به مرز جنون کشیده شده بود به جنگ مستقیم با اینانا برخاست که شرح آن در متن حماسه به تفصیل موجود است. سپس به امید امکان بازگرداندن روح انکیدو از جهان مردگان، به فرمان خدابانوی مرگ یعنی #ارشکیگال به دنبال #اوتنه_پیشتیم جوادانه گسیل شد. بنا به نقل نسخ متاخرتر از حماسه عظیم، متاسفانه پایان تلاش جست و جوی گیلگمش به واقعه ی طوفان #اوتنه_پیشتیم (موازی با شخصیت #نوح نبی در اعتقادات ادیان ابراهیمی) ختم گشت و او هیچ گاه نتوانست پیش از طوفان ویرانگر روح انکیدو را به دنیای زندگان بازگرداند

▫️ @Torecilik

👁‍🗨موجودی بالدار با دمیی به سان دم عقرب، در اساطیر #اکدی و #میانرودان ، غولی مخوف و کهنسال و مخلوق #شمش ، خدای خورشید است

#خومبه_به یا #هومبه_به نگهبان جنگل سدر خدایان بود و به علت گناهان فراوان به دستور شمش و به دست #گیلگمش و #انکیدو کشته شد

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 منصب اصلی او خداوندگار "خورشید" است. اما او را خدای قانون، رستگاری و مجازات گری نیز دانسته اند

#شمش خدای خورشید #بابل اعطا کننده قوانین به #حمورابی در کتیبه معروف قانون بابل است

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در اساطیر #بابل #نرگال را دیتی شیرسر مرتبط به آتش، جنگ و خونریزی می یابیم.

او بعدها به شکل اهریمنی شریر وارد اساطیر یهودیت شده. بعضا او را هم تراز با #شمش خدای خورشید دانسته اند.

▫️ @Torecilik